6. ÖĞRENME ALANI: TEKNOLOJİ VE SOSYAL BİLİMLER

SBAB3. Tarihsel Empati (SBAB3.1. Tarihsel Bağlamsallaştırma) (SB.4.6.2)

KB2.15.Yansıtma (SB.4.6.1)

E1.1. Merak, E2.1. Empati, E2.2. Sorumluluk, E2.5. Oyunseverlik, E3.10. Eleştirel Bakma, E3.11. Özgün Düşünme

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık Becerisi), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.2 Esneklik

D3. Çalışkanlık, D8. Mahremiyet, D12. Sabır, D14. Saygı, D16. Sorumluluk

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık

SB.4.6.1. Çevrim içi ortamda uyulması gereken güvenlik kurallarını eylemlerine yansıtabilme
a) Çevrim içi ortamdaki deneyimleri güvenlik kuralları çerçevesinde gözden geçirir.
b) Çevrim içi ortamda uyulması gereken güvenlik kurallarına ilişkin çıkarım yapar.
c) Çevrim içi ortamda uyulması gereken güvenlik kurallarına ilişkin çıkarımları değerlendirir.

SB.4.6.2. Bilim insanlarının çocukluk hayatı ile kendi yaşamı arasında bağlantı kurabilme
a) Bilim insanlarının çalışmalarını kanıtlara dayalı olarak inceler.
b) Bilim insanlarının çocukluk dönemi koşullarını fark eder.
c) Bilim insanlarının çocukluk dönemi koşulları ile günümüz koşullarını karşılaştırır.
ç) Bilim insanlarının çocukluklarını dönemin koşulları içerisinde açıklar.

Çevrim İçi Ortamda Güvenlik Kuralları
Bilim İnsanlarının Çocukluk Hayatları

bilim insanı, dijital güvenlik, dijital mahremiyet, siber zorbalık

Bu öğrenme alanında yer alan öğrenme çıktıları; performans görevi, bütüncül dereceli puanlama anahtarı ve kontrol listesi ile değerlendirilebilir.
Performans görevi: Bilim insanlarının çalışmalarını araştırmaya yönelik görevdir.

Öğrencinin çevrim içi ortam kavramını, çevrim içi ortamda dikkat edilmesi gereken güvenlik kurallarını, bilim ve bilim insanı kavramlarını temel düzeyde bildikleri kabul edilmektedir.

Çevrim içi ortam kavramını ve çevrim içi ortamda dikkat edilmesi gereken güvenlik kurallarını içeren çalışma yaprağı kullanılır.
Öğrencinin bilim ve buluş kavramlarına yönelik ne bildiğini ortaya çıkaracak zihin haritası, beyin fırtınası gibi tekniklerin kullanıldığı etkinliklere yer verilir.

Öğrencilere yöneltilen “Tanımadığınız birisi sizinle iletişim kurmaya çalışırsa ne yaparsınız?’’, ‘’Kimlerden yardım alırsınız?” gibi sorulardan sonra “Genel ağda hangi sorunları yaşıyorsunuz?”, “Bu sorunlar karşısında kimlerden yardım alıyorsunuz?” soruları yoluyla sınıf tartışması başlatılır.
Kum saati tekniği kullanılarak öğrencilerin bilim insanları ile ilgili bildikleri ve merak ettikleri ortaya çıkarılır.

SB.4.6.1
Öğrenciler gruplara ayrılır (SDB2.2). Her gruba çevrim içi ortamda karşılaşabilecekleri sorunlarla ilgili öğrencilerin düzeyine uygun kısa örnek olaylar sunulur. Örnek olaylar; çevrim içi ortamlarda kişisel bilgilerinin gizliliğinin korunması, siber zorbalık ile doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmayı içermelidir (OB2, D8.2).

Gruplardan örnek olaydaki sorunun çözümüne yönelik öneriler oluşturmaları (SDB3.2), çözüm önerilerinin olası sonuçlarını düşünerek çözüme karar vermeleri istenir (KB3.2). Öğrencilerden “edu, gov” uzantılı sitelere girmek, antivirüs programı kullanmak gibi çözümlere ulaşmaları beklenir. Gruplardan ulaştıkları kararı sınıfta sunmaları istenir (E2.2). Bu aşamada hikâye tamamlama veya canlandırma teknikleri kullanılabilir.

