2. ÖĞRENME ALANI: EVİMİZ DÜNYA

SBAB.7. Mekânsal Düşünme (SBAB.7.1.Konum Algılama) (SB.6.2.1) SBAB.7. Mekânsal Düşünme (SBAB.7.3.Mekânsal Bağlantıları Çözümleme) (SB.6.2.2)

KB2.14. Yorumlama (SB.6.2.3)

E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık

SDB3.3. Sorumlu Karar Verme, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

D5. Duyarlılık, D18. Temizlik, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı

SB.6.2.1. Ülkemizin, kıtaların ve okyanusların konum özelliklerini belirleyebilme
a) Ülkemizin göreceli ve mutlak konum özellikleri ile kıtaların ve okyanusların göreceli konum özelliklerini belirler.
b) Ülkemizin göreceli ve mutlak konum özellikleri ile kıtaların ve okyanusların göreceli konum özelliklerini görselleştirir.
c) Ülkemizin göreceli ve mutlak konum özellikleri ile kıtaların ve okyanusların göreceli konum özelliklerini özetler.

SB.6.2.2. Ülkemizin doğal ve beşerî çevre özellikleri arasındaki ilişkiyi çözümleyebilme
a) Ülkemizdeki doğal ve beşerî çevre özelliklerini belirler.
b) Ülkemizdeki doğal ve beşerî çevre özellikleri arasındaki ilişkiyi belirler.

SB.6.2.3. Ülkemizin Türk dünyasıyla kültürel iş birliklerini yorumlayabilme
a) Ülkemizin Türk dünyası ile kültürel iş birliklerini inceler.
b) Ülkemizin Türk dünyası ile kültürel iş birliğine örnekler verir.
c) Ülkemizin Türk dünyasıyla kültürel iş birliklerini ifade eder. 

Ülkemizin, Kıtaların ve Okyanusların Konum Özellikleri
Doğal ve Beşerî Çevre Özellikleri Arasındaki İlişki
Ülkemizin Türk Dünyasıyla Kültürel İş birlikleri

beşerî çevre, doğal çevre, göç, göreceli konum, iklim, kültürel iş birliği, mutlak konum, nüfus, Türk Dünyası

Bu öğrenme alanında yer alan öğrenme çıktıları; sınıflama tablosu, çalışma yaprakları, derecelendirme ölçekleri, gözlem formu, kontrol listeleri kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilerin yaşadıkları ilin göreceli konum özellikleri ile bu ildeki doğal ve beşerî çevredeki değişimi açıklayabildikleri, ülkemize komşu devletler hakkında temel bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir.

Göreceli konum özellikleri, doğal ve beşerî çevre ilişkisi ile ülkeler arası iş birliğinin önemine dair açık uçlu sorular sorulur.

Öğrencilerden ön bilgilerini kullanarak okullarının göreceli konumunu tarif etmeleri istenir.

Öğrencilerden yaşadıkları ildeki doğal çevre özelliklerinden iklim, yer şekilleri; beşerî çevre özelliklerinden ise nüfusun ilişkisine gözlem ve deneyimlerinden yola çıkarak örnekler vermeleri istenir. 

Günlük yaşamda ortak gaye ve hedeflerimiz olan insanlarla iş birliği içinde olmanın katkılarından yola çıkarak devletler arası iş birliğinin önemini yorumlamaları istenir.

SB. 6.2.1
Öğrencinin sınıfta oturduğu sırayı diğer sıraların konumuna göre tarif etmesi için açık uçlu sorular sorulur. Cevaplardan hareketle dünyanın herhangi bir yerinin konumunu tarif etmek için de uluslararası bir sayı sistemine gereksinim duyulduğu açıklanır. Öğrencilerin coğrafi koordinat sistemi hakkında öğretmen rehberliğinde yazılı ve görsel kaynaklardan bilgi toplaması sağlanır (KB2.6, OB1, OB4). Bu amaçla dijital kaynaklar da kullanılabilir (OB2). Paralel ve meridyen kavramlarının tanımı ve temel özellikleri, ülkemizin mutlak ve göreceli konum özellikleri, kıtaların ve okyanusların göreceli konum özellikleri verilen kaynaklardan incelenir. Yapılan incelemelerden yola çıkılarak ülkemizin mutlak ve göreceli konum özellikleri, kıtaların ve okyanusların göreceli konum özellikleri öğrenciler tarafından tanımlanır. Bu süreçte ülkemizin jeopolitik önemine vurgu yapılır.

