4. ÖĞRENME ALANI: YAŞAYAN DEMOKRASİMİZ

Bu öğrenme alanında öğrencilerin cumhuriyetin ilanına giden yolda Mustafa Kemal Atatürk’ün ve Türk milletinin gösterdiği dayanışma ve fedakarlığı, cumhuriyetin hayatımıza katkılarını ve demokratik katılımın önemini anlamlandırabilmeleri amaçlanmaktadır.
Ders Saati
18
Alan Becerileri

SBAB2. Kanıta Dayalı Sorgulama ve Araştırma (SBAB2.5. Kaynağı Yorumlama) (SB.4.4.1) SBAB5. Sosyal Katılım (SBAB5.3. Fikir Üretme) (SB.4.4.3)

Kavramsal Beceriler

KB2.14. Yorumlama (SB.4.4.2)

Eğilimler

E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E3.3. Yaratıcılık, E3.6. Analitik Düşünme

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB2.2. İş Birliği , SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.2. Esneklik, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

Değerler

D14. Saygı, D15. Sevgi, D19. Vatanseverlik, D20. Yardımseverlik

Okuryazarlık Becerileri

OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB6. Vatandaşlık Okuryazarlığı

Disiplinler Arası İlişkiler
Türkçe, Görsel Sanatlar, Hayat Bilgisi, İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi
Beceriler Arası İlişkiler
KB3.3. Eleştirel Düşünme
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

SB.4.4.1. Cumhuriyetin ilanına giden yolda Mustafa Kemal Atatürk’ün ve Türk milletinin yaptığı fedakârlıkları yorumlayabilme
a) Millî Mücadele Dönemi’nde Mustafa Kemal Atatürk’ün ve Türk milletinin yaptığı fedakârlıklara ilişkin kaynakları ve kanıtları inceler.
b) Millî Mücadele Dönemi’nde Mustafa Kemal Atatürk’ün ve Türk milletinin yaptığı fedakârlıklara ilişkin kaynakları ve kanıtları görsel, sözlü ya da yazılı ifade eder.

SB.4.4.2. Cumhuriyetin getirdiği değişimlerin hayatımıza katkılarını yorumlayabilme
a) Cumhuriyetin getirdiği değişimleri dönemi anlatan anılar, hikâyeler ve görsel içerikler aracılığıyla inceler.
b) Cumhuriyetin getirdiği değişimlerden edindiği bilgileri yazılı olarak ifade eder.
c) Cumhuriyetin getirdiği değişimlerden edindiği bilgileri anlamını değiştirmeden kendi ifadeleriyle yeniden yorumlar.

SB.4.4.3. Okulda karar alma ve demokratik katılım süreçlerine ilişkin fikir üretebilme
a) Okulda karar alma ve demokratik katılım süreçlerini fark eder.
b) Okulda karar alma ve demokratik katılım süreçlerine ilişkin deneyimleri inceler.
c) Okuldaki karar alma ve demokratik katılım süreçlerinin etkin bir şekilde yürütülmesine ilişkin fikir üretir.

İçerik Çerçevesi

Cumhuriyete Giden Yolda Mustafa Kemal Atatürk ve Türk Milleti
Cumhuriyetin Getirdiği Yenilikler
Okulda Demokratik Katılım

Anahtar Kavramlar

cumhuriyet, dayanışma, demokratik katılım, Millî Mücadele

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Bu öğrenme alanında yer alan öğrenme çıktıları; performans görevi, bütüncül dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, çalışma yaprağı kullanılarak değerlendirilebilir.
Performans görevi: Cumhuriyete Giden Yol konulu albüm oluşturma görevidir.
Performans görevi: Sınıf gazetesi oluşturma görevidir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin Atatürk’ün kişisel özelliklerini ve yönetim şeklimizin cumhuriyet olduğunu bildikleri kabul edilmektedir.
Öğrencilerin sınıf içi karar alma süreçlerine ilişkin bilgi sahibi olduğu kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerin Atatürk’ün kişisel özellikleri ve cumhuriyete ilişkin ön bilgileri hızlı tur tekniği ile değerlendirilir.
Öğrencilerden sınıf içinde karar alma süreçlerine katıldıkları durumları listelemeleri istenir.

