3. TEMA: SESLENDİRME ÇALIŞMALARI

SAB10. Müziksel Söyleme

E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.1. Empati, E2.5. Oyunseverlik, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.6. Analitiklik, E3.7. Sistematiklik

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Öz Düzenleme, SDB1.3. Öz Yansıtma, SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

D2. Aile Bütünlüğü, D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D9. Merhamet, D14. Saygı, D15. Sevgi

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı

BSE.1.3.1. Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirebilme
a) Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri seslendirirken müziksel bileşenleri uygular.
BSE.1.3.2. Atatürk konulu okul şarkılarını seslendirebilme
a) Atatürk konulu okul şarkılarını seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Atatürk konulu okul şarkılarını seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Atatürk konulu okul şarkılarını seslendirirken müziksel bileşenleri uygular.
BSE.1.3.3. Belirli gün ve haftaların anlamına uygun eserler seslendirebilme
a) Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri seslendirirken müziksel bileşenleri uygular.
BSE.1.3.4. Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekler seslendirebilme
a) Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekler seslendirmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekleri seslendirirken uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekleri seslendirirken müziksel bileşenleri uygular.

Millî ve Manevi Değerler
Atatürk ve Müzik
Belirli Gün ve Haftalar
Repertuvar Çalışmaları

Atatürk, beden perküsyonu, drama, manevi, millî, seslendirme, şarkı, uygun söyleme

Öğrenme çıktıları, bütüncül dereceli puanlama anahtarı, performans görevi, kontrol listesi, portfolyo, öz değerlendirme formu ve değerlendirme soruları ile değerlendirilebilir. Öğrencilere yıl boyunca geliştirdikleri şarkı repertuvarından örnekler seslendirebilecekleri bir performans görevi verilebilir. Performans görevleri sırasında öğretmen, anlık gözlemlerle öğrencilere müziksel bileşenler hakkında geri bildirim verebilir. Bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile süreç değerlendirilebilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
 

Öğrencinin solunumun, nefes çalışmalarının, doğru duruş ve pozisyonun şarkı söyleme üzerindeki önemini bildiği kabul edilmektedir.

Öğrencilere millî ve manevi değerleri, mevcut bilgilerini, belirli gün ve haftalarla ilgili şarkı söyleme becerilerini ölçmeye yönelik sorular sorulabilir. Öğrencilerin şarkı söyleme becerileri ve mevcut bilgileri soru-cevap tekniği kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilere katıldıkları törenlerde, evlerinde veya okul etkinliklerinde duydukları millî ve manevi değerlere, belirli gün ve haftalara ilişkin şarkılar aracılığıyla edindikleri deneyimler hatırlatılabilir. Bu şarkıların onlarda uyandırdığı duygular ve anılar üzerinden seslendirme sürecine anlam katmaları sağlanabilir. Böylece öğrencilerin yalnızca şarkı söylemekle kalmayıp şarkının taşıdığı değeri hissederek yorumlarına aktarmaları sağlanabilir. Bu süreçte geçmiş yaşantılar, öğrenme çıktıları ile ilişkilendirilerek öğrenme kalıcı ve duygusal açıdan zengin hâle getirilebilir.

