6. TEMA: LİDER RUHLAR

Anlama

TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma

Anlatma

TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma

KB2.3. Özetleme, KB2.4. Çözümleme, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.15. Yansıtma, KB2.17. Değerlendirme, KB3.2. Problem Çözme, KB3.3. Eleştirel Düşünme

E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E2.2. Sorumluluk, E2.3. Girişkenlik, E3.1. Uzmanlaşma, E3.2. Odaklanma, E3.4. Gerçeği Arama, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.6. Analitik Düşünme, E3.7. Sistematik Olma, E3.8. Soru Sorma, E3.10. Eleştirel Bakma, E3.11. Özgün Düşünme

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendini Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB3.2. Esneklik, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D3. Çalışkanlık, D6. Dürüstlük, D11. Özgürlük, D14. Saygı, D16. Sorumluluk, D17. Tasarruf

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB3. Finansal Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB7. Veri Okuryazarlığı

Dinleme/İzleme
T.D.6.1. Dinlemede/izlemede materyal seçimini yönetebilme
T.D.6.22. Dinlediğini/izlediğini değerlendirebilme
T.D.6.23. Dinlediğini/izlediğini eleştirebilme
T.D.6.24. Dinlediğindeki/izlediğindeki probleme çözüm üretebilme
T.D.6.25. Dinleme/izleme sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Okuma
T.O.6.1. Okumada materyal seçimini yönetebilme
T.O.6.24. Okuduğunu değerlendirebilme
T.O.6.25. Metni eleştirebilme
T.O.6.26. Metindeki probleme çözüm üretebilme
T.O.6.27. Okuma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Konuşma
T.K.6.1. Konuşma sürecini yönetebilme
T.K.6.16. Değerlendirmesini sözlü olarak ifade edebilme
T.K.6.18. Eleştirisini sözlü olarak ifade edebilme
T.K.6.19. Problem çözümüne yönelik konuşma yapabilme
T.K.6.26. Konuşma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Yazma
T.Y.6.1. Yazma sürecini yönetebilme
T.Y.6.13. Değerlendirmesini yazılı olarak ifade edebilme
T.Y.6.15. Eleştirisini yazılı olarak ifade edebilme
T.Y.6.16. Problem çözümüne yönelik yazabilme
T.Y.6.21. Yazım kuralları ve noktalama işaretlerini uygulayabilme
T.Y.6.22. Yazma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme 

Ünlü Türk Bilim İnsanları
Devlet Sanatçısı
Ünlü Türk Sporcular
Başarılı Türk Girişimciler
Finansal Okuryazarlık
Değerlendirme
Eleştirme
Probleme Çözüm Üretebilme
Azim ve Kararlılık
Girişkenlik
Yaratıcılık

bilim, sanat, spor, girişimcilik, finansal okuryazarlık, zaman yönetimi, planlama, meslekler, değerlendirme, eleştirme, probleme çözüm üretebilme, merak, azim ve kararlılık, empati, sorumluluk, girişkenlik, uzmanlaşma, yaratıcılık, açık fikirlilik, özgün düşünme

Dinleme/izleme ve okuma becerilerinin öğrenme çıktılarına ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmek için kontrol listesi, açık uçlu soru, eşleştirme görevleri kullanılır.

Öğrencinin dinlediğini/izlediğini ve okuduğunu değerlendirebilmesinde kontrol listesi görevi verilir. Dinlediği/izlediği ve okuduğu metni eleştirebilmesi için açık uçlu soru görevinden yararlanılır. Dinlediği/izlediği veya okuduğu metindeki probleme çözüm üretebilmesinde öğrenciye eşleştirme görevi verilir.

Konuşma ve yazma becerilerine ait öğrenme çıktılarına ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmek için sunum yapma, rapor yazma, soru-cevap, paragraf/metin yazma, drama, kontrol listesi ve dereceli puanlama anahtarı kullanılır.