Köprü Kurma

Öğrencilere hangi millî günleri ve bayramları kutladığımız sorularak millî gün ve bayramlar ile ilgili konuşulur.
“Efendiler! Yarın cumhuriyeti ilan ediyoruz.” sözünden yola çıkılarak Atatürk’ün neden cumhuriyetin Türk milletine en çok yakışan yönetim biçimi olduğunu düşündüğü üzerine konuşulur.
Sınıfta ve okulda ortak karar almayı gerektirecek senaryolar üzerine tartışılır. 

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

SB.4.4.1
Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı ile ilgili görseller sunularak Millî Mücadele’nin başlangıcına vurgu yapılır (D19.1). Millî Mücadele Dönemi’ni anlatan düzeye uygun görseller paylaşılarak öğrencilerin o döneme ilişkin merak duyguları harekete geçirilir (E1.1, OB4). Millî Mücadele Dönemi’nde Mustafa Kemal Atatürk’ün, diğer kahramanlarımızın ve Türk milletinin yaptığı fedakârlıklarla ilgili örnek olaylar ve hikâyeler öğrencilere sunulur. Bu aşamada kahramanların hayat hikâyelerine girilmeden yalnızca Millî Mücadele döneminde sergiledikleri dayanışmaya değinilir. Hikâyelerle ilgili soru cevap çalışmaları yapılırken cumhuriyetin ilanı ile Mustafa Kemal Atatürk’ün, diğer kahramanlarımızın ve Türk milletinin yaptığı fedakârlıklar arasındaki ilişkiyi fark etmeleri ve ifade etmeleri sağlanır (D20.2, SDB2.3). Öğrenciler, bu ilişkiyi kendi cümleleri ile anlatmaları için teşvik edilir.

Öğrencilerin Millî Mücadele dönemindeki dayanışmayı ve fedakârlığı daha iyi anlayabilmeleri için müze gezileri düzenlenir. Müze gezilerinin imkân dâhilinde olmadığı durumlarda sanal müze uygulamaları kullanılabilir. Öğrenciler gruplara ayrılır (SDB2.2). Gruplardan Mustafa Kemal Atatürk ve diğer kahramanlarımıza bir teşekkür mektubu yazmaları istenir. Bu aşamada istasyon tekniğinden yararlanılabilir. Öğrencilere ‘‘Cumhuriyete Giden Yol Albümü’’ oluşturmalarının istendiği bir performans görevi verilir. Bu performans görevinde Mustafa Kemal Atatürk ve Türk milletinin Millî Mücadele döneminde gösterdiği kahramanlık ve fedakârlıkları görsellerle destekleyerek anlatmaları istenir (D15.2). Albümde Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan dayanışmaya saygı göstererek görsellerle örnekler vermeleri beklenir (D14.3). Hazırlanan performans görevleri bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Türk milletinin ülkesine bağlılığı, fedakârlığı (D19.2) ve dayanışması sayesinde bugüne geldiğimiz vurgulanır (OB5). Millî bayramlarımızdan 19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 30 Ağustos Zafer Bayramı ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı üzerinde durulur. Türk milletinin hâlâ aynı dayanışma içerisinde olduğu belirtilerek 15 Temmuz Demokrasi ve Millî Birlik Günü’nün önemi hakkında konuşulur. Değerlendirme amacıyla öğrenilenlerin yazılı olarak ifade edilebileceği bir çalışma yaprağı kullanılabilir. Bu öğrenme çıktısı, Millî Mücadele Dönemi’ndeki kongreler, askerî gelişmeler ve anlaşmalar ile bunların kronolojik sıralamasına ve bu dönemde yaşanan olguların detaylarına yer verilmeden işlenmelidir.

SB.4.4.2
Anılar, hikâyeler, görseller veya dijital kaynaklar kullanılarak cumhuriyetin ilanından sonra yaşanan coşku üzerine konuşulur. Sınıf gruplara ayrılarak istasyon tekniği uygulanır. Her gruptan 30 Ekim 1923 sabahı ülkemizde yaşanan coşkuyu yansıtacak resim, şiir, slogan, şarkı gibi farklı ürünler ortaya koymaları istenir (D19.2, SDB2.2).

