4. TEMA: SESLENDİRME ÇALIŞMALARI
SAB10. Müziksel Söyleme
E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.5. Oyunseverlik, E3.1. Uzmanlaşma, E3.2. Odaklanma
SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Öz düzenleme, SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık
D2. Aile Bütünlüğü, D7. Estetik, D12. Sabır, D14. Saygı, D19. Vatanseverlik
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı
BSE.7.4.1. ”İstiklal Marşı”nı çok sesli notasyonda kendi ses sınırına uygun seslendirebilme
a) ”İstiklal Marşı” nı seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) ”İstiklal Marşı” nı seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) ”İstiklal Marşı” nı seslendirirken müziksel bileşenleri uygular.
BSE.7.4.2. Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirebilme
a) Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirirken müziksel bileşenleri uygular.
BSE.7.4.3. Atatürk’ün sevdiği türküleri seslendirebilme
a) Atatürk’ün sevdiği türküleri seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Atatürk’ün sevdiği türküleri seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Atatürk’ün sevdiği türküleri seslendirirken müziksel bileşenleri uygular.
BSE.7.4.4. Belirli gün ve haftaların anlamına uygun eserler seslendirebilme
a) Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri seslendirirken müziksel bileşenleri uygular.
BSE.7.4.5. Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekler seslendirebilme
a) Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekler seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekleri seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekleri seslendirirken müziksel bileşenleri
uygular.
İstiklal Marşı
Millî ve Manevi Değerler
Atatürk’ün Sevdiği Türküler
Belirli Gün ve Haftalar
Repertuvar Çalışmaları
artikülasyon, Atatürk, bayrak, diyafram, gürlük, hız, manevi, marş, millî, nota, piyano,
rezonans, seslendirme, solfej, solunum, ton, türkü, uygun söyleme, vatan
Öğrenme çıktıları, performans görevi, bütüncül dereceli puanlama anahtarı, kontrol listesi ve portfolyo ile değerlendirilebilir. Öğrencilere yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekler seslendirebileceği bir performans görevi verilebilir. Web 2.0 araçları kullanılarak, öğrencilerin performansları kaydedilip analiz edilerek bireysel geri bildirim sağlanabilir. Bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile süreç değerlendirilebilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerin ses üretirken solunumunu denetleyebileceği uygulamalar yaptığı, hece bağları kullanarak farklı uzunluk ve kısalıktaki çeşitli sözcükler üzerinde kromatik çalışmalar yaptığı, düzeyine uygun eserleri nota süre ve değerlerine uyarak seslendirmeyi bildiği, rezonans bölgelerinin kullanımına yönelik çalışmalar yaptığı kabul edilmektedir. Öğrencinin bir önceki öğretim yılında belirli gün ve haftalar, millî ve manevi değerler ile ilgili eserler seslendirdiği kabul edilmektedir. Öğrencinin solunumun, nefes çalışmalarının, doğru duruş ve pozisyonun şarkı söyleme üzerindeki önemini bildiği kabul edilmektedir.
Öğrencilerin bir önceki öğretim yılında seslendirdiği eserlerden oluşan repertuvarını gözlemlemeye yönelik sorular sorulabilir. ”Millî ve manevi değerlerle ilgili hangi eserleri seslendirdin?” ”Belirli gün ve haftalarla ilgili hangi eserleri seslendirdin?” gibi sorular ile öğrencilerin hazırbulunuşluk seviyeleri belirlenebilir. Öğrenciden bir önceki öğretim yılının sonunda söylediği eseri tekrar söylemesi istenerek ses ve nefes kontrolü, tonlama ve gürlük durumları, kelimeleri net söyleyip söyleyememe düzeyi değerlendirilip ilgili öğrenme çıktısına ve içeriğe göre süreç planlanabilir.
