5. TEMA: YETENEKLERİMİZİ TANIYORUZ
TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma
KB1. Saymak-Okumak, KB1. Yazmak-Çizmek, KB1. Belirlemek-İşaret Etmek, KB1. Ölçmek-Sunmak, KB1. Bulmak-Seçmek, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.8. Sorgulama, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.3. Özetleme, KB3.1. Karar Verme
E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven)
SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık Becerisi), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), SDB2.1. İletişim
D14. Saygı
OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık
T.D.2.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme
b) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler.
c) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır.
T.D.2.2. Dinledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme
b) Görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metnin konusunu tahmin eder.
T.D.2.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme
a) Dinlediği/izlediği metindeki olayları belirler.
b) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur.
c) Dinlediği/izlediği farklı metinlerdeki iletilerin benzerlik ve farklılıklarını belirler.
T.K.2.1. Konuşmalarını yönetebilme
ç) Konuşma sırasında dinleyiciler ile göz teması kurar.
d) İletişim sırasında uygun zamanda söz alır.
f) Belirlenen bir konuda konuşma planı hazırlar.
T.K.2.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme
a) Dinlediklerini/izlediklerini ifade ederken ön bilgilerini kullanır.
T.K.2.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme
a) Konuşmalarında konuşma hızını ayarlar.
b) Dinleyici kitlesi ve konunun özelliğine göre hazırladığı plana uygun konuşur.
c) Konuşmalarında vurgu ve tonlamaya dikkat eder.
ç) Konuşmalarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.
e) Konuşmalarında anlamlı ve kurallı cümleler kullanır.
h) Konuşma sürecinde beden dilini yerinde kullanır.
T.O.2.1. Okuma sürecini yönetebilme
a) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler.
b) Okuyacağı metni ilgi alanına göre seçer.
c) Kuralına uygun sesli ve sessiz okur.
ç) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur.
T.O.2.2. Okumaları ile ilgili anlam oluşturabilme
b) Okuyacağı metnin başlığından ve görsellerinden hareketle metnin konusu hakkında tahminde bulunur.
c) Metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metinde geçen bilgiler/olaylar hakkında tahminde bulunur.
T.O.2.3. Okuduklarını çözümleyebilme
b) Okuduğu metnin konusunu bulur.
c) Okuduğu metindeki iletilerin benzerlik ve/veya farklılıklarını belirler.
T.Y.2.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme
a) Verilen bir yazma görevini hazırlık yaparak yazar.
b) Verilen bir yazma görevini belirlediği yazı türüne göre yazar.
c) Yazışmalarını selamlaşma ve hitap ifadeleriyle başlatır.
ç) Yazışmalarını uygun ifadeleri kullanarak sonlandırır.
T.Y.2.2. Yazılarında içerik oluşturabilme
f) Yazılarında sözcükleri anlamına uygun kullanır.
g) Dinlediği/izlediği veya okuduğu bir metindeki olayları oluş sırasına göre kendi ifadeleriyle yazar.
T.Y.2.3. Yazma kurallarını uygulayabilme
b) Anlamını bilmediği sözcüğün anlamını çevrim içi veya basılı kaynaklardan araştırarak yazar.
c) Yazılarında sözcükleri yerinde kullanır.
ğ) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, virgül, iki nokta, ünlem, tırnak işareti, soru işareti, kısa çizgi) kuralına uygun kullanır.
T.Y.2.4. Yazma sürecine etki eden durumları gözden geçirebilme
a) Yazma yapacağı ortamın uygunluğunu gözden geçirir.
Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerisine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.
çocuk kültürü, dijital oyunlar, eğlence, geleneksel sanatlar, hayal, yetenek
Öğrenme çıktıları; gözlem formu, performans görevi, çalışma kâğıdı, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir. Dinlediğini/izlediğini ve okuduğunu anlama, yazma ve konuşma becerisini içine alan bir performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerin bir önceki temada yer alan dinleme, konuşma, okuma ve yazma ile ilgili öğrenme çıktılarına sahip olduğu kabul edilebilir.
Öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleri, ilgi alanları, öğrenme stilleri, öğrenme çıktıları ve beklentileri belirlenir. Bu süreçte öğrencilerin tema ile ilgili hazırbulunuşluk düzeylerinin tespitinde hazırlık soruları, materyal ve çeşitli etkinliklerden yararlanılır.
Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek için konu ile ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal veya oyunlar kullanılır. Öğrencilerin metinle bağ kurmasına yönelik konuşma, yazma, okuma ve dinleme çalışmaları yaptırılır.
Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:
İşlenecek metinle ilgili belirlenen video, sunu, şarkı gibi materyal veya etkinliklerle metnin içeriğinin merak edilmesi sağlanır (E1.1).
