2. TEMA: ATATÜRK’Ü TANIMAK
Anlama
TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma
Anlatma
TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma
KB2.4. Çözümleme, KB2.11. Gözleme Dayalı Tahmin Etme, KB2.15. Yansıtma, KB2.17. Değerlendirme, KB3.3. Eleştirel Düşünme
E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.3. Girişkenlik, E2.4. Güven, E3.1. Uzmanlaşma, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.7. Sistematik Olma, E3.8. Soru Sorma, E3.11. Özgün Düşünme
SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık Becerisi), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), SDB1.3. Kendini Uyarlama (Öz Yansıtma Becerisi), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.2. Esneklik
D14. Saygı, D11. Özgürlük, D15. Sevgi, D16. Sorumluluk, D19. Vatanseverlik
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB7. Veri Okuryazarlığı
Dinleme/İzleme
T.D.5.1. Dinlemede/izlemede materyal seçimini yönetebilme
T.D.5.2. Dinlemede/izlemede strateji ve yöntem seçimlerini yönetebilme
T.D.5.3. Dinleyeceğinin/izleyeceğinin içeriğine yönelik tahminde bulunabilme
T.D.5.4. Dinlediğinde/izlediğinde geçen anlamını bilmediği söz varlığı unsurlarının anlamını tahmin edebilme
T.D.5.13. Öyküleyici metinlerdeki hikâye unsurlarını belirlemeye yönelik çözümleme yapabilme
T.D.5.25. Dinleme/izleme sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Okuma
T.O.5.1. Okumada materyal seçimini yönetebilme
T.O.5.2. Sesli ve sessiz okurken akıcı okuma unsurlarını yönetebilme
T.O.5.3. Okumada strateji ve yöntem seçimlerini yönetebilme
T.O.5.4. Okuyacağı metnin içeriğine yönelik tahminde bulunabilme
T.O.5.5. Metinde geçen anlamını bilmediği söz varlığı unsurlarının anlamını tahmin edebilme
T.O.5.14. Öyküleyici metinlerdeki hikâye unsurlarını belirlemeye yönelik çözümleme yapabilme
T.O.5.27. Okuma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Konuşma
T.K.5.1. Konuşma sürecini yönetebilme
T.K.5.2. Konuşma yöntem ve tekniklerine yönelik seçimlerini yönetebilme
T.K.5.11. Konuşmasında tahminlerinden yararlanabilme
T.K.5.24. Uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanabilme
T.K.5.25. Konuşmasında beden dilini ve mekânı etkili kullanabilme
T.K.5.26. Konuşma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Yazma
T.Y.5.1. Yazma sürecini yönetebilme
T.Y.5.2. Yazma strateji, yöntem ve tekniklerine yönelik seçimlerini yönetebilme
T.Y.5.3. Yazısında içerik ve yapıya yönelik seçimlerini yönetebilme
T.Y.5.8. Yazılı üretim ve yazılı etkileşiminde tahminlerinden yararlanabilme
T.Y.5.20. Uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanabilme
T.Y.5.21. Yazım kuralları ve noktalama işaretlerini uygulayabilme
T.Y.5.22. Yazma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Strateji
Yöntem ve Teknik
Hikâye Unsurları
Geçiş ve Bağlantı İfadeleri
Tahmin
Akıcı Okuma
Metin Yapısı
Atatürk, Millî Mücadele, Cumhuriyet, kültürel farkındalık, tarih bilinci, millî bilinç, çalışkanlık, özgürlük, vatanseverlik, yardımseverlik, strateji, yöntem, teknik, hikâye unsurları, sorumluluk, bağımsızlık, tahmin, geçiş ve bağlantı ifadeleri
Dinleme/izleme ve okuma becerilerinin öğrenme çıktılarına ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmek için öz bildirim, gelişim çizelgesi, sözcük ilişkilendirme, kavram haritası kullanılır.
Dinleme/izleme, okuma strateji ve yöntem seçimlerini yönetme becerisi için öz bildirim kullanılır. Akıcı ve doğru okuma ölçütlerini içeren gelişim çizelgesi ile öğrencinin akıcı ve doğru okuma gelişimi izlenir ve geri bildirim verilir. Dinleyeceği/izleyeceği ve okuyacağı metnin içeriğine yönelik tahminde bulunabilmesi için sözcük ilişkilendirme görevi verilir. Dinlediği/izlediği ve okuduğu öyküleyici metinlerden hareketle hikâye unsurlarını belirlemeye yönelik çözümleme becerisi için kavram haritası kullanılır.
