3. TEMA: SESLENDİRME ÇALIŞMALARI

SAB10. Müziksel Söyleme

E1.1. Merak, E1.3. Azim ve Kararlılık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.5. Oyunseverlik, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Öz Düzenleme, SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

D1. Adalet, D2. Aile Bütünlüğü, D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D11. Özgürlük, D12. Sabır, D14. Saygı, D15. Sevgi, D16. Sorumluluk, D19. Vatanseverlik, D20. Yardımseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı

BSE.3.3.1. Millî ve manevi değerlerle ilgili eserler seslendirebilme
a) Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirirken müziksel bileşenleri uygular.
BSE.3.3.2. Atatürk ile ilgili şarkıları seslendirebilme
a) Atatürk ile ilgili şarkıları seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Atatürk ile ilgili şarkıları seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Atatürk ile ilgili şarkıları seslendirirken müziksel bileşenleri uygular.
BSE.3.3.3. Belirli gün ve haftalarla ilgili müzikleri anlamına uygun seslendirebilme
a) Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri seslendirirken müziksel bileşenleri uygular.
BSE.3.3.4. Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekler seslendirebilme
a) Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekler seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekleri seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekleri seslendirirken müziksel bileşenleri uygular.

Millî ve Manevi Değerler
Atatürk ve Müzik
Belirli Gün ve Haftalar
Repertuvar Çalışmaları

Atatürk, esnetme, gevşetme, ısınma, manevi, millî, nefes, saygı, seslendirme, sevgi, şarkı,
uygun söyleme

Öğrenme çıktıları, performans görevi, bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu, değerlendirme soruları, kontrol listesi ve portfolyo ile değerlendirilebilir. Öğrencilere yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekler seslendirebileceği bir performans görevi verilebilir. Performans görevleri sırasında öğretmen tarafından anlık gözlemlerle öğrencilere müziksel bileşenler hakkında geri bildirim verilebilir. Bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile süreç değerlendirilebilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir
.

Öğrencinin bir önceki öğretim yılında belirli gün ve haftalar, millî ve manevi değerler ile ilgili eserler seslendirdiği kabul edilmektedir.

Öğrencilerin bir önceki öğretim yılında seslendirdiği eserlerden oluşan repertuvarını gözlemlemeye yönelik sorular sorulabilir. ”Millî ve manevi değerlerle ilgili hangi eserleri seslendirdin?” ”Belirli gün ve haftalarla ilgili hangi eserleri seslendirdin?” gibi sorular ile öğrencilerin hazırbulunuşluk seviyeleri belirlenebilir. Öğrenciden bir önceki öğretim yılının sonunda söylediği eseri tekrar söylemesi istenerek ses ve nefes kontrolü, tonlama ve gürlük durumları, kelimeleri net söyleyip söyleyememe düzeyi değerlendirilip ilgili öğrenme çıktısına ve içeriğe göre süreç planlanabilir.

Öğrencilere eser seslendirmek için bedenini hazır hâle getirmek, uygun söyleme teknikleri kullanmak ve müziksel bileşenlere dikkat etmek için ne gibi çalışmalar yaptığı sorulabilir. Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirirken bu bilgileri ilişkilendirmeleri sağlanabilir. Millî ve manevi değerlerin sadece geçmişte değil, bugün de nasıl yaşatıldığına dair örnekler sunulabilir. Öğrenciden şarkı, türkü ve marşlardan gelen dayanışma, sevgi, vatanseverlik gibi mesajları günlük hayattaki davranışlarıyla ilişkilendirmeleri istenebilir.

