4. TEMA: KÜLTÜREL BIRIKIMLERIMIZ VE OYUN

BEOSAB1. Hareketi Sergileme

KB1. Temel Beceriler

E1.1. Merak, E1.3. Azim ve Kararlılık, E2.2. Sorumluluk, E2.3. Girişkenlik, E3.2. Odaklanma

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.1. Uyum, SDB3.2. Esneklik, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D4. Dostluk, D16. Sorumluluk, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı

BES.7. 4.1. Beden eğitimi ve spor alanının öncülerini tanıyabilme

BES.7.4.2. Halk oyununa ilişkin hareket örüntülerini sergileyebilme
a) Seçili halk oyununa ilişkin hareket örüntülerini algılar.
b) Seçili halk oyununa ilişkin hareket örüntülerinin basamaklarını gösterir.
c) Seçili halk oyununa ilişkin hareket örüntülerini uygular.

BES.7.4.3. Geleneksel oyunlara ilişkin hareket becerilerini sergileyebilme
a) Geleneksel oyunlara ilişkin verilen hareket becerilerini algılar.
b) Geleneksel oyunlara ilişkin verilen hareket becerilerinin basamaklarını gösterir.
c) Geleneksel oyunlara ilişkin seçilen hareket becerilerini farklı ortamlarda uygular.

Ülkemizin Spor Öncüleri
Halk Oyunları
Geleneksel Oyunlar

folklor, kültür, millî bayramlar, olimpiyat başarıları, oyun, spor tekkeleri, tören, ülke temsili

Öğrenme çıktıları bütüncül dereceli puanlama anahtarı, kontrol listesi ve performans görevi ile değerlendirilebilir.

Performans görevi olarak beden eğitimi ve sporun öncü isimleri ile ilgili poster hazırlama, halk oyunu gösterisi hazırlama ve sınıf içi geleneksel oyun şenliği hazırlama verilebilir. Performans görevlerinin değerlendirilmesinde bütüncül dereceli puanlama anahtarı ya da kontrol listesi kullanılabilir.

Öğrencilerin başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere beden eğitimi ve spor alanında öncü olmuş bazı kişiler hakkında bilgi sahibi oldukları, bir yörenin halk oyununa ilişkin temel becerileri geliştirdikleri ve farklı geleneksel oyunları oynayarak bu oyunlara ilişkin çeşitli hareket becerilerine sahip oldukları kabul edilir.

Öğrencilere beden eğitimi ve spor alanında öncü olmuş, başarılar elde etmiş kişilerle ilgili açık uçlu sorular sorulabilir. Halk oyunlarına yönelik hazır bulunuşluk düzeylerini değerlendirmekamacıyla basit ritimli müzikler eşliğinde halk oyunu adımlamaları yapmaları istenereköğrencilerin adımlamaları gözlem formu ile değerlendirilebilir. Öğrencilerden daha önce oynadıkları geleneksel oyunları söylemeleri istenerek seçecekleri oyunlara birlikte karar vermeleri ve bu oyunları hep beraber oynamaları sağlanabilir. Oyunlar sırasında öğrencilerin beceri seviyeleri gözlem formu ile değerlendirilebilir.

İlkleri başardığımız (ilk madalya, ilk kez temsil, en çok kazanılan madalya vb.) olimpik ya da paralimpik oyunlardan hareketle öğrencilerden bu tip başarı hikâyelerinin önemini yorumlamaları istenebilir. Öğrencilerden yaşadıkları bölgede oynanan halk oyunlarına örnekler vermeleri ve bu oyunlara ilişkin hareketleri göstermeleri istenebilir. Öğrencilerden Kırkpınar Yağlı Güreşleri, Elmalı Yağlı Güreşleri gibi uzun yıllardır var olan geleneksel oyun organizasyonlarını incelemeleri, günümüzde gerçekleşen organizasyonlarla benzerlik ve farklılıklarını arkadaşlarıyla paylaşmaları istenebilir.

