T.C. MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI
Temada öğrencilerin vücudunu ritim çalgısı gibi kullanarak dinlediği müziklerin ritmine uygun hareketler sergileyebilmesi, dinlediği ve söylediği müziklere ritim çalgıları ile eşlik edebilmesi, 5/8’lik ezgilere uygun hareket oluşturabilmesi, müziklerdeki aynı ve farklı söz kümelerini harekete dönüştürebilmesi, müziklerde yer alan aynı ve farklı ezgi cümlelerini dansa dönüştürebilmesi amaçlanmaktadır.
Ders Saati
12
Alan Becerileri

SAB12. Müziksel Yaratıcılık, SAB13. Müziksel Hareket

Kavramsal Beceriler

-

Eğilimler

E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.6. Analitiklik

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği

Değerler

D3. Çalışkanlık, D7. Estetik

Okuryazarlık Becerileri

OB2. Dijital Okuryazarlık, OB9. Sanat Okuryazarlığ

Disiplinler Arası İlişkiler
Beden Eğitimi ve Oyun, Müzik
Beceriler Arası İlişkiler
-
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

BOM.4.2.1. Vücudunu ritim çalgısı gibi kullanarak dinlediği müziklerin ritmine uygun hareketler sergileyebilme
a) Vücudunu ritim çalgısı gibi kullanarak müziklere uygun hareket belirler.
b) Vücudunu ritim çalgısı gibi kullanarak belirlediği hareketleri sergiler.
BOM.4.2.2. Dinlediği ve söylediği müziklere ritim çalgıları ile eşlik edebilme
a) Dinlediği veya söylediği müziklere nasıl eşlik edebileceği ile ilgili amacını belirler.
b) Dinlediği veya söylediği müziklere eşlik ederken kullanacağı ritim çalgıları ve ritim kalıplarını seçer.
c) Seçtiği ritim çalgıları ve ritim kalıpları ile müziklere eşlik ederek bir ürün oluşturur.
BOM.4.2.3. Farklı ritmik yapıdaki ezgilere uygun hareket oluşturabilme
a) 5/8’lik ezgilere uygun hareketler belirler.
b) 5/8’lik ezgilere uygun hareketler seçer.
c) 5/8’lik ezgiler için seçtiği hareketleri sergiler.
BOM.4.2.4. Müziklerdeki aynı ve farklı söz kümelerini harekete dönüştürebilme
a) Müziklerdeki aynı ve farklı söz kümelerini belirler.
b) Müziklerdeki aynı ve farklı söz kümelerinde kullanacağı hareketleri seçer.
c) Seçtiği hareketleri sergiler.
BOM.4.2.5. Müziklerde yer alan aynı ve farklı ezgi cümlelerini dansa dönüştürebilme
a) Müziklerdeki aynı ve farklı ezgi cümlelerinin ezgisel yapısına uygun hareketler belirler.
b) Müziklerdeki aynı ve farklı ezgi cümlelerinin ezgisel yapısına uygun hareketler sergiler

İçerik Çerçevesi

Beden Hareketleri
Ritim
Ritim Çalgıları

Anahtar Kavramlar

aksak ritim, alkış, bedensel hareketler, ezgi cümleleri, ritim çalgısı, ritim kalıbı

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; performans görevi, öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu kullanılarak ölçülebilir. Öğrencilere farklı ritmik yapıdaki şarkı ve türkülere uygun hareketler oluşturabileceği performans görevi verilebilir. Verilen performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmesi için öz değerlendirme formu, birbirlerini değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu
kullanılabilir. 

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin beden perküsyonuyla ve hareketle doğaçlama ritim üretebildiği, dinlediği müziklerin ritmine uygun hareket edebildiği, dinlediği müziklere ritim çalgılarıyla eşlik edebildiği kabul edilir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerden beden perküsyonuyla ve hareketle doğaçlama ritim üretmeleri, dinledikleri müziklerin ritmine uygun hareket etmeleri, dinledikleri müziklere ritim çalgılarıyla eşlik etmeleri istenebilir. 

Köprü Kurma

Öğrencilerin günlük yaşantılarında çevrelerinde duyduğu ritmik seslerin neler olduğunu söylemeleri istenebilir. Öğrencilerden ritim, hareket ve dans etme becerilerini kendi yaşantılarından örnekler vererek göstermeleri istenebilir. Öğrencilere ritminin farklı olduğunu düşündükleri şarkı ve türkülerin isimleri sorulabilir.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