BSE.3.3.1
Öğrencilerin millî ve manevi değerlerle (D1.1, D11.3, D12.1, D16.3, D19.1, D19.2, D20.3) ilgili  eserleri öğrencilerin önceki bilgileriyle ilişkilendirerek (SDB1.1) bedenlerini söylemeye hazır hâle getirecek çalışmalara (ses ve nefes egzersizleri, vücudun rahatlaması, esnemesi ve iç dinamiğin sağlanması gibi) yer verilir. Ayakta şarkı söyleyecekse omuzlar gevşek, sırt dik, çene düz pozisyonda tutulur. Oturarak şarkı söyleyecekse sırt dik, ayaklar yere düz basmalı ve vücudun dengeli olması sağlanmalıdır. Vücudu rahatlatacak ısınma hareketlerine yer verilmelidir. Boynu hafifçe sağa-sola, yukarı-aşağı döndürme, omuzları daireler çizerek hareket ettirme ve kolları yukarı kaldırıp yavaşça yanlara doğru esnetme-gevşetme hareketleri yapılır. Ses tellerini ısıtmaya (E3.2) yönelik olarak dudak trill çalışmaları, basit arpejler ve kapalı ağız mırıldanma egzersizlerine yer verilebilir. (E3.2). Öğrencilerin vatan sevgisi (D19.2), bayrak sevgisi (D19.1) ve devlet sevgisine ilişkin marşları, okul şarkılarını veya türküleri seslendirme öncesinde nefes çalışmaları ile sesini uygun ton ve gürlükte kullanmalarına yönelik bilgilerini önceki bilgileriyle ilişkilendirmeleri sağlanır (SDB1.1). Eserin doğru ton ve gürlükte seslendirilmesine yönelik çalışmalara yer verilebilir. Eserin bazı bölümlerinin kuvvetli, bazı bölümlerinin hafif söylenmesi sağlanarak duygusal etki artırılabilir. Öğrencilerin millî ve manevi değerlerle ilgili seslendirecekleri eserin sözlerini doğru artiküle etmeleri sağlanır. Bu sayede öğrencinin şarkı sözlerini seslendirirken müziksel ifadeleri (duraksama uygun ses tonu gibi)kullanarak sözsüz etkileşimin gücünü ve önemini fark etmesi sağlanabilir (SDB2.1). Öğretmen eserin konusuna uygun kısa bir hikâye anlatıp öğrenciden de eserin sözlerini hikâyeleştirerek anlatmasını isteyebilir. Daha sonra eser, öğretmen tarafından söyleme teknikleri kullanarak seslendirilir. Öğrencinin de eseri öğretmeninin tonlamalarını ve ifadelerini taklit ederek söylemesi sağlanır. Böylece öğrencinin öğretmenini etkin bir şekilde dinleyebilmesi, duygu ve düşüncelerini ifade edebilmesi (SDB2.1), hikâyeleştirirken de yaratıcılığını geliştirmesi (E3.3), eseri daha anlamlı bir şekilde yorumlayabilmesi ve müziksel ifadeyi güçlendirip uygun söyleme tekniklerini kullanarak eserleri seslendirebilmesi sağlanır. Eserler seslendirilirken içinde yaşanılan toplumun millî ve manevi değerleri dikkate alınarak bu değerlere duyarlı davranılabilir (D14.3), millî ve manevi değerlerin gelecek nesillere aktarılmasında sorumluluk üstlenilebilir (D19.3). Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirmeden önce öğrencinin doğru tonda söylemesine yönelik egzersiz yapması sağlanır. Seslendireceği esere uygun gam çalışmalarıyla tonlama ve ses aralıkları üzerine alıştırmalar yapılır. Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirmeden önce eser inceleme çalışmaları yapılır (E1.1). Eserin ana yapısını oluşturan melodinin doğru seslerle ifade edilmesi sağlanır. Dijital araçlar kullanılarak eserlerin kayıtları dinletilir ve öğrencilerin bu kayıtlar üzerinden analiz yapmaları sağlanır (KB2.20). Bunun için eserin melodisi önce dinletilir, sonra bölümlere ayırarak ezgiyi tekrar etmeleri istenir (KB2.16). Eserin ritmine uygun bir şekilde el çırpma, dizlere vurma, parmak şıklatma veya ayakları yere vurma gibi hareketler aracılığıyla ritim çalışmaları yapmaları sağlanabilir. Bu sayede öğrencilerin seslendirecekleri eserin müziksel bileşenlerini uygulayabilmeleri, eserleri seslendirirken zihinsel ve bedensel enerjilerini en iyi düzeyde kullanabilmeleri (E3.2), oyunlaştırma yoluyla da öğrenme sürecinin keyifli hâle getirilebilmesi sağlanır (E2.5). Öğrenci eseri seslendirirken (OB9) öğretmen çeşitli ritim araçları (def, darbuka, marakas gibi) veya melodik enstrümanlarla (piyano, gitar, flüt gibi) eşlik edebilir. Böylece öğrenci bu süreçte azim ve kararlıkla derse etkin bir şekilde katılarak (E1.3) seslendirdiği eserler aracılığıyla kültürel etkileşimini geliştirip (OB5) millî ve manevi değerleri ifade eden eserleri çok yönlü bir şekilde öğrenebilir. Bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu, değerlendirme soruları ile süreç değerlendirmesi yapılabilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

