3. TEMA: TOPLU İCRA (İKİLİ GRUP)
SAB9. Müziksel Dinleme, SAB11. Müziksel Çalma
E1.1. Merak
SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği
D3. Çalışkanlık, D7. Estetik, D12. Sabır, D16. Sorumluluk
OB9. Sanat Okuryazarlığı
ÇT.4.3.1. İkili eserler dinleyebilme
a) Dinlediği ikili eserlerin müziksel bileşenlerini tanır.
b) Dinlediği ikili eserlerin müziksel bileşenlerini ayırt eder.
c) Dinlediği ikili eserlerin müziksel bileşenlerini açıklar.
ÇT.4.3.2. İkili şarkılar çalabilme
a) İkili şarkılarda çalacağı eseri çözümler.
b) İkili şarkılar çalarken çalgıya özgü duruş ve tutuş pozisyonu alır.
c) İkili şarkılar çalarken çalgıya özgü teknikleri kullanır.
ç) İkili şarkılar çalarken müziksel bileşenleri uygular.
İkili Çalgı Toplulukları
çalgı toplulukları, ikili, uyum
Temada öğrenme çıktıları; birlikte çalma performans gözlem formu, , öz değerlendirme formu, derecelendirme ölçeği ve akran değerlendirme formu kullanılarak ölçülebilir. Öğrencilerden ikili eser örnekleri bulup bu örnekleri sınıfta sunmaları, eserlerin hangi çalgılardan oluştuğunu ve müziksel bileşenlerini açıklamaları istenebilir. Derste çalınan eseri ve çalışmaları için öğretmenin verdiği şarkıyı öğrencilerin ikili topluluklar belirleyerek sınıfta çalmaları istenebilir. Verilen performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmesi için öz değerlendirme formu, birbirlerini değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir.
Öğrencilerin birlikte çalma kurallarını bildiği kabul edilmektedir.
Öğrencilerden bildikleri ikili şarkıları ve ikili müzik topluluklarını yazmaları istenebilir. Bu şarkı ve topluluklar sınıfça listelenip değerlendirilebilir.
Öğrencilere günlük yaşamlarında birlikte oyun oynarken nelere dikkat ettikleri sorulur. Alınan cevaplardan sonra öğretmen, öğrencilerin bir top oyunu düşünmelerini ister. Her çocuk kendi sırasını bekler ve topu doğru zamanda diğerine verir. Eğer herkes sırasını takip etmezse oyun aksar. İkili çalmanın da tıpkı böyle bir oyuna benzediği aktarılır. Bir öğrenci belirli bir melodiyi çaldığında diğer öğrenci doğru zamanda onun melodisine karşılık verir. Bunun birlikte çalmada koordinasyon ve uyum becerisini geliştiren bir süreç olduğu belirtilir
ÇT.4.3.1
Öğrencilere dinletilen ikili eserin temposu hızlı mı yoksa yavaş mı? Eser hangi ritmik yapıyı kullanıyor? Melodi nasıl ilerliyor? gibi sorular sorarak eser hakkında ilk gözlemleri yapmaları istenir (KB2.2). Öğrencilerin ikili eserler dinlerken müziksel bileşenleri fark etmesi, ,ayırt etmesi ve açıklaması, müziği daha derinlemesine anlaması sağlanır (E1.1). Dinlenen veya izlenen ikili eserler genellikle iki çalgının bir arada çaldığı, bazen vokal de içerebilen makamsal eserler sunulur. Bu eserde ritim nasıl kullanılıyor? İki çalgı birbirini takip ediyor mu, yoksa bağımsız mı çalıyor? gibi sorularla dinlenen eserlerin ritim ve melodi yönünden incelenmesi sağlanır (SDB2.1, OB9). Dinleme sürecine devam edilir ve "Dinlediğiniz eserde dinamikler nasıl değişiyor, hangi bölümler daha güçlü çalınıyor, hangileri daha yumuşak?" gibi sorular sorularak müzikal dinamikler incelenir (KB2.8). Son olarak "Bu eserde çalgılar birbirine nasıl bağlı? Bir çalgı solo çalarken diğeri nasıl eşlik ediyor?" gibi sorular sorularak öğrencilerin müzikal bileşenleri açıklaması istenir (SDB2.1, KB2.17). Performans görevi olarak öğrencilerden ikili eser örneklerinin sınıf ortamında sunulması ve eserlerin hangi çalgılardan oluştuğunun, müziksel bileşenlerinin açıklanması istenebilir. Verilen performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
ÇT.4.3.2
Öğrenciler çalgılarına ve düzeylerine göre ikili gruplara ayrılır. Hazırlanan eğitsel materyal notası dağıtılır. Öğretmen öncelikle ezgiyi çalarak öğrencilerden dikkatle takip etmeleri istenir (KB2.2). Gözlemlerden sonra çalınacak eserin çözümlenmesi istenir. Öğrenciler, çalgılarını doğru tutuş ve pozisyonuna alır. Ardından öğrencilerin bireysel olarak eseri deşifre etmesi istenir (D3.4, D16.3). Deşifre sürecinde öğretmen grupları gezerek öğrencilerin çalgılarına özgü doğru teknikleri kullandığına dikkat eder ve gerekli dönütleri yapar. Deşifre süreci bittikten sonra birlikte çalma aşamasına geçilir. Yavaş tempoda çalışmalar başlar (D12.2). Öğretmen her grubu ayrı ayrı tempo vererek çalıştırır (SDB2.2). İkili şarkılar çalarken senkronizasyonun, melodik yapıya uygun çalmanın, müziksel anlamı ve duyguyu doğru bir şekilde iletmenin önemi üzerinde durulur (D7.1). Müziksel bileşenlere dikkat ederek çalmaları istenir. Ders sonunda her grup çalışmalarını sınıfta sunar. Öğrencilere performans görevi olarak derste çalınan eseri ve öğretmenin çalışmaları için verdiği şarkıyı ikili topluluklar belirleyerek sınıfta birlikte çalma performans sergilemesi istenebilir. Verilen performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmesi için öz değerlendirme formu, birbirlerini değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir.
Bu süreçte öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikçi çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. İleri düzeyde hazırlanmış farklı ikili eser notasyonları dağıtılarak çalışılması istenebilir.
Çalınan eser, küçük birimlere ayrılarak yavaş tempoda etüt edilmesi istenebilir. İkili eserlerde iki çalgıcı arasındaki teknik yük paylaşılabilir. Örneğin bir çalgıcı hızlı pasajlar çalarken diğeri daha sakin bir tempo ile çalarak denge sağlayıcı çalışmalar yapılabilir. Bir öğrenci arpejlerle destek sağlarken diğeri belirgin ve net notalar çalarak dengeyi kuran alıştırmalar yapılabilir.