Dünya siyasi haritası üzerinde koordinat sistemine ait unsurları bulmaları sağlanır. Yerküre modeli veya haritalar üzerinden ülkemizin göreceli ve mutlak konumu, kıtalar ve okyanusların göreceli konumu belirlenir. Süreç içerisinde deniz ve okyanus arasındaki farka da değinilir. Ülkemizin göreceli ve mutlak konumu ile kıtaların ve okyanusların göreceli konumunu belirlemek amacıyla Harita Genel Müdürlüğü’nün dijital ve atlas küre uygulamasından da yararlanılabilir. Ülkemizin göreceli konumu kapsamında deniz komşularımızdan KKTC, Lübnan, Filistin, Mısır, Libya, Rusya, Ukrayna ve Romanya’ya değinilir ve öğrencilerden belirtilen haritalar üzerinde bu komşularımızı göstermeleri istenir. Öğrenciler tarafından ülkemizin göreceli ve mutlak, kıtaların ve okyanusların göreceli konumları Dünya dilsiz siyasi haritası aracılığıyla görselleştirilir (OB4, E1.5). Görselleştirme amacıyla dijital haritalardan da faydalanılabilir. Hazırlanan görseller derecelendirme ölçekleri ile değerlendirilebilir. Ülkemizin deniz yetki alanlarındaki hak ve menfaatlerini koruma ve savunma noktasında Mavi Vatan’ın Ege Denizi, Karadeniz, Akdeniz ve Marmara Denizi sınırları açısından ülkemizin jeopolitiğindeki önemine yer verilir. Vatanseverlik değeri kapsamında ülke varlıklarını korumanın ve bağımsız bir devlet olmanın önemi vurgulanır (D19.3). 

Öğrenciler tarafından ülkemizin göreceli ve mutlak konumu ile kıtaların ve okyanusların göreceli konum özellikleri sözlü olarak özetlenir. Öğrencilerin sözlü sunumları gözlem formu veya kontrol listeleri ile değerlendirilebilir.

SB.6.2.2
Ülkemizdeki doğal çevre özelliklerinden iklim ve yer şekilleri ile beşerî çevre özelliklerinden nüfus, göç ve yerleşme alanları ile yoğun ve seyrek nüfuslu yerler, verilen yazılı ve görsel kaynaklar üzerinden incelenir (OB1,OB4). Bu amaçla ayrıca dijital kaynaklardan da yararlanılabilir (OB2). Bu özellikler sınıflama tablosuyla belirlenir ve kaydedilir. Ülkmizin iklim özellikleri açıklanırken hava durumu ve hava olayı kavramlarına da değinilir. 

Verilen kaynaklar aracılığıyla insanın doğal çevre koşullarından nasıl etkilendiği ve bu koşulları ne şekilde etkilediği beyin fırtınası veya büyük grup tartışması kullanılarak belirlenir (SDB3.3,E3.3). Tartışma sırasında temizlik değerinin çevresel sürdürülebilirliğe katkısına da değinilir (D18.3). Bu süreçte kontrol listesi, gözlem formu, anektod kaydı kullanılabilir.

Örnek olaylardan yola çıkarak iklim ve yer şekillerinin nüfusun dağılışı üzerindeki etkisi ile yerleşme faaliyetlerinin doğal çevreye etkisi belirlenir. Doğal çevreye değer vermenin ve çevre sorunlarına yol açabilecek davranışlardan kaçınmanın önemi duyarlılık değeri kapsamında vurgulanır (D5.2). Bu süreçte açık uçlu sorular içeren çalışma yaprağı kullanılabilir.