Öğrencilere ürünlerini paylaştıktan sonra cumhuriyetin ilanı ile yaşanan değişimlerin neler olabileceği sorulur (E1.2). Metinler aracılığıyla cumhuriyetin ilanından sonra edinilen hak ve özgürlükler ile toplumsal hayata yansıyan değişimler üzerinde durulur. Bu bağlamda eğitim hakkı, kadınlara seçme ve seçilme hakkı, medeni kanunun kabulü, takvim, saat ve ölçülerde değişiklik, latin harflerinin kabulü, okulların ve fabrikaların açılması vb. değişimler ele alınır. Bu aşamada dönemi yansıtan görsellerden yararlanılabilir.

Öğrenciler gruplara ayrılır ve performans görevi olarak her gruptan cumhuriyetin katkılarından birine yönelik haber oluşturmaları istenir (E3.3). Grupların yaptıkları çalışmalar bir araya getirilerek sınıf gazetesi oluşturmaları sağlanır. Sınıf gazetesi oluşturmaya yönelik performans görevi gözlem formu aracılığıyla değerlendirilebilir.

SB.4.4.3
Okulda yürütülen seçim süreçlerine ilişkin görseller (OB4) üzerine konuşulur. Demokratik katılımın çağrıştırdıkları ile ilgili beyin fırtınası tekniği uygulanarak (KB3.3) öğrencilerin okulda karar alma ve demokratik katılım süreçlerine olan ihtiyacı fark etmeleri sağlanır (SDB2.3). Öğrencilerin okulda karar alma ve demokratik katılım süreçlerine ilişkin deneyimleri incelemeleri sağlanır. Bu amaçla öğrencilerin aktif olacağı öğretim tekniklerinden yararlanılır ve vatanseverlik değeri doğrultusunda dilekçe yazma, istek ve itirazlarını sözlü veya yazılı biçimde bildirme, seçim gibi demokratik katılım süreçleri üzerinde durulur (D19.1). 

Vızıltı grupları tekniği kullanılarak okulda karar alma ve demokratik katılım süreçlerinin etkin bir şekilde yürütülmesi için öğrencilerden fikir üretmeleri istenir (E3.6, SDB3.3). Gruplardan ürettikleri fikirler ile ilgili görsel, yazılı veya sözlü şekilde sunum yapmaları istenir. Gruplar sunumlarını yaparken dinleyiciler konu ile ilgili sorular sorabilirler. Grup çalışması esnasında bence-bizce tekniği kullanılarak öğrencilerden kendi fikirlerini ve grubun fikirlerini karşılaştırmaları istenir. Böylece katı düşüncelerden kaçınarak uzlaşma içerisinde ortak noktayı bulmaları beklenir (SDB3.2). Demokratik katılımın vatandaş olmanın gerekliliği olduğu vurgulanır (OB6). Öğrenciler, öğretmen tarafından gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Mustafa Kemal Atatürk’ün, diğer kahramanlarımızın ve Türk milletinin gösterdiği toplumsal dayanışmayı, cumhuriyetin hayatımıza katkılarını ve demokratik katılımın önemini anlatan bir hikâye yazmaları istenebilir.
Atatürk’ün bir vatandaşın dilekçesini incelerken, orman çiftliğinde, mecliste konuşma yaparken, harf inkılabını anlatırken, şapkayı tanıtırken çekilen fotoğrafları kullanılarak dijital ortamda bir kolaj çalışması yürütülebilir.
Demokratik katılım ve karar alma süreçlerinin önemine ilişkin farkındalığı artırmak amacıyla broşür, afiş vb. görsel ürünler tasarlanabilir. 

Destekleme

Cumhuriyetin ilanına giden yolda Mustafa Kemal Atatürk’ün, diğer kahramanlarımızın ve Türk milletinin yaptığı fedakârlıklar ve cumhuriyetin getirdiği değişimlerin hayatımıza katkıları ile ilgili belgesel veya film izletilebilir.
Gazete haberi çalışmasında ve hikâye yazma çalışmasında, yazı yazmak yerine resim çizilmesi istenebilir.
Okulda karar alması gereken durumlara kendi hayatlarından örnekler vermeleri istenebilir.

Öğretmen Yansıtmaları

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.