3. TEMA: DOĞADA NELER OLUYOR?
TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma
KB1. Saymak-Okumak, KB1. Yazmak-Çizmek, KB1. Belirlemek-İşaret Etmek, KB2.4. Çözümleme, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.14. Yorumlama, KB2.17. Değerlendirme, KB2.20. Sentezleme, KB3.1. Karar Verme
E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.5. Oyunseverlik, E3.7. Sistematik Olma, E3.8. Soru Sorma
SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB3.1. Uyum
D7. Estetik, D14. Saygı, D16. Sorumluluk
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık
T.D.2.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme
b) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler.
c) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır.
T.D.2.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme
b) Görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metnin konusunu tahmin eder.
g) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki farklı nesne ve karakterleri özelliklerine göre sınıflandırır.
T.D.2.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme
b) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur.
T.K.2.1. Konuşmalarını yönetebilme
c) Konuşma amacına göre konuşmasını belirler.
ç) Konuşma sırasında dinleyiciler ile göz teması kurar.
d) İletişim sırasında uygun zamanda söz alır.
T.K.2.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme
ç) Verilen görsellerden hareketle karakterleri veya nesneleri benzer özelliklerine göre sınıflandırarak anlatır.
ğ) Dinlediği/izlediği veya okuduğu metindeki neden sonuç ilişkisini söyler.
T.K.2.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme
a) Konuşmalarında konuşma hızını ayarlar.
c) Konuşmalarında vurgu ve tonlamaya dikkat eder.
ç) Konuşmalarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.
e) Konuşmalarında anlamlı ve kurallı cümleler kullanır.
T.K.2.5. Konuşma sürecini değerlendirebilme
a) Konuşmasında fark ettiği hataları düzeltir.
c) Konuşmasındaki olumlu davranışları sonraki konuşmalarına aktarır.
T.O.2.1. Okuma sürecini yönetebilme
a) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler.
c) Kuralına uygun sesli ve sessiz okur.
ç) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur.
T.O.2.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme
b) Okuyacağı metnin başlığından ve görsellerinden hareketle metnin konusu hakkında tahminde bulunur.
c) Metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metinde geçen bilgiler/olaylar hakkında tahminde bulunur.
e) Okuduğu metindeki nesne ve kişileri özelliklerine göre sınıflandırır.
g) Okuduğu metindeki iletilere katılıp katılmadığını ifade eder.
T.O.2.3. Okuduklarını çözümleyebilme
b) Okuduğu metnin konusunu bulur.
T.Y.2.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme
a) Verilen bir yazma görevini hazırlık yaparak yazar.
T.Y.2.2. Yazılarında içerik oluşturabilme
c) Bir sözcüğün anlamına ilişkin tahminlerini bağlamdan yararlanarak yazar.
f) Yazılarında sözcükleri anlamına uygun kullanır.
i) Yazılı anlatımlarını desteklemek için görseller kullanır.
k) Yazılarında benzetmelere yer verir.
T.Y.2.3. Yazma kurallarını uygulayabilme
b) Anlamını bilmediği sözcüğün anlamını çevrim içi veya basılı kaynaklardan araştırarak yazar.
c) Yazılarında sözcükleri yerinde kullanır.
ç) Yazışmalarında mesajlarını birden çok cümleyle açık ve anlaşılır şekilde ifade eder.
d) Soru edatını (mı, mi) kuralına uygun yazar.
Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerilerine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.
doğa, hayvan, iklim, orman, sevgisi, tasarruf
Öğrenme çıktıları; gözlem formu, performans görevi, dereceli puanlama anahtarı, çalışma kâğıdı, öz değerlendirme formu, oyun temelli değerlendirme, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir. Dinlediğini/izlediğini ve okuduğunu anlama, yazma ve konuşma becerisini içine alan bir performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerin bir önceki temada yer alan dinleme, konuşma, okuma ve yazma ile ilgili öğrenme çıktılarına sahip olduğu kabul edilmektedir.
Öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleri, ilgi alanları, öğrenme stilleri, öğrenme çıktıları ve beklentileri belirlenir. Bu süreçte öğrencilerin tema ile ilgili hazırbulunuşluk düzeylerinin tespitinde hazırlık soruları, materyal ve çeşitli etkinliklerden yararlanılır
Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek için konu ile ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal veya oyunlar kullanılır. Öğrencilerin metinle bağ kurmasına yönelik konuşma, yazma, okuma ve dinleme çalışmaları yaptırılır.
Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:
İşlenecek metinle ilgili belirlenen video, sunu, şarkı gibi materyal veya etkinliklerle metinle etkin iletişim kurulması ve metnin içeriğinin merak edilmesi sağlanır (E1.1, E2.5).
Metnin görselleri ve başlığı incelenerek metnin konusu hakkında tahminde bulunulması istenir (KB2.12). Tahminler ifade edilirken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (D14). Görsellerin incelemeleri esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir (OB4). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metin, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde örnek olarak okunur. Sesli okuma yapılırken metnin dinleme kurallarına uygun dinlenmesi istenir (D14). Daha sonra öğretmeni takip ederek (yankılayıcı okuma) sesli okuma ve öğretmenle (koro hâlinde okuma) sesli okuma çalışmaları yapılır. Anlaşılabilir, uygun bir hızda ve noktalama işaretlerine dikkat edilerek sesli okuma çalışmaları yaptırılır. Sesli okuma esnasında öğrencilerden metni parmakla takip etmeden, uygun oturuş pozisyonunda, metin ve göz arasındaki mesafeye dikkat ederek okumaları istenir. Okuma esnasında öğrencilere metinde anlamı bilinmeyen sözcükleri belirlemeye yönelik çalışmalar yaptırılır (KB1,KB3.1). Bu süreç, gözlem formu ve kontrol listesiyle değerlendirilebilir.