Öğrencilerden ilgi alanlarına uygun merak ettikleri bir konuyu araştırma görevini çevrim içi ortamda gerçekleştirmeleri beklenir. Öğrencilerden araştırmalarının doğru ve güvenilir olması için hangi kurallara uyduklarını ifade etmeleri istenir (KB3.3). Çevrim içi ortamda hangi davranışların olumlu olduğunu ve kaçındıkları davranışların neler olduğunu belirtmeleri beklenir. Bu bağlamda, diğer kullanıcıların fikirlerine, duygularına ve kişisel bilgilerinin gizliliğine saygı göstermelerinin önemi vurgulanır (D8.2, D14.1). Öğrencilerden araştırma yaparken çevrim içi ortam kullanımına dair yaptığı çıkarımları değerlendirerek yazılı bir uyarılar listesi hazırlamaları istenir (E3.10). Hazırlanan çalışmalar öğretmen tarafından bütüncül dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

SB.4.6.2
Öğrencilerden bilim insanını konu alan yazılı veya görsel bir ürün ortaya koymaları istenerek öğrencilerin bilim insanlarına yönelik olumlu duyguları harekete geçirilir (E3.11, SDB1.1). Öğrenciler gruplara ayrılır ve performans görevi olarak sosyal bilim ile uğraşan bilim insanlarından birinin (Afet İnan, Doğan Cüceloğlu, Ufuk Esin, Oktay Sinanoğlu, Halil İnalcık, Fuat Sezgin) çalışmaları ile ilgili araştırma yapmaları istenir. Araştırma sürecinde grup üyelerinin birbirlerine destek olmalarının önemi üzerinde durulur (SDB2.2). Gruplar tarafından bilim insanlarının çalışmaları, çalışma ortamları (saha, kazı alanı, laboratuvar, arşiv, kütüphane vb.) ve bu çalışmaların katkıları ile ilgili bilgilendirme kartları hazırlanır ve sınıf içinde paylaşılır (SDB2.1). Hazırlanan kartlara yönelik sorulan sorular aracılığıyla öğrencilerin sosyal bilimler alanına yönelik farkındalık geliştirmeleri sağlanır.

Öğretmen tarafından hazırlanan bilim insanlarının çocukluk dönemine ait görsel veya dijital kaynaklar öğrencilere sunulur (OB1, OB2, OB4). Sunulan materyaller ile ilgili olarak “Sizce bu fotoğraf kaç yıl önce çekilmiş olabilir?”, “Fotoğraflarda o dönemin şartlarına ilişkin neler var?” (OB4) vb. sorular sorularak öğrencilerin bilim insanlarının çocukluk dönemine ilişkin koşulları fark etmeleri sağlanır. Dönemin koşulları ele alınırken özellikle o dönemde yaşayan çocukların bilgiye ulaşma yolları , teknolojik koşulları ve çalışma imkânları üzerinde durulmalıdır (OB1). Ayrıca öğrencilere dönemin koşullarında bilim insanlarının başarıya ulaşmalarını sağlayan görev bilincine sahip olma (D16.3), azimli olma (D3.1), istikrarlı bir biçimde çalışmaya devam etme (D12.3), bilmediklerini merak ederek araştırma (E1.1) gibi kişilik özellikleri sezdirilir. 

Öğrenciler tarafından bilim insanlarının çocukluk dönemi koşulları ile günümüz koşulları karşılaştırılır. Bu amaçla sıcak sandalye tekniği kullanılabilir. Bunun için günümüzü ve incelenen bilim insanlarının çocukluk dönemini temsil eden iki sandalye kullanılır. Sandalyelerde oturan çocuklardan biri, soruları o dönemin koşullarına göre cevaplarken diğeri günümüz koşullarına göre cevaplandırır (E2.1). Bilim insanlarının çocukluk dönemi ile kendi yaşadıkları dönem arasındaki farklar üzerine konuşulur (SDB2.3).  Öğrencilerin bilim insanlarının çocukluk dönemi ile kendi yaşamı arasında bağ kurabilmeleri için “O dönemde yaşasaydın bilim insanlarından hangisi en yakın arkadaşın olurdu, neden?”, “Bir zaman makinesine bindiğinizi ve bilim insanının çocuk olduğu tarihe gittiğinizi düşünün. Birlikte hangi çalışmaları yapardınız?” gibi sorulardan yararlanılır (E3.11, E2.5). Sürecin başında oluşturulan gruplar inceledikleri bilim insanını ve çalışmalarını tanıtan afişler hazırlar. Hazırlanan afişler kontrol listesi veya bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerden çevrim içi ortamın güvenli kullanımı ile ilgili dijital broşür hazırlamaları istenebilir.
Bilim insanlarının çocukluk dönemi ile günümüz koşullarının karşılaştırıldığı bir sanal pano hazırlanabilir.
Bilim insanlarının çocukluklarını anlatan bir çizgi roman veya karikatür hazırlanabilir. 

Çevrim içi ortamın güvenli kullanımı ve bilim insanlarının çocuklukları ile ilgili animasyonlar ve çocuk kitapları gibi farklı materyallerden yararlanılabilir. 

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.