BSE.1.3.1
Millî ve manevi değerlerle (D3.4, D4.2, D9.3, D15.1) ilgili eserleri seslendirebilmek için bedenini söylemeye hazır hâle getirecek çalışmalara yer verilir. Kol ve omuz esnetme, boyun döndürme, bel esnetme gibi basit hareketlerin yapılması sağlanır. Doğru duruş̧ için omuzların geriye çekildiği, göğsün açık olduğu, çenenin hafif yukarıda ve vücudun rahat bir şekilde dik durduğu pozisyonlar gösterilir. ”m”, ”z”, ”v” gibi titreşim oluşturan seslerle hem ses telleri hem de yüz kasları ısıtılır. Bu çalışmalar ile vatan sevgisi, bayrak sevgisi ve devlet sevgisine ilişkin marşlar, okul şarkıları veya türküler söyletilebilir. Öğrencilerin vatan sevgisi, bayrak sevgisi ve devlet sevgisine ilişkin marşları, okul şarkılarını veya türküleri seslendirme öncesinde nefes çalışmaları ile sesini uygun ton ve gürlükte kullanmalarına yönelik bilgilerini, önceden ögrendikleri bilgilerle ilişkilendirmeleri sağlanır (SDB1.1). Uygun söyleme teknikleri kullanılarak millî ve manevi değerlerle ilgili eserlerin seslendirilebilmesi için dramatize etme çalışmalarına yer verilir. Eserin içeriği jest ve mimiklerle canlandırılarak verilmek istenen duygu ve düşünce derinden hissettirilir. Örneğin sevgi (D15.1), mutluluk veya merhamet (D9.2) anlatan bölümlerde yumuşak ve sakin hareketler yapılması, müziksel ifadelere uyularak söylemenin kolaylaşması sağlanabilir. Öğrencilerin eser seslendirirken duygu, düşünce ve davranışlarını incelemeleri, değerlendirmeleri, bunları ortaya çıkaran faktörleri tanımlamaları sağlanabilir (SDB1.3). Söylenecek eserin konusuna uygun kısa bilgiler verilebilir. Örneğin eserde kardeşlik, arkadaşlık gibi değerler işleniyorsa bu değerler üzerine konuşularak öğrencilerin empati geliştirmeleri sağlanabilir (E2.1), böylece öğrencilerden söyleme tekniklerini kullanarak, eserin duygusunu daha iyi anlayarak müziksel ifadeleri fark etmeleri ve bu ifadelere uyarak eseri söylemeleri beklenir. Eser inceleme çalışmaları yapılarak eserin nefes, gürlük, hız, ritmik yapı gibi müziksel bileşenleri seslendirme öncesinde öğretmenle birlikte incelenir. Öğrencilerin millî ve manevi değerlerle ilgili seslendirecekleri eserin sözlerini doğru artiküle etmeleri sağlanabilir. Eserin doğru ton ve gürlükte seslendirilmesine yönelik çalışmalara yer verilebilir. Böylece öğrencinin seslendirdiği eserin sözlerini, eserdeki müziksel ifadeleri (duraksama, uygun ses tonu gibi) kullanarak sözsüz etkileşimin gücünü̈ ve önemini fark edebilmesi sağlanır (SDB2.1). Öğrencinin eserleri seslendirirken içinde yaşadığı toplumun millî ve manevi değerlerini dikkate alarak bu değerlere duyarlı davranması beklenir (D14.3). Öğrencilerin vatan sevgisi, bayrak sevgisi ve devlet sevgisine ilişkin marşları, okul şarkılarını veya türküleri müziksel bileşenlerini uygulayarak söyleyebilmeleri için öğretmen rehberliğinde, öğrencinin öğretmeni taklit etmesi sağlanarak ortak bir şekilde seslendirme yapılır (SDB2.2). Eserlerin seslendirilmesi sürecinde, öğretmenin yaptığı yönlendirme ve uyarıların öğrenciler tarafından etkin şekilde dinlenmesi ve sözlü ya da sözsüz etkileşimin sağlanması beklenir (SDB2.1). Drama ve beden perküsyonu gibi tekniklerden yararlanılabilir. Örneğin marşları söylerken yerinde adım sayma hareketi ile eserlere eşlik edilebilir. Okul şarkıları veya türkülerini ritmik yapıya uygun söyleyebilmek için el çırpma, dizlere vurma, parmak şıklatma gibi hareketler ile eserlere eşlik edilebilir. Bu sayede öğrencilerin seslendirecekleri eserin ritmini anlayarak müziksel bileşenlere uygun seslendirme yapılması, zihinsel ve bedensel enerjilerinin verimli kullanılması (E3.2) ve oyunlaştırma yoluyla öğrenme sürecinin daha keyifli hâle getirilmesi amaçlanmaktadır (E2.5). Öğrencinin eserleri seslendirirken kendi duygu, düşünce ve davranışlarını izleyip yönetebilmesi, millî ve manevi değerlerle ilgili eserleri ezgisel yapıya uygun seslendirme sürecinde kendini değerlendirebilmesi, kendini geliştirmeye yönelik çalışmalar yapabilmesi sağlanır (SDB1.2). Bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu ve değerlendirme soruları ile süreç̧ değerlendirmesi yapılabilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

