1. TEMA: DÖRTLÜK VE SEKİZLİK NOTALAR

SAB6. Müziksel İşitme, SAB7. Müziksel Okuma, SAB8. Müziksel Yazma

E1.1. Merak, E2.5. Oyunseverlik, E3.8. Soru Sorma

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.1. İletişim

D2. Aile Bütünlüğü, D4. Dostluk

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB4. Görsel Okuryazarlık

MİOY.2.1.1. Dörtlük ve sekizlik notaları işitebilme
a) Dörtlük ve sekizlik notaları tanır.
b) Dörtlük ve sekizlik notaları ayırt eder.
c) Dörtlük ve sekizlik notaları ifade eder.
MİOY.2.1.2. Dörtlük ve sekizlik notaları okuyabilme
a) Dörtlük ve sekizlik notaları tanır.
b) Dörtlük ve sekizlik notaları ayırt eder.
c) Dörtlük ve sekizlik notaları uygular.
MİOY.2.1.3. Dörtlük ve sekizlik notaları yazabilme
a) Dörtlük ve sekizlik notaları kavramını tanır.
b) Dörtlük ve sekizlik notaları ayırt eder.
c) Dörtlük ve sekizlik notaları uygular.

Dörtlük ve Sekizlik Notalar

dörtlük, değer, dikte, sekizlik, solfej, süre, ritmik solfej

Temanın öğrenme çıktıları; gözlem formu, eşleştirme sorularından oluşan çalışma kâğıtları ve performans görevi ile değerlendirilebilir. Dörtlük ve sekizlik notaları seslendirmesine yönelik performans görevi istenebilir. Performans görevinin değerlendirilmesinde analitik dereceli puanlama anahtarı ve gözlem formu kullanılabilir.

Öğrencilerin birlik ve ikilik notaları tanıdığı; birlik ve ikilik notalarla işitme, okuma ve yazma becerisini kullanabildiği kabul edilmektedir.

Öğretmen, dersin başında öğrencilerin dörtlük ve sekizlik notalar konusundaki mevcut bilgi ve deneyimlerini değerlendirmek için sorular yöneltir. Örneğin "Daha önce dörtlük ve sekizlik nota kavramlarını duydunuz mu?", "Müzikte bazı seslerin daha uzun, bazılarının daha kısa olduğunu fark ettiniz mi?" gibi sorularla öğrencilerin konuya dair farkındalık geliştirmesi sağlanır. Ardından, öğretmen kısa bir ritmik dinleti sunarak öğrencilere "Bu dinlediğiniz ritimde hangi sesler daha uzun, hangileri daha kısa?", "Daha uzun çalınan notalar mı daha kısa çalınanlar mı daha belirgin?" gibi sorular yönelterek öğrencilerin nota süreleri ile ritim arasındaki ilişkiyi fark etmeleri sağlanır.

Öğrenciler, dörtlük ve sekizlik notaların süre değerlerini günlük yaşamda karşılaştıkları ritmik yapılar ve zaman algısıyla ilişkilendirirler. Örneğin öğretmen "Yürürken bazen adımlarınızı hızlandırır, bazen yavaşlatırsınız. Müzikte de notalar farklı uzunluklarda çalındığında ritim nasıl etkilenir?" gibi sorular yönelterek öğrencilerin müzikteki ritim ile günlük hareketleri arasında bağlantı kurmalarını sağlar. Ayrıca konuşurken kelimeleri hızlı veya yavaş söylemenin müzikal ifadeyi nasıl etkilediği tartışılabilir. Öğrencilerden, saat tıklamaları, yürüyüş ritimleri veya alkış gibi sesleri hayal ederek bunları dörtlük ve sekizlik notalarla ilişkilendirmeleri istenebilir. Grup çalışmalarında, ritim sürelerinin müzikteki akıcılığı nasıl şekillendirdiği tartışılabilir.

MİOY.2.1.1
Dörtlük ve sekizlik notalar ile ilgili görsel ve işitsel materyallerle öğrencilerin ön öğrenmeleri hatırlamaları ve dizileri merak etmesi sağlanır (E1.1). Öğrencilerin yeni öğrenmelere ilişkin görsellere ait soru sorması sağlanır (E3.8). Sorulara verilen cevaplar esnasında öğrencilerin potansiyellerini fark etmelerini sağlayacak dönütlerle öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). Öğretmen tarafından dörtlük ve sekizlik notalar ile ilgili sunumlar hazırlanarak, öğrencilerin kavramları hem görsel hem de işitsel olarak fark etmeleri sağlanır (OB1). Öğrencilerin izleme ve dinleme etkinliklerinden sonra müzikle ilgili bilgilerinin veya anılarının olup olmadığı sorulur. Cevaplardan yola çıkılarak öğrencilerin anılarıyla öğreneceği bilgiler ilişkilendirilir (SDB1.1). Anılardan örnekler verilirken duygu ve düşüncelerin fark edilmesi yoluyla iletişim becerisi desteklenir (SDB2.1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir. Dörtlük ve sekizlik notaların işitilmesine yönelik yapılan çalışmalar eşlik saz olarak belirlenen çalgı eşliğinde veya etkileşimli araçlar kullanılarak gerçekleştirilir. Süreç içerisinde öğrencilerin dörtlük ve sekizlik notaların sürelerinin uzunluklarını fark etmeleri için görsel ve işitsel materyallerden yararlanılarak dörtlük ve sekizlik notaları tanımaları ve süre değerinin uzunluk ve kısalıklarını işiterek belirtmeleri sağlanır. Öğrencilere, ses bulma ve işitme oyunları oynatılarak notaların dörtlük ve sekizlik olduğunu ayırt etmeleri sağlanır (E2.5). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.

