2. TEMA : ÇİZGİDEN BOYUTA

SAB4. Sanatsal Üretim Yapma (SAB4.1. Sanatsal Ürün Tasarlama), SAB4. Sanatsal Üretim Yapma (SAB4.2. Sanatsal Ürün Oluşturma)

-

E1.2. Bağımsızlık, E3.3 Yaratıcılık

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.1. İletişim

D4. Dostluk, D7. Estetik, D17. Tasarruf, D18. Temizlik, D19. Vatanseverlik

OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB8. Sürdürülebilirlik Okuryazarlığı

GS.11.2.1. Renk ilişkileri ile kompozisyon oluşturabilme
a) Renk ilişkileri ile kompozisyon oluşturmaya uygun görsel anlatım araçlarını ifade eder.
b) Renk ilişkilerini kompozisyona dönüştürür.

GS.11.2.2. Belirlenen konuya yönelik kolaj çalışması oluşturabilme
a) Kolaj çalışmasına uygun görsel anlatım araçlarını ifade eder.
b) Belirlenen konuyu kolaj çalışmasına dönüştürür.

GS.11.2.3. Portre ile ilgili sanatsal ürün tasarlayabilme
a) Portre görsellerini inceler.
b) Portre bağlamında oluşturduğu imgeleri eskizlerle ifade eder.

GS.11.2.4. Portre konusunda sanatsal ürün oluşturabilme
a) Portre çalışmasına uygun görsel anlatım araçlarını ifade eder.
b) Hazırlanan eskizleri portre çalışmasına dönüştürür.

GS.11.2.5. Sözlü ve yazılı kültürümüzdeki karakterlerle ilgili üç boyutlu figür tasarlayabilme
a) Sözlü ve yazılı kültürümüzdeki karakterleri inceler.
b) Sözlü ve yazılı kültürümüzdeki karakterler bağlamında oluşturduğu imgeleri eskizlerle ifade eder.

GS.11.2.6. Sözlü ve yazılı kültürümüzdeki karakterlerle ilgili üç boyutlu figür oluşturabilme
a) Üç boyutlu figür çalışmasına uygun görsel anlatım araçlarını ifade eder.
b) Sözlü ve yazılı kültürümüzdeki karakterleri üç boyutlu figürlere dönüştürür.

Renk İlişkileri ile Kompozisyon Çalışması
Kolaj Çalışması
Portre Çalışması
Sözlü ve Yazılı Kültürümüzdeki Karakterlerle İlgili Üç Boyutlu Çalışmalar

portre, heykel

Öğrenme çıktıları; dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu, gözlem formu, akran değerlendirme formu, kontrol listesi ve performans  görevi kullanılarak değerlendirilebilir.

Performans görevi olarak öğrencilerden aynaya bakarak kendi portrelerini çizmeleri ve seçtikleri bir boyama tekniği ile çizimlerini renklendirmeleri istenebilir. Yapılan çalışmalar dereceli puanlama anahtarı veya kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerin kes yapıştır tekniği, portre çizimi, üç boyutlu çalışmalar ve renk konularında temel düzeyde bilgilerinin olduğu kabul edilmektedir.

Öğrencilerden renk çemberi üzerinde birbirine yakın renkleri ve zıt renkleri saymaları istenir.

Öğrencilere kolaj tekniğinde yapılmış görseller gösterilerek bu tekniğin ismini söylemeleri istenir.

Öğrencilerden farklı portre (büst portre, profil portre, cepheden portre, 3⁄4 profil portre, oto portre, yarım boy ve tam boy portre) çeşitlerini ilgili görsellerle eşleştirmeleri istenir.

“Sözlü ve yazılı kültürümüzdeki karakterlerle ilgili hangi portre ya da heykel çalışmalarını gördünüz?” sorusu sorularak öğrencilerin konu hakkındaki bilgilerini ifade etmeleri sağlanır.

Öğrencilere sözlü ve yazılı kültürümüze ait karakterlerin temsili portrelerinde ve heykellerinde dikkatlerini çeken biçimsel unsurların neler olduğu sorulur.

GS.11.2.1.
Öğrencilere farklı ressamlara ait soyut, geometrik veya figüratif kompozisyonları içeren görseller gösterilir. Öğrencilere sıcak, soğuk veya zıt armonilerle renklendirdikleri geometrik biçimlerden oluşan bir kompozisyon çalışması yapacakları belirtilir. Kompozisyon çalışmasında kullanacakları renk armonileri ve uygulama tekniği için gerekli bilgilendirmeler yapılır. Bu  bilgilendirmeler doğrultusunda öğrencilerden sulu boya, akrilik, guaj boya gibi seçenekler arasından uygun görsel anlatım araçlarını belirleyerek ifade etmeleri istenir.