Metnin görselleri ve başlığı incelenerek okunacak metnin konusu hakkında tahminde bulundurulur (KB2.12). Tahminler ifade edilirken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (D14). Görsellerin incelenmesi esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir (OB4). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metin, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde örnek olarak okunur. Sesli okuma yapılırken metnin dinleme kurallarına uygun dinlenmesi istenir (D14, SDB2.1, D4). Daha sonra okuma yapılacak ortamın fiziksel özellikleri dikkate alınarak kurallara uygun bir şekilde sessiz okuma yapılması istenir (KB2.2). Sessiz okuma esnasında anlamı bilinmeyen sözcüklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılır. Sessiz okuma tamamlandıktan sonra noktalama işaretlerine dikkat edilerek sesli okuma çalışmaları yaptırılır. Sesli okuma esnasında uygun oturuş pozisyonunda, metin ve göz arasındaki mesafeye dikkat edilerek okuma yapılması istenir. Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak gözlenebilir.
Dinleme esnasında öğrencilere dinleyeceklerine odaklanmaları, uygun oturuş pozisyonu almaları, sessiz olmaları gibi dinleme kuralları hatırlatılır (D14). Dinleme esnasında anlamı bilinmeyen sözcükleri belirlemeye yönelik çalışmalar yaptırılır. Bu süreç, gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Dinleme/izleme ve okuma esnasında tespit ettikleri anlamını bilmedikleri sözcüklerin anlamları çevrim içi veya basılı kaynaklardan (resimli sözlük, sözlük, kelime haritası, kelime kartları ve benzer araçlardan) buldurulur (KB2.6). Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde dijital okuryazarlığı desteklenir (OB2). Anlamı yeni öğrenilen sözcüklerin cümle içinde kullanılması istenir. Öğrenilen sözcüklerden hareketle öğrencilerin kendi ilgileri doğrultusunda duygu ve düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak serbestçe ifade edebilecekleri cümle veya metin oluşturmaları istenerek bağımsızlıkları desteklenir (E1.2, KB3.1). Bu süreç, gözlem veya dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Metnin konusu hakkında metinle etkileşim öncesinde yapılan tahminler üzerine konuşulur. İpuçları ile metnin konusu buldurulur (KB1, KB2.10). Öğrencilerden metnin konusuna yönelik yaptıkları tahminlerin doğruluğunu kontrol etmeleri istenir (KB2.8). İletişim sırasında uygun zamanda söz alınması gerektiği vurgulanır (SDB2.1). Metinle ilgili sorular cevaplanırken öğrencilerin kendi potansiyellerini fark etmelerini sağlayacak dönütlerle öz farkındalıkları desteklenir (SDB1.1). Bu süreç, gözlem formu veya çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.
Öğrencilerin metnin konusu ile ilgili kendi yaşantılarından örnekler vermelerini sağlayacak konuşma çalışmaları yapılır. Konuşma sırasında konuşma hızının ayarlanması, vurgu ve tonlamaya dikkat edilmesi sağlanır (SDB1.2). Konuşmalarda sözcüklerin yerinde ve anlamına uygun kullanılmasına, anlamlı ve kurallı cümleler kullanılmasına dikkat edilir. Bu süreç, gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Metindeki iletiler hakkında konuşulur. Metindeki iletilerin benzerlik ve farklılıklarının belirlenmesine ve ifade edilmesine yönelik çalışmalar yapılır (KB2.7, KB1). Bu süreç, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilere metinde yer alan olayları belirlemelerine ve olayların oluş sırasını kendi ifadeleriyle yazmalarına yönelik çalışmalar yaptırılır (KB1, KB2.3). Bu süreç, çalışma kâğıdı veya gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metnin konusu ile ilgili e-posta, mektup, anlık ileti gibi yazma çalışmaları yapılır (KB1). Yazışmalarda selamlaşma ve hitap ifadelerine yer verilmesi, yazışmaların uygun ifadelerle sonlandırılması sağlanır. Yazma çalışması sırasında sözcüklerin yerinde ve anlamına uygun kullanılmasına dikkat edilir. Yazma çalışmasına başlamadan önce yazılacakların zihinde tasarlanması, motivasyonun ve duygu durumlarının ayarlanması istenir (SDB1.2). Yazılarında anlamlı ve kurallı cümleler kurmaları, noktalama işaretlerini kurala uygun kullanmaları sağlanır (KB1). Yazma materyalinin ve ortamının yazmaya uygun hâle getirilmesi hatırlatılır. Bu süreç, çalışma kâğıdı, performans görevi veya gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir. Öğrencilerden ilgi alanlarına uygun, okudukları bir hikâye kitabı seçmeleri ve seçtikleri kitabı tanıtan bir sunum yapmaları istenir (KB1, E1.5). Öğrencilerden kitaplarını tanıtmak için konuşma planı oluşturmaları beklenir. Konuşmalarını hazırlanan plana uygun şekilde, beden dilini doğru kullanarak ve dinleyicilerle göz teması kurarak yapmaları sağlanır. Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.
Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.
Destekleme sürecinde oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma ve canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir.
Öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durum gözden geçirilir, durumla ilgili çıkarımda bulunulur ve durum değerlendirilir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaşılan sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumlar somut olarak belirtilir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alınabilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.