5. ÖĞRENME ALANI: HAYATIMIZDAKİ EKONOMİ

SBAB6. Girişimcilik (SBAB6.2. Kaynakları Yönetme) (SB.5.5.2)

KB2.14. Yorumlama (SB.5.5.1)

KB2.3. Özetleme (SB.5.5.3)

E1.4. Kendine İnanma (Öz Yeterlilik), E2.2. Sorumluluk, E3.3. Yaratıcılık E3.11. Özgün Düşünme

SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği

D17. Tasarruf, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB3. Finansal Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB8. Sürdürülebilirlik Okuryazarlığı

SB.5.5.1. Kaynakları verimli kullanmanın doğa ve insanlar üzerindeki etkisini yorumlayabilme
a) Kaynakları verimli kullanmanın doğa ve insanlar üzerindeki etkisini farklı kaynaklar üzerinden inceler.
b) Kaynakları verimli kullanmanın doğa ve insanlar üzerindeki etkisini yazılı, görsel veya dijital ürünlere dönüştürür.
c) Kaynakları verimli kullanmanın doğa ve insanlar üzerindeki etkisini ifade eder.

SB.5.5.2. İhtiyaç ve isteklerini karşılamak için gerekli bütçeyi planlayabilme
a) İhtiyaç ve isteklerini karşılamaya yönelik bütçe için gerekli olan kaynakları belirler.
b) İhtiyaç ve isteklerini karşılamaya yönelik bütçe için gerekli olan kaynakları temin etme ve etkin kullanmaya ilişkin bir taslak oluşturur.

SB.5.5.3. Yaşadığı ildeki ekonomik faaliyetleri özetleyebilme
a) Yaşadığı ildeki ekonomik faaliyetleri çözümler.
b) Yaşadığı ildeki ekonomik faaliyetleri alanlarına göre sınıflandırır.
c) Yaşadığı ildeki ekonomik faaliyetleri yorumlar.

Kaynakların Verimli Kullanımı
Bütçe Oluşturma
Yaşadığım İldeki Ekonomik Faaliyetler

bütçe, gelir, gider, ekonomik faaliyet, sürdürülebilirlik, tasarruf 

Bu öğrenme alanında yer alan öğrenme çıktılarının değerlendirilmesi için gözlem formu, anekdot kaydı, kontrol listesi, bütüncül dereceli puanlama anahtarı, derecelendirme ölçeği, öz değerlendirme formu, sınıflama tablosu, kavram ağı ve performans görevi kullanılabilir.

Performans Görevi: Kaynakların verimli, israf edilmeden kullanımının doğa ve insan üzerine etkisine yönelik hikaye, şiir yazma; haber, slogan veya resim hazırlama görevidir.

Performans Görevi: Öğrencilerin belirledikleri kaynaklardan elde ettikleri geliri kullanarak öncelikli olarak ihtiyaçları doğrultusunda israftan uzak durarak kendilerine ait bir bütçe planlamaları görevidir.

Öğrencilerin doğal kaynakların neler olduğu, ihtiyaç ve istekler arasındaki farklılıkları bildiği ve yaşadığı çevredeki ekonomik faaliyetlerin neler olduğu hakkında temel düzeyde bilgi sahibi oldukları kabul edilmektedir.

Öğrencilerden doğal kaynakların neler olduğu ve bunların kullanım alanlarına dair örnekler vermeleri istenir.

İstek ve ihtiyaçlar arasındaki farklılıklara ilişkin eşleştirme etkinlikleri veya kelime bulutları yapılır.

Öğrencilerden ekonomik faaliyetlere ilişkin çevrelerinden örnekler vermeleri istenir.

Öğrencilerden yakın çevrelerindeki doğal kaynakların kullanımının doğa ve insanlar üzerindeki etkilerine örnekler vermeleri istenir. Atıkların değerlendirilmesi ve geri dönüşümü için çevrelerinde yapılan faaliyetlere örnekler vermeleri istenir. Öğrencilere günlük yaşamlarında atıkların geri dönüşümü için neler yaptıkları sorulur.