Değerlendirmesini sözlü olarak ifade edebilmesi için öğrenciye sunum yapma görevi verilir. Değerlendirmesini yazılı olarak ifade edebilmesi için rapor yazma görevinden yararlanılır. Eleştirisini sözlü olarak ifade edebilmesinde soru-cevap görevi verilir. Eleştirisini yazılı olarak ifade edebilmesinde paragraf yazma görevinden yararlanılır. Problem çözümüne yönelik konuşma yapabilmesinde öğrenciye drama görevi verilir. Problem çözümüne yönelik yazabilmesinde paragraf/metin yazma görevi verilir.

Konuşma ve yazma becerilerinde yukarıda verilen üretim görevleri gerçekleştirildikten sonra öğrencinin performansı öğrenme çıktılarına uygun yapılandırılan kontrol listesi veya dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilir. Sonrasında öğrenciye geri bildirim verilmelidir.

Bu temada öğrencilerin; değerlendirme, eleştirme, problem çözme gibi becerileri edinmek için temel bilgi ve yeterliliklere sahip olduğu kabul edilmektedir.

Öğrencilerin temaya ilişkin temel kabullerini -ön bilgilerini- tespit etmek için soru-cevap, tartışma, öz bildirim, kümeleme gibi yöntem ve teknikler uygulanır.

Bu temada yer alan “Değerlendirmesini sözlü olarak ifade edebilme”, “Değerlendirmesini yazılı olarak ifade edebilme” öğrenme çıktıları, önceki temalarda verilen “Yorumunu sözlü olarak ifade edebilme”, “Yorumunu yazılı olarak ifade edebilme” öğrenme çıktılarıyla ilişkilendirilir.

“Dinlediğini/izlediğini eleştirebilme”, “Metni eleştirebilme” öğrenme çıktıları önceki temalarda verilen “Bilgilendirici metinlerde metin yapılarından hareketle önemli bilgileri belirlemeye yönelik çözümleme yapabilme” öğrenme çıktısıyla ilişkilendirilir.

“Problem çözümüne yönelik yazabilme” öğrenme çıktısı, önceki temalarda verilen “Yazma sürecini yönetebilme”, “Yazma strateji, yöntem ve tekniklerine yönelik seçimlerini yönetebilme”, “Yazısında içerik ve yapıya yönelik seçimlerini yönetebilme”, “Yazılı üretim ve yazılı etkileşiminde ön bilgilerinden yararlanabilme”, “Yazılı üretim ve yazılı etkileşiminde karşılaştırma yapabilme”, “Yazısında sınıflandırma yapabilme” öğrenme çıktılarıyla ilişkilendirilir.

Derse başlamadan önce öğrencilerin “lider ruhlar” ifadesinden anladıklarına yönelik tahminlerini aldıktan sonra kendi alanında başarılı olmuş kişilerle ilgili hazır bulunuşluklarını belirlemek ve varsa gelişmeye açık yönlerini güçlendirmek için gerekli çalışmalar yapılır. Bu çalışmalar kapsamında tema ile ilgili konular (spor, bilim, girişimcilik, sanat vb.) ile temaya ait değerler arasındaki ilişkiye yönelik etkinlikler yaptırılır.

Öğrencilere, öğrenme çıktısına ve metnin konusuna yönelik ön bilgilerinden yararlanarak cevaplayabileceği sorular sorulup öğrencilerin motive ve derse dâhil olmaları sağlanır. Hazırlık aşamasında gerekirse destekleyici materyaller kullanılır.

Metnin özelliğine göre okuma, dinleme/izleme yöntem ve tekniklerinden bir veya birkaçı uygulanır. Sesli okuma veya dinleme/izleme sürecinde öğrencilerin başkalarını saygıyla (D14.2) dinlemeleri sağlanır. Öğrenciler okuma, dinleme/izleme çalışmalarını tamamladıktan sonra gerekli görüldüğü takdirde metnin bir bölümü ve/veya tamamı tekrar okunur, dinlenir/izlenir.

Okuma, dinleme/izleme uygulanırken öğrencilerin materyal seçimlerini yönetebilmelerine yönelik aşamalar uygulanır (T.D.6.1., T.O.6.1.).

