3. TEMA: TÜRK SANAT MÜZİĞİNDE REFORM DÖNEMİ
SBAB4. Değişim ve Sürekliliği Algılama (SBAB4.1. Sıralama)
KB1. Temel Beceriler, KB2.4. Çözümleme, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma
E1.1. Merak, E2.2. Sorumluluk, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.4. Gerçeği Arama, E3.7. Sistematiklik
SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği
D4. Dostluk, D7. Estetik, D14. Saygı, D19. Vatanseverlik
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık
MT.8.3.1. Reform Dönemi'nden günümüze kadar Türk sanat müziği alanındaki gelişmelerle ilgili bilgi toplayabilme
a) Reform Dönemi'yle ilgili kaynakları belirler.
b) Kaynaklardan Reform Dönemi'nde Türk sanat müziğindeki gelişmeleri içeren bilgiler bulur.
c) Reform Dönemi'nde Türk sanat müziğindeki gelişmeleri içeren bilgileri doğrular.
ç) Reform Dönemi'nde Türk sanat müziğindeki gelişmelerle ilgili bilgileri kaydeder.
MT.8.3.2. Reform Dönemi eserlerini çözümleyebilme
a) Dinlediği eserle ilgili ipuçlarını belirler.
b) Dinlediği eserin Reform Dönemi müzik özellikleriyle ilişkisini belirler.
MT.8.3.3. Reform Dönemi eserleriyle Romantik Dönem eserlerini karşılaştırabilme
a) Dinlediği Reform Dönemi’nde Türk sanat müziği ile Romantik Dönem eserlerine ilişkin özellikleri belirler.
b) Belirlenen özelliklere ilişkin benzerlikleri listeler.
c) Belirlenen özelliklere ilişkin farklılıkları listeler.
MT.8.3.4. Reform Dönemi bestecilerinin isimlerini kronolojik olarak sıralayabilme
a) Reform Dönemi bestecilerinin isimlerini kronolojik olarak sıralar.
MT.8.3.5. Reform Dönemi’ndeki Türk sanat müziği eğitimi veren kurumlar hakkında
sunum yapabilme
• Reform Döneminden Günümüze Türk Sanat Müziği
• Reform Dönemi Eserleri
• Reform Dönemi ve Romantik Dönem Eserleri
• Reform Dönemi Bestecileri
• Reform Dönemi Müzik Eğitimi Kurumları
enderun, reform
Öğrenme çıktıları, grup değerlendirme formu, gözlem formu, kontrol listesi, öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu, analitik dereceli puanlama anahtarı ve çalışma yaprağı ile değerlendirilebilir. Öğrencilere performans görevi olarak Türk sanat müziğinde 24 perdeli Arel-Ezgi-Uzdilek sistemini ve daha önce kullanılan 17'li perde sistemini ve Reform Dönemi’nin Türk sanat müziğine katkılarını araştırma, Türk sanat müziği tarih sokağı oluşturma, müzik tarihi günlüğü yazmaları görevleri verilebilir. Bu görevler, analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerin Klasik Dönem, Neoklasik Dönem ve Romantik Dönem'deki müzikle ilgili gelişmeleri bildikleri kabul edilmektedir.
Öğrencilere Romantik Dönem ve Reform Dönemi’ne ait birer eser dinletilerek “Dinlediğiniz eserler arasında nasıl farklar hissediyorsunuz?” “Bu eserlerin hangi yönleri size tanıdık geldi?” gibi sorular yöneltilerek öğrencilerin önceki öğrendiği dönemler ve Reform Dönemi müziği farkındalık düzeyleri, müziğin temel özelliklerini ayırt etme becerileri gözlemlenebilir. Makam, usul gibi müzikal ögeleri ve Reform Dönemi bestecilerinin isimlerini içeren bir tablo sunularak öğrencilerden bu tabloda bildiklerini işaretlemeleri istenebilir. Öğrencilerin Reform Dönemi müziğiyle ilgili genel ilgilerini ve farkındalık düzeylerini ölçmek için bestecilerin adları ve dönemle ilgili sorulardan oluşan anket çalışması yapılabilir, çalışma yaprağı oluşturulabilir.
