1. TEMA: TÜRK SANAT MÜZİĞİNİN GENEL YAPISI

KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.5. Sınıflandırma

E1.1. Merak, E2.2. Sorumluluk, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.4. Gerçeği Arama, E3.7. Sistematiklik

SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği

D15. Sevgi, D16. Sorumluluk, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB9. Sanat Okuryazarlığı

MT.7.1.1. Türk sanat müziğinin yapısal özellikleri hakkında bilgi toplayabilme
a) Türk sanat müziğinin yapısal özellikleri hakkında bilgiye ulaşmak için kullanacağı araçları belirler.
b) Belirlediği aracı kullanarak Türk sanat müziğinin yapısal özellikleri hakkında bilgileri bulur.
c) Türk sanat müziğinin yapısal özellikleri hakkında ulaştığı bilgileri doğrular.
ç) Türk sanat müziğinin yapısal özellikleri hakkında ulaştığı bilgileri kaydeder.
MT.7.1.2. Türk sanat müziği türlerini sınıflandırabilme
a) Türk sanat müziği türlerini sınıflandırmak için ölçütleri belirler.
b) Türk sanat müziği türlerini belirlediği ölçütlere göre ayırır.
c) Türk sanat müziği türlerini gruplandırır.
ç) Türk sanat müziği türlerini etiketler.
MT.7.1.3. Türk sanat müziğinde kullanılan çalgıları sınıflandırabilme
a) Türk sanat müziğinde kullanılan çalgıların ses üretme biçimlerini belirler.
b) Türk sanat müziğinde kullanılan çalgıları ses üretme biçimlerine göre ayırır.
c) Türk sanat müziğinde kullanılan çalgıları ses üretme biçimlerine göre gruplandırır.
ç) Türk sanat müziği çalgı gruplarını etiketler.

• Türk Sanat Müziğinin Yapısal Özellikleri
• Türk Sanat Müziği Türleri
• Türk Sanat Müziğinde Kullanılan Çalgılar

gazel, kâr, makam, peşrev, saz semaisi, şarkı, taksim,usul

Öğrenme çıktıları, çalışma yaprağı, grup değerlendirme formu, öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu, analitik dereceli puanlama anahtarı, kontrol listesi ve gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir. Öğrencilerden performans görevi olarak Türk sanat müziği türlerinden yaygın olarak kullanılanları seçerek karşılaştırmaları ve sonuçları karşılaştırma tablosu hazırlayarak sunmaları istenebilir. Performans görevleri analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerin Türk halk müziği ve Türk sanat müziği arasındaki temel farkları bildiği kabul  edilmektedir. Öğrencilerin Türk sanat müziğinin belirli makamlar, usuller ve formlar içerdiğini bildiği kabul edilmektedir. Öğrencilerin Türk sanat müziğinde kullanılan ney, kanun, klasik kemençe gibi temel çalgılar hakkında görsel ve işitsel farkındalığa sahip oldukları kabul edilmektedir.

Öğrencilerin açık uçlu sorularla Türk sanat müziğinin yapısı hakkındaki ön bilgileri ölçülebilir. Öğrencilere Türk sanat müziği çalgılarını içeren “Ben kimim?” oyunu oynatılarak öğrencilerin çalgılarla ilgili ön bilgileri ölçülebilir. Öğrencilerden Türk sanat müziğinin sözlü ve sözsüz türlerinden örnek vermeleri istenebilir.

Öğrencilerden yaşadıkları çevrede Türk sanat müziğinin izlerini araştırmaları istenir. Öğrencilere “Aile büyüklerinizden Türk sanat müziği eserlerini dinleyen var mı?” “Çevrenizde bu müziği icra eden kişiler bulunuyor mu?” gibi sorular sorulabilir. Öğrencilerden Türk sanat müziği eserlerinin medya, televizyon dizileri, belgesel, düğün ve törenlerde nasıl yer aldığına dair örnekler vermeleri istenebilir.

MT.7.1.1 
Öğrencilere Türk sanat müziğinin kökenini, yapısal özelliklerini ve kültürel birikim içindeki önemini anlamalarına yardımcı olacak akademik makale, kitap, görsel, dijital, işitsel materyal gibi çeşitli kaynaklar tanıtılır. Öğrenciler gruplara ayrılarak Türk sanat müziğinde kullanılan makam, dizi ve perde özelliklerini, usulleri, sözlü ve sözsüz eserlerin biçimlerini, şarkı, taksim, peşrev, saz semaisi gibi türleri araştırırlar. Her grup, belirlenen bir konu hakkında güvenilir genel ağ adresleri, basılı kaynaklar ve dijital içerikler kullanarak bilgi toplar (E2.2, SDB2.1, SBAB2.2, OB1, OB9, D15.3, D19.2). Öğrencilerden kaynak belirleme, gelişmeleri içeren bilgileri bulma, bu bilgilerin doğrulanmasına dair kanıtlar ve bilgilerin kaydedilmesine yönelik her çalışma için küçük gruplar oluşturmaları istenebilir (E3.4, OB1). Öğrenciler buldukları bilgileri ve belirledikleri kaynakların doğruluğunu küçük gruplarla tartışarak teyit edebilir. Öğrenciler, araştırdıkları bilgileri içeren bir bilgi görseli oluşturur. Bu bilgi görselinde Türk sanat müziğinin yapısal özelliklerini vurgulayan makam şemaları, usul örnekleri, kısa açıklamalar ve görsel materyallerin yer alması desteklenir. Görsel olarak zenginleştirilmiş bilgi görseli, dijital sunum hâline getirilir ve sınıfta paylaşılır (OB1, OB2, OB4, E3.7, D16.1). Her grup, oluşturduğu bilgi görselini sınıfta sunar. Öğrencilerin grup çalışmasındaki iş birliği ve etkinlik düzeyini ölçmek için grup değerlendirme formu, araştırmanın içeriğinin doğruluğunu ve kapsamını değerlendirmek için kontrol listesi, sunum sırasında öğrencilerin iletişim ve ifade becerilerini değerlendirmek için gözlem formu kullanılabilir (SDB2.1). Türk sanat müziğinin yapısal özellikleri hakkında temel bilgiler, açık uçlu sorulardan oluşan çalışma yaprağı ile değerlendirilebilir.