BSE.3.3.2
Atatürk ile ilgili sevgi (D15.2), saygı (D14.3) içerikli şarkıları seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getireceği çalışmalara yer verilir. Öğrencilere ses ve nefes egzersizleri yaptırılabilir. Vücudun rahatlaması, esnemesi ve iç dinamiğin sağlanmasına yönelik uygulamalara yer verilebilir. Sesini uygun ton ve gürlükte kullanması için çeşitli çalışmalar düzenlenebilir. Doğru duruş ve nefes kontrolü çalışmalarına yer verilerek öğrencinin önceki bilgileriyle bunları ilişkilendirmesi sağlanır (SDB1.1). Öğrencinin seslendireceği şarkıların sözlerini net bir şekilde anlamasına yönelik çalışmalar yaptırılır. Şarkıyı söylemeden önce sözler tek tek yavaş bir tempoda söylenip zorlayıcı kelimeler ve harfler için öğrenciden tekerleme çalışmaları yapması istenir. Şarkıların sakin ve coşkulu bölümleri belirlenerek öğrencilerin şarkıyı yumuşak ve güçlü seslendirmeleri sağlanır. Öğrencilerin şarkıları seslendirirken bağırmadan, ses tellerini zorlamadan, doğal bir tonla seslendirmesine yönelik çalışmalara yer verilebilir. Şarkı sözlerinin anlamı açıklanıp bu anlamı beden dili ve ses tonu ile hissettirmeleri sağlanabilir. Bu gibi etkinlikler sayesinde herhangi bir eserin seslendirilmesi sırasında farklı duygular hissedilebileceğinin farkına varılması, bu duyguların tanımlanması (SDB1.1) ve Atatürk ile ilgili şarkıların uygun söyleme teknikleri kullanılarak seslendirilmesi sağlanabilir. Atatürk ile ilgili şarkıları seslendirmeye başlamadan önce öğrenci ile şarkıya eşlik edecek ritim çalışması yapılır. Şarkının melodisi önce öğretmen tarafından seslendirilir sonra basit gam çalışmaları yapılarak öğrencinin doğru tonu yakalaması sağlanır. Bu sayede öğrencilerin öğretmenlerini etkin bir şekilde dinleyebilmeleri (SDB2.1), onu taklit ederek ortak bir şekilde seslendirme yapabilmeleri (SDB2.2), kendi öğrenme durumlarını geliştirmeye yönelik çalışmalar yapabilmeleri (SDB1.2) ve bu çalışmalarda aktif rol almaları sağlanabilir (D3.4). Bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu, değerlendirme soruları ile süreç değerlendirmesi yapılabilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