Öğrencilere Klasik Dönem ve Romantik Dönem eserlerinden örnekler dinletilir. Ardından Reform Dönemi eserlerinden biriyle karşılaştırma yapılarak tarihsel bağlam içinde müzikal değişimleri fark etmesi sağlanabilir. Öğrencilerden koro ya da çalgı derslerinde seslendirdikleri eserler arasından Reform Dönemi bestecilerinin eserlerini sesleri ya da çalgılarıyla sunmaları istenebilir.
MT.8.3.1
Öğrencilerden Reform Dönemi boyunca Türk sanat müziği alanındaki gelişmelerin neler olduğuna dair güvenilir genel ağ adreslerinden, çeşitli görsel, yazılı ve dijital kaynaklardan bilgi toplamaları istenir (E1.1, E2.2, D19.2, SBAB2.2). Öğrencilerin tanıtılan kaynakları kullanarak Türk sanat müziği tarihinde Reform Dönemi'nin 20. yüzyılın ilk yarısından itibaren Hüseyin Sadettin Arel ile başladığı ve günümüze kadar devam ettiğini kavramaları sağlanır. Öğrencilerden kaynak belirleme, gelişmeleri içeren bilgileri bulma, bu bilgilerin doğrulanmasına dair kanıtlar ve bilgilerin kaydedilmesine yönelik her çalışma için küçük gruplar oluşturmaları istenebilir (E3.4). Gruplar iş birliği yaparak dijital kaynaklar yardımıyla bir zaman çizelgesi oluşturabilirler ve Reform Dönemi boyunca Türk sanat müziğindeki gelişmeleri (sözel, nota sistemi, makamsal, ritimsel, çalgısal gelişmeler gibi) kronolojik olarak dijital ortamda bilgi görseli, resim, kısa açıklamalar gibi ögelerle zenginleştirerek sıralayabilir ve paylaşabilirler (E3.3, E3.7, D4.1, OB1, OB2, SDB2.2). Gruplardan elde ettikleri bilgileri bir araya getirmeleri ve sınıfta istedikleri bir yöntemle bilgileri sunmaları istenebilir (E2.2, SDB2.2). Öğrencilere performans görevi olarak Türk sanat müziğinde 24 perdeli Arel-Ezgi-Uzdilek sistemini ve daha önce kullanılan 17'li perde sistemini araştırmaları istenebilir (E2.2). Öğrenciler Arel-Ezgi-Uzdilek sistemi ve 17'li perde sistemini karşılaştırabilirler. Bulgular karşılaştırabilir ve her iki sistemin benzer ve farklı özellikleri venn şemasıyla listelenir (SDB2.2). Örneğin iki grup çalışması planlanabilir. Gruplardan benzer ve farklı yönleri listeleyebilecekleri bir karşılaştırma tablosu hazırlamaları istenebilir. Daha sonra sonuçları karşılaştırmaları sağlanır (SDB2.2). Grup çalışmasındaki iş birliği ve etkinlik düzeyini ölçmek için grup değerlendirme formu, araştırmanın içeriğinin doğruluğunu ve kapsamını değerlendirmek için kontrol listesi, sunum sırasında öğrencilerin iletişim ve ifade becerilerini değerlendirmek için gözlem formu kullanılabilir.