Öğrencilerin uygulamaya başlarken sıcak, soğuk ve zıt renk armonilerini oluşturan renk gruplarından birini seçmeleri sağlanır. Seçtikleri renk grubunu uygulayarak geometrik formlarla  serbest düzenlemeler yapmaları istenir (E1.2). Bu düzenlemelerde seçtikleri bir renkle vurgu oluşturacakları belirtilir. Böylece süreç tamamlanarak sanatsal ürünün oluşturulması sağlanır.  Çalışma ortamının temiz ve düzenli bir biçimde bırakılması istenir (D18.2). Hazırlanan çalışmalar, dereceli puanlama anahtarı veya öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.

GS.11.2.2.
Öğrencilerin su kaynaklarının verimli kullanımını kolaj ile ifade etmeleri için kullanacakları anlatım araçlarını (renkli kâğıtlar, gazeteler, dergiler, fotoğraflar, geri dönüşüme uygun plastik,  kumaş, makas, yapıştırıcı vb.) belirleyerek ifade etmeleri sağlanır.

Ülkemizdeki su kaynaklarının verimli kullanılması ve su tasarrufu hakkında bilgilendirici kısa videolar izletilerek veya görseller gösterilerek öğrencilerden su, tasarruf ve kaynak kavramlarının zihinlerinde oluşturduğu imgeleri ifade etmeleri istenir (D17.3). Bu aşamada anlamsal çağrışım haritası tekniği kullanılabilir. Su tasarrufunun sürdürülebilirliğe katkılarının neler olduğu konusunda bir sınıf tartışması başlatılır (OB8). Bulunan sonuçlar listelenir. Öğrencilerin “su kaynaklarının verimli kullanımı” konusunda görsel tasarım öge ve ilkelerini dikkate  alarak kolaj tekniğinin özelliklerine uygun sanatsal bir ürün oluşturmaları sağlanır. Çalışma ortamının temiz ve düzenli bir biçimde bırakılması istenir (D18.2). Süreç, akran  değerlendirme formu veya gözlem formuyla değerlendirilebilir.

GS.11.2.3.
“Niçin portre çizilir?”, “En çok hangi portre çizimleriyle karşılaşıyorsunuz?”, “Portreyi nasıl tanımlayabilirsiniz?” şeklindeki sorulara verecekleri cevaplarla öğrencilerin portre ile ilgili düşüncelerini ifade etmeleri sağlanır (SDB1.1). Portre konusunda bilinen sanatçı çizimleri üzerinde insan başının anatomik yapısı ve biçimsel özellikleriyle (saç, kaş, göz, burun, kulak, dudak, ağız, çene) portrenin görsel bileşenleri öğrencilere inceletilir (OB4).

Öğrencilerin bir portre çizimine bakarak görsel bileşenlerin (çizgi, leke, doku ve ton değerleri) nasıl kullanıldığını ifade etmeleri sağlanır. Öğrencilerden inceledikleri ve daha önceden bildikleri portre çizimlerinden de yola çıkarak zihinlerinde oluşturdukları imgeleri hızlı eskiz çalışmalarıyla ifade etmeleri istenir. Süreç, gözlem formu veya öz değerlendirme formu ile  değerlendirilebilir.

GS.11.2.4.
Öğrencilerden portre çalışmasında kullanacakları uygun çizim araçlarını (2B, 3B, 4B resim kalemleri, kuru boya, pastel veya tükenmez kalem, 25x35 cm resim kâğıdı, silgi vb.) veya dijital  çizim araçlarını (tablet, bilgisayar ekranları vb.) belirleyerek ifade etmeleri istenir. 

Öğrencilere belirleyecekleri bir portre resim görselini model olarak kullanacakları belirtilir. Öğrencilerden modelin yüz ifadesinin ve uzuvlarının karakteristik özelliklerini incelemeleri istenir. Öğrencilerin kalem ölçüsüyle resim yüzeyinde modelin baş büyüklüğü, yüzünün uzunluğu ve genişliği ile saç, alın, kaş, göz, burun, elmacık kemikleri, kulak, dudak, ağız ve çene  uzuvlarının yerleri ve biçimlerini çözümlemeleri sağlanır (KB2.4). Öğrencilerden kalemi bastırmadan seri çizgilerle portrenin taslağını çizmeleri istenir. Öğrencilerin uzuvların yapısına ve  karakteristik özelliklerine dikkat ederek portreyi oluşturan çizgileri geliştirmeleri beklenir. Modelin yüzündeki ifadenin yansıtılması ve yüz uzuvlarının karakteristik özelliklerinin modele  benzetilmesi gerektiği öğrencilere hatırlatılır. Öğrencilerden portre çalışmasında oran orantı, form ve ışığın yönüne dikkat etmeleri istenir. Açık, orta ve koyu çizgi ile tonal değerleri  kullanarak çalışmalarını sanatsal ürüne dönüştürmeleri sağlanır. Çizimde başarılı olmak için sık sık portre eskiz ve etütleri yapmalarının önemli olduğu belirtilir. Öğrencilerin estetik bakış  açısıyla özgün eserler ortaya koymaları sağlanır (D7.2). Öğrencilerin malzemeleri kullanırken yardımlaşmaları, arkadaşlarıyla etkili iletişim kurmaları ve dayanışma içinde olmaları sağlanır  (D4.2, SDB2.1) Yapılan çalışmalar, kontrol listesi veya dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Performans görevi olarak öğrencilerden aynaya bakarak kendi portrelerini çizmeleri ve seçtikleri bir boyama tekniği ile çizimlerini renklendirmeleri istenebilir. Yapılan çalışmalar dereceli  puanlama anahtarı veya kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

GS.11.2.5.
Öğrencilere Dede Korkut, Bamsı Beğrek, Ferhat ile Şirin, Hacivat ve Karagöz, Boğaç Han, Nasreddin Hoca gibi sözlü ve yazılı kültürümüzde adı geçen karakterlere ilişkin temsilî görseller  inceletilir (OB4). Öğrencilerin kültürümüze ait bu karakterlerin gelecek nesillere nasıl aktarılabileceğine ilişkin düşüncelerini ifade etmeleri sağlanır (D19.3, OB5).

Öğrencilerden adı geçen karakterlerden birini seçmeleri, seçtikleri karakterle ilgili imgeler oluşturmaları ve oluşturdukları imgeleri eskiz çizerek ifade etmeleri istenir. Süreç, kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

GS.11.2.6.
Öğrencilere sözlü ve yazılı kültürümüzde adı geçen karakterlerin modelleme-biçimleme yöntemiyle üç boyutlu çalışmasının yapılacağı belirtilir. Modelleme-biçimleme yöntemi öğrencilere açıklanır. Çalışmayı yapabilmek için kâğıt hamuru, alçı, bal mumu, kil veya plastilin, tel, ahşap kaide, oyma kalemleri, spatül, metal veya plastik uçlu çubuklar kullanılabileceği belirtilerek öğrencilerin yararlanabilecekleri görsel anlatım araçlarını belirleyerek ifade etmeleri istenir.

Öğrencilerden belirledikleri figürün ayakta durabilmesi için kaide üzerine telden iskeletini yapmaları istenir. Figüre form vermek üzere seçtikleri bal mumu, kil veya kâğıt hamuru gibi  malzemeleri çalışmaya hazır hâle getirmeleri sağlanır. Hazırlanan malzemenin iskelet üzerine elle parça parça yapıştırılıp figürün formuna uygun şekilde biçimlendirilmesi sağlanır.  Öğrenciler belirledikleri malzemeler ve modelleme-biçimleme yöntemiyle figüre estetik bir görünüm kazandırarak sanatsal ürüne dönüştürürler (E3.3). Tamamlanan çalışma ahşap kaide  üzerine sabitlenerek sergilenir. Öğrencilerden çalışma ortamını temiz ve düzenli bırakmaları istenir (D18.2). Yapılan çalışma, kontrol listesi veya öz değerlendirme formu kullanılarak  değerlendirilebilir.

Öğrencilerden üç farklı toplumsal değeri seçerek her değeri farklı bir renkle eşleştirmeleri, seçilen renklerle bir kompozisyon çalışması yapmaları istenebilir.

Öğrencilerin üç farklı renkteki kâğıtları kullanarak kolaj tekniği ile portre çalışması yapmaları istenebilir.

Öğrencilerden Rembrandt Van Rijn’in (Rembrant Van Rin) “farklı yaşlarda, kendi yüzündeki değişimleri” ifade eden otoportre çalışmalarından oluşan bir sunum hazırlamaları istenebilir. 

Öğrencilerin sözlü ve yazılı kültürümüzde adı geçen karakterlerden birinin çizimini yapmaları ve bu karakterin özelliklerini anlatan bir seslendirme kaydı yaparak sunum hazırlamaları istenebilir.

Öğrencilerden renklerin anlamları ve insanlar üzerindeki etkileri ile ilgili kişisel yorumlarını ifade etmeleri istenebilir.

Öğrencilerin tek rengin tonlarını içeren renkli kâğıtları kullanarak kolaj tekniği ile portre çalışması yapmaları istenebilir.

Portre çizimi ile ilgili aşamaları içeren görseller sunularak öğrencilerden seçtikleri göz, kulak, burun gibi portre bileşenlerini çizmeleri istenebilir.

Öğrencilerden sözlü ve yazılı kültürümüzde adı geçen karakterlerle ilgili eskiz çizimleri yapmaları istenebilir.