MİOY.2.1.2
Öğrencilerin ön öğrenmelerde öğrendiği dörtlük ve sekizlik notalara yönelik yapılan çalışmalar, piyano veya eşlik saz eşliğinde gerçekleştirilir. Süreç içerisinde öğrencinin dörtlük ve sekizlik notalarla oluşturulan etütlerle, ritmik solfej çalışmaları yapması sağlanır. Ritmik solfej çalışmaları ile süre değerlerinin ve nota isimlerinin doğru söylenmesi sağlanır. Sürecin devamında ritmik solfej çalışmalarına solfej çalışmaları ile devam ederek öğrencilerin notaların isimlerini ve seslerini entenasyonlarına dikkat ederek okumaları beklenir. Bireysel solfej etkinliklerinde yararlanabilmeleri için dijital kaynaklardan yararlanılabilir. Bu süreç, gözlem formu ile değerlendirilebilir. Grupla beraber yapılan seslendirme çalışmalarında aktif rol alarak, ortak hedeflere ulaşmak için arkadaşlarıyla dayanışma içinde olur. (D4.1), (SDB2.1). Arkadaşlarını etkin bir şekilde dinler (SDB2.1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.

MİOY.2.1.3
Öğrencilerin sınıf içerisinde görsel materyaller ile ifade edilen dörtlük ve sekizlik notaları, nota yazım kurallarına uygun bir şekilde hizalı olarak yazabilmeleri için yazma etkinlikleri yapmaları sağlanır. Öğrencilerin dörtlük ve sekizlik notalar arasındaki ilişkileri belirlemesi, dizek ve nota süre değerleri arasında bağ kurması sağlanır. Örneğin sol anahtarı kullanılarak oluşturulan dizekteki 3. çizgiye konumlanan dörtlük notanın, si sesini ifade ettiğini ayrıca süre değerinin 1 vuruş olduğunu gösterebilmesi (OB4). Kas becerilerinin gelişmesi açısından boyama etkinlikleri yapılarak nota yazım becerilerini geliştirmesi desteklenir (E2.5). Bu süreç, gözlem formu ve eşleştirme sorularından oluşan çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir. Dörtlük ve sekizlik notaların ritmik değerlerini tanımaya yönelik bir performans görevi istenebilir. Bu görevde öğrencilerden, verilen ritmik kalıpları doğru vuruşlarla çalmaları veya ritmik olarak seslendirmeleri istenir. Sürecin pekişmesi amacıyla, evde aile üyeleriyle birlikte dörtlük ve sekizlik notaları içeren basit şarkılar söylenmesi teşvik edilir (D2.2). Performans görevinin değerlendirilmesinde analitik dereceli puanlama anahtarı veya gözlem formu kullanılabilir.

Teknoloji destekli öğrenme süreçleri kullanılarak öğrencilere nota değerlerini değiştirme ve kendi müziklerini besteleyebilme imkânı sunulabilir. Öğrenciler, dörtlük ve sekizlik notaları içeren kısa müzik cümleleri oluşturarak bunları arkadaşlarına öğretebilir ve birlikte çalabilir. Ritim oyunları ve doğaçlama çalışmaları ile öğrencilerin müzikal yaratıcılıklarını geliştirmeleri sağlanabilir.

Dörtlük ve sekizlik notalarla ilgili basit, yönlendirici sorular içeren etkinlik kâğıtları hazırlanarak öğrencilerin bilgileri yavaş yavaş pekiştirmesi sağlanabilir. Oyunlaştırılmış öğrenme yöntemleri kullanılarak öğrenciler için eğlenceli ve öğretici etkinlikler oluşturulabilir. Örneğin öğrencilerden dörtlük ve sekizlik notaların sürelerini temsil eden basit hareketlerle ritim çalışmaları yapmaları istenebilir. Sürekli tekrar ve basit alıştırmalarla öğrencilerin nota sürelerini kavramaları pekiştirilerek öğrenme süreci kolaylaştırılabilir.