Öğrencilere eser seslendirmek için bedenini hazır hâle getirmek, uygun söyleme teknikleri kullanmak ve müziksel bileşenlere dikkat etmek için ne gibi çalışmalar yaptığı sorulabilir. Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirirken bu bilgileri ilişkilendirmeleri sağlanabilir. Somut nesneler ve görseller kullanarak, soru cevap tekniği ile günlük durumları tartışarak değerleri günlük yaşantıya taşıyarak köprü kurmaları sağlanabilir
BSE.7.4.1
Öğrencilerin ”İstiklal Marşı” nı seslendirebilmeleri için bedenini söylemeye hazır hâle getirebilmelerine yönelik ses ve egzersizleri yapılır, diyafram kasını çalıştırmaya, vücudun rahatlamasına ve iç dinamiğin sağlanmasına yönelik etkinlikler uygulanır. Seslendirme öncesinde nefes çalışmaları ile öğrencilerin sesini uygun ton ve gürlükte kullanmalarına yönelik bilgilerini önceden öğrendikleri bilgilerle ilişkilendirmeleri sağlanır (SDB1.1). Öğrencilerin ”İstiklal Marşı” nın sözlerini doğru artiküle etmelerini sağlamak için önce sözler okutulabilir. Marşın doğru ton ve gürlükte seslendirilmesine yönelik çalışmalara yer verilir. Marşın nefes yerleri incelenir. Böylece öğrenci seslendirdiği eserin sözlerinin gücünü ve önemini fark ederek eserdeki müziksel ifadeleri (duraksama, uygun ses tonu gibi) kullanarak sözsüz etkileşimin gücü ve önemi fark edilebilir (SDB2.1). Marş seslendirilirken içinde yaşanılan toplumun millî ve manevi değerleri dikkate alınarak bu değerlere duyarlı davranılabilir (D14.3), millî ve manevi değerlerin gelecek nesillere aktarılmasında sorumluluk üstlenilebilir (D19.3). Marş seslendirilirken öğretmen tarafından yapılanuyarı ve yönlendirmeler etkin bir şekilde dinlenip, sözlü ya da sözsüz etkileşim sağlanıp (SDB2.1) uygun söyleme teknikleri kullanılabilir. Marşın müziksel bileşenlerinin ayırt edilmesine yönelik seslendirme öncesinde eser inceleme çalışmaları yapılır. Örneğin marşın nefes, gürlük, hız, ezgisel yapı, ritmik yapı gibi müziksel bileşenleri seslendirme öncesinde öğretmenle birlikte incelenebilir. Marş içerisindeki müzikal dinamiklere uyarak seslendirmeye yönelik kuvvetli-hafif, giderek hızlanma ve yavaşlama gibi çalışmalar yapılır. Böylelikle öğrenciler marşı müzikal duyarlılıkla seslendirebilirler. Nota ile şarkı öğretme yöntemiyle öğrencilerin ses sınırına uygun partisyon seçilerek marşın önce solfeji yaptırılır. Öğrenci marşı seslendirirken öğretmeni tarafından yapılan uyarı ve yönlendirmeleri etkin bir şekilde dinleyip sözlü ya da sözsüz etkileşim sağlayabilir (SDB2.1).Seslendirme sırasında öğrenci ellerini karın veya bel çevresine koyarak diyafram kullanımını kontrol eder. Böylelikle karın, bel çevresindeki genişleme ve daralmaya odaklanarak diyafram kasını kullanmak için gereken çabayı, zihinsel ve bedensel enerjiyi en iyi düzeyde kullanabilir (E3.2), diyafram kasını kullanmada verimi artırmak için beceri ve bilgilerini bu alana yoğunlaştırabilir (E3.1). Böylelikle uygun söyleme teknikleri kullanıp müziksel bileşenlere uygun söyleyebilir. Öğrencilerin marşı müziksel bileşenlere dikkat ederek söylemeleri için marşın seslendirmesi öğretmen rehberliğinde piyano eşliği ile ortak bir şekilde yapılır (SDB2.2). Bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile süreç değerlendirmesi yapılabilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
BSE.7.4.2
