4. TEMA: YOL ARKADAŞIMIZ KİTAPLAR
TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma
KB1. Saymak-Okumak, KB1. Yazmak-Çizmek, KB1. Bulmak-Seçmek, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.16. Muhakeme (Akıl Yürütme), KB2.20. Sentezleme
E1.1. Merak, E3.2. Odaklanma, E3.7. Sistematik Olma
SDB2.1. İletişim
D4. Dostluk, D7. Estetik, D14. Saygı, D16. Sorumluluk
OB4. Görsel Okuryazarlık
T.D.1.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme
a) Verilen görseller arasından öğrendiği sesin geçtiği görseli/görselleri seçer.
c) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler.
ç) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır.
T.D.1.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme
a) Sese karşılık gelen sembolü/harfi tanır.
c) Görselden/görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metin hakkında tahminde bulunur.
ç) Dinlediklerini yaşantı ve ön bilgileriyle karşılaştırarak çıkarımda bulunur.
d) Dinlediği sesin bulunduğu sözcüklere örnekler verir.
f) Dinledikleri/izlediklerinde geçen olayların sonrası hakkında tahminde bulunur.
T.D.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme
b) Sese karşılık gelen sembolü/harfi ayırt eder.
c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur.
T.D.1.4. Dinleme/izleme sürecini değerlendirebilme
c) Dinlemesindeki/izlemesindeki uygun davranışlarını sonraki dinlemelerine aktarır.
T.K.1.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme
a) Ön bilgilerinden hareketle dinlediği sesin içinde geçtiği sözcükler hakkında konuşur.
b) Dinlediği/izlediği metni anlatır.
g) Dinlediklerini, izlediklerini veya okuduklarını kendi cümleleriyle ifade eder.
T.K.1.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme
a) Öğrendiği ses, hece, sözcük, cümleleri işitilebilir bir ses düzeyinde söyler.
c) Dinlediğini/izlediğini telaffuza dikkat ederek anlatır.
T.O.1.1. Okuma sürecini yönetebilme
a) Harf ve heceleri doğru seslendirir.
b) Sözcükleri doğru okur.
c) Basit ve kısa cümleleri doğru okur.
ç) Telaffuza dikkat ederek okur.
d) Öğrendiği ses, hece, sözcük, cümleleri işitilebilir bir ses düzeyinde okur.
T.Y.1.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme
c) Hece, sözcük ve cümleler yazar.
T.Y.1.3. Yazma kurallarını uygulayabilme
b) Harfleri temel formuna ve yazım yönlerine göre yazar.
ç) Harf, sözcük ve cümleler arasında uygun boşluk bırakır.
d) Harflerin büyük yazılışını yerinde kullanır.
ı) Büyük harfleri kuralına uygun yazar.
k) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, soru işareti, virgül, ünlem) kuralına uygun kullanır.
Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerisine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.
ana duygu, ana fikir, hikâye, kitap, kitap sevgisi, kahraman, olay, şiir
Öğrenme çıktıları; gözlem formu, performans görevi, dereceli puanlama anahtarı, kontrol listesi, öz değerlendirme formu, çalışma kâğıdı, öğrenci öğrenme dosyası kullanılarak değerlendirilebilir. Okuduğunu ve dinlediğini anlama, yazma ve konuşma becerisini içine alan bir performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencinin önceki sesleri tam olarak öğrendiği, hece, sözcük, cümle ve metin okuyabildiği ve yazabildiği, dinleme ve konuşma becerisi ile ilgili ön görülen yeterliğe ulaştığı kabul edilmektedir.
Öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleri, ilgi alanları, öğrenme stilleri, öğrenme çıktıları ve beklentileri belirlenir. Bu süreçte öğrencilerin tema ile ilgili hazırbulunuşluk düzeylerinin tespitinde hazırlık soruları, materyal ve çeşitli etkinliklerden yararlanılır.
Öğrenilen seslerle öğrenilecek olan seslerden yola çıkılarak hece, sözcük, cümle ve metin bağlantısı kurmaları sağlanır.
Dinleme/izleme metninin içeriğine yönelik ön bilgi oluşturmak için haber, olay, anı gibi örnekler üzerine konuşulur (E1.1, SDB2.1). Dinleme/izleme metnine yönelik görseller verilerek bunlar üzerine konuşulur (OB4). Dinleme/izleme metni ile ilgili görseller gösterilerek dinleyecekleri/izleyecekleri hakkında tahminde bulunmaları istenir (KB2.16). Metni dinleme/izleme aşamasına geçmeden önce dinleme kuralları hakkında bilgi verilir. Bu kuralların daha sonra yapılacak dinleme/izleme çalışmalarında uygulanacağı vurgulanır. Dinleme kurallarına uygun dinlemeleri sağlanır. Etkinlik sırasında yeri geldikçe dinlemenin etkili iletişim sağlama açısından önemi vurgulanarak, arkadaşlarını etkili dinlemelerinin, duygu ve düşünceleri paylaşmanın ve bu davranışların birbirlerine karşı nazik davranmanın bir gereği olduğu yönünde açıklamalarda bulunulur (D4, SDB2.1). Dinleme/izleme yapılırken metin belli bir yerde durdurularak öğrencilerden metnin devamını ya da sonucunu tahmin etmeleri istenir (KB2.12, KB2.16). Metin dinleme/izleme süreci sonunda tahminler ele alınır ve metnin konusunu belirlenir. Öğrencilerden dinlediği/izlediği metni telaffuza dikkat ederek kendi cümleleri ile tekrar anlatmaları istenir (D14, D16, SDB2.1). Bu süreç, öz değerlendirme formu ve gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Sesler öğretilirken ünsüzlerin tek başına sesletilmemesine dikkat edilir, sesin baskın olarak geçtiği şarkı, türkü, tekerleme, ninni, masal, öykü, ses senaryoları gibi örneklerle ses öğrenciye hissettirilerek öğrencinin baskın sesi fark etmesi sağlanır. Ses hissettirildikten sonra her bir sesin ağızdan nasıl çıktığı mimiklerle desteklenerek gösterilir (E3.2). Öğrenilen sesin geçtiği ve geçmediği bir dizi görselden hareketle öğrendikleri sesin geçtiği görseli seçmeleri istenir (KB1, OB4, KB2.7). Bu aşama kontrol listesi ile değerlendirilebilir.
Öğretilen sesin geçtiği sözcük ve nesnelere öğretmen tarafından örnekler verilir. Öğrencilerden de o sesin içinde geçtiği nesne ve sözcüklere örnekler vermesi istenir. Verilen örneklerle ilgili konuşulur (D14). Bu süreç, gözlem formu ile değerlendirilebilir.
Önce harfin küçük yazılışı verilir, bu formun yazım süreci tamamlandıktan sonra aynı süreçler harfin büyük yazılışı için de işletilir.
Ses harf ilişkisi kurulduktan sonra öğrencilerin satır dizgesi üzerinde kesik çizgilerle yazılı harfi önce kalemlerinin arkası ile yazma yönünde takip etmeleri sağlanır. Kesik çizgiler yazma yönünde birleştirilerek harf yazma alıştırması yapılır. Yazma alıştırması yeterince pekiştikten sonra satır dizgesi üzerinde harfin bağımsız olarak yazılması sağlanır (D7, KB1). Yazım sürecinde kalem tutma, harfi deftere uygun şekilde yazma, deftere uygun uzaklık ve açıda yaklaşma gibi etkinliklerle yazım materyalinin doğru kullanımı sağlanır (E3.7). Bu süreç, gözlem formu veya kontrol listesi ile değerlendirilebilir. Uygulanan ilk okuma yazma süreci bu temadaki harf grupları için de uygulanır. Öğretim Programı’nda İlk Okuma Yazmaya Başlama ve İlerleme aşamasındaki süreçlere uygun bir şekilde öğrenilen harflerle önce kapalı heceler, sonra açık heceler oluşturulur. Oluşturulan heceler birleştirilerek sözcüklere ulaşılır (KB2.13, KB2.20). Sözcüklere ulaşıldıktan sonra, anlamları üzerinde konuşulur varsa görselleri verilir. Verilen görsellerle ilgili sözcük ve cümle yazma çalışması yapılır. Yeni öğrenilen hece ve sözcükler öğrencilere okutulur ve yazdırılır (KB1, D16). Bu süreç; gözlem formu, performans görevi ve çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.
Cümle ve metin oluşturma çalışmalarında anlaşılabilir, somutlaştırılabilir, bilgi ve mantık hatasına yol açmayacak cümleler ve metinler oluşturulmasına dikkat edilir. Oluşturulan cümle ve metinlerle ilgili okuma ve yazma çalışmaları yaptırılır. Öğrencilerin sözcükler arasında uygun boşluk bırakmaları sağlanır. Programda yer alan “Harflerden Heceler, Hecelerden Sözcükler, Sözcüklerden Cümleler Oluşturma” başlığı altında sıralanan yazım ve noktalama kurallarına yeri geldikçe değinilir ve farklı etkinlikler yoluyla bu kurallar pekiştirilir. Bu süreç, gözlem formu ve kontrol listesi ile değerlendirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.
Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.
Destekleme sürecinde oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma ve canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir.
Öğretmen, öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durumu gözden geçirir, durumla ilgili çıkarımda bulunur ve durumu değerlendirir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaştığı sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumları somut olarak belirtir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alabilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.