BSE.3.3.3
Belirli gün ve haftalarla ilgili müzikleri önceki bilgileri ile ilişkilendirerek, bedenini söylemeye hazır hâle getirerek seslendirebileceği çalışmalara (ses ve nefes egzersizleri, vücudun rahatlaması, esnemesi ve iç dinamiğin sağlanması, sesini uygun ton ve gürlükte kullanması) yer verilebilir. Seslendirme öncesinde nefes çalışmaları ile öğrencilerin sesini uygun ton ve gürlükte kullanmalarına yönelik bilgilerini önceden öğrendikleri bilgilerle ilişkilendirmeleri sağlanır (SDB1.1). Öğrencilerin millî değerlerle ilgili seslendirecekleri eserin sözlerini doğru artiküle etmelerini sağlamak için önce sözler okutulur. Eserin doğru ton ve gürlükte seslendirilmesine yönelik çalışmalara yer verilir. Bu sayede öğrencinin şarkı sözlerini seslendirirken müziksel ifadeleri (duraksama uygun ses tonu gibi)kullanarak sözsüz etkileşimin gücünü ve önemini fark etmesi sağlanabilir (SDB2.1). Eserleri seslendirirken içinde yaşanılan toplumun millî ve manevi değerleri dikkate alınarak bu değerlere duyarlı davranılabilir (D14.3), millî kimlik tanınabilir (D19.2). Öğrencilerin; vatan sevgisi, bayrak sevgisi ve devlet sevgisine ilişkin marş, okul şarkıları veya türküleri seslendirirken öğretmeni tarafından yapılan uyarı ve yönlendirmeleri etkin bir şekilde dinleyip, sözlü ya da sözsüz etkileşim sağlayıp (SDB2.1) uygun söyleme teknikleri kullanmaları sağlanabilir. Eserlerin müziksel bileşenlerinin ayırt edilmesine yönelik seslendirme öncesinde eser inceleme çalışmaları yapılabilir. Eserin nefes, gürlük, hız, ezgisel yapı, ritmik yapı gibi müziksel bileşenleri, seslendirme öncesinde öğretmenle birlikte incelenebilir. Örneğin seslendirilecek eser bir marş ise marşların hangi hız ve gürlükte söylenmesi gerektiği bilgisi verilebilir. Öğrenciler marş seslendirirken yerinde adım atma hareketi yapabilir. Belirli gün ve haftalarla ilgili şarkıları ritmik yapıya uygun söyleyebilmek için beden perküsyonu ile alıştırma çalışmalarına yer verilebilir. Ellerini çırpmak, parmaklarını şıklatmak veya dizlerine vurmak gibi beden perküsyonu çalışmalarıyla basit ritim egzersizleri yaptırılarak öğrencilerin hem ritmi duyması hem de hissetmeleri sağlanabilir (SDB1.1). Bu şekilde öğrenci, müzikleri oluşturan ritim parçalarını belirleyip (KB2.4) parçalar arasında ilişki kurabilir ve parçaları birleştirerek (OB1), ritmik yapıya dikkat ederek belirli gün ve haftalarla ilgili müzikleri söyleyebilir. Bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu, değerlendirme soruları ile süreç değerlendirilebilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

