6. ÜNİTE: HUKUK VE FELSEFE

SBAB14. Felsefi Muhakeme (SBAB14.1. Felsefi Problemleri Anlama), SBAB 15. Felsefi Düşünce Ortaya Koyma

E2.5. Oyunseverlik, E3.1. Uzmanlaşma, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.6. Analitik Düşünme, E3.7. Sistematik Olma, E3.11. Özgün Düşünme

SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D1. Adalet, D3. Çalışkanlık, D8. Mahremiyet, D14. Saygı, D16. Sorumluluk

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB6. Vatandaşlık Okuryazarlığı

FEL.11.6.1. Hukukun doğasına yönelik soru ve felsefi problemleri anlayabilme
a) Hukukun doğasına yönelik felsefi soru ve problemleri açıklar.
b) Hukukun doğasına yönelik felsefi soru ve problemleri toplumsal hayat ile ilişkilendirerek
değerlendirir.
FEL.11.6.2. Hukuk sorunları üzerine felsefi düşünce ortaya koyabilme
a) Hak ve özgürlüklerin hukuksal temellerini çözümler.
b) Temel hukuk sorunlarına yönelik görüş ve argüman oluşturur.
c) Hukuk sorunlarına ilişkin felsefi bir metin yazar.

Hukukun Gereği ve Önemi
Hukukun Kaynağı [Doğal (Tabii) Hukuk, Pozitif Hukuk]
Ahlak-Hukuk İlişkisi

ceza, hakkaniyet, hukuk, suç, yasa

Bu ünitenin öğrenme kanıtlarında ve öğrenme-öğretme uygulamalarında gözlem formu, eşleştirme testi, öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu, dereceli puanlama anahtarı, dereceleme ölçeği ve performans görevi kullanılabilir.
Performans görevi: Öğrenciler, güncel hukuk sorunlarına yönelik felsefi bir metin yazar.

Öğrencilerin siyaset felsefesinin temel kavram ve problemlerini bildikleri; suç, ceza, hak ve ahlak kavramları hakkında genel bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir.

Ünitede yer alan temel konu ve kavram bilgilerini değerlendirmek amacıyla öğrencilere eşleştirme testi uygulanır.

Yazılı ve görsel materyaller aracılığıyla öğrencilerin sınıfta, okulda veya günlük hayatta uyulması gereken kuralların neler olduğu, bu kurallara uyulmadığında ne gibi sorunlar yaşanabileceğine
ilişkin tahminde bulunmaları sağlanır. Hak ve özgürlüklerin bilinmesine, eşit ve adil olmanın önemine dikkat çekilir.

FEL.11.6.1
Hukukun doğasına yönelik felsefi soru ve problemleri açıklamaları için öğrencilere toplumsal alanda yaşanan hukuki olaylar ve sorunlara ilişkin açıklama veya görsel materyallerin yer aldığı çalışma kâğıdı verilir (OB1, OB4). Hukukun gereği hakkında çıkarımda bulundurulur (OB4). "Kural ve yasalar olmadığında kişisel özgürlük nasıl korunabilir, kişisel bilgilerin gizliliği nasıl sağlanabilir?" soruları üzerinden fikir belirtilmesi sağlanır (E3.11,D8.2). Bu aşamada forum, konuşma halkaları vb. teknikler kullanılabilir ve süreç, gözlem formu ile değerlendirilebilir (KB2.8). Öğrencilere bireylerin hangi haklara sahip oldukları ve bu hakların nasıl tanımlandığı sorulur. Hukukun kaynağına ilişkin doğal ve pozitif hukukla ilgili açıklamaların yer aldığı bilgi kartları verilir. Öğrencilerden verdikleri cevaplar ile bilgi kartlarındaki açıklamaları eşleştirmeleri istenir (E2.5). Kavram yanılgıları ve öğrenme eksiklikleri hakkında dönüt verilir.
Hukukun doğasına yönelik felsefi soru ve problemleri toplumsal hayat ile ilişkilendirerek değerlendirmeleri için öğrencilere güvenilir kaynaklardan derlenen dava örnekleri verilir. Suç ve cezanın orantı/orantısızlık, caydırıcılık, hakkaniyet ilkelerine uygunluğu açısından tartışılması sağlanır (E3.6, D1.2). Tartışma sürecinde görüş geliştirme ve panel gibi teknikler kullanılabilir. Tartışmanın sonunda öğrencilerin adaletin tesisinde ceza ve mükâfatın etkililiğine ilişkin yönlendirici sorularla çıkarımda bulunmaları ve bunları yazılı olarak ifade etmeleri sağlanır (KB2.10). Öz veya akran değerlendirme formu kullanılabilir (E3.5).