BSE.1.3.2
Atatürk konulu okul şarkılarını seslendirmek için öğrencinin bedenini söylemeye hazır
hâle getireceği çalışmalara yer verilir. Ses ve nefes egzersizleri, vücudun rahatlaması,
esnemesi ve iç dinamiğin sağlanması, sesin uygun ton ve gürlükte kullanılması gibi çalışmalarla
öğrencinin önceki bilgileri ilişkilendirilip (SDB1.1) bedeninin söylemeye hazır hâle
getirilmesi sağlanır. Uygun söyleme teknikleri kullanılarak Atatürk konulu okul şarkılarının
seslendirilebilmesi için öğrencilere nefes kontrolü çalışmaları, diksiyon ve artikülasyon
çalışmaları ile diyafram kasının kullanılmasına yönelik çalışmalar yaptırılabilir. Daha sonra
hafif ses ve güçlü ses kullanımı gibi temel kavramlar tanıtılarak bazı bölümlerde seslerini
hafif, bazı bölümlerde ise daha güçlü kullanmaları gerektiği belirtilir. Öğrenciden müziksel
ifadelere uygun bir seslendirme yaparak uygun söyleme tekniklerini kullanması beklenir.
Bu ve benzeri etkinlikler sayesinde öğrencinin herhangi bir eseri seslendirirken farklı duygular
hissedebileceğinin farkına vardırılarak bu duyguları tanımlayabilmesi ve böylelikle
Atatürk konulu okul şarkılarını uygun söyleme tekniklerini kullanarak seslendirebilmesi
sağlanır. Atatürk konulu okul şarkılarını müziksel bileşenleri uygulayarak söylemeleri için
seslendirecekleri şarkıyı dinleme, şarkının melodik iniş-çıkışlarına dikkat çekme çalışmaları
gibi etkinlikler yapılır. Örneğin şarkıyı oluşturan ezgiler dinletilerek ince seslerde
el kaldırma, kalın seslerde elini indirme gibi beden hareketleriyle ezginin yapısını hissedip
anlamaları sağlanır. Böylece öğrenci Atatürk konulu okul şarkılarını müziksel bileşenlere
dikkat ederek söylerken öğrenme çıktılarıyla ilgili eylemler de pratikte uygulanır (SDB1.2).
Ayrıca dinlenen eserin ritmik yapısını fark ettirecek çalışmalara (kalemle ya da eliyle masaya
vurarak, ritim tutma çalışması, marakas, tef gibi bir Orff çalgısı ile eşlik etme gibi) yer
verilerek, şarkının ritmik yapısı kavranıp şarkı ezgisel yapıya uygun söylenebilir. Bu süreçte,
öğrencilerin zihinsel ve bedensel enerjilerinin en iyi düzeyde kullanılması sağlanabilir
(E3.2), öğrenme durumlarını geliştirmeye yönelik çalışmalar da yapılabilir (SDB1.2). Bütüncül
dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu ve değerlendirme soruları ile
süreç değerlendirmesi yapılabilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak
değerlendirilebilir.

BSE.1.3.3
Belirli gün ve haftalarla ilgili müzikler önceki bilgiler ile ilişkilendirilerek (SDB1.1) öğrencinin bedenini söylemeye hazır hâle getirebileceği çalışmalara (ses ve nefes egzersizleri, vücudun rahatlaması, esnemesi ve iç dinamiğin sağlanması, sesini uygun ton ve gürlükte kullanması gibi) yer verilir. Şarkının konusuna uygun kısa bir hikâye anlatılıp öğrenciden de şarkının sözlerini hikâyeleştirerek anlatması istenir. Daha sonra öğretmen tarafından uygun şarkı söyleme teknikleri kullanılarak şarkının seslendirilmesi sağlanabilir. Öğrencinin de öğretmeninin tonlamalarını ve ifadelerini taklit ederek şarkıyı söylemesi sağlanır. Böylece öğrencinin öğretmenini etkin bir şekilde dinleyebilmesi, duygu ve düşüncelerini ifade edebilmesi (SDB2.1), hikâyeleştirirken de yaratıcılığını geliştirebilmesi (E3.3), şarkıyı daha anlamlı bir şekilde yorumlayabilmesi ve müziksel ifadeyi güçlendirip söyleme tekniklerini kullanarak belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri seslendirebilmesi amaçlanır. Seslendirilecek müzikleri oluşturan ezgiler, küçük parçalara bölünür. Önce kısa bir bölüm söylenir, ardından bir sonraki bölüme geçilerek parçaların birleştirilmesi sağlanır. Bu şekilde müzikleri oluşturan ezgi parçaları belirlenir (KB2.4), parçalar arasında ilişki kurulur ve parçalar birleştirilerek (OB1) ezgisel yapıya dikkat edilip belirli gün ve haftalarla ilgili müzikler söylenir. Ayrıca seslendirilecek eserlere ritmik hareketlerle eşlik edilerek, ritim sayılarak (şarkının temposuna uygun ”1-2-3-4” gibi), ritimli oyunlar oynatılarak (ritmi yavaşlatıp hızlandırma) veya metronom eşliğinde ritim uygulamaları yaptırılarak belirli gün ve haftalarla ilgili müziklerin ritmik yapısının içselleştirip müziksel bileşenlere uygun söylenmesi sağlanabilir. Bu çalışmalar sayesinde öğrencinin benlik (E1.5) ve sosyal eğilimleri (E2.5) desteklenirken odaklanma (E3.2), yaratıcılık (E3.3), analitiklik (E3.6), sistematiklik (E3.7) gibi entelektüel eğilimleri de geliştirilebilir. Bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu ve değerlendirme soruları ile süreç değerlendirilebilir. Aynı zamanda her bir aşama kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