SB.6.2.3
Verilen görsel veya dijital kaynaklardan Türk Dünyası Haritası incelenerek (SBAB10, E3.2) öğrencilerin Türk kültürünün yaşadığı geniş coğrafya hakkında fikir edinmeleri sağlanır. Verilen yazılı ve görsel kaynaklardan (Türk Devletler Teşkilatı, Türk İş Birliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı, Yunus Emre Enstitüsü, Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı) yararlanılarak ülkemizin Türk devlet ve topluluklarıyla yaptığı kültürel iş birlikleri incelenir (OB1, OB4). Bu amaçlarla dijital kaynaklardan da yararlanılabilir (OB2). Vatanseverlik değeri kapsamında bilim, sanat, spor ve kültür alanında ülkemizi temsil eden kişi ve kurumların önemi üzerinde durulur (D19.2, SDB2.3). 

İncelenen kaynaklardan hareketle öğrencilerden ülkemizin Türk devlet ve topluluklarıyla yaptığı kültürel iş birliklerini eğitim, sanat, spor ve turizm alanları kapsamında örneklendirmeleri istenir. “TÜRKSOY Ressamlar Buluşması” programı kapsamında “Kuzey Makedonya’dan Ressamlar Sergisi”nin Ankara’da açılmasının sanat alanında yapılan kültürel iş birliğine örnek olduğundan söz edilebilir (OB5). Türk toplumunun kültürel zenginliği, bu zenginliğin tanıtılması, korunması ve geliştirilmesinin gerekliliği vurgulanır (D19.3). Bu aşamada “kültür ve gönül coğrafyası” kavramına da değinilir. Tarihsel süreçte Türklerin “kültür ve gönül bağı” kurduğu, karşılıklı destek verdiği milletler ve önemli olaylar ele alınarak bu bağlara dair gazete haberleri incelenebilir. 

Ülkemizin Türk dünyası ile kültürel iş birliklerinin devletlere ve topluluklara eğitim, sanat, spor ve turizm alanlarında nasıl katkıda bulunduğu örnekler ve incelenen kaynaklardan hareketle ifade edilir (OB5). Süreçte çalışma yapraklarından yararlanılabilir.

Ülkemizin, kıtaların ve okyanusların konum özelliklerine dair kelime oyunları ya da bulmaca tasarlamaları istenebilir.

Ülkemizin doğal ve beşerî çevre özelliklerine ve bunların birbiriyle ilişkisine yönelik bilgi kartları, afiş, poster, bir kutu oyunu ya da dijital bir sunum hazırlanabilir.
Öğrenciler Türk dünyası ülkelerinden merak ettikleri bir ülkeyi; nüfus, iklim, ekonomik faaliyetler, yer şekilleri, tarihî yapıları gibi farklı özellikleriyle tanıtacakları yazılı, görsel ya da dijital bir ürün oluşturabilir.

Öğrencilerin kâğıt üzerine daire çizmeleri sağlanır. Öğrencilerden çizdikleri daire üzerinde ekvator ve başlangıç meridyenini göstermeleri istenir. Öğrencilerden oluşan dört eşit parçadan ülkemizin olduğu çeyreği tarayarak göstermeleri istenebilir. Dünya dilsiz haritası üzerinde kıtaları farklı renklere boyamaları ve bu harita üzerinde Türkiye’nin yerini belirlemeleri istenebilir.

Doğal ve beşerî çevre özellikleri arasındaki ilişki kapsamında öğrencilerden, yakın çevrelerinde gözlemlenen hava olaylarının günlük yaşama etkilerine dair deneyimlerine dayanarak örnekler vermeleri istenebilir.

Türk Dünyası Haritası üzerinde ilgili ülkelerden ülkemize en yakın olanları harita üzerinde ana ve ara yönleri kullanarak göstermeleri istenebilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.