Öğrencilerin vatan sevgisi, bayrak sevgisi (D19.1) ve devlet sevgisine ilişkin marş, okul şarkıları veya türküleri, manevi değerlerle (D7.1, D12.1) ilgili eserleri seslendirebilmeleri için bedenini söylemeye hazır hâle getirebilmelerine yönelik ses ve egzersizleri yapılır, diyafram kasını çalıştırmaya, vücudun rahatlamasına ve iç dinamiğin sağlanmasına yönelik etkinlikler uygulanır. Seslendirme öncesinde nefes çalışmaları ile öğrencilerin sesini uygun ton ve gürlükte kullanmalarına yönelik bilgilerini önceden öğrendikleri bilgilerle ilişkilendirmeleri sağlanır (SDB1.1). Öğrencilerin millî ve manevi değerlerle ilgili seslendirecekleri eserin sözlerini doğru artiküle etmelerini sağlamak için önce sözler okutulabilir. Eserin doğru ton ve gürlükte seslendirilmesine yönelik çalışmalara yer verilir. Böylece seslendirilen eserin sözlerinin gücü ve önemi fark edilerek eserdeki müziksel ifadeler (duraksama, uygun ses tonu gibi) kullanılır, sözsüz etkileşimin gücü ve önemi fark edilebilir (SDB2.1). Eserler seslendirilirken içinde yaşanılan toplumun millî ve manevi değerleri dikkate alınarak bu değerlere duyarlı davranılabilir (D14.3), millî ve manevi değerlerin gelecek nesillere aktarılmasında sorumluluk üstlenilebilir (D19.3). Millî ve manevi değerlerle ilgili eserler seslendirilirken öğretmen tarafından yapılan uyarı ve yönlendirmeler etkin bir şekilde dinlenip, sözlü ya da sözsüz etkileşim sağlanıp (SDB2.1) uygun söyleme teknikleri kullanılabilir. Eserlerin müziksel bileşenlerinin ayırt edilmesine yönelik seslendirme öncesinde eser inceleme çalışmaları yapılır. Örneğin eserin nefes, gürlük, hız, ezgisel yapı, ritmik yapı gibi müziksel bileşenleri seslendirme öncesinde öğretmenle birlikte incelenebilir. Eser içerisindeki müzikal dinamiklere uyarak seslendirmeye yönelik kuvvetli-hafif, giderek hızlanma ve yavaşlama gibi çalışmalar yapılır. Böylelikle öğrenciler eserleri müzikal duyarlılıkla seslendirebilirler. Nota ile şarkı öğretme yöntemiyle öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyine uygun eserler seçilerek seslendirilecek eserin önce solfeji yaptırılır. Eserler seslendirilirken öğretmen tarafından yapılan uyarı ve yönlendirmeler etkin bir şekilde dinlenip (SDB2.1) sözlü ya da sözsüz etkileşim sağlanabilir (SDB2.1). Seslendirme sırasında eller karın veya bel çevresine konularak diyafram kullanımının kontrol edilmesi sağlanabilir. Böylelikle karın ve bel çevresindeki genişleme ile daralmaya odaklanılarak diyafram kasının kullanımı için gerekli çaba, zihinsel ve bedensel enerji en iyi düzeyde kullanılabilir (E3.2). Diyafram kasının kullanım veriminin artırılması amacıyla beceri ve bilgiler bu alana yoğunlaştırılabilir (E3.1). Böylelikle uygun söyleme teknikleri kullanılarak müziksel bileşenlere uygun olarak seslendirme yapılabilir. Öğrencilerin eserleri müziksel bileşenlere dikkat ederek söylemeleri için eserin seslendirmesi öğretmen rehberliğinde, ortak birve değerlendirme soruları ile süreç değerlendirmesi yapılabilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
BSE.7.4.3
Öğrencilerin Atatürk’ün sevdiği türküleri seslendirebilmeleri için bedenini söylemeye hazır hâle getirebilmelerine yönelik ses ve egzersizleri yapılır, diyafram kasını çalıştırmaya, vücudun rahatlamasına ve iç dinamiğin sağlanmasına yönelik etkinlikler uygulanır. Seslendirme öncesinde nefes çalışmaları ile öğrencilerin sesini uygun ton ve gürlükte kullanmalarına yönelik bilgilerini önceden öğrendikleri bilgilerle ilişkilendirmeleri sağlanır (SDB1.1). Öğrencilerin Atatürk’ün sevdiği türkülerin sözlerini doğru artiküle etmelerini sağlamak için önce sözler okutulabilir. Eserin doğru ton ve gürlükte seslendirilmesine yönelik çalışmalara yer verilir. Böylece seslendirilen eserin sözlerinin gücü ve önemi fark edilerek eserdeki müziksel ifadeler (duraksama, uygun ses tonu gibi) kullanılır, sözsüz etkileşimin gücü ve önemi fark edilebilir (SDB2.1). Türküleri seslendirirken içinde yaşanılan toplumun millî ve manevi değerleri dikkate alınarak bu değerlere duyarlı davranılabilir (D14.3), millî ve manevi değerlerin gelecek nesillere aktarılmasında sorumluluk üstlenilebilir (D19.3). Türküleri seslendirirken öğretmen tarafından yapılan uyarı ve yönlendirmeler etkin bir şekilde dinlenip, sözlü ya da sözsüz etkileşim sağlanıp (SDB2.1) uygun söyleme teknikleri kullanılabilir. Türkülerin müziksel bileşenlerinin ayırt edilmesine yönelik seslendirme öncesinde eser inceleme çalışmaları yapılır. Örneğin eserin