BES.7.4.1.
Türk sporunda öncü olmuş, ilklere imza atmış, ülkemizi temsil etmiş kişilerin hayatları ve başarılarını içeren tanıtım kartları hazırlanır. Bu kartlar öğrencilere dağıtılır. Öğrencilere seçtikleri kişi hakkında araştırma yapmaları için zaman verilir. Araştırmalarını tamamlayan öğrencilerden, o kişinin hayatı ve başarılarıyla ilgili hikâyeler oluşturmaları ve bu hikâyeleri sınıfta arkadaşlarına anlatmaları istenir (SDB1.2, SDB2.1). Bu sayede öğrencilerin Türk spor tarihinde izler bırakmış kişilere ilişkin farkındalık kazanmaları ve bu öncü isimlerle bağ kurmaları sağlanır (OB1, D19.2). Arkadaşlarından dinledikleri sporcuların hayatlarından yola çıkarak bazı öncü isimlerin hayat kesitlerini (Selim Sırrı Tarcan'ın beden eğitimi derslerini başlatma süreci, Halet Çambel'in olimpiyatlara katılım hikâyesi vb.) canlandırmaları (yaratıcı drama, doğaçlama, pandomim vb.) istenir. Bu etkinlikler yoluyla öğrencilerin geçmiş ile bağ kurmaları ve bu alanlarda ülkesini temsil edenleri takdir etmesi sağlanır (D19.1, E1.1, SDB3.1). Öğrencilerden ayrıca sporculardan ilham alarak kendi hikâyelerini oluşturmaları ve bunları bir anlatı olarak sunmaları istenir. Bu hikâyelerde, sporcunun hayallerine ulaşma süreci, yaşadığı zorluklar, bunları nasıl aştığı gibi ayrıntıların yer alması beklenir (SDB3.2, E1.3). Öğrencilere öğrendikleri bilgileri kullanarak kendi seçtikleri bir öncü sporcunun başarılarını ve katkılarını anlatan poster hazırlama performans görevi verilebilir (SDB1.2, OB4). Hazırlanan posterler okul panosunda sergilenerek diğer öğrencilerin de Türk spor tarihine olan ilgisi artırılır.

BES.7.4.2.
Farklı yörelerin halk oyunları (zeybek, hora, bar, halay, teke, kafkas vb.) anlatılarak ya da izletilerek bu oyunların kültürümüzdeki önemi üzerine öğrencilerin görüşlerini paylaşmaları istenir (OB2, OB5, SDB2.1). Öğrencilere daha önce oynadıkları halk oyunu oynatılır ve bu oyunu oynayabilme seviyesine ilişkin mevcut durumları anlaşılır. Öğrencilerin daha önce öğrendikleri halk oyunu ile ilgili eksikleri varsa bu halk oyunu ile ilgili basamaklama ve uygulama alıştırmaları öğretmenin yönlendirmesiyle tekrarlanır. Grup hazır olduktan sonra farklı yörelere ait halk oyunlarında kullanılan müzikler öğrencilere dinletilerek öğrencilerin dikkati çekilir ve öğretmen ya da belirlenen halk oyununu bilen bir öğrenci tarafından bu yörenin halk oyunları adımlamaları gösterilir. Öğrencilerin, izledikleri hareket becerilerini bulundukları yerde deneyerek halk oyunlarına ilişkin hareket becerilerini algılamaları sağlanır. Daha sonra öğrencilerden öğretmen yönlendirmesiyle bu hareket becerilerini bireysel, eşli ya da grup hâlinde denemeleri istenir. Öğrencilerin bu süreçte dikkatli şekilde geri bildirimleri takip ve harekete ilişkin becerileri tekrar etmeleri sağlanır (E3.2). Öğrenciler gruplara ayrılır ve her grubun alıştırmayı tekrar ederken hareket becerisinin basamaklarını göstermesi beklenir (D16.3). Bu alıştırmalar sırasında gruplar öğretmen tarafından gözlemlenir ve ögeri bildirimler verilerek öğrencilerin hareketlerin basamaklarını doğru formda yapmaları sağlanır. Seçili halk oyunu yöresine ilişkin tüm hareket basamakları tamamlanıncaya kadar bu alıştırmalar bireysel, eşli, ya da grup olarak devam ettirilir ve öğrencilerin seçili halk oyunlarına ilişkin hareket becerilerini göstermeleri sağlanır (E1.3). Hareket becerileri ile ilgili alıştırmaların müzik eşliğinde gerçekleşmesi sağlanır ve geri bildirimler ile öğrencilerin beceriyi uyum ile yapma süreci desteklenir (SDB3.1). Bu süreçte özellikle beceriyi yapmakta zorlanan öğrencilerin akran öğretimi çerçevesinde birbirlerine ritim ve hareket öğretiminde destek olmaları sağlanır (E2.2, D4.1). Çalışmaların sonunda öğrencilerden halk oyununa özgü hareket becerilerini sergileyen kısa bir gösteri hazırlamaları istenir (OB9, SDB2.2). Bu gösterilerdeki öğrenci performansları analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Seçilen bazı gösterilerin bayram ve törenlerde grup tarafından sergilenmesi sağlanabilir.