BOM.4.2.1
Parmak şıklatma, alkış, dizlere vurma, ayakları yere vurma gibi hareketler örneklenerek öğrencilere ön bilgileri hatırlatılır. Öğrencilere görsel, işitsel ve dijital kaynaklar kullanılarak vücutlarından nasıl ses çıkarabileceklerine ilişkin farklı örnekler sunulur. 5/8’lik aksak bir ritim seslendilir ve öğrencilerden duyduğu aksak ritmi alkışla tekrar etmeleri istenir. Öğrencilere 5/8’lik aksak ritimli bir şarkı veya türkü dinletilerek öğrencilerin yeni hareketler bulabilmeleri için beyin fırtınası yaptırılır (E3.6). Öğrencilerin dinledikleri şarkı veya türküye hangi vücut hareketleri ile eşlik edeceklerini belirlemeleri istenir. Öğrencilerden vücudunu ritim çalgısı gibi kullanarak dinledikleri müziklere kendi oluşturdukları hareketlerle eşlik etmeleri beklenir. Bu çalışmalarla öğrencilerin yaratıcılıklarını geliştirmeleri sağlanır (E3.3). Öğrencilerin oluşturdukları özgün çalışmaları sergileyebilecekleri ortamlar oluşturulur (E3.3, OB9). Hazırlanan çalışmalar belirli gün ve haftalarla ilgili etkinliklerde sergilenebilir. Performanslar sergilenirken şarkının konusuna ve duygusuna uygun kostüm ve dekordan yararlanılması sağlanabilir. Materyallerden yararlanarak performans sergilemenin özgün üretkenliğe katkıda bulunduğu vurgulanır (D7.2). Öğrencilerin kendilerini değerlendirmeleri için öz değerlendirme formu kullanılabilir.

BOM.4.2.2
Öğrencilere dinlediği ve söylediği müziklere eşlik etmekteki amaçlarının ne olduğu sorularak ön bilgilerin gözden geçirilmesi sağlanır. Dinlenen ve söylenen müziklere ritim çalgılarıyla eşlik etmenin ritim duygusunu geliştirmek için önemli olduğu vurgulanır. Öğrencilere 5/8’lik aksak ritimli müzikler dinletilerek öğrencilerin müziklere odaklanması ve müziklerin ritminin algılanması sağlanır (E3.2). Öğrencilerin müziklerin ritmine uygun ritim kalıbı oluşturmaları ve oluşturulan ritim kalıbını seslendireceği ritim çalgısını seçerek dinlenen müziklere eşlik etmesi sağlanır (D3.4, SDB2.1). Öğrencilerden daha önce öğrendiği 5/8’lik aksak ritimli bir şarkı veya türküyü seslendirirken 5/8’lik şarkı veya türküye kendi oluşturduğu ritim kalıbı ve seçtiği ritim çalgısı ile eşlik etmesi istenir (E3.3). Bu çalışmalar her seferinde farklı ritim kalıpları ve ritim çalgıları ile yeni yorumlar katılarak tekrarlanabilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmeleri için öz değerlendirme formu kullanılabilir. 

BOM.4.2.3
Öğrencilere 5/8’lik şarkı ve türküler dinletilir. Öğrencilerin gruplara ayrılarak bu şarkı veya türkülerden birini seçmesi ve iş birliği içinde şarkının ritmik yapısına uygun hareketler belirlemeleri istenir (SDB2.2). Ardından belirledikleri hareketlerden şarkı veya türküye uygun olanları seçmeleri beklenir. Grupların seçtikleri hareketleri seçtikleri şarkı veya türkü eşliğinde sergileyecekleri ortamlar oluşturulur (OB9). Öğrencilerin grup içi etkinliklerde sorumluluklarını yerine getirmesi beklenir (D3.4). Hazırlanan çalışmalar belirli gün ve haftalarla ilgili etkinliklerde de sergilenebilir. Performanslar sergilenirken şarkının konusuna ve duygusuna uygun kostüm ve dekordan faydalanılması sağlanır. Öğrencilere farklı ritmik yapıdaki şarkı ve türkülere uygun hareketler oluşturabileceği performans görevi verilebilir.

BOM.4.2.4
Öğrencilerden dijital kaynakları kullanarak içinde aynı ve farklı söz kümeleri bulunan şarkı ya da türküler bulmaları istenir (OB2). Öğrencilerin buldukları şarkı veya türkülerden birini seçerek şarkı ya da türküdeki aynı ve farklı söz kümelerini belirlemeleri sağlanır. Öğrencilerden belirledikleri her söz kümesi için hareket oluşturmaları istenir (E3.3). Öğrencilere şarkıdaki aynı söz kümelerinde aynı, farklı söz kümelerinde ise farklı hareketlerin yapılması gerektiği hatırlatılır. Öğrencilere dinledikleri müziklerdeki sözlerin anlamına dikkat etmeleri, hareketleri düşünürken sözlerdeki anlamı da pekiştirecek şekilde hareket oluşturabilecekleri vurgulanır (SDB1.1). Öğrencilerin hazırladıkları çalışmalarını sergileyecekleri ortamlar oluşturulur (OB9). Hazırlanan çalışmalar belirli gün ve haftalarla ilgili etkinliklerde de sergilenebilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmeleri için öz değerlendirme, arkadaşlarını değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir.