BSE.1.3.4
Öğrencilerin yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarında bulunan marş, ninni, şarkı, türkü gibi türlerdeki eserleri söylemeye başlamadan önce doğru duruş, bedensel gevşeme, nefes ve ses çalışmaları yapılarak hazırlanmaları sağlanır. Öğrencilerin yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarında bulunan marş, ninni, şarkı, türkü gibi türlerdeki eserleri seslendirirken nefes çalışmaları ile sesini uygun ton ve gürlükte kullanmaya yönelik önceki bilgilerini ilişkilendirip (SDB1.1) seslendirmeleri sağlanır. Öğrencilerin yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekleri seslendirirken bu eserleri kulaktan öğrenme yoluyla kavramaları ve müziksel bileşenlerine dikkat ederek söylemeleri sağlanır. Şarkı gösterileri, koro çalışmaları, yıl sonu konserleri, belirli gün ve haftalara özel etkinlikler, aile katılımlı (D2.2) gösteriler gibi düzenlenecek etkinliklerde öğrenciye görev verilerek sesi ile ilgili müzik çalışmaları sunulabilir. Bu etkinlikler öğrencinin yıl boyunca edindiği becerileri sergilemesine yardımcı olur (OB9). Bu etkinlikler sayesinde öğrencinin kişi ve gruplarla iş birliği yapabilmesi (SDB2.2), ortak hedeflere ulaşmak için arkadaşlarıyla dayanışma içinde olması (D4.1), ekip çalışması yapıp yardımlaşabilmesi (SDB2.2), başkalarının duygularını, düşüncelerini ve bakış açılarını anlayabilmesi (SDB2.3), öz güvenini pekiştirebilmesi sağlanır (E1.5). Ayrıca öğrendiklerini uygulaması (SDB1.2) ve öğrenme durumunu geliştirmeye yönelik çalışmalarla kendini geliştirmesi beklenir. Portfolyo değerlendirme ile öğrencilerin yıl boyunca geliştirdikleri repertuvarın kapsamı ve bireysel gelişim süreçleri izlenebilir. Öğrencilere yıl boyunca geliştirdikleri şarkı repertuvarından örnekler seslendirebilecekleri bir performans görevi verilebilir. Bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu ve değerlendirme soruları ile süreç değerlendirmesi yapılabilir.

Öğrencilerden millî ve manevi değerleri anlatan resim, kesyap (kolaj), seramik çalışmaları yapmaları istenebilir. Öğrencilere seslendirecekleri eserlerde farklı duyguları hissettirebilmek için ses tonlarını ve vurgularını değiştirme çalışmaları yaptırılabilir. Örneğin coşkulu bir marş ile duygusal bir okul şarkısı arasındaki farklar incelenerek her eserin gerektirdiği ses tonu ve gürlük hakkında farkındalık kazandırılabilir. Atatürk konulu okul şarkılarının sözlerine uygun kısa bir hikâye veya resim tasarlamaları istenebilir. Eserler sözsüz müzik altyapı kaydı eşliğinde seslendirebilir.

Millî ve manevi değerlerle ilgili eserlerin sözleri kısa ve anlaşılır parçalara bölünerek seslendirilebilir. Atatürk konulu şarkı sözlerinin içeriğini anlamaları için seçilen bir şarkının sözleri üzerinde konuşulabilir. Şarkı sözlerinin Atatürk’le nasıl bağlantılı olduğu sorularak öğrencilerin kendi cümleleriyle ifade etmeleri istenebilir. Belirli gün ve haftaların anlamına uygun eserler seslendirilirken görsel materyaller kullanılarak şarkı sözlerinin öğrencilerin zihninde daha kolay kalması sağlanabilir. Yıl boyunca geliştirdiği şarkı repertuvarından örnekler seslendirilirken nefes egzersizleri, vurgu çalışmaları, vücut gevşetme ve duruş egzersizleri, oyunlaştırma ile şarkı söyleme çalışmalarına yer verilebilir. Eserler sözlü müzik kaydı eşliğinde seslendirebilir.