SAB6. Müziksel İşitme
E1.1. Merak, E3.8. Soru Sorma
SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık)
D3. Çalışkanlık
OB4. Görsel Okuryazarlık
TMT7.2.1. Çeşnileri işitebilme
a) Çeşniyi oluşturan sesleri tanır.
b) Ezgilerde kullanılan çeşnileri işitsel ve görsel olarak ayırt eder.
c) Nota üzerinde çeşnileri uygular.
Çeşni Kavramının Temel Ögelerinin İşitilmesi ve Yazılması
dizi, çeşni, renk
Öğrenme çıktıları; çalışma kâğıdı, gözlem formu, dereceli puanlama anahtarı, kontrol listesi ve öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.Performans görevi olarak ön öğrenmlerinde öğrendikleri dörtüler ve beşlilerden oluşan önceden yazılmış dizileri çeşnilendirilmesi verilebilir. Performans görevinin değerlendirilmesinde dereceli puanlama anahtarı kullanılır.
Öğrencilerin transpoze kavramını bildiği kabul edilmektedir.
Öğrencilerin mevcut bilgi ve beceri düzeyleri belirlenebilir. Böylece öğretim etkinliklerinin hazırbulunuşluk düzeyine göre planlanabilmesi sağlanabilir. Önceki öğrenmelerinden (uşşak dörtlüsü, hicaz beşlisi) hatırlayabilmeleri gereken ses dizisi bilgileri ile ilgili soru-cevap etkinliği yapılabilir. Ardından bu dizilerin seslendirilebilmesi ile ilgili kısa uygulamalar yaptırılabilir. Öğrencilerin önceki öğrenmelerine yönelik sergileyebildikleri çalışmalar varsa bunlar incelenebilir. Yeni öğrenilebilecek konular ile öğrencilerin önceki bilgileri arasında bağlantı kurulabilir.
Daha önce öğrenebildikleri dörtlüler, beşliler, komalar, perdeler ve transpoze konuları hatırlatılarak yeni öğrenebilecekleri bilgiler ile ilişki kurabilmeleri sağlanabilir. Bir çorba yapabilirken içine ekleyebildiğiniz baharatlar ve malzemeler yemeklere nasıl bir “çeşni“ katabilir? sorusunu sorarak yemeklerdeki farklı tatlar ve bileşenler arasındaki farkları ve dengeyi örnek göstererek Türk müziğinde çeşni konusu ile köprü kurulabilir.
TMT7.2.1.
Çeşni kavramı, görsel ve işitsel materyallerle desteklenerek öğrencilerin ön öğrenmelerini hatırlaması ve merak etmesi sağlanır (E1.1). Öğrencilerin yeni öğrenmelere ilişkin görsellere ait soru sorması sağlanır (E3.8). Sorulara verilen cevaplar esnasında öğrencilerin potansiyellerini fark etmelerini sağlayacak dönütlerle öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). Çeşni ile ilgili sunumlar hazırlanarak öğrencilerin kavramları hem görsel hem de işitsel olarak fark etmeleri sağlanır (OB4). Öğrencilerin ön öğrenmelerde öğrendiği çeşni kavramının işitilmesine yönelik yapılan çalışmaların ardından Türk müziği dizilerinde çeşni olgusunun eseri renklendirmek için kullanılan ana diziden farklı; üçlü, dörtlü veya beşli dizilerle oluşturulan kısa melodik yapılar olduğuna ilişkin çalışmalar yaparak çeşni kavramını tanımaları sağlanır. Görsel ve işitsel sunumlar hazırlanarak çeşnilerin insan üzerinde ana melodiye göre farklı etkiler bıraktığına işitsel olarak ayırt etmesi sağlanır.“ Verilen örnek notasyon zerinde bu çeşnileri doğru icra etmeye yönelik uygulama örnekleri yaptırılır.“ cümlesi ekleyelim. Cümle başındaki noktayı önceki cümlenin sonuna koymayı unutmayalım (D3.1). Bu süreç, gözlem formu veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir. Performans görevi olarak ön öğrenmelerinde öğrendikleri dörtüler ve beşlilerden oluşan önceden yazılmış dizileri çeşnilendirilmesi verilebilir. Performans görevinin değerlendirilmesinde dereceli puanlama anahtarı kullanılır.
Hazır bulunuşluğu yüksek, müziğe ve enstrümanlara aşina olan ya da hızlı öğrenen öğrencilerinkendilerine özgü çeşniler yazarak seslendirmeyi denemesi istenebilir. Öğrenciye grup liderliği yaptırılabilir.
Öğrendiklerini sık sık tekrar ettirip küçük adımlarla ilerlenebilir.