BOM.4.2.5
Öğrencilere aynı ve farklı ezgi cümlelerinden oluşan iki veya üç bölümlü şarkılar dinletilir. Öğrencilerin şarkılardaki farklı bölümleri odaklanarak belirlemeleri ve belirledikleri şarkı bölümlerine uygun hareket oluşturmaları istenir (E3.2, E3.3). Öğrencilere hareket oluştururken tekrar eden ezgi cümlelerine aynı, farklı ezgi cümlelerine farklı hareketler oluşturmaları gerektiği hatırlatılır. Tekrar eden ezgi cümleleri için basit ama etkili hareketler seçilir. Farklı ezgi cümlelerinde dansın akışını zenginleştirmek için farklı hareketler kullanılmalıdır. Öğrencilere dinledikleri şarkının anlamını düşünmeleri, şarkılara hareket oluştururken jest ve mimiklerini kullanmalarının şarkının anlatımını kuvvetlendirebileceği hatırlatılır. Öğrencilerin hazırladıkları çalışmaları sergileyebilecekleri ortamlar oluşturulur. Çalışmalar sergilenirken şarkının konusuna ve duygusuna uygun kostüm ve dekordan yararlanılması sağlanır (SDB2.2, OB9). Materyallerden yararlanarak performans sergilemenin özgün üretkenliğe katkıda bulunduğu vurgulanır (D7.2). Öğrencilerin kendilerini değerlendirmeleri için öz değerlendirme, arkadaşlarını değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir. 

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Vücudunu ritim çalgısı gibi kullanarak dinlediği müziklerin ritmine uygun hareketler sergileyebilme sürecini zenginleştirmek için farklı türlerde müzikler kullanılabilir. Öğrencilerden aynı müziğe her seferinde farklı hareketler kullanmaları istenebilir. Grup çalışmaları yaptırılarak uyumlu hareket etmeleri istenebilir. Ritimle zıt hareketler yapmaları istenerek öğrencilerin ritmi daha derin bir şekilde anlamaları sağlanabilir.                                            

Öğrencilerden farklı kültürlerden aksak ritim çalışma örneklerini araştırıp bunları uygulaması istenebilir. Grup çalışmaları yaptırılarak uyumlu hareket etmeleri beklenebilir. Ülkemizdeki ritim çalışmaları ve ritim sanatçıları ile ilgili araştırmalar yapmaları istenebilir. Öğrencilerden benzer söz kümeleri olan şarkıları araştırmaları istenebilir. Farklı söz kümelerine karmaşık hareketler bulmaları istenebilir. Öğrencilerden şarkının ritmini ve melodisini ayrı düşünerek melodisine uygun hareketler bulması istenebilir. Şarkıların sözlerini dinleyerek söz ve ritmine uygun hareketler bulması istenebilir. Öğrencilerden şarkılarda bölüm kavramını araştırmaları ve konuyla ilgili çalışmalarını sunmaları istenebilir. 

Destekleme

Öğrencilerin vücutlarını ritim çalgısı gibi kullanarak duyduğu ritmi yorumlayabilme özelliklerini geliştirebilmek için basit ritimler seçilerek bol tekrar yapılabilir. Akran öğretimiyle ritmi taklit etme gibi çalışmalar yaptırılarak süreç oyunlaştırılabilir. Öğrencilerin şarkılara basit ritim kalıpları kullanarak eşlik etmeleri sağlanabilir. Öğrenciler bir şarkıya tek bir ritim kalıbıyla eşlik edebilir. Öğrencilerin kendi öğrenme hızlarında ilerlemesi sağlanabilir. Öğrencilerin 5/8’lik ritmi algılayabilmeleri için yavaş hızda bir şarkı veya türkü seçilebilir. Öğrencilerin şarkı veya türkünün ritmine uygun tek bir hareket belirleyerek şarkı veya türküye bu hareketle eşlik etmesi istenebilir. Öğrencilerin kendi seçtikleri şarkıların ritmine uygun hareket etmesi beklenebilir. Öğrencilere müziklerdeki aynı ve farklı söz kümelerini belirleyebilecekleri çalışmalar yaptırılabilir. Farklı müzikler dinletilerek aynı ve farklı söz kümelerini ayırt etme becerileri geliştirilebilir. Öğrencilerin şarkılardaki aynı söz cümlelerine aynı hareketleri yapmaları gerektiği vurgulanabilir. Öğrencilerin aynı ve farklı söz kümelerine basit hareketlerle eşlik etmeleri sağlanarak öğrenmeleri kolaylaştırılabilir. Öğrencilere farklı ezgi cümlelerini belirlemeye yönelik ipuçları verilerek ezgi cümlelerini ayırt etmesi istenebilir. Ezgi cümleleri için basit hareketler seçilmesi sağlanabilir. Süreç oyunlaştırılarak verilebilir.