T.C. MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI

1. TEMA : SANATA BAKIŞ

Temada sanat dalları ile ilgili görsel kılavuz tasarlanabilmesi, sanat dalları ile ilgili görsel kılavuz oluşturulabilmesi, kendine mal etme yaklaşımı ile görsel kompozisyon oluşturulabilmesi amaçlanmaktadır.
Ders Saati
6
Alan Becerileri

SAB4. Sanatsal Üretim Yapma (SAB4.1. Sanatsal Ürün Tasarlama), SAB4. Sanatsal Üretim Yapma (SAB4.2. Sanatsal Ürün Oluşturma)

Kavramsal Beceriler

-

Eğilimler

E3.3. Yaratıcılık

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB2.2. İş Birliği, SDB2.1. İletişim

Değerler

D1. Adalet, D10. Mütevazılık, D18. Temizlik

Okuryazarlık Becerileri

OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB6. Vatandaşlık Okuryazarlığı

Disiplinler Arası İlişkiler
Tarih
Beceriler Arası İlişkiler
KB2.8. Sorgulama
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

GS.9.1.1. Sanat dalları ile ilgili görsel kılavuz tasarlayabilme
a) Sanat dallarını inceler.
b) Sanat dalları bağlamında oluşturulan imgeleri ifade eder.

GS.9.1.2. Sanat dalları ile ilgili görsel kılavuz oluşturabilme
a) Görsel kılavuz hazırlamaya uygun görsel anlatım araçlarını ifade eder.
b) Sanat dalları ile ilgili tasarımı görsel kılavuza dönüştürür.

GS.9.1.3. Kendine mal etme yaklaşımı ile görsel kompozisyon oluşturabilme
a) Kendine mal etme yaklaşımına uygun görsel anlatım araçlarını ifade eder.
b) Belirlenen görseli kendine mal etme yaklaşımı ile görsel kompozisyona dönüştürür.

İçerik Çerçevesi

Sanat Dalları ile İlgili Görsel Kılavuz Hazırlama
Kendine Mal Etme Yaklaşımı

Anahtar Kavramlar

fikir ve sanat eserleri kanunu, fikri mülkiyet hakları, işitsel sanatlar, karma sanatlar, sözel sanatlar, telif hakları

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; grup değerlendirme formu, çalışma yaprağı, dereceli puanlama anahtarı, dereceleme ölçeği, kontrol  listesi, performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.

Performans görevi olarak öğrencilerden, başka sanatçıların eserlerinden yararlanarak yeni eserler üreten sanatçıların  çalışmalarından örnekler içeren bir sunum hazırlamaları istenebilir. Yapılan çalışmalar kontrol listesi veya dereceli  puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin güzel sanatlar içerisinde çeşitli sanat dallarının yer aldığını, sanatçıların ürettikleri eserlerle ilgili haklarının olduğunu bildikleri kabul edilmektedir.

Öğrencilerin esinlenme, taklit, kopya gibi kavramları bildikleri kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilere bildikleri sanat dalları ve bu sanat dallarının özellikleri ile ilgili sorular sorulur veya verilen sanat dallarına ait görsellerle ilgili öğrenci görüşleri alınır. Öğrencilerden telif hakları ile ilgili bilgilerini ifade etmeleri istenir.

Öğrencilerden esinlenme, taklit, kopya kavramları arasındaki farklılıkların neler olduğunu ifade etmeleri istenir.

Köprü Kurma

Öğrencilere sanat dalları ile ilgili bir video izletilebilir veya görseller sunulabilir. “Bu sanat dalları ile ilgili eserler üreten  bir sanatçı olsanız eserlerinizin kopyalanmasını ya da çalınmasını önlemek için ne yapardınız?” sorusu sorularak  öğrencilerin görüşleri alınabilir.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

GS.9.1.1.
Öğrencilere farklı sanatsal ifade şekillerini temsil edebilecek görseller inceletilir (OB4). Öğrencilerden inceledikleri görsellerden yola çıkarak bildikleri sanat dallarını ifade etmeleri istenir. Sanat dallarının çeşitliliğinin nedenlerine ilişkin öğrenci görüşleri soru cevap tekniği ile alınabilir. Sanat dallarının hangi özelliklere göre sınıflandırıldığı belirtilir.

Öğrencilerden görsel, işitsel, sözel ve karma sanatları temsil eden gruplara ayrılmaları istenir. Her öğrencinin temsil ettiği gruba ait bir sanat dalını seçmesi sağlanır. Öğrencilerden seçtikleri sanat dalının çağrıştırdığı imgeