1. TEMA: MÜZİK DİLİ

SAB10. Müziksel Söyleme

KB2.7. Karşılaştırma, KB2.13. Yapılandırma

E3.1. Muhakeme, E3.3. Yaratıcılık

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.2. İş Birliği, SDB3.1. Uyum

D3. Çalışkanlık, D6. Dürüstlük, D7. Estetik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB9. Sanat Okuryazarlığı

MÜZ.11.1.1. İstiklal Marşı’nı ve toplumsal yaşamda önemli yeri olan marşları müziksel söyleyebilme
a) İstiklal Marşı’nı ve toplumsal yaşamda önemli yeri olan marşları söylemeden önce bedenini hazır hâle getirir.
b) İstiklal Marşı’nı ve toplumsal yaşamda önemli yeri olan marşları söylerken uygun teknikleri kullanır.
c) İstiklal Marşı’nı ve toplumsal yaşamda önemli yeri olan marşları söylerken müziksel bileşenleri uygular.

MÜZ.11.1.2. Temel müzik yazı ve işaretlerini yapılandırabilme
a) Temel müzik yazı ve işaretlerini inceleyerek eser ile ilişkisini ortaya koyar.
b) Temel müzik yazı ve işaretleriyle eser arasında uyumlu bir bütün oluşturur.

MÜZ.11.1.3. Müzikte dört vuruşlu ölçü türlerini karşılaştırabilme
a) Müzikte dört vuruşlu ölçü türlerinin özelliklerini belirler.
b) Müzikte dört vuruşlu ölçü türlerinin özellikleri arasındaki benzerlikleri listeler.
c) Müzikte dört vuruşlu ölçü türlerinin özellikleri arasındaki farklılıkları listeler.

İstiklal Marşı ve Marşlar
Temel Müzik Yazı ve İşaretleri
Dört Vuruşlu Ölçü Türleri

dört vuruşlu ölçü, ezgisel okuma (solfej), koro

Bu temadaki öğrenme çıktıları; kontrol listesi, gözlem formu ve karşılaştırma tablosu kullanılarak izlenebilir. Performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.

İstiklal Marşı’nın ve toplumsal yaşamda önemli yeri olan marşların müziksel söylenmesi kontrol listesiyle izlenebilir.  Temel müzik yazı ve işaretlerinin yapılandırılmasına yönelik öğrenmelerin izlenmesinde gözlem formundan  yararlanılabilir. Müzikte dört vuruşlu ölçü türleriyle ilgili öğrenmeler karşılaştırma tablosuyla izlenebilir.

Performans görevi olarak öğrencilerin bir eseri grup hâlinde seslendirmeleri istenebilir. Performans görevi; dereceli  puanlama anahtarı ve grup değerlendirme formuyla değerlendirilebilir.

Öğrencilerin temel müzik yazı ve işaretlerini, iki ve üç vuruşlu ölçü türlerini bildikleri kabul edilmektedir.

Verilen eserler üzerinde müzik yazı ve işaretlerini, ölçü türlerini incelemeleri ve ayırt etmeleri istenebilir. 

Ritmin yaşamın içindeki yerini ve insan hayatına etkilerini ilişkilendirerek öğrencilerin günlük yaşamlarıyla bağlantı kurmaları sağlanabilir.

MÜZ.11.1.1.
Seslendirme çalışmalarına başlamadan önce bedensel rahatlama hareketleri, nefes ve ses egzersizleri yaptırılarak öğrencilerin bedenini söylemeye hazır  hâle getirmeleri  sağlanır. İstiklal Marşı’nın ve toplumsal yaşamda önemli yer tutan marşların notaları, basılı şekilde dağıtılarak ya da dijital/teknolojik  araçlar aracılığıyla yansıtılarak öğrencilerin eseri notalar üzerinden takip etmeleri istenebilir (OB2). Marşların notasının ritmik okuması yaptırılır. Ritmik  okuması yapılan marşların doğru duruş ve uygun söyleme tekniklerine göre toplu seslendirilmesi istenir (SDB2.2). İstiklal Marşı’nı ve marşları eslendirirken müzik becerisi ve bilgisinin yoğunlaşması için ezgisel okuma yaptırılır. Böylelikle müziksel bileşenler ve eser arasında anlamlı bağlantılar kurmaları  amaçlanır (E3.1). Öğrencilerin marşları müziksel bileşenleri uygulayarak seslendirmeye gayret etmeleri sağlanır. Seslendirme çalışmalarında marşların  eşliklerinden faydalanılır. T.C. İnkılap tarihi ve Atatürkçülük disiplininden yararlanılarak belirli gün ve haftaların toplumsal önemine vurgu yapılır ve  öğrencilerin bu etkinliklerde aktif rol almaları sağlanır (D3.4). İstiklal Marşı’nı ve toplumsal yaşamda önemli yeri olan marşları müziksel söylemeye yönelik öğrenmeler kontrol listesiyle değerlendirilebilir. 