MT.8.3.2
Öğrencilerin çalgı ve repertuvar derslerinde öğrendikleri eserleri ya da kendi çalışmalarıyla repertuvarlarına ekledikleri Reform Dönemi eserlerini dinleyebilmeleri için uygun ortamlar sağlanmalı ve bu süreçte öğrencilerin müzik dinleme alışkanlıklarını geliştirerek hayatlarını estetik unsurlarla zenginleştirmeleri desteklenmelidir (D7.3). Öğrencilerin dinledikleri eserler içinden Reform Dönemi eserlerini belirleyecekleri bir dinleme etkinliği planlanır. Öğrencilere çeşitli görsel, işitsel materyallerle dönemin çalgıları ve dönemin müzik özelliklerine uygun olarak kaydedilmiş Klasik Dönem, Neoklasik Dönem, Romantik Dönem ve Reform Dönemi (günümüz eserlerini de kapsayacak eserler) eserleri dinletilir (SAB9, OB2, E3.2). Öğrencilerden dinledikleri eserin isminden, bestecisinden ve dinlenen kısmından hareketle esere ilişkin ipuçlarını belirlemeleri istenir. Belirledikleri ipuçlarını Klasik Dönem, Neoklasik Dönem, Romantik Dönem ve Reform Dönemi'ne ait ön bilgileriyle ilişkilendirmeleri sağlanır. Daha sonra belirledikleri ipuçlarından hareketle eserin dönemine yönelik mantıklı tahminlerde bulunmaları istenir. Dinlenilen eserler içinden Reform Dönemi'ne ait eser tahminlerinin doğrulanmasıyla etkinlik tamamlanır. Öğrencilere dinleme etkinliğinde dikkat edecekleri noktalar hatırlatılabilir (D14.1). Öğrencilerin bireysel katkılarını ve grup sürecine olan etkilerini değerlendirebilmeleri için öz değerlendirme formu, grupların birbirlerinin sunumlarını değerlendirebilmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir. Öğrencilerin grup çalışmalarında iş birliği ve katılım düzeyleri gözlem formu ile değerlendirilebilir.
MT.8.3.3
Öğrencilerden önceki derslerde öğrendikleri bilgilerden yararlanarak Romantik Dönem ve Reform Dönemi'nde Türk sanat müziğindeki gelişmeleri belirlemeleri istenir (OB1, E2.2, D19.2). Sınıf iki gruba ayrılabilir (SDB2.2). Bir grup Romantik Dönem'deki Türk sanat müziği ile Reform Dönemi'ndeki Türk sanat müziğinin benzer özelliklerini, diğer grup farklı özelliklerini listeler (OB1, SDB2.2). Daha sonra öğrencilerden benzer ve farklı yönleri listeleyebilecekleri bir karşılaştırma tablosu hazırlamaları istenir. Gruplardan iki dönem arasındaki farklılıkları ve benzerlikleri sırayla söyleyerek tabloya işlemeleri ve daha sonra sonuçları karşılaştırmaları istenebilir (OB1, SDB2.1). Öğrencilerin grup çalışmasındaki iş birliği ve katılımı gözlem formu ve grup değerlendirme formu ile değerlendirilebilir. Performans görevi olarak öğrencilerden Reform Dönemi’nin Türk sanat müziğine katkılarını araştırmaları istenebilir. Performans görevleri, içerik doğruluğu, dönemsel özelliklere uygunluk ve yaratıcılık kriterleriyle analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
MT.8.3.4
Reform Dönemi’nin önemli bestecileri ile ilgili bilimsel gerçeklere dayalı, pedagojiye uygun görsel, belgesel, film, animasyon gibi içerikler izletilir (E1.1, E3.2, OB1, OB4). Öğrencilerden Reform Dönemi başlangıcından günümüze kadar olan dönemdeki Türk sanat müziği bestecileriyle ilgili olarak grup çalışması yapmaları istenir (E2.2, D19.2). Reform Dönemi belli aralıklara bölünebilir ve gruplar ilgili bölüm dâhilinde araştırma yapabilirler. Gruplar iş birliği yapar, Reform Dönemi başlangıcından