nefes, gürlük, hız, ezgisel yapı, ritmik yapı gibi müziksel bileşenleri seslendirme öncesinde öğretmenle birlikte incelenebilir. Eser içerisindeki müzikal dinamiklere uyarak seslendirmeye yönelik kuvvetli-hafif, giderek hızlanma ve yavaşlama gibi çalışmalar yapılır. Böylelikle öğrenciler eserleri müzikal duyarlılıkla seslendirebilir. Nota ile şarkı öğretme yöntemiyle öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyine uygun eserler seçilerek seslendirilecek eserin önce solfeji yaptırılır. Öğrenciler eserleri seslendirirken öğretmeni tarafından yapılan uyarı ve yönlendirmeleri etkin bir şekilde dinleyip sözlü ya da sözsüz etkileşim sağlayabilir (SDB2.1).Seslendirme sırasında eller karın veya bel çevresine konularak diyafram kullanımının kontrol edilmesi sağlanabilir. Böylelikle karın ve bel çevresindeki genişleme ile daralmaya odaklanılarak diyafram kasının kullanımı için gerekli çaba, zihinsel ve bedensel enerji en iyi düzeyde kullanılabilir (E3.2), diyafram kasının kullanım veriminin artırılması amacıyla beceri ve bilgiler bu alana yoğunlaştırılabilir (E3.1). Böylelikle uygun söyleme teknikleri kullanılarak müziksel bileşenlere uygun olarak seslendirme yapılabilir. Öğrencilerin marşı müziksel bileşenlere dikkat ederek söyleyebilmeleri için eserin seslendirmesi, piyano eşliği ile öğretmen rehberliğinde ortak bir şekilde gerçekleştirilebilir (SDB2.2). Bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu ve değerlendirme soruları ile süreç değerlendirmesi yapılabilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
BSE.7.4.4
Öğrencilerin belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri seslendirebilmeleri için bedenini söylemeye hazır hâle getirebilmelerine yönelik ses ve egzersizleri yapılır, diyafram kasını çalıştırmaya, vücudun rahatlamasına ve iç dinamiğin sağlanmasına yönelik etkinlikler uygulanır. Seslendirme öncesinde nefes çalışmaları ile öğrencilerin sesini uygun ton ve gürlükte kullanmalarına yönelik bilgilerini önceden öğrendikleri bilgilerle ilişkilendirmeleri sağlanır (SDB1.1). Öğrencilerin belirli gün ve haftalarla ilgili seslendirecekleri eserin sözlerini doğru artiküle etmelerini sağlamak için önce sözler okutulabilir. Eserin doğru ton ve gürlükte seslendirilmesine yönelik çalışmalara yer verilir. Böylece seslendirilen eserin sözlerinin gücü ve önemi fark edilerek eserdeki müziksel ifadeler (duraksama, uygun ses tonu gibi) kullanılarak sözsüz etkileşimin gücü ve önemi fark edilebilir (SDB2.1).Eserler seslendirilirken içinde yaşanılan toplumun millî ve manevi değerleri dikkate alınarak bu değerlere duyarlı davranılabilir (D14.3), millî ve manevi değerlerin gelecek nesillere aktarılmasında sorumluluk üstlenilebilir (D19.3). Belirli gün ve haftalarla ilgili eserler seslendirilirken öğretmen tarafından yapılan uyarı ve yönlendirmeler etkin bir şekilde dinlenip, sözlü ya da sözsüz etkileşim sağlanıp (SDB2.1) uygun söyleme teknikleri kullanılabilir. Eserlerin müziksel bileşenlerinin ayırt edilmesine yönelik seslendirme öncesinde eser inceleme çalışmaları yapılır. Eserin nefes, gürlük, hız, ezgisel yapı, ritmik yapı gibi müziksel bileşenleri seslendirme öncesinde öğretmenle birlikte incelenir. Örneğin seslendirilecek eser bir marş ise marşların hangi hız ve gürlükte söylenmesi gerektiği bilgisi verilebilir. Öğrenciler marş seslendirirken yerinde adım atma hareketi yapabilir. Belirli gün ve haftalarla ilgili şarkıları ritmik yapıya uygun söyleyebilmek için beden perküsyonu ile alıştırma çalışmalarına yer verilebilir. Ellerini çırpmak, parmaklarını şıklatmak veya dizlerine vurmak gibi beden perküsyonu çalışmalarıyla basit ritim egzersizleri yaptırılarak öğrencilerin hem ritmi duyması hem de hissetmeleri sağlanabilir (SDB1.1). Bu şekilde öğrenci müzikleri oluşturan ritim parçalarını belirler (KB2.4), parçalar arasında ilişki kurar ve parçaları birleştirerek (OB1) ritmik yapıya dikkat