FEL.11.6.2
Hak ve özgürlüklerin hukuksal temellerini çözümlemeleri amacıyla öğrencilere insan haklarının tarihsel gelişimini anlatan animasyon, kısa film, belgesel, sunu veya örnek metinler ile temel insan hakları ve özgürlüklerini açıklayan çalışma kâğıdı verilir. İnsan haklarıyla ilgili hangi kavram ve sorunların öne çıktığı tartıştırılır. Bu süreçte öğrencilerin insan haklarının evrenselliğini göz önüne alarak ayrımcılık ve ırkçılık temelli düşüncelerin yaratacağı problemler hakkında görüş bildirmeleri ve bu problemlere ne gibi çözümler getirilebileceğini değerlendirmeleri sağlanır (D1.1, OB6, KB3.3). Öğrencilerin tartışma sırasında farklı görüşlere saygı duyulmasının önemi hakkında çıkarım yapmaları sağlanır (D14.1). Öğrencilerin temel hukuk sorunlarından birine yönelik görüş veya argüman oluşturmaları amaçlanır. Hukuk ve ahlak kurallarının özelliklerini açıklayan yapılandırılmış bir metin verilir. Bu kurallar arasındaki benzerlik ve farklılıkların bir tablo veya venn şeması üzerinden belirlenmesi gerçekleştirilir (KB2.7). Kavram yanılgıları ve öğrenme eksiklikleri hakkında dönüt verilir. Toplumda adaletin tesis edilmesinde hukuk ve ahlakın işlevinin ne olduğu üzerine tartışma yaptırılır (KB2.18). Hukuk ya da ahlak ilkelerine göre hareket edilmediğinde ortaya çıkabilecek sonuçlar hakkında görüşler alınır (E3.5). Tartışmalar sonucunda toplumda adaletin tesis edilmesinde hukukun ve ahlakın işlevi konusunda yazılı biçimde  argüman oluşturulması sağlanır (SDB3.3, KB2.10). Öz veya akran değerlendirme formu kullanılabilir (E3.5).
Öğrencilerin hukuk sorunlarına yönelik felsefi metin yazmaları amaçlanır. Güncel hukuk (bilişim suçları, insan hakları ihlalleri, fikir hakları mülkiyeti, özel hayatın gizliliği vb.) ve uluslararası hukuk sorunlarına (Kıbrıs, Adalar vb.) örnek teşkil edecek haberlerin araştırılması sağlanır. Araştırmadan hareketle ilgili sorunların felsefi bakış açısıyla değerlendirildiği bir metin yazdırılır (E3.7, E3.11, KB2.14). Öğrenciler görev bilinci içinde planlı davranır ve felsefe literatürüne ilişkin farkındalık kazanır (D3.2, D16.3). Yazılan metin, performans görevi olarak kabul edilir ve felsefi metin inceleme ölçütlerinin yer aldığı dereceli puanlama anahtarı veya dereceleme ölçeği kullanılarak değerlendirilir.

E. Said’in görüşleri temel alınarak oryantalizm ve sömürgecilik kavramları çerçevesinde küresel ölçekte adalet ve eşitlik ilkelerine uygun bir düzenin imkânı tartışılabilir.
* “Yasal olan her şey ahlaka uygun mudur?” sorusu hayatla ilişkilendirilerek değerlendirilebilir.
Yapay zekânın güncel hukuk sorunlarının çözümündeki rollerinin neler olabileceğine ilişkin bir metin yazdırılabilir.

Hukukun doğasına yönelik felsefi soru ve problemlerin açıklanmasında görsellerle zenginleştirilmiş bilgi kartları ve günlük hayat örneklerini içeren dijital materyaller kullanılabilir.
Hukukun doğasına ilişkin felsefi soru ve problemlerinin çözümlemesine yönelik öğrenme - öğretme uygulamalarında akran destekli öğrenmeden yararlanılabilir.
Felsefi metin yazma sürecinde güncel hukuk sorunları ile ilgili görüş ve argümanlar sunularak yönlendirmeler yapılabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.