günümüze kadar öne çıkan Türk sanat müziği bestecilerini kronolojik olarak resim, kısa açıklamalar, bestecilerle ilgili ayırıcı bilgiler (besteci kimliğinin yanında aynı zamanda müzik araştırmaları yapan besteciler) gibi ögelerle zenginleştirerek sıralayabilirler (E2.2, E3.2, E3.7, SDB2.2, OB2, OB4). Öğrenciler öz ve akran değerlendirme formu, gözlem formu, grup değerlendirme formu ile değerlendirilebilir. Performans görevi olarak öğrencilere Türk sanat müziği tarih sokağı oluşturmaları, müzik tarihi günlüğü yazmaları verilebilir. Bu görevler, içerik doğruluğu, dönemsel özelliklere uygunluk ve yaratıcılık kriterleriyle analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
MT.8.3.5
Öğrencilere Reform Dönemi’nde açılan Türk sanat müziği eğitimi veren okullarla ilgili bilimsel gerçeklere dayalı, pedagojiye uygun görsel, belgesel, film, animasyon gibi içerikler izletilir, okuma parçası okutulur (E1.1, E3.2, OB1, OB4). Dârülelhan’dan başlayarak günümüze kadar Türk sanat müziği eğitimi veren okulların kurulduğu dönemi, kurucusu, okullardaki eğitimin niteliği ve kapsamı, bu okulların Türk sanat müziğinin gelişimine etkisi, burada görev alan müzik eğitimci ve araştırmacıları gibi bilgilerin ölçüleceği çalışma kâğıdı hazırlanır (D19.2). Çalışma yaprağı, öz değerlendirme, kontrol listesi ile süreç değerlendirilebilir.
Öğrencilerden Reform Dönemi'nde dünyada hâkim olan sanat anlayışını ve Türk sanat müziği üzerindeki etkilerini araştırarak bir çalışma yapmaları istenebilir. Öğrenciler Türk sanat müziği eğitimi veren kurumların eğitim felsefesini ve müzik tarihine katkılarını anlatan bir video proje hazırlayabilirler. Öğrencilerden Reform Dönemi’nin ilk bestecileri ve son bestecilerinin eserlerini karşılaştırmaları istenebilir. Öğrencilerden Reform Dönemi bestecilerinden birinin hayatını dramatize etmeleri istenebilir. Öğrenciler Reform Dönemi bestecilerinin biyografik bilgilerini ve eserlerini içeren bir bilgi görseli hazırlayabilir ve her bir besteciye ait bir eserin performans kaydını sunumlarına ekleyebilirler. Öğrencilere Reform Dönemi başlangıcından günümüze kadar olan dönemdeki eserlerle ilgili bir dinleti düzenleme görevi verilebilir.
Öğrencilere Reform Dönemi'ni özetleyen bir okuma parçası verilebilir, kısa videolar izletilebilir. Öğrencilere Reform Dönemi’nden günümüze kadar Türk sanat müziğindeki önemli gelişmeleri gösteren bir zaman çizelgesi şablonu verilebilir. Öğrencilerden verilen şablondan yararlanarak bu çizelgeye önemli olayları, bestecileri ve eserleri tarih sırasına göre yazmaları istenebilir. Öğrencilere Reform Dönemi’ne ait bir Türk sanat müziği eseri dinletilebilir. Ardından eserde duydukları özellikler ile ilgili (usul, makam, söz yapısı vb.) düşüncelerini ifade etmeleri istenebilir. Öğrencilere Reform Dönemi ve Romantik Dönem'den iki eser dinletilerek öğrencilerden bu eserleri karşılaştırması istenebilir. Öğrencilerden üzerinde bestecilerin isimlerinin ve biyografilerinin yazılı olduğu kartlar hazırlamaları istenebilir. Öğrencilerden bu kartları kronolojik olarak sıraya koymaları istenebilir. Ardından sırlamalar kontrol edilerek geri bildirim verilebilir. Öğrencilerden Reform Dönem'indeki Türk sanat müziği eğitimi veren kurumları listemeleri istenebilir.