MT.7.1.2
Öğrencilere şarkı, kâr, peşrev, gazel gibi Türk sanat müziğinin temel türlerinden örnekler dinletilerek bu türlerin sözel yapısı, ritim ve makam gibi özellikleri kısa bir şekilde açıklanır. Öğrenciler, öğretmen rehberliğinde şarkı, kâr, gazel gibi Türk sanat müziğinin farklı türlerinden örnekler dinler ve örnek eserlerin notalarını inceler (E1.1, SAB9). Dinlenen eserlerin makamı, usulü, sözlü ya da sözsüz olması gibi özellikleri belirlenir (E3.2). Belirlenen özellikler oluşturulan bir tabloda gösterilir. Türk sanat müziği türlerini sınıflandırmak için belirlenen özellikler hakkında bilgilendirmeler yapılabilir, öğrencilerle birlikte bir kavram haritası oluşturulabilir (E3.3, E3.7, SDB2.2). “Hangi türler sözlü eserlerden oluşuyor?” “Sözsüz türler hangi işlevlere sahiptir?” soruları tartışılarak sınıflandırma derinleştirilebilir. Performans görevi olarak öğrencilere Türk sanat müziği türlerinin yaygın olarak kullanılan örneklerini incelemeleri verilebilir. Öğrenciler sonuçları bir karşılaştırma tablosu hazırlayarak sunabilirler. Öğrencilerin grupla iş birliği içinde çalışmaları, gözlem formu aracılığıyla değerlendirilebilir Grupların sınıflandırma sonuçlarını sınıfta sunma becerisi akran değerlendirme formuyla değerlendirilebilir. Performans görevi kapsamında hazırlanan karşılaştırma tablosu ile sınıflandırma tablosunun belirlenen özelliklere uygun hazırlanması, eserlerin doğru kategorilere yerleştirilmesi, açıklık ve içerik açısından değerlendirilmesinde analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılabilir.
MT.7.1.3
Öğrencilere Türk sanat müziğinde kullanılan ney, kudüm, kanun, klasik kemençe gibi çalgıların görselleri gösterilerek çalınış şekillerinin de yer aldığı eğitici videolar izletilir. Öğrencilere çalgıların nasıl ses çıkardığı ve bu seslerin hangi yöntemlerle elde edildiği sorulur; üfleme, vurma, çekme gibi ses üretme biçimlerinin belirlenmesi sağlanır. Öğrencilere çalgıların ses üretme biçimlerine göre gruplara ayrıldığı açıklanır ve bu grupları sınıflandırmada kullanılacak vurmalı, üflemeli, yaylı, mızraplı gibi özelliklerin yer aldığı bir tablo oluşturulur. Öğrencilere çalgıların görselleri gösterilir ve bu çalgıların sesleri dinletilir. Öğrencilerden dinledikleri ve gördükleri çalgıları ses üretme biçimlerine göre tabloya uygun şekilde yerleştirmeleri istenir (E3.2, E3.7). Öğrenciler, Türk sanat müziğinde kullanılan çalgı gruplarını incelemek üzere gruplara ayrılırlar. Her grup; üflemeli çalgılar, vurmalı çalgılar, yaylı çalgılar veya mızraplı çalgılar gibi bir çalgı grubunu seçer. Gruplar, seçtikleri çalgı grubuna ilişkin çalgıların görsellerini, ses özelliklerini, çalınış biçimlerini, önemli icracılarını ve tarihsel bağlamlarını içeren bir sunum hazırlarlar. Sunumlar, görsel ve işitsel materyallerle zenginleştirilerek dijital bir sunum olarak sınıfta paylaşılabilir (OB1, OB2, SDB2.2). Öğrencilerin grup çalışmasına aktif katılımını ve iş birliği düzeyini değerlendirmek için gözlem formu kullanılabilir. Gruplar birbirlerinin sunumlarını akran değerlendirme formu ile değerlendirebilir. Sunumlar belirlenen kriterler çerçevesinde analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Açık uçlu sorulardan oluşan çalışma yaprağı ile öğrencilerin çalgı grupları hakkında öğrendikleri bireysel olarak değerlendirilebilir.

Öğrencilere Türk sanat müziği türlerinin analizlerini yapmaya yönelik form hazırlama görevi verilebilir. Öğrencilere makam, usul, tür ve söz yapısı gibi konuları derinlemesine inceleyebilecekleri bireysel veya grup projeleri verilebilir. Öğrencilerden müzik eserlerini yorumlayacakları kısa bir hikâye veya şiir yazmaları istenebilir.

Öğrencilere Türk sanat müziğinin temel kavram ve terimlerini açıklayan bir sözlük hazırlatılabilir. Öğrencilere Türk sanat müziği türlerini açıklayan bir tablo veya bilgi görseli sunulabilir
.