MÜZ.11.1.2.
Öğrencilere temel müzik yazı ve işaretlerinin bulunduğu şarkılardan bazılarının notaları verilir. Verilen eserler üzerinde temel müzik yazı ve işaretlerini  incelemeleri istenir. Öğrencilere üzerinde hiçbir yazı ve işaret bulunmayan, bildikleri başka bir sözlü eser verilir. Verilen eseri temel müzik yazı ve  işaretlerinin kullanılabilirliği açısından incelemeleri istenerek temel müzik yazı ve işaretleriyle eser arasındaki ilişkiyi ortaya koymaları beklenir. Öğrencilerin kendi duygularına ilişkin farkındalıklarını artırmak amacıyla verilen eserin içeriğine, anlamına, melodik yapısına, ritmik yapısına uygun temel müzik yazı ve işaretlerini yazmaları istenir (SDB1.1). Öğrencilerin eseri ezgisel okumaları istenebilir. Yazdıkları yazı ve işaretlere uyarak koro hâlinde uygun tekniklerle  söylemeleri sağlanır (OB1). Bu süreçte kulaktan şarkı öğretim yöntemi kullanılabilir. Öğrencilerin temel müzik yazı ve işaretlerini kullanarak eserleri  incelemeleri ve estetik bir bakış açısıyla değerlendirmeleri, bu bağlamda özgün fikirler üretip uyumlu bir bütün oluşturmaları istenir (E3.3, D7.2). Temel  müzik yazı ve işaretlerini yapılandırmaya yönelik öğrenmeler gözlem formuyla izlenebilir.

MÜZ.11.1.3.
“İki vuruşlu ölçüler” ve “üç vuruşlu ölçüler” konuları ile ilgili çeşitli örnekler verilir. Dört vuruşlu basit, bileşik ve aksak ölçü türlerinden ile ilgili bilgiler  verilir. Dört vuruşlu ölçülerin vuruş şekilleri gösterilerek üç vuruşlu ölçülere göre bir vuruş daha arttığı belirtilir ve dört vuruşlu ölçü türlerinin özelliklerini  belirlemeleri sağlanır (OB4). Öğrencilerin kolayca bulabilecekleri nesneleri perküsyon çalgısı gibi kullanarak dört vuruşlu basit, bileşik ve aksak ölçülü kısa  tartım cümlelerini taklit/tekrar etmeleri istenir. Öğrenciler iki gruba ayrılır. Birinci gruba kuvvetli vuruşları güçlü vurarak ikinci gruba ise zayıf vuruşları  hafifçe vurarak ritim çalışması yaptırılır (SDB2.2). Ritim çalışmalarını zenginleştirmek için çeşitli vurmalı çalgılardan yararlanılabilir. Yapılan ritim  alışmasında öğrencilerin üzerine düşen görevi yerine getirmeleri beklenir (D6.1). Bu süreçte gösterip yaptırma tekniği kullanılabilir. Öğrencilerin dört  vuruşlu ölçülerden oluşan yeni ritmik yapıya uyum sağlamaları beklenir (SDB3.1). Dört vuruşlu basit, bileşik ve aksak ölçülü eserler ritimlerine dikkat  çekilerek dinletilir. Öğrencilerin dinletilen eserleri inceleyerek anlamını değiştirmeyecek şekilde ritmik olarak yeniden ifade etmeleri istenir (KB2.14).  Verilen ölçülerin vuruşları gösterildikten sonra dinletilen ezgilere öğrencilerin elleriyle vuruş yapmaları istenir. Öğrencilerin dört vuruşlu basit, bileşik ve  aksak ölçülere özgün bir bakış açısıyla yaklaşarak performans sergilemeleri istenir (E3.3, OB9). Dört vuruşlu basit, bileşik ve aksak ölçülerin benzerlik ve  farklılıklarını listelemeleri istenir. Müzikte dört vuruşlu ölçü türlerini karşılaştırmaya yönelik öğrenmeler karşılaştırma tablosuyla izlenebilir. 

Bu temada performans görevi olarak öğrencilerin yeni öğrendikleri ölçü türlerinden olan bir marş, şarkı veya türküyü seçmeleri, müzik yazı ve işaretlerine  uyarak eseri grup hâlinde seslendirmeleri veya belirli gün ve hafta törenlerinde sahnelemeleri istenebilir. Performans görevi; dereceli puanlama anahtarı  ve grup değerlendirme formuyla değerlendirilebilir.

Öğrencilere öğrendikleri marşların ezgisel okumaları yaptırılabilir. Verilen ölçü sayılarının dışındaki dört vuruşlu ölçü sayıları gösterilebilir ve örnekler dinletilebilir.

Öğrencilerin düzeyine uygun ritim alıştırmalarına elleri ile veya perküsyon çalgısıyla vuruş yapmaları istenebilir.