4. TEMA: PROJEMİ SESLENDİRİYORUM

SAB12. Müziksel Yaratıcılık

E2.1. Empati, E2.2. Sorumluluk, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.10. Eleştirel Bakma

SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.2. Esneklik

D3. Çalışkanlık, D14. Saygı, D20. Yardımseverlik

OB9. Sanat Okuryazarlığı

Ç.T.8.4.1. Çalgı toplulukları dersinde müziksel yaratıcılık becerisini gösterebilme
a) Çalgı topluluklarında oluşturacağı ürünün amacını belirler.
b) Çalgı topluluklarında ürün oluşturmak için gerekli ögeleri seçer.
c) Çalgı topluluklarında seçtiği ögelerle ürün oluşturur.

Toplu Çalmada Yaratıcılık

müziksel yaratıcılık

Öğrenme çıktıları; grup değerlendirme formu, öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu, derecelendirme ölçeği, birlikte çalma performans gözlem formu açık uçlu nitel sorular kullanılarak ölçülebilir.
Öğrencilere oluşturdukları çalgı topluluklarıyla proje oluşturma kriterlerine yönelik sunum performans görevi verilebilir. Performans görevleri, dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilebilir. Öğrencilerin projelerini topluluk önünde sergilemesi için performans görevi verilebilir. Verilen performans görevi birlikte çalma performans gözlem formuna göre değerlendirilebilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmesi için öz değerlendirme formu, birbirlerini değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir. Projelerin değerlendirilmesi için aşağıdaki sorulara yanıt arayabilir:
• Öğrenciler, projeyi başlatmadan önce ne tür hedefler koymuşlar?
• Öğrencilerin oluşturdukları çalgı toplulukları, daha önce duyulmamış veya alışılmadık
bir şeyler sunuyor mu? Yaratıcı ve özgün müzik fikirleri ortaya koyup koymadıkları
değerlendirilebilir.
• Öğrenciler arasındaki iletişim nasıl? Fikir alışverişi, grup içi koordinasyon ve uyumlu
bir şekilde çalışma yetenekleri değerlendirilebilir.
• Her öğrencinin gruptaki rolü ve sorumlulukları net mi? Grup üyeleri, kendi alanlarında
aktif ve sorumlu bir şekilde yer alıyorlar mı? Öğrencilerin kullandıkları çalgıları ne
kadar etkili ve doğru kullandıkları gözlemlenebilir.
• Müzikal içerik ve grup dinamiği, sahnede nasıl sergileniyor?

Öğrencilerin çalınan repertuvarı bildiği kabul edilmektedir. Öğrencilerin armoni düzeyinin istenen düzeyde olduğu kabul edilmektedir.

Öğrencilerden bu çalışmadan ne beklediklerini, yaratıcı süreçte hangi hedefleri koyduklarını ve kendilerini hangi alanlarda geliştirmek istediklerini belirlemeleri istenebilir. Ayrıca öğrencilerin grup çalışmasına yatkınlıkları, iletişim becerileri ve birlikte çalışma istekleri değerlendirilebilir. Grup içindeki liderlik ve iş birliği potansiyelleri gözlemleyebilmek için küçük bir grup etkinliği veya tartışma düzenlenebilir.

Öğrencilerin gündelik hayatlarında dinledikleri müzik türlerinden yola çıkarak bu müziklerin nasıl üretildiği hakkında bir tartışma başlatılır. Bu müzik türlerinde kullanılan çalgılar, teknikler veya yaratıcı süreçler hakkında konuşulur ve bir müzik üretiminin nasıl olabileceği neler yapılabileceği üzerine fikirler alınarak köprü kurulur.

