2. TEMA: MİLLÎ MÜCADELE VE ATATÜRK

Bu temada Gazi Mustafa Kemal Atatürk, millî egemenlik, millî irade, millî kimlik, Millî Mücadele, kahramanlık, cesaret, fedakârlık, gazilik, şehitlik, vatanseverlik vb. tema içeriğine uygun dört okuma ve bir dinleme metni işlenirken dinleme/izleme, okuma, konuşma, yazma becerilerine ilişkin belirlenen öğrenme çıktılarına ulaşmak amaçlanır.
Ders Saati
31
Alan Becerileri

TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma

Kavramsal Beceriler

KB1. Bulmak-Seçmek, KB1. Yazmak-Çizmek, KB2.3. Özetleme, KB2.4. Çözümleme, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.8. Sorgulama, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.13. Yapılandırma, KB2.14. Yorumlama, KB2.15. Yansıtma, KB2.17. Değerlendirme, KB2.18. Tartışma, KB2.20. Sentezleme, KB3.1. Karar Verme, KB3.3. Eleştirel Düşünme

Eğilimler

E1.1. Merak, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.1. Empati, E2.3. Girişkenlik, E3.11. Özgün Düşünme

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

Değerler

D7. Estetik, D14. Saygı, D15. Sevgi, D16. Sorumluluk, D19. Vatanseverlik

Okuryazarlık Becerileri

OB4. Görsel Okuryazarlık

Disiplinler Arası İlişkiler
Hayat Bilgisi, Fen Bilimleri, Matematik, Beden Eğitimi ve Oyun, Müzik, Görsel Sanatlar
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

T.D.4.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme

b) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler.

T.D.4.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme

a) Görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metnin konusunu tahmin eder.

d) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki bilgiler ile ön bilgileri arasında bağlantı kurar.

f) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki iletileri doğruluk, gerçeklik açısından ön bilgileriyle karşılaştırır.

g) Dinlediği/izlediğimetniniçindekibilgileridoğruluk,gerçeklikaçısındankarşılaştırır.

T.D.4.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme

a) Dinlediği/izlediği metindeki olayları belirler.

b) Dinlediği/izlediği metindeki ana fikri/ana duyguyu bulur.

c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur.

T.K.4.1. Konuşmalarını yönetebilme

a) Konunun özelliğine göre konuşma üslubunu belirler.

ç) Yüz yüze iletişimde konuşma kurallarına uygun biçimde iletişimi sürdürür.

d) Çevrim içi iletişimde konuşma kurallarına uygun biçimde iletişimi sürdürür.

f) Çevrim içi iletişim sürecini uygun nezaket ifadelerini kullanarak sürdürür.

T.K.4.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme

i) Dinledikleri/izledikleri veya okuduklarındaki görüşlere katılma veya katılmama kararını nedenleriyle ifade eder.

T.K.4.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme

c) Konuşmalarında vurgu ve tonlamaya dikkat eder.

e) Konuşmalarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.

ğ) Konuşmasındaki mesajları açık ve anlaşılır cümlelerle ifade eder.

h) Konuşmalarında içeriğe uygun zaman ifadelerini kullanır.

ı) Konuşmalarında anlamlı ve kurallı cümleler kullanır.

T.O.4.1. Okuma sürecini yönetebilme

a) Okuma amacına ve ilgi alanına göre okuyacağı metni seçer.

c) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur.

T.O.4.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme

c) Metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metinde geçen bilgiler/olaylar hakkında tahminde bulunur.

ç) Okuma sırasında metinde verilen bilgilerden hareketle metinde geçen bilgilerin/ olayların öncesi ve sonrası hakkında tahminde bulunur.

 f) Okuduğu metindeki iletileri ön bilgileriyle karşılaştırır.

g) Okuduğu metindeki iletileri değerlendirir.

h) Okuduğu metindeki eş anlamlı, zıt anlamlı veya eş sesli sözcükleri sınıflandırır.

j) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metnin içeriği hakkında görüş oluşturur.

k) Okuyacağı metnin biçimsel ve tanıtıcı özelliklerinden hareketle metnin içeriği hakkında görüş oluşturur.

T.O.4.3. Okuduklarını çözümleyebilme

b) Okuduğu metnin konusunu bulur.

c) Okuduğu metindeki ana fikri/ana duyguyu bulur.

T.Y.4.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme

a) Serbest yazma çalışmaları yapar.

f) İmzasında adını ve soyadını özgün bir şekilde kullanır.

T.Y.4.2. Yazılarında içerik oluşturabilme

b) Ön bilgilerinden hareketle metin yazar.

c) Dinlediği, izlediği veya okuduğu metnin günlük yaşamla ilişkisini yazar.

ç) Bir sözcüğün anlamına ilişkin tahminlerini bağlamdan yararlanarak yazar.

h) Yazılarında zıt anlamlı sözcükleri kullanır.

i) Yazılarında eş sesli sözcükleri kullanır.

m) Dinledikleri/izledikleri veya okuduklarındaki görüşlere katılma veya katılmama kararını nedenleriyle yazar

n) Serbest yazma çalışmalarında görüş ve düşüncelerini nedenleriyle açıklar.

t) Yazılarında benzetme ve örneklendirmeye yer verir.

T.Y.4.3. Yazma kurallarını uygulayabilme

b) Yazılarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.

e) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, virgül, iki nokta, ünlem, tırnak işareti, soru işareti, kısa çizgi, konuşma çizgisi, yay ayraç, üç nokta, eğik çizgi) kuralına uygun kullanır.

T.Y.4.5. Yazma sürecini değerlendirebilme

a) Yazılarında hatalarını bulur.

b) Yazılarında belirlediği hataları düzeltir.

c) Yazılarındaki uygun davranışları sonraki yazılarına aktarır

İçerik Çerçevesi

Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerilerine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.

Anahtar Kavramlar

cesaret, cumhuriyet, Çanakkale Zaferi, fedakârlık, gazilik, İstiklâl Marşı, kahramanlık, Kut’ül Amare, millî bayramlar, millî egemenlik, millî irade, millî kimlik, Millî Mücadele, Mustafa Kemal Atatürk, Sarıkamış Harekâtı, şehitlik, vatanseverlik

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; performans görevi, gözlem formu, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir. Dinleme/izleme, okuma, konuşma ve yazma becerilerinin birkaçını veya tamamını içeren bir performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin bir önceki temada yer alan öğrenme çıktıları doğrultusunda hedeflenen bilgi ve becerilere ulaştığı kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleri, ilgi alanları, öğrenme stilleri, öğrenme çıktıları ve beklentileri belirlenir. Bu süreçte, öğrencilerin tema ile ilgili hazırbulunuşluk düzeylerinin tespitinde hazırlık soruları sorulur, materyal ve çeşitli etkinliklerden yararlanılır.

Köprü Kurma

Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek için konu ile ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal veya oyunlar kullanılır. Öğrencilerin metinle bağ kurmasına yönelik dinleme, okuma, konuşma ve yazma çalışmaları yaptırılır.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:

Metinle etkileşim öncesinde, işlenecek metinle ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal belirlenir. Materyal aracılığıyla soru-cevap, beyin fırtınası, tartışma gibi etkinliklerle öğrencilerin metinle etkileşim kurmaları ve metnin içeriğini merak etmeleri sağlanır (E1.1).

Öğrencilerden metnin başlığını, görsellerini, biçimsel ve tanıtıcı unsurlarını inceleyerek metnin konusu ve metinde geçen bilgiler/olaylar hakkında tahminde bulunmaları ve metnin içeriği hakkında görüş oluşturmaları istenir (KB2.6, KB2.10, KB2.12). Öğrencilerin tahminlerini ifade ederken uygun zamanda söz almaları gerektiği hatırlatılır. Öğrencilerin görselleri incelemeleri esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir (OB4). Bu bölüm çalışma kâğıdı veya gözlem formu ile değerlendirilebilir.

Öğrenciler metnin konusuna, metindeki bilgilere/olaylara yönelik yaptıkları tahminler üzerine konuşturulur. Konuşma sırasında katılımcıların özelliklerini dikkate alarak konuşma üslubunu belirlemelerini sağlayacak etkinlikler yaptırılır (KB1, KB3.1, SDB2.1). Bu bölüm dereceli puanlama anahtarı, kontrol listesi veya gözlem formu ile değerlendirilebilir. Öğrencilerin yüz yüze iletişimde konuşma kurallarına uygun biçimde iletişimi sürdürmeleri, mesajları açık ve anlaşılır cümlelerle ifade etmeleri, içeriğe uygun zaman ifadelerini kullanmaları beklenir (SDB2.1, E1.5, E2.3). Öğrenciler konuşma kurallarını birlikte değerlendirirler (SDB2.2). Bu bölüm kontrol listesi veya gözlem formu ile değerlendirilebilir.

Metin öncelikle öğretmen tarafından vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde okunur. Sesli okuma yapılırken ön bilgilerinden yararlanarak kuralına uygun bir şekilde metni dinlemeleri istenir (D14, SDB2.1, E2.1). Bu bölüm kontrol listesi veya gözlem formu ile değerlendirilebilir. Dinleme esnasında öğrencilerin metindeki bilgiler ile ön bilgileri ve yaşantıları arasında bağlantı kurmaları ve okumalarında buna dikkat etmeleri vurgulanır (KB2.7, KB2.10, KB3.3). Bu süreç, çalışma kâğıdı veya gözlem formu ile değerlendirilebilir. Okuma sırasında metin uygun yerlerde durdurulur. Görsellerden ve verilen bilgilerden hareketle öğrencilerden metnin sonrasını tahmin etmeleri istenir (KB2.10, KB2.12, KB2.14). Bu süreç, çalışma kâğıdı veya gözlem formu ile değerlendirilebilir. Okumaya başlamadan önce uygun oturuş pozisyonuna ve metin ile göz arasındaki mesafeye dikkat etmeleri gerektiği hatırlatılır. Öğrencilere sesli okuma yaptırılır. Metni noktalama işaretlerine dikkat ederek okurken anlamını bilmedikleri sözcükleri tespit etmeleri istenir. Bu süreç, kontrol listesi veya gözlem formu ile değerlendirilebilir. Öğrencilerden anlamını bilmedikleri sözcüklerin anlamlarını metindeki ipuçlarından yararlanarak tahmin etmeleri ve yazmaları istenir. Tahmin etme süreci tamamlandıktan sonra sözcüklerin anlamları gerekli durumlarda sözlükteki anlamlarıyla karşılaştırılıp öğrencinin doğru anlama ulaşması sağlanır (KB2.10, KB2.12). Bu süreç, çalışma kâğıdı veya gözlem formu ile değerlendirilebilir.

Verilen ipuçları ile metnin konusunu ve ana fikrini/ana duygusunu tahmin etmeleri sağlanır. Öğrencilerden metnin konusuna ve ana fikrine yönelik yaptıkları tahminlerin doğruluğunu kontrol etmeleri istenir (KB2.4, KB2.17, KB2.20). Bu süreç, çalışma kâğıdı veya gözlem formu ile değerlendirilebilir. Öğrencilerden dinledikleri, izledikleri veya okuduklarındaki olayları belirlemelerini ve metinde yer alan görüşlere katılıp katılmama durumlarını nedenleriyle yazılı veya sözlü şekilde ifade etmeleri istenir (KB2.18, KB2.3, SDB2.1). Bu süreç, dereceli puanlama anahtarı veya gözlem formu ile değerlendirilebilir.

Dinlediği/izlediği veya okuduğu metnin günlük yaşamla ilişkisini yazmaları istenir. Öğrencilerden okudukları metinde yer alan iletileri doğruluk, gerçeklik açısından ön bilgileriyle karşılaştırmaları istenir. Metin içindeki iletileri, metindeki diğer bilgilerle karşılaştırmaları sağlanır (KB2.8, KB2.14, KB2.17). Bu süreç; öz değerlendirme formu, dereceli puanlama anahtarı veya gözlem formu ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerden metindeki eş anlamlı, zıt anlamlı ve eş sesli sözcükleri bulup sınıflandırmaları; yazılarında da zıt anlamlı ve eş sesli sözcükleri kullanmaları sağlanır (KB2.5, KB2.7). Bu süreç, kontrol listesi veya gözlem formu ile değerlendirilebilir.

Belirlenen bir konu hakkında metin yazdırılır. Metni yazarken öğrencilere ön bilgilerinden yararlanmaları gerektiği hatırlatılır. Serbest yazma çalışmalarında öğrencinin yer verdiği görüş ve düşüncelerini nedenleriyle açıklamaları sağlanır. Yazılarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanmaları, noktalama işaretlerini yerinde ve kuralına uygun yazmaları sağlanır. Öğrencilerden anlatımı zenginleştirmek için yazılarında benzetme ve örnekler kullanmaları istenir (KB1, KB2.10, KB2.12, KB2.13, KB2.15, KB3.1, SDB3.3). Bu süreç; dereceli puanlama anahtarı, performans görevi veya gözlem formu ile değerlendirilebilir. Türkçeyi kurallarına uygun kullanmanın öneminden bahsedilerek vatanseverliğe vurgu yapılır. Yazma çalışmasından sonra öğrencilerin yazılarındaki hatalarını bulup düzeltmeleri, yazılarındaki uygun davranışları sonraki yazılarına aktarmaları istenir (KB1, D15, D16, D19). Bu süreç; öz değerlendirme formu, dereceli puanlama anahtarı veya kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerin kendilerine özgü, adını ve soyadını içeren imzalarını oluşturmaları ve yazışmalarında uygun yerde kullanmaları sağlanır (D7, KB1, E3.11).

Sınıf içerisinde öğrencilerin çevrim içi konuşmalarda uyulması gereken kuralları pekiştirecekleri etkinlikler yaptırılır. Öğrencilerin etkinlikler esnasında konuşma kurallarına ve nezaket ifadelerine dikkat etmeleri istenir (SDB2.1). Bu süreç, kontrol listesi veya gözlem formu ile değerlendirilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.

Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.

Destekleme

Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.

Destekleme sürecinde oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma ve canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir.

Öğretmen Yansıtmaları

Öğretmen, öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durumu gözden geçirir, durumla ilgili çıkarımda bulunur ve durumu değerlendirir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaştığı sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumları somut olarak belirtir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.