2. TEMA: KÜÇÜK USULLERLE TOPLU İCRA
SAB11.Müziksel Çalma
E2.1. Empati, E2.2. Sorumluluk, E3.2. Odaklanma
SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği
D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk
OB9. Sanat Okuryazarlığı
ÇT.5.2.1. Tek sesli küçük usullerdeki eserleri toplu çalabilme
a) Küçük usullerdeki eserleri toplu eseri çözümler.
b) Küçük usullerdeki eserleri toplu çalmada çalgıya özgü duruş ve tutuş pozisyonu alır.
c) Küçük usullerdeki eserleri toplu çalarken çalgıya özgü teknikleri kullanır.
ç) Küçük usullerdeki eserleri toplu çalarken müziksel bileşenleri uygular.
Usuller
küçük usuller, ritim, tempo, uyum
Temada öğrenme çıktıları birlikte çalma performans gözlem formu, öz değerlendirme formu ve akran değerlendirme formu kullanılarak ölçülebilir. Öğrencilerden çalgı toplulukları oluşturarak basit usullerdeki şarkıları topluluk önünde sergilenmesi istenen bir performans görevi verilebilir. Verilen performans görevi birlikte çalma performans gözlem formu ile değerlendirilebilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmesi için öz değerlendirme formu, birbirlerini değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir.
Öğrencilerin küçük usulleri bildiği kabul edilmektedir.
Öğrencilerden farklı zaman ölçülerinin ne olduğunu ve nasıl çalınmaları gerektiğini açıklamaları istenebilir. Bu doğrultuda özellikle 2/4, 3/4, 4/4 gibi basit usullere yönelik bilgileri ölçebilmek için "3/4 zaman ölçüsünde hangi vuruşlar bulunur, 2/4 zaman ölçüsünde her ölçüde kaç vuruş vardır?" gibi sorular sorulabilir.
Öğrencilerin önceki öğrendiklerinden yola çıkarak birlikte çalmada usulün önemi üzerine düşünceleri alınır. Öğrencinin günlük hayatındaki adımlarını düşünmesi istenir. Yürürken atılan bu adımların birbiriyle uyumlu bir şekilde ritmik olarak atıldığı ifade edilir. Öğrencilerin nasıl yürüdükleri, yürürken attıkları adım uyumlarına ilişkin sorular yöneltilir. Sağ-sol, sağ-sol şeklinde yürümek, 2/4 usulüne benzer bir yapıda olduğu örneği verilerek köprü kurulur.
ÇT.5.2.1
Öğrencilere uygun zorluk seviyesindeki okul şarkıları dağıtılır. Şarkıların, kısa ezgilerden oluşan basit parçalar olmasına özen gösterilir. Şarkılar, 2/4, 3/4, 4/4 gibi küçük usullerden oluşmaktadır. İcra ve deşifre süreci öncesinde öğrencilerin doğru tutuş ve uygun pozisyon almaları sağlanır. Öğrencilerin çalgılarını doğru şekilde tuttuklarından emin olduktan sonra grup hâlinde tutuş pozisyonunu pekiştiren egzersizler yapılır. Her bir öğrencinin doğru tutuşu yapıp yapmadığı kontrol edilir. İlk olarak 2/4 usulde belirlenen öğrenci düzeyine uygun okul şarkısı öğrencilere dağıtılır. Şarkının notaları öğrencilere gösterilir ve öğretmen, şarkının temel ritmik ve ezgi yapısını açıklayarak deşifreye başlar. Öğrencilerle birlikte şarkının ritmi, notaları ve ezgisel yapısı analiz edilir. Öğrencilerin çalgılarına özgü doğru teknikle deşifre sürecini gerçekleştirmeleri istenir. Çalışmaya şarkının yavaş tempoda adım adım çalınmasıyla başlanır (D3.2). Yavaş tempoda çalarken öğretmen; öğrencilerin ritme, doğru nota değerlerine ve tutuş tekniklerine odaklanmalarını sağlar (E3.2). Tempoyu artırmak için öğrencilerle birlikte pratik yapılarak doğru hızda çalabilmeleri sağlanır. Grup çalışmasında her öğrenci, diğerlerinin çaldığına dikkat etmelidir (D3.4, E2.2). Öğrenciler arasında müzikal iletişimi artırmak için birbirlerini dinleme çalışmaları yapılır (KB2.2, D4.2). Öğrencilerden birbirlerini dinleyerek uyum içinde çalmaları istenir (SDB2.1, E2.1). Şarkının doğru temposuna ulaşana kadar çalışmaya devam edilir. Öğrenciler, deşifre sürecinden sonra çalınacak şarkıyı birkaç kere pratik ederler (OB9). Sonrasında tüm grup birlikte çalmaya çalışır ve öğretmen her öğrenciyi yönlendirerek, müziksel bileşenlere dikkat ederek gerekli dönütlerde bulunur (SDB2.2). 3/4 ve 4/4 usulde belirlenen okul şarkılarıyla aynı işlem süreçleriyle çalışmalar yapılır. Öğrencilerden çalgı toplulukları oluşturarak basit usullerdeki şarkıları topluluk önünde sergilenmesi istenen bir performans görevi verilebilir. Verilen performans görevi birlikte çalma performans gözlem formu ile değerlendirilebilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmesi için öz değerlendirme formu, birbirlerini değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir.
Bu süreçte orta ve zor seviyede küçük usullerde ve tempolarda şarkılar dağıtılarak çalışma yapılabilir. Öğrenciler, tek sesli bir parça çalarken belirli bölümlerde doğaçlama yapmalarına olanak tanıyabilirsiniz. Örneğin melodinin bir kısmı belirli bir kalıp üzerinde oynanabilir veya ezgi üzerinde serbestçe çalışarak farklı varyasyonlar oluşturabilirler.
Çalışılan eserlerin daha yavaş tempoda çalınması için yönlendirilebilir. Seviyeye göre farklı tempo ve küçük usullerde şarkı notaları oluşturulabilir. Öğrenciler, parçayı farklı hızlarda çalmayı deneyebilirler. Örneğin yavaş çalarken her notaya daha fazla dikkat ederken, hızlı çalarken ritmi ve tekniği koruma üzerine çalışabilirler.