edip belirli gün ve haftalarla ilgili müzikleri söyleyebilir. Basit ritim çubukları veya marakas gibi enstrümanlarla şarkının ritmik yapısına uygun çalınarak seslendirilen eserin ritmi anlaşılabilir ve müziksel bileşenlere uygun olarak seslendirilebilir. Böylece zihinsel ve bedensel enerji en iyi düzeyde kullanılabilir (E3.2), oyunlaştırma yoluyla öğrenme süreci keyifli ve eğlenceli hâle getirilebilir (E2.5), şarkı söylerken duygu, düşünce ve davranışlar izlenip yönetilebilir, millî ve manevi değerlerle ilgili şarkılar ezgisel yapıya uygun olarak seslendirilebilir, kendini değerlendirme sürecinde gelişim sağlanabilir, kendini geliştirmeye yönelik çalışmalar yapılabilir (SDB1.2). Seslendirme sırasında eller karın veya bel çevresine konarak diyafram kullanımı kontrol edilir. Böylelikle karın, bel çevresindeki genişleme ve daralmaya odaklanılarak diyafram kasını kullanmak için gereken çaba, zihinsel ve bedensel enerji en iyi düzeyde kullanılabilir (E3.2), diyafram kasını kullanmada verimi artırmak için beceri ve bilgiler bu alana yoğunlaştırılabilir (E3.1). Öğrencilerin eserleri müziksel bileşenlere dikkat ederek söylemeleri için eserin seslendirmesi öğretmen rehberliğinde, piyano eşliği ile ortak bir şekilde yapılır (SDB2.2). Bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu ve değerlendirme soruları ile süreç değerlendirilebilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
BSE.7.4.5
Öğrencilerin yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarında bulunan marş, şarkı, türkü gibi türlerde eserleri söylemeye başlamadan önce doğru duruş, bedensel gevşeme, diyafram, nefes ve ses çalışmaları yaparak hazırlanmaları sağlanır. Yıl boyunca geliştirilen şarkı repertuvarından örnekler, nefes çalışmaları ile sesin uygun ton ve gürlükte kullanılmasıyla ilgili bilgilerle ilişkilendirilip (SDB1.1) uygun söyleme teknikleri kullanılarak seslendirilir. Şarkı gösterileri, koro çalışmaları, yıl sonu konserleri, belirli gün ve haftalara özel etkinlikler, aile katılımlı (D2.2) gösteriler gibi düzenlenecek etkinliklerde öğrenciye görev verilerek sesi ile ilgili müzik çalışmaları sunulabilir. Bu etkinlikler sayesinde öğrencinin yıl boyunca edindiği beceriler sergilenebilir (OB9). Kişi ve gruplarla iş birliği yapılabilir, ekip çalışması yapılabilir ve yardımlaşılabilir (SDB2.2), başkalarının duyguları, düşünceleri ve bakış açıları anlaşılabilir (SDB2.3), öz güven pekiştirilebilir (E1.5). Ayrıca öğrenilenler pratikte uygulanabilir (SDB1.2) ve öğrenme durumunu geliştirmeye yönelik çalışmalarla kişisel gelişim sağlanabilir. Portfolyo değerlendirme ile öğrencilerin yıl boyunca geliştirdikleri repertuvarın kapsamı ve bireysel gelişim süreçleri izlenebilir. Öğrencilere yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekler seslendirebileceği bir performans görevi verilebilir. Bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu ve değerlendirme soruları ile süreç değerlendirmesi yapılabilir.
Öğrencinin marş, okul şarkıları veya türküleri seslendirerek bunları kaydetmesi sağlanabilir. Daha sonra bu kaydı dinleyip eseri söylerken solunum desteği ile ilgili performansını analiz etmesi sağlanabilir. Öğrenim sürecinde seslendirdiği eserleri kayıt altına alarak kişisel arşiv oluşturması sağlanabilir. Atatürk’ün sevdiği türküler konusunda seslendirdiği türkünün hikâyesini araştırması ve edindiği bilgileri sunması istenebilir. Eserler sözsüz müzik altyapı kaydı eşliğinde seslendirilebilir.
Öğrencilere seslendirecekleri marş, okul şarkıları veya türkülerin ses kayıtları dinletilebilir. Bu kayıtlar dinletilerek eserleri doğru bir şekilde seslendirebilmeleri için seslerin yüksekliği ve ritmi üzerinde durulabilir. Ritim, melodi ve duraklamalar gibi müziksel ögeler hakkında basit açıklamalar yapılarak öğrencilerin eserlerin söyleniş şeklini taklit etmeleri sağlanabilir. Eserler sözlü müzik kaydı eşliğinde seslendirilebilir.