Öğrenciler okuduklarında, dinlediklerinde/izlediklerinde geçen ve anlamını bilmedikleri kelime ve/veya kelime gruplarının anlamlarını tahmin eder. “Lider Ruhlar” temasıyla ilişkilendirilen okuryazarlık (OB3), değer (D11, D6, D17) ve eğilimler (E3.2,E3.4,E3.5, E3.6,E3.7,E3.10,E3.11) ile ilgili söz varlığı geliştirme çalışmaları yapılır.
Öğrencilerin; okuduklarının, dinlediklerinin/izlediklerinin içeriğini ön bilgileriyle ilişkilendirip karşılaştırarak bir değerlendirme yapmaları sağlanır (T.O.6.24., T.D.6.22.).

Öğrenciler ön bilgilerini de kullanarak okuduklarını, dinlediklerini/izlediklerini çeşitli yönlerden eleştirel olarak ele alır ve eleştirisinin odağındaki noktaya alternatif çözümler önerir (T.O.6.25, T.D.6.23).

Öğrencilere; okudukları, dinlediklerinde/izlediklerinde verilen problemlere çözümler üreterek (T.O.6.26., T.D.6.24.) (E3.6) bu çözümlerini dile getirecekleri konuşma ve yazma etkinlikleri yaptırılır (T.K.6.19., T.Y.6.16).

Öğrencilerden konuşma çalışmalarında konuşma sürecini uygun şekilde yönetmeleri beklenir (T.K.6.1.).

Öğrencilerden mevcut olay/konu/duruma ilişkin inceleme yapmaları ve inceleme sonuçlarını belirledikleri bir normla karşılaştırmaları beklenir (KB2.7). Son aşamada öğrenciler, karşılaştırma sonuçlarını ortaya koyarak bir yargıya ulaşmalı ve konuşmalarında bu yargıya yer vermelidir (T.K.6.16.).

Öğrencilerden -gerekli durumlarda- eleştirecekleri özelliğe ilişkin alternatifler önermeleri, ulaştıkları yargı ve alternatif önerilerini gerekçelendirerek ifade etmeleri beklenir (T.K.6.18.).

Öğrencilerden yazma çalışmalarında süreci uygun şekilde yönetmeleri beklenir (T.Y.6.1.).

Öğrencilerden yazılarında değerlendirecekleri metnin içeriğiyle ilgili bir özelliği belirlemeleri ve belirlenen özelliğe ilişkin ön bilgilerini kullanarak bir norm oluşturmaları beklenir. Ardından öğrencilerden oluşturdukları norm ile metinde belirledikleri özelliği karşılaştırmaları beklenir (KB2.7). Sonrasında öğrencilerin, karşılaştırma sonuçlarını ortaya koyarak bir yargıya ulaşmaları ve bu yargılarını yazılı olarak ifade etmeleri beklenir (T.Y.6.13.).

Öğrenciler belirledikleri olay, konu ya da durumun özelliğini karşılaştırmalıdır (KB2.6, KB2.7, KB2.13). Sonrasında öğrenciler, karşılaştırma sonuçlarını ortaya koyarak bir yargıya ulaşmalıdır. Öğrencilerden -gerekli durumlarda- eleştirecekleri özelliğe ilişkin alternatifler önermeleri, ulaştıkları yargı ve alternatif önerilerini gerekçelendirerek yazılı olarak ifade etmeleri beklenir (T.Y.6.15.).

Tema içeriğine uygun yazma çalışmalarında öğrencilerin daha önce üzerinde durulan noktalama işaretlerini işlevlerine uygun kullanması, yazım kurallarını uygulaması sağlanır (T.Y.6.21.).

Öğrencilerin olumsuzluk işlevli söz varlığını/dil yapılarını (hayır, yok, asla, değil, olmaz, maalesef, ne yazık ki, -sIz, -mA, -mAz vb.) belirlemeleri ve konuşmalarında/yazılarında olumsuzluk işlevli söz varlığını/dil yapılarını kullanmaları sağlanır.

