2. TEMA: TÜRK SANAT MÜZİĞİNDE ROMANTİK DÖNEM
SBAB4. Değişim ve Sürekliliği Algılama (SBAB4.1. Sıralama)
KB2.4. Çözümleme, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma
E1.1. Merak, E2.2. Sorumluluk, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.4. Gerçeği Arama, E3.7. Sistematiklik
SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği
D7. Estetik, D14. Saygı, D15. Sevgi, D16. Sorumluluk, D19. Vatanseverlik
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB4. Görsel Okuryazarlık
MT.8.2.1. Türk sanat müziğinin Romantik Dönem’deki gelişimi hakkında bilgi toplayabilme
a) Romantik Dönem ile ilgili kaynakları belirler.
b) Kaynaklardan Romantik Dönem'de müzikle ilgili gelişmeleri içeren bilgileri bulur.
c) Romantik Dönem'de müzikle ilgili gelişmeleri içeren bilgileri doğrular
ç) Romantik Dönem ile ilgili bulduğu bilgileri kaydeder.
MT.8.2.2. Romantik Dönem'deki Türk sanat müziği bestecilerinin isimlerini kronolojik olarak sıralayabilme
a) Romantik Dönem'deki Türk sanat müziği bestecilerinin isimlerini kronolojik olarak sıralar.
MT.8.2.3. Romantik Dönem Türk sanat müziği eserlerini çözümleyebilme
a) Dinlediği Romantik Dönem eseriyle ilgili ipuçlarını belirler.
b) Dinlediği eserin Romantik Dönem müzik özellikleri ile ilişkisini belirler.
MT.8.2.4. Romantik Dönem ve Neoklasik Dönem Türk sanat müziği eserlerini karşılaştırabilme
a) Dinlediği Romantik Dönem eserleriyle Neoklasik Dönem eserlerine ilişkin özellikleri belirler.
b) Belirlenen özelliklere ilişkin benzerlikleri listeler.
c) Belirlenen özelliklere ilişkin farklılıkları listeler.
• Romantik Dönemin Genel Özellikleri
• Romantik Dönem Türk Sanat Müziği Bestecileri
• Romantik Dönem Eserleri
• Romantik Dönem ve Neoklasik Dönem Eserleri
kronoloji, Türk sanat müziği
Öğrenme çıktıları, öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu, gözlem formu, grup değerlendirme formu, formu kullanılarak değerlendirilebilir. Öğrencilere Romantik Dönem bestecileri ve eserleri, batılılaşma hareketleri ve şarkı formu, ve Rauf Yekta'nın müzikoloji alanındaki çalışmalarıyla ilgili performans görevleri verilebilir. Performans görevleri, analitik dereceli puanlama anahtarıyla, dönemsel özelliklere uygunluk, analiz becerisi ve kapsamlılık kriterleriyle değerlendirilebilir.
Öğrencilerin kültürel mirasın aktarılmasında müziğin rolü olduğu bilgisine ve temel düzeyde tarih araştırmaları deneyimine sahip oldukları kabul edilmektedir. Öğrencilerin Türk sanat müziği teorisi konusunda temel bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir. Öğrencilerin müzik tarihi araştırmaları için dijital kaynakları kullanılabilmelerine ilişkin temel bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir. Öğrencilerin Klasik Dönem ve Neoklasik Dönem müzik özelliklerini bildikleri kabul edilmektedir.
Öğrencilere Neoklasik Dönem ve Romantik Dönem'e ait bir eser dinletilerek “Dinlediğiniz eserler arasında nasıl farklar hissediyorsunuz?” “Bu eserlerin hangi yönleri size tanıdık geldi?” gibi sorular yöneltilerek öğrencilerin önceki öğrendiği dönemler ve Romantik Dönem müziği farkındalık düzeyleri, müziğin temel özelliklerini ayırt etme becerileri gözlemlenebilir. Makam, usul gibi müzikal ögeleri ve Romantik Dönem bestecilerinin isimlerini içeren bir tablo sunularak öğrencilerden bu tabloda bildiklerini işaretlemeleri istenebilir. Öğrencilerin Romantik Dönem müziğiyle ilgili genel ilgilerini ve farkındalık düzeylerini ölçmek için bestecilerin adları ve dönemle ilgili sorulardan oluşan anket çalışması yapılabilir, çalışma yaprağı oluşturulabilir.