Öğrencilerin harçlıklarından oluşan bireysel bütçe planlarını akranları ile paylaşmaları istenir. Tasarruf yapmayı temele alan iyi hazırlanmış bir bütçe planının ekonomik hayata olumlu etkileri hakkında görüşleri alınır.

Öğrencilerden yaşadıkları illerdeki ekonomik faaliyetlere örnek vermeleri istenir. Ailede, yakın çevrede bulunan kişilerin çalıştığı mesleklere ve bunların hangi ekonomik faaliyetlerle ilişkili olduğuna yönelik sorular sorulur.

SB.5.5.1
Öğrencilerden evde, okulda, çevrede yapmış oldukları gözlemler ve deneyimlerinden yola çıkarak toprak, su, orman ve maden kaynaklarının insanlar tarafından nasıl kullanıldığına ilişkin görüşlerini belirtmeleri istenir. Kaynakların verimli ve verimsiz kullanıldığı durumların doğa ve insan üzerindeki etkilerine dair büyük grup tartışması yapmaları sağlanır. Bu süreçte öğrencilerin birbirlerini etkin  şekilde dinlemeleri, duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri sağlanır (SDB2.1). Öğrencilere kaynakların doğa ve insanlar için önemine yönelik sorular sorularak sahip olduklarımızın değerini tasarruf  değeri bağlamında anlamaları sağlanır (D17.3). Tartışma süreci öğretmen gözlem formu, anekdot kaydı, kontrol listesi gibi tekniklerle değerlendirilebilir. Öğrencilerin kaynakların kullanımının doğa ve  insanlar üzerine etkilerini gösteren yazılı ve görsel kaynakları incelemeleri sağlanır (OB1, OB4). Bu süreçte ayrıca dijital kaynaklardan da yararlanılabilir (OB2). İncelemeler sırasında ülkemizde  uygulanan kaynakların verimli kullanımı ve geri dönüşümü ile ilgili Sıfır Atık projesine değinilir. Sıfır Atık projesinin uygulanmasında kullanılan 5D yaklaşımının temel aşamalarından da söz edilebilir.

Öğrencilerden gruplara ayrılarak kaynakların verimli, israf edilmeden kullanımının doğa ve insan üzerine etkisine yönelik ürünler ortaya koymaları istenir (E2.2). Gruplardan takım çalışması yaparak performans görevi kapsamında hikâye, şiir, haber, slogan veya resim hazırlamaları istenir (SDB2.2, E3.11, E3.3, OB4). Ürünler hazırlanırken Sıfır Atık projesi 5D yaklaşımı aşamalarından yararlanılabilir. 

Hazırlanan ürünlerden yararlanarak kaynakların verimli kullanımının doğa ve insanlar üzerindeki etkisi sözlü veya yazılı olarak sunulur. Vatanseverlik değeri vurgulanarak öğrencilerin kaynaklara sahip çıkmanın (D19.3), kaynakları bilinçli ve sürdürülebilir bir şekilde kullanmanın önemini fark etmeleri sağlanır (OB8). Ürün değerlendirme sürecinde bütüncül dereceli puanlama anahtarından yararlanılır. Öğrencilerin diğer arkadaşları tarafından oluşturulan farklı ürünleri değerlendirme sürecinde ise akran değerlendirme formlarına başvurulabilir.

SB.5.5.2
Bütçe örnekleri üzerinden öğrenciler bütçeyi oluşturan unsurları belirler ve listeler (OB1). Bu süreçte ayrıca dijital kaynaklardan da yararlanılabilir (OB2). Öğrencilerin bütçede bulunan gelir ve gider kalemlerini, bunlar arasındaki dengenin, tasarrufun kişi ve aile için önemini fark etmeleri sağlanır (OB3). Tasarruf değerinden bahsedilerek öğrencilerin bütçe planlamasının önemini ve bütçeye göre hareket edilmediği durumlarda yaşanabilecek sorunları belirlemeleri sağlanır (D17.1). Öğrencilerden yaptıkları incelemelerden hareketle kendi bütçelerini oluşturabilecekleri gelir kaynaklarını belirlemeleri istenir. Bu kaynaklar günlük harçlıklar, bayram harçlıkları, kumbaralarında bulunan paralar olabilir.