Öğrencilerin benzerlik işlevli söz varlığını/dil yapılarını (benzer, benzer şekilde, âdeta, aynı, aynı şekilde, -mIş gibi, sanki, -msI vb.) belirlemeleri ve konuşmalarında/yazılarında benzerlik işlevli söz varlığını/dil yapılarını kullanmaları sağlanır.

Öğrencilerin dinlediklerinde/izlediklerinde ve okuduklarında Türkçenin doğru, güzel ve etkili kullanıldığı cümleleri belirlemeleri; Türkçenin doğru, güzel ve etkili kullanıldığı özgün cümleler kurmaları sağlanır.

Öğrencilerin önceki temalarda konu edilen dil yapılarını ve bunların işlevlerini belirleyebilecekleri, bunları konuşma ve yazılarında kullanabilecekleri etkinlikler yapılır.

Öğrencilerin okuma, dinleme/izleme, konuşma ve yazma becerilerini edinme süreci ile ilgili kendilerine yönelik yansıtma yapmaları sağlanır (T.D.6.25., T.O.6.27., T.K.6.26., T.Y.6.22.), (SDB1.3).

Üretim Atölyesi
Temada işlenen konu ve öğrenme çıktıları doğrultusunda öğrencilerden ülke içinde ve dışında bilimsel alanda önemli çalışmalar yapmış Türk bilim insanı, sporcu, sanatçı vb. kişileri basılı veya dijital kaynaklardan yararlanarak araştırmaları, başarı kazandıkları alanlarla ilgili sunum hazırlamaları istenebilir. Araştırma sonucu ulaştıkları bilgileri arkadaşlarına sözlü, yazılı şekilde ya da dijital araçlar kullanarak sunmaları sağlanabilir (D3.1,D3.3,E3.2,OB2.7).

Seçilen herhangi bir sektöre ilişkin grafik tasarım araçları kullanılarak özgün bir reklam broşürü ya da marka logosu hazırlanması ve bu broşürün, logonun basılı ya da dijital hâlde sınıfta ya da uygun dijital ortamlarda paylaşılması istenebilir.

Öğrencilerin yönergelerde belirtilen sorumlulukları planlanan sürede tamamlamaları sağlanabilir (D16.3, E2.2).

Özgün bir girişimcilik örneği oluşturulması, bu kapsamda bu girişimin hangi sektörde, ne kadar maliyetle, kaç personelle kurulacağı, avantaj ve risklerinin neler olabileceği; tanıtımının ne şekilde sağlanacağı gibi konuların ele alındığı çoklu medya ögeleriyle desteklenmiş bir sunum hazırlanması ve bu sunumun sınıfta ya da uygun dijital ortamlarda paylaşılması istenir.

Ahilik kültürü çerçevesinde meslek ahlakı ilkelerinin neler olabileceği konusunda araştırma yapılması, araştırma sonucunun sınıfta paylaşıldıktan sonra iş birliğiyle meslek ahlakı ilkelerinin tablo hâlinde yazılması ve tablonun uygun dijital ortamlarda paylaşılması istenir.

Temada yer alan “girişimcilik”, “finans” gibi terimsel bilgiler şematik düzenleyiciler aracılığıyla görselleştirilerek sunulur.

Dinleme/izleme ya da okuma etkinliği öncesinde, metinde geçen önemli kelimeler listelenir ve bu kelimelerin özellikleri (gerçek, mecaz, yan, eş ve zıt anlamları vb.) görsel araçlar ve şematik düzenleyiciler yardımıyla verilir.

Dinleme/izleme ya da okuma etkinliği öncesinde bilgilendirici metinlerdeki kavram, bilgi; öyküleyici metinlerdeki kişi, yer, zaman vb. yapılara ilişkin unsurların yer aldığı kavram ya da hikâye haritası gibi şemalar oluşturulup sunulur.

Okuma ve yazma çalışmalarında işleyişin nasıl olması gerektiği bire bir anlatılarak süreç öğrenci ile yürütülür.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.