BES.7.4.3.
Güreş türleri (yağlı, karakucak, aba, şalvar vb.), okçuluk, aşık oyunu ve cirit gibi geleneksel oyunlara özgü farklı spor malzemeleri (güreş ayakkabısı, kispet, ok, yay, aşık kemiği vb.) ya da bu malzemeler ile ilgili görsel içerikler öğrencilere gösterilerek öğrencilerin dikkati çekilir (E1.1). Bu geleneksel oyunların tarihçesi, öğretildiği kurumlar (güreş tekkesi, okçular tekkesi vb.) ve bu oyunlardan hangilerinin bugün hâlâ var olduğunu öğrencilerin sorgulaması sağlanarak kültürel mirasın sürekliliği üzerinde durulur (D19.1). Bu oyunlardan hareketle öğrencilerden günümüzde oynanan oyunlara örnekler vermeleri istenerek oyunların benzerlik ve farklılıkları üzerinde durulur (SDB1.1, SDB2.3). Geleneksel oyunların kültürümüzdeki yeri ve önemi üzerine öğrencilerin yazılı ve görsel kaynaklardan bilgi toplamaları sağlanır (KB2.6, OB1, OB5). Malzemelerin nasıl kullanılması gerektiği öğrencilere gösterilir ve ilgili oyunlar tanıtılır. Tanıtılan bu oyunların yapısı, amaçları, kuralları gibi konularda bilgi verildikten sonra öğrencilere bu oyunlarda gerekli becerilerin neler olabileceği sorularak öğrencilerden fikirlerini gerekçeleriyle açıklamaları istenir (SDB3.3). Verilen cevaplar öğretmen tarafından yönlendirilerek oyunda gerekli beceriler gösterilir. Bu süreç ile öğrencilerin seçili geleneksel oyunlara ilişkin hareket becerilerini algılamaları sağlanır. Geleneksel oyunların (güreş, okçuluk, aşık oyunu vb.) amaçları ve kuralları öğrencilere aktarıldıktan sonra yarışma odağı olmadan bu oyunlar öğrencilere oynatılabilir. Bireysel ya da takımla oyun ya da alıştırmaları tekrarlayan öğrencilerden gerekli hareket becerilerini göstermeleri istenir. Öğrencilerin seçilen oyunda ilgili hareket becerilerini bireysel, eşli ya da grup alıştırmaları yoluyla tekrar etmeleri sağlanır. Seçilen oyunlar hazırlayıcı oyun, esnek kurallı oyun ve tam kurallı oyun formlarında oynatılarak öğrencilerin hareket becerilerini farklı ortamlarda uygulamaları sağlanır. Farklı geleneksel oyunlar seçilerek bu öğrenme döngüsünün sürdürülmesine ve öğrencilerin çeşitli geleneksel oyunları deneyimlemelerine olanak verilir (SDB3.1). Çeşitli geleneksel oyunları tanıyan ve uygulama fırsatı bulan öğrencilerden mini geleneksel oyun şenliği düzenlemeleri istenebilir (E2.3, SDB2.2). Öğrencilerin seçili oyunlara ilişkin hareket becerileri kontrol listesi ya da bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirebilir.

Beden eğitimi ve sporun öncü insanları ile ilgili film ve belgeselleri izlemeleri ya da onlar hakkında yazılan kitap ya da gazete haberlerini araştırmaları istenebilir. Belirli bir yöre üzerine bir halk oyunu gösterisi hazırlamaları ve millî bayramlarda (23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı) sınıf ya da okulda gösteri yapmaları istenebilir. Halk oyunlarının kültürümüzdeki önemi üzerine araştırma yapmaları istenebilir. Geri dönüşüm veya doğal malzemeler kullanarak geleneksel spor malzemelerini tasarlamaları ve bu malzemeler ile etkinlik düzenlemeleri istenebilir.

Beden eğitimi ve sporun öncü insanlarının yaptıklarını kronolojik olarak hazırlamaları istenebilir. Basit ritimli halk oyunları hareketleri görev olarak verilip alıştırma yapmaları istenebilir. Geleneksel halk oyunlarımızdaki ritim ve hareketleri izleyerek bunlar arasındaki benzerlik ve farklılıkları belirlemeleri istenebilir. Bir geleneksel spor dalında öğrendikleri hareket becerilerini oyun sırasında uygulamaları sağlanabilir.