Belirledikleri kaynaklardan elde ettikleri geliri kullanarak öncelikli olarak ihtiyaçları doğrultusunda israftan uzak durarak kendilerine ait bir bütçe planlamaları istenir (D17.2, SDB1.2, E3.11, E3.3). Performans görevi kapsamında hazırlanan bu bütçe planları bütüncül dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir. Yapılan bütçe planları bir hafta uygulandıktan sonra öğrencilerden bütçe planı öncesi ve sonrası harcamalarında oluşan değişiklikleri bir rapor veya tablo şeklinde hazırlamaları istenir. Öğrencilerin bütçe planlamanın ve kaynaklarını bütçeye göre kullanmanın önemine yönelik bilinç kazanmaları sağlanır (D17.1). Öğrenci ürünleri öz değerlendirme formları kullanılarak değerlendirilebilir (SDB1.2).

SB.5.5.3
Öğrencilerden günlük hayatlarında karşılaştıkları ekonomik faaliyetlerle ilgili örnekler vermeleri, yazılı ve görsel kaynaklar üzerinden ekonomik faaliyet sektörlerini incelemeleri istenir (OB1, OB4). Öğrenciler ekonomik faaliyetleri incelerken dijital kaynaklardan da yararlanabilir (OB2). Öğrencilerin valilik, kaymakamlık, il tarım ve orman müdürlükleri gibi resmî kurumlara ait genel ağ adreslerini kullanarak yaşadıkları ildeki ekonomik faaliyetleri belirlemeleri sağlanır (OB2).

Edinilen bilgilerden yararlanarak öğrencilerden yaşadıkları ildeki ekonomik faaliyetleri sınıflama tablosu veya kavram ağı kullanarak sınıflandırmaları istenir (E3.11, E3.3, OB1). 

Yapılan sınıflama veya tablolardan hareketle öğrencilerin yaşadıkları ildeki ekonomik faaliyetleri sözlü veya yazılı olarak sunmaları sağlanır. Ekonomik faaliyetlerin sürdürülebilir bir şekilde yürütülmesinin yaşadıkları il ve ülkemiz ekonomisi açısından önemini açıklamaları istenir (OB8). Yapılan sözlü açıklamalar sırasında öğrencilerin birbirlerini etkin şekilde dinlemeleri, duygu ve düşüncelerini açıklamaları sağlanır (SDB2.1). Öğrencilere ülkemiz için önemli olan ekonomik faaliyetleri tanıma ve bu faaliyetleri koruma bilinci vatanseverlik değeri kapsamında kazandırılır (D19.3). Sözlü veya yazılı sunumlar kontrol listesi veya derecelendirme ölçekleri ile değerlendirilebilir.

Aile üyeleri veya okul içinde diğer öğrencilerle kaynakların etkili kullanımına yönelik röportaj çalışması yapılır. Yapılan röportajlar haber şeklinde derlenerek okul panosunda paylaşılabilir.

Öğrencilerden bireysel olarak hazırladıkları bütçe planlarından yola çıkarak ailelerinin bir aylık bütçe planlamasını yapmaları istenebilir.

Öğrencilerden yakın çevrelerindeki kaynaklardan hareketle yaşadıkları yerin ve ülke ekonomisinin kalkınmasına yönelik bir proje önerisinde bulunmaları sağlanabilir.

Öğrencilerden kaynakların etkili ve verimli kullanmanın önemine ilişkin zihin haritaları hazırlamaları istenebilir.

Öğretmen yardımı ile öğrencilerin aile bütçesinde bulunması gereken unsurlarla ilgili zihin haritası yapmaları sağlanabilir.

Öğrencilere yaşadıkları çevredeki kaynaklar ve ekonomik faaliyetlerle ilgili eşleştirme etkinlikleri yapılabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.