BSE.3.3.4
Öğrencilerin yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarında bulunan marş, ninni, tekerleme,  şarkı, türkü gibi türlerde eserleri söylemeye başlamadan önce doğru duruş sağlanır. Öğrencilerin vücudun esnemesine, rahatlamasına ve iç dinamiğin sağlanmasına yönelik çalışmalar yaparak eseri seslendirmeye hazırlanmaları sağlanır. Öğrencilerin yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekleri, esere uygun hız ve gürlükte seslendirebilmeleri için kısa cümlelerle nefes kontrolü çalışmaları yapılabilir, diyafram egzersizleri uygulanabilir. Her müziksel ifadenin bir duyguyu temsil ettiği açıklanarak öğrenciye bilgi ihtiyacı fark ettirilebilir (OB1). Öğrencinin çalıştığı eseri seslendirirken hissettiği duyguları ifade edebileceği (SDB1.1) çalışmalara yer verilebilir. Örneğin öğretmen eserin konusuna uygun kısa bir hikâye anlatıp öğrenciden eserin sözlerini hikâyeleştirerek anlatmasını isteyebilir. Öğrencinin öğretmenini etkin şekilde dinlemesi ve duygu ile düşüncelerini ifade etmesi (SDB2.1) sağlanır, hikâyeleştirme yoluyla yaratıcılığını geliştirmesi (E3.3) desteklenir, şarkının uygun söyleme teknikleriyle yorumlanarak müziksel ifadenin güçlendirilmesi hedeflenir. Öğrenciler tarafından yıl boyunca geliştirilen şarkı repertuvarından örnekler seslendirilirken, basit ritim çubukları veya marakas gibi enstrümanlarla ritim yapısına uygun çalma ve söyleme etkinlikleri uygulanır. Böylece eserin ritminin anlaşılması sağlanır ve müziksel bileşenlere uygun seslendirme gerçekleştirilir. Böylece öğrencilerin zihinsel ve bedensel enerjilerini en iyi düzeyde kullanabilmeleri (E3.2), oyunlaştırma yoluyla öğrenme sürecinin keyifli hâle getirilebilmesi (E2.5), söylerken kendi duygu, düşünce ve davranışlarını izleyip yönetebilmeleri, millî ve manevi değerlerle ilgili şarkıları ezgisel yapıya uygun seslendirme sürecinde kendilerini değerlendirebilmeleri (SDB1.2), öğretmeni taklit ederek eserleri seslendirebilmeleri sağlanır (SDB2.2). Şarkı gösterileri, koro çalışmaları, yıl sonu konserleri, aile katılımlı (D2.2) gösteriler, belirli gün ve haftalara özel etkinlikler ile ilgili öğrencilere görev verilir. Öğrencilerin bu çalışmalarda aktif rol alarak (D3.4) yıl boyunca edindiği becerileri sergilemeleri sağlanır (OB9). Bu etkinlikler sayesinde öğrenciler, kişi ve gruplarla iş birliği yapabilir; ekip çalışması ve yardımlaşma becerilerini geliştirebilir (SDB2.2); arkadaşlarına destek olabilir (D4.1); etkili iletişim kurarak başkalarının duygularını, düşüncelerini ve bakış açılarını anlayabilir (D4.2, SDB2.3); öz güvenlerini pekiştirebilir (E1.5) ve öğrenme durumunun geliştirilmesine yönelik çalışmalarla öğrencilerin kendilerini geliştirmeleri sağlanabilir. Portfolyo değerlendirme ile öğrencilerin yıl boyunca geliştirdikleri repertuvarın kapsamı ve bireysel gelişim süreçleri izlenebilir. Öğrencilere yıl boyunca geliştirdikleri şarkı repertuvarından örnekler seslendirebileceği bir performans görevi verilebilir. Bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu, değerlendirme soruları ile süreç değerlendirmesi yapılabilir.

Öğrencilerin marş, okul şarkıları veya türküleri seslendirerek bunları kaydetmeleri sağlanabilir. Daha sonra bu kaydı dinleyerek eseri söylerken solunum desteği ile ilgili performansını analiz etmesi sağlanabilir. Öğrenim sürecinde seslendirdiği eserleri kayıt altına alarak kişisel arşiv oluşturması sağlanabilir. Eserler sözsüz müzik altyapı kaydı eşliğinde seslendirilebilir.

Öğrencinin seslendireceği marş, okul şarkıları veya türkülerin ses kayıtları dinletilebilir. Kayıtlar dinletilirken öğrenciden ritim tutması, alkış yapması veya basit enstrümanlarla (zil, marakas gibi) eşlik etmesi istenebilir. Kısa ezgiler belirlenerek öğrencinin duyduğu bölümü tekrar etmesi istenebilir. Eserin temposuna uygun şekilde sallanma, parmak şıklatma, basit dans figürleriyle müziği hissetmeleri sağlanabilir. Eserler sözlü müzik kaydı eşliğinde seslendirilebilir.