Dinleme esnasında dinleme içeriğine uygun yöntem ve teknikler kullanılarak kurallara uygun dinleme yapılması sağlanır (SDB2.1,D14). Dinleme esnasında anlamı bilinmeyen sözcüklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılır. Bu süreç, gözlem formu ile değerlendirilebilir.
Dinleme/izleme ve okuma esnasında tespit edilen anlamı bilinmeyen sözcüklerin anlamlarına ilişkin tahminlerini metinde geçtiği anlamda bağlamdan bulması ve yazması sağlanır (KB2.6). Bu tahmini çevrim içi veya basılı kaynaklardan (resimli sözlük, sözlük, kelime haritası, kelime kartları ve benzer araçlardan) doğrulaması istenir. Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde dijital ve bilgi okuryazarlığı desteklenir (OB1,OB2). Anlamı yeni öğrenilen sözcüklerin cümle içinde kullanılmasına yönelik çalışmalar yapılır. Yeni öğrenilen sözcüklerden hareketle öğrencilerin kendi ilgileri doğrultusunda duygu ve düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak serbestçe ifade edebilecekleri bir metin oluşturmaları istenerek bağımsızlık eğilimleri desteklenir (E1.2). Bu süreç, performans görevi ile değerlendirilebilir.
Metnin konusunun bulunmasına yönelik çalışmalar yapılır. Metnin konusuna yönelik metinle etkileşim öncesinde yapılan tahminlerle metnin konusu arasındaki tutarlılık karşılaştırılır (KB2.7). Bu süreç, çalışma kâğıdı ve gözlem formu ile değerlendirilebilir.
Metnin anlaşılıp anlaşılmadığına yönelik yazılı veya sözlü ifade edilebilecek değerlendirme etkinlikleri yapılır. Metinle ilgili soruların sözlü olarak cevaplanması sırasında konuşma hızının ayarlanması ve uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır. Öğrenci ler kendini ifade ederken onlara öz güvenlerini artıracak dönütler verilir (E1.5,KB3.1). Bu beceriler çalışma kâğıdı veya gözlem formu ile değerlendirilebilir.
Metinde geçen nesne ve karakterlerin isimlerinin not alınması istenir. Nesne ve karakterlerin görselleriyle sınıflama etkinliği yapılır. Nesnelerin hangi özelliklerine göre karşılaştırılarak sınıflandırıldığının ifade edilmesi istenir (KB2.5, KB2.7). Bu süreç, dereceli puanlama anahtarı veya oyun temelli değerlendirme yöntemi ile değerlendirilebilir.
Metindeki neden sonuç ilişkilerinin belirlenmesine ve sözlü olarak ifade edilmesine yönelik çalışmalar yapılır (KB2.4). Bu süreç, çalışma kâğıdı veya dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Metinde yer alan iletilere katılıp katılmama durumunun nedenleriyle ifade edilmesine yönelik etkinlikler yapılır (KB2.14). Bu süreç, çalışma kâğıdı veya dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Metinle ilgili duygu ve düşüncelerin, görüşlerin veya çıkarımların ifade edildiği yazma çalışmaları yapılır. Daha sonra yazma içeriğinin destekleneceği görsel çizilmesi istenir. Öğrencilerden yazılarına başlamadan önce yazacaklarını zihinlerinde tasarlamaları ve yazma materyalini hazır hâle getirmeleri hatırlatılır. Yazılarda sözcüklerin yerinde ve anlamına uygun kullanılması ve yazı içeriğinde benzetmelere yer verilmesi istenir. Yazılarında soru edatının doğru kullanılması gerektiği hatırlatılır. Görsel oluşturulması esnasında görselin öğrencinin kendi bakış açısını yansıtacak nitelikte olmasına vurgu yapılarak estetik değeri desteklenir (D7, KB2.10). Bu süreç, çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.
Topluluk önünde temanın içeriğini yansıtacak hazırlıksız konuşma çalışması yaptırılır. Konuşma sırasında göz teması kurulması ve beden dilinin doğru kullanılması hatırlatılır. Öğretmen rehberliğinde konuşma hatalarının fark edilmesi ve düzeltilme sağlanır (SDB1.2). Konuşmalardaki olumlu davranışların devam ettirilmesi konusunda öğrenciler desteklenir (KB2.17). Bu süreç, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden ilgi alanlarına yönelik bir konu hakkında görseller kullanılarak sunum hazırlanması ve sunum aşamalarının yazılması istenir. Sunum yazılırken mesajların açık ve anlaşılır şekilde ifade edilmesi ve noktalama işaretlerine dikkat edilmesi istenir. Hazırlanan sunumun yapılması ve sunum yapılırken konuşmalarda vurgu ve tonlamalara dikkat edilmesi sağlanır (D14,D16,SDB2.1,KB2.20,E3.7). Bu süreç, çalışma kâğıdı, kontrol listesi veya dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
Sunum dinlendikten sonra küçük gruplardan sunumla ilgili soru hazırlanması istenir (SDB2.2,E3.8). Soru hazırlanma aşamasında soru edatlarının doğru kullanılmasına dikkat edilir. Hazırlanan sorular sınıfa yöneltilir. Soruların sözlü olarak cevaplanması sırasında anlamlı cümleler kurulmasına dikkat edilir. Bu süreç, çalışma kâğıdı ve gözlem formu ile değerlendirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.
Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.
Destekleme sürecinde oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma ve canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir.
Öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durum gözden geçirilir, durumla ilgili çıkarımda bulunulur ve durum değerlendirilir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaşılan sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumlar somut olarak belirtilir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alınabilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.