Öğrencilerin Romantik Dönem'de bestelenen bir şarkının makam ve ritmik yapısını günümüz Türk sanat müziğindeki popüler eserlerle karşılaştırarak müzikteki sürekliliği ve değişimi gözlemlemeleri sağlanabilir. Öğrencilerin Romantik Dönem müziğinin karakteristik özelliklerini anlamalarını, bu dönemin duygusal ve estetik yapısını keşfetmelerini ve müzik eserlerini analitik bir yaklaşımla değerlendirmelerini sağlamak amacıyla koro ya da çalgı derslerinde seslendirdikleri Romantik Dönem bestecilerinin eserlerinden birini sınıfta icra etmeleri ve müzikal ögeleri belirlemeleri istenebilir.
MT.8.2.1
Öğrencilere Türk sanat müziğinde Romantik Dönem özelliklerini anlamalarına yardımcı olacak kitaplar, akademik makaleler, görsel ve işitsel materyaller, güvenilir genel ağ adresleri ve dijital içerikler gibi çeşitli kaynaklar tanıtılır. Öğrencilerin kaynakları kullanarak Romantik Dönem’in Hacı Arif Bey'den başlayarak Hüseyin Saadettin Arel'e kadar devam ettiğini, Romantik sanat akımının 19. yüzyılda yaygınlaştığı ve 20. yüzyıla kadar etkilerinin sürdüğünü kavramaları sağlanır. Öğrencilerden Romantik Dönem’de Türk sanat müziğinde yaşanan gelişmelerle ilgili araştırma yapmaları istenir (D19.2). Türk sanat müziği alanında Romantik Dönem’de yaşanan gelişmelerin, batılılaşma sürecinde Türk müziğine getirilen sınırlamaların, dönemin önemli bestecilerine dair bilgilerin ve bu dönemdeki sözel, makamsal, ritimsel ve çalgısal gelişmelerin neler olduğunu bulmak için kaynaklar belirlemeleri sağlanır (OB1). Öğrencilerin buldukları bilgileri doğrulaması istenir (E3.4, SBAB2.2). Öğrencilerden küçük gruplar oluşturmaları istenerek edindikleri bilgilerin kaydedilmesine yönelik bir çalışma yapmaları (sunum, afiş, bilgi görseli vb.) istenebilir (E3.3). Grupların iş birliği içinde çalışmaları sağlanır (SDB2.1, SDB2.2). Romantik Dönem'deki batılılaşma hareketleri ve bu dönemde öne çıkan formlardan biriyle ilgili performans görevi verilebilir. Öğrenme çıktısı, öz değerlendirme formu, gözlem formu, grup değerlendirme formu ile değerlendirilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilebilir.