Ç.T.8.4.1
Öğrenciler, grup çalışması için ne tür bir müziksel ürün yaratmak istediklerini tartışırlar (KB2.18). Öğrenciler bir araya gelip dünyadaki farklı müzik türlerini inceler ve bunları projelerinde nasıl kullanabileceklerine karar vermeye çalışırlar (SDB2.3, SDB3.2). Her öğrenci, müziksel amacın ne olacağı hakkında kendi görüşlerini sunar (SDB2.2, E3.5, D14.1). Öğretmen, öğrencilere farklı müzik videoları, konserler veya film müzikleri gibi yaratıcı kaynaklar sunar. Bunlar, öğrencilere projelerinde kullanılacak temaları, duygusal ifadeleri ve anlatım tarzlarına yönelik örnek oluşturur. Bu aşamadan sonra öğrenciler müziksel ürüne yönelik amaçlarını belirler (D20.2). Öğretmen oluşturulacak topluluklar konusunda öğrencilere rehberlik eder. Öğrencilerin oluşturdukları çalgı topluluklarıyla proje oluşturma kriterlerine yönelik sunum performans görevi verilebilir. Performans görevleri, dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilebilir. Öğrenciler oluşturdukları çalgı topluluklarıyla üretim yapacakları tür ve şarkı hakkında görüş birliğine varır (D3.4). Üretecekleri eserin müziksel ögeleri üzerine görüşler alınır. Bu ögeler melodik, ritmik, armonik, tür gibi unsurları içerebilir. Bu aşamada öğretmen, öğrencilere farklı müziksel ögeler hakkında bilgi verir ve onların bu ögeleri nasıl birleştirecekleri hakkında yönlendirmelerde bulunur. Öğrenciler, oluşturacakları müziksel ürün için gerekli müzikal ögeleri belirler. Öğrenciler oluşturulan topluluklarla ilgili görevleri belirlemeye çalışır (SDB2.2). Çalgıların nasıl etkileşeceği konusunda grup içinde tartışmalar yapılır (KB2.18). Hangi çalgılar öne çıkacak, hangi çalgılar destekleyecek? Öğrenciler grup içindeki her bir çalgının rolünü netleştirir (E2.2). Öğrenciler çeşitli melodiler, ritmik yapılar, armonik diziler ve çalgı kullanımı üzerinde çalışmalar yaparak seçimler yaparlar. Öğretmen rehberliğinde öğrencilerin birbirlerinin fikirlerine değer vererek grup olarak bir müzikal yapı üzerine uzlaşmaları sağlanır (SDB2.2, E.3.10). Öğrenciler, seçtikleri müzikal ögeleri birleştirerek ürünü oluşturur (E3.3, OB9). Prova sürecine başlanır (D3.4). Bu süreçte, gruptaki her bir öğrencinin kendi rolünü ne kadar doğru yerine getirdiği, diğer üyelerle ne kadar uyumlu çalıştıkları gözlemlenir (KB2.2). Prova sırasında öğretmen öğrencileri müzikal ifadelerini geliştirmeye, teknik hataları düzeltmeye ve genel uyumu sağlamaya teşvik eder (SDB2.2). Grup üyeleri arasında aktif geri bildirim ve öneri alışverişi yapılır. Öğrenciler, tamamladıkları müziksel ürünü bir araya getirerek grup hâlinde bir performans sergilerler. Öğretmen birlikte çalma performans gözlem formu ve belirlediği nitel sorularla grupları değerlendirir. Proje sonunda öğrenciler, yaratıcı sürecin her aşamasında ne öğrendiklerini ve karşılaştıkları zorlukları tartışırlar. Aynı zamanda öğrenciler birbirlerinin projelerini de değerlendirir (E2.1). Hangi müziksel unsurların iyi çalıştığını ve hangi alanların gelişmesi gerektiğini keşfederler (E3.3). Öğrencilerin projelerini topluluk önünde sergilemesi için performans görevi verilebilir. Verilen performans görevi birlikte çalma performans gözlem formuna göre değerlendirilebilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmesi için öz değerlendirme formu, birbirlerini değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir.
Ayrıca projelerin nitel olarak değerlendirilmesi için aşağıdaki sorulara yanıt aranabilir:
• Öğrenciler, projeyi başlatmadan önce ne tür hedefler koymuşlar?
• Öğrencilerin oluşturdukları çalgı toplulukları, daha önce duyulmamış veya alışılmadık
bir şeyler sunuyor mu? Yaratıcı ve özgün müzik fikirleri ortaya koyup koymadıkları değerlendirilebilir.
• Öğrenciler arasındaki iletişim nasıl? Fikir alışverişi, grup içi koordinasyon ve uyumlu
bir şekilde çalışma yetenekleri değerlendirilebilir.
• Her öğrencinin gruptaki rolü ve sorumlulukları net mi? Grup üyeleri, kendi alanlarında
aktif ve sorumlu bir şekilde yer alıyorlar mı? Öğrencilerin kullandıkları enstrümanları
ne kadar etkili ve doğru kullandıkları gözlemlenebilir.
• Müzikal içerik ve grup dinamiği, sahnede nasıl sergileniyor?

Öğrenciler, müzikal süreçleri kolektif bir şekilde oluşturmak için doğaçlama yapabilirler. Gruptaki her öğrenci farklı bir çalgı çalarak ve birbiriyle etkileşime girerek yeni bir müzik eseri ortaya çıkarabilecek çalışmalar yapabilir. Bir çalgının melodik hattını diğer bir çalgıyla (piyano, çello, flüt, keman) birlikte çalarak çiftler hâlinde veya gruplar hâlinde farklı çalgı kombinasyonları oluşturulabilir. Çalgı toplulukları, belirli bölümlerde doğaçlama yaparak parçayı daha özgün ve yaratıcı hâle getiren çalışmalar yapabilir.

Bu süreçte öğrencilerle özel olarak zorluk çektikleri konular (ritim, ezgi, armoni, teknik beceriler gibi) üzerinden çalışılabilir. Ayrıca öğrenciler için basit doğaçlama egzersizleri oluşturulabilir.