Konuşma ve yazma becerilerine ait öğrenme çıktılarına ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmek için öz bildirim, sözcük ve kavram havuzundan seçerek yazma, zihin haritası oluşturma, tartışma, cümle/paragraf yazma çalışmaları yapılarak bu çalışmalarda dereceli puanlama anahtarı ve kontrol listesi kullanılır.
Konuşma ve yazılarında yöntem ve tekniklere yönelik seçimleri doğru yapabilmesi için öz bildirim görevi kullanılır. Konuşmasında tahminlerinden yararlanabilmesi için sorulardan/görsellerden/kavramlardan hareketle sözlü metin oluşturma görevi verilir. Yazılı üretim ve etkileşimlerinde tahminlerinden yararlanabilmesi için öğrenciye eşleştirme görevi verilir. Öğrencinin konuşmasında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanabilmesi için karşılıklı konuşma (diyalog) görevi kullanılır. Yazısında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini doğru bir biçimde kullanabilmesi için kolaydan zora ilkesiyle öğrenciye önce cümle sonra paragraf yazdırılır. Konuşmasında beden dilini ve mekânı etkili şekilde kullanabilmesi için canlandırma görevi verilir.
Konuşma ve yazma becerilerinde yukarıda verilen üretim görevleri gerçekleştirildikten sonra öğrencinin performansı öğrenme çıktılarına uygun yapılandırılan kontrol listesi veya dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilir. Sonrasında öğrenciye geri bildirim verilir.
Bu temada öğrencilerin akıcı şekilde okuma, öyküleyici metinlerle ilgili basit çözümlemeler yapma gibi becerileri edinmek için temel bilgi ve yeterliliklere sahip olduğu kabul edilmektedir.
Öğrencilerin temaya ilişkin temel kabullerini -ön bilgilerini- tespit etmek için soru-cevap, tartışma, beyin fırtınası, kümeleme gibi yöntem ve teknikler uygulanır.
Birinci temada kullanılan okuma, dinleme/izleme yöntem ve teknikleri bu temada verilen yöntem ve tekniklerle ilişkilendirilir.
Birinci temada yüzey anlamı belirlemeye yönelik yapılan çalışmalar, bu temadaki hikâye unsurlarını belirlemeye yönelik çalışmalarla ilişkilendirilir.
Bu temada öğrenilen strateji, yöntem ve teknikler sonraki temalarda kullanılacak strateji, yöntem ve tekniklerle ilişkilendirilir.
Derse başlamadan önce öğrencilerin temaya yönelik hazır bulunuşluklarını belirlemek ve varsa gelişmeye açık yönlerini güçlendirmek için gerekli çalışmalar yapılır. Bu çalışmalar kapsamında tema ile ilgili konular (Atatürk'ün sosyal ilişkileri, ilgi alanları, dinlediği müzikler, sevdiği yemekler, sevdiği yazarlar, bildiği diller, giyim tarzı, yaptığı sporlar; doğa, sanat, eğitim ve bilimle ilgili görüş ve uygulamaları ile Millî Mücadele, Cumhuriyet, İstiklâl Marşı) ile temaya ait değerler arasındaki ilişkiyi fark ettirmeye yönelik etkinlikler yaptırılır.
Öğrencilere öğrenme çıktısına ve metnin konusuna yönelik ön bilgilerinden yararlanarak cevaplayabileceği sorular sorulup öğrencilerin motive ve derse dâhil olmaları sağlanır. Hazırlık aşamasında gerekirse destekleyici materyaller kullanılır. Öğrencilerin daha önce okudukları, dinledikleri/izledikleri bir materyaldeki hikâye unsurlarını fark etmelerine yönelik hazırlık çalışmalarına yer verilir.
Metnin özelliğine göre okuma ve dinlemede/izlemede kullanılacak strateji ve yöntemlerin bağımsız (E1.2) ve sistematik (E3.7) bir şekilde seçimi (T.O.5.3, T.D.5.2) ile ilgili aşamalar üzerinde durulur.
Dinleme/izleme veya sesli okuma sürecinde öğrencilerin okunan, dinlenen/izlenen metnin içeriğine odaklanarak (E3.2) dinlemeleri sağlanır. Öğrenciler okuma, dinleme/izleme çalışmalarını tamamladıktan sonra gerekli görüldüğü takdirde metnin bir bölümü ve/veya tamamı tekrar okunur, dinlenir/izlenir. Sesli ve sessiz okuma çalışmaları yapılırken öğrencilerin akıcı okuma unsurlarını yönetebilmeleri sağlanır (T.O.5.2).
Okuma, dinleme/izleme çalışmaları yapılırken öğrencilerin materyal seçimlerini yönetebilmelerine yönelik T.D.5.1. ve T.O.5.1.deki aşamalar uygulanır.
Okuma ve dinleme/izleme çalışmaları yapılırken öğrencilerin tema ile ilgili konularda sunulan metinlere yönelik tahminde bulunmaları (T.O.5.4, T.D.5.3) sağlanır.
Okudukları ya da dinledikleri/izledikleri öyküleyici metinlerdeki hikâye unsurlarını belirlemeye ve çözümlemeye (T.O.5.14, T.D.5.13) yönelik etkinlikler yapılır. Bu etkinlikler yapılırken Atatürk'ün bireysel ve toplumsal yönleri ile Atatürk'ün ülkenin bağımsızlığı için yaptığı fedakârlıkları konu alan metinler üzerinde çalışılır; Atatürk'ün ülkenin bağımsızlığı için yaptığı fedakârlıklar vurgulanır (D11.1). Bu metinlerin içeriğinden hareketle öğrencilerde millî bilinci geliştirecek ve millî kimliğin tanınmasını sağlayacak soru ve etkinlikler yoluyla temayla ilgili vatanseverlik değeri vurgulanır (D19.1, D19.2).
Öğrenciler okuduklarında, dinlediklerinde/izlediklerinde geçen ve anlamını bilmedikleri kelime ve/veya kelime gruplarının anlamlarını tahmin eder (T.O.5.5,T.D.5.4). Temayla ilgili söz varlığı geliştirme etkinliklerinde kelime ve/veya kelime gruplarının görsellerle olan ilişkisi (OB4) ve söz varlığının doğru ve bağlama uygun bir şekilde kullanılmasının iletişim ve kültürel etkileşimdeki önemi (OB5.1, OB5.3) üzerinde durulur. Temanın içeriğine uygun olacak şekilde öğrencilerin sahip oldukları söz varlığını bağımsız ve yaratıcı bir şekilde kullanabilecekleri etkinliklere yer verilir (E1.2).
Okuma veya dinleme/izleme sürecinde; ön bilgiler ile okunanlar, dinlenenler/izlenenler arasında ilişki kurmaları sağlanır. Bu deneyimler, hayatla ilişki kurmayı geliştirecek biçimde olmalıdır.
Okuduklarından, dinlediklerinden/izlediklerinden hareketle ülkenin gelişimine katkıda bulunanların değerini fark etmesi, bu kişilere vefa göstermesi, kendi kişisel gelişiminde bu kişilerden izler taşımasının önemini hissetmesi sağlanır (D15.2).
Öğrencilerin okuduklarında isim ve fiili ayırt etmeleri sağlanır.
Öğrencilerden konuşma ve yazma çalışmalarında süreci uygun şekilde yönetmeleri beklenir (T.K.5.1, T.Y.5.1).Temaya uygun konularda konuşma etkinlikleri yapılırken uygun geçiş ve bağlantı ifadelerinin kullanılması (T.K.5.24), öğrencilerin ön bilgilerinden yararlanmaları, önceki söz varlıklarını ve yeni öğrendikleri söz varlıklarını kullanmaları, kendi duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri sağlanır (SDB1.1, SDB1.3). Konuşma çalışmalarında konuyla ilgili tahminlere yer verilmesi (T.K.5.11) teşvik edilir.
Tema içeriğine uygun konuşmalar yaparken konuşma yöntem ve tekniklerine yönelik seçimlerini yönetebilmeleri sağlanır (T.K.5.2). Ayrıca öğrencilerin konuşmalarında beden dilini ve mekânı etkili şekilde kullanmaları teşvik edilir (T.K.5.25).
Tema içeriğine uygun konularda yapılacak yazma çalışmalarında yazma strateji, yöntem ve tekniklerine yönelik seçimlerini yönetebilmeleri (E3.7) desteklenir (T.Y.5.2). Ayrıca öyküleyici ve betimleyici paragraf yazma çalışmaları yapılır (T.Y.5.3).
Yazma etkinlikleri yapılırken uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanabilmeleri ve konuyla ilgili tahminlerinden yararlanabilmeleri sağlanır (T.Y.5.20, T.Y.5.8). Atatürk'ün bireysel ve toplumsal yönleri konusu çerçevesinde metin üretilirken betimleme paragraflarına ve öyküleyici paragraflara yer verilir.
Yazma çalışmalarında sınıf düzeyine uygun yazım kurallarını (büyük harflerin kullanımı ile ilgili Oyun Dünyası temasında üzerinde durulmayan kurallar) uygular ve noktalama işaretlerini işlevlerine (noktanın tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırma ile saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırma; soru işaretinin soru eki veya sözü içeren cümle veya sözleri belirtme, soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümleleri belirtme; ünlemin duyguları anlatan cümle veya ibareleri ile seslenme, hitap ve uyarı sözlerini belirtme) uygun kullanır (T.Y.5.21).
Öğrencilerin dinlediklerinde/izlediklerinde ve okuduklarında Türkçenin doğru, güzel ve etkili kullanıldığı cümleleri belirlemeleri; Türkçenin doğru, güzel ve etkili kullanıldığı özgün cümleler kurmaları sağlanır.
Öğrencilerin okuma, dinleme/izleme, konuşma ve yazma becerilerini edinme süreci ile ilgili kendilerine yönelik yansıtma yapmaları sağlanır (T.D.5.25, T.O.5.27, T.K.5.26, T.Y.5.22), (SDB1.3).
Üretim Atölyesi
Öğrencilerin temada işlenen konu ve öğrenme çıktılarına uygun afiş, kolaj, sınıf panosu, dijital albüm vb. hazırlamaları sağlanabilir. Bu etkinlikler, öğrencilerin yaratıcılığını ve özgün düşünme becerilerini destekleyecek nitelikte olmalıdır (E3.3,E3.11).Öğrencilerin üretim atölyesi yönergelerinde belirtilen sorumlulukları planlanan sürede tamamlamaları sağlanabilir (D16.3).
Atatürk’ün insani yönlerine yönelik araştırma yapılması ve edinilen bilgilerin dijital içerik hâline getirilip sınıfta ya da uygun dijital ortamlarda sunulması istenir.
Bulunulan yerdeki -varsa- “Atatürk Müze Evleri ve Köşkleri”, “Çanakkale Zaferi”, “Millî Mücadele” ve “Cumhuriyet”e ilişkin müzeler ya da konuya ilişkin sanal müzeler gezilir. Bu geziler neticesinde elde edilen bilgilerle daha evvel okunan kaynaklardan edinilen bilgilerin eleştirel bir bakış açısıyla karşılaştırdığı bir değerlendirme yazısı yazılması istenir.
Atatürk’ün yazdığı kitapların görsellerinden oluşan bir duvar panosu hazırlanarak “Gençliğe Hitabe bu kitaplardan hangisindedir?” gibi araştırmaya yönelik merak uyandırıcı sorularla kitaplar hakkında araştırma yapılması ve Gençliğe Hitabe’nin bulunduğu Nutuk adlı eserin sınıf kütüphanesine dahil edilmesi istenir.
Öğrencilerden temada işlenen konuya yönelik, dijital hikâyeleme aşamalarına göre özgün öyküler yazmaları, yazdıkları öyküyü senaryolaştırarak canlandırmaları istenir.
Dinleme/izleme ya da okuma etkinliği öncesinde, metinde geçen önemli kelimeler listelenir ve bu kelimelerin özellikleri (gerçek, mecaz, yan, eş ve zıt anlamları vb.) görsel araçlar ve şematik düzenleyiciler yardımıyla verilir.
Dinleme/izleme ya da okuma etkinliği öncesinde bilgilendirici metinlerdeki kavram, bilgi; öyküleyici metinlerdeki kişi, yer, zaman vb. yapılara ilişkin unsurların yer aldığı kavram ya da hikâye haritası gibi şemalar oluşturulup sunulur.
Dinleme/izleme, okuma metni ya da tema içerisinde yer alan ”Millî Mücadele” ile ilişkili kavramlar görsel işitsel araçların sunumu ve uygun şematik düzenleyicilerin kullanımı ile somutlaştırılır.
Tema kapsamındaki öğrenme çıktılarına yönelik çalışmalar yapılırken iş birlikli öğrenme ortamlarının oluşturulması sağlanır.
Okuma ve yazma çalışmalarında işleyişin nasıl olması gerektiği bire bir anlatılarak süreç öğrenci ile yürütülür.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.