MT.8.2.2
Öğrencilerin Romantik Dönem'in önemli bestecileriyle ilgili bilimsel gerçeklere dayalı, pedagojiye uygun görsel, belgesel, film, animasyon gibi içerikler bulması ve izlemesi sağlanır (E1.1, E3.2, OB1). Öğrencilerin Romantik Dönem’deki Türk sanat müziği bestecilerini kronolojik olarak sıralaması sağlanır. Bestecilerin yaşadıkları tarihlerin yazılı olduğu kartlar hazırlanır (D19.2). Öğrencilerden gruplara ayrılarak karışık olarak verilen kartları kronolojik olarak sıralamaları istenir. Grupların iş birliği yapması desteklenir (SDB2.2). Gruplar, hazırladıkları bilgi kartlarını resim ve kısa yazılarla zenginleştirilebilir (E3.2, E3.7). Öğrencilere bu dönemde müzikoloji alanında da önemli çalışmalar yapan besteci Rauf Yekta hakkında performans görevi verilebilir (D15.3, D19.2). Öğrencilerin bireysel ve grup olarak çalışmalara katılımı, sunulan bilgilerin doğruluğu ve iş birliği becerileri gözlem formu ve grup değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
MT.8.2.3
Öğrencilerin çalgı ve repertuvar derslerinde öğrendikleri eserleri ya da kendi çalışarak repertuvarlarına ekledikleri Romantik Dönem eserlerini dinleyebilmeleri için uygun ortam sağlanır (D7.3, SDB2.2). Öğrencilerin Romantik Dönem eserlerinin özelliklerini belirleyecekleri bir dinleme etkinliği planlanır. Öğrencilere dinleme etkinliğinde dikkat edecekleri noktalar hatırlatılır (D14.1) ve öğrencilerden dikkatle etkinliği dinlemeleri (E3.2) istenir. Öğrencilerin çeşitli görsel, işitsel materyallerle dönemin çalgıları ve dönemin müzik özelliklerine uygun olarak kaydedilmiş Romantik Dönem eserleri dinlemeleri sağlanır (SAB9, E3.2). Öğrencilerden dinledikleri eserin isminden, bestecisinden ve dinlenen kısmından hareketle esere ilişkin ipuçlarını belirlemelerini kolaylaştıracak eser analiz formlarını doldurmaları istenir (D16.3). Öğrencilerin dinledikleri eseri ve eserde belirledikleri Romantik Dönem özelliklerini paylaşmaları sağlanır. Öğrencilerin bireysel katkılarını ve grup sürecine olan etkilerini değerlendirebilmeleri için öz değerlendirme formu, grupların birbirlerinin sunumlarını değerlendirebilmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir.
MT.8.2.4
Öğrencilerden önceki derslerde öğrendikleri Neoklasik ve Romantik Dönem’e dair bilgileri kullanarak bir çalışma yapacakları söylenir (E1.1). Neoklasik ve Romantik Dönem'de Türk sanat müziğindeki gelişmeleri belirlemeleri istenir (OB1, D16.3, D19.2). Öğrenciler gruplara ayrılır (SDB2.2). Bir çalışma kartı oluşturulur (OB4). Kartın bir yüzüne Neoklasik Dönem ile Romantik Dönem’in benzer yanları, diğer yüzüne farklı yanları yazılacağı söylenir. Kart öğrenci grupları arasında sırayla dolaştırılır. Her grup bir turda benzer özellik, diğer turda farklı özellik yazar. Etkinliğin sonunda bulgular listelenir ve büyük grup tartışması yoluyla değerlendirilir. Nihai bulgular karşılaştırma tablosuna işlenir (OB1, E2.2, SDB2.2). Hazırlanan tablo sınıf panosuna asılır. Öğrencilerin grup çalışmalarında iş birliği ve katılım düzeyleri gözlem formu ve grup değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Öğrenciler, Romantik Dönem’e ait eserlerden seçilen birkaç örneği analiz ederek dönemin temalarını ve makamsal özelliklerini tartışabilirler. Öğrencilerden Romantik Dönem'deki toplumsal ve siyasi yaşamın müzik kültüründeki yansımalarıyla ilgili sunum yapmaları istenebilir. Öğrenciler Romantik Dönem bestecilerinin hayatlarından bir kesiti dramatize ederek bestecilerin yaşamını, karakterini ve eserlerini derinlemesine anlamaya çalışabilirler. Öğrencilerden bestecilerin hayatını ve eserlerini kapsayan etkileşimli içerikler hazırlamaları istenebilir. Öğrencilerden Romantik akımın diğer sanat dallarındaki etkilerini Türk sanat müziğine olan etkileriyle karşılaştırmaları istenebilir.
Öğrencilerden Türk sanat müziğinin Romantik Dönem'deki gelişimi ile ilgili bilgileri listelemeleri istenebilir. Öğrencilerden Romantik Dönem eserlerini analiz ederek elde ettikleri bilgileri sade bir tablo veya liste ile ifade etmeleri istenebilir. Öğrencilere Romantik ve Neoklasik Dönem'den iki eser dinletilerek öğrencilerden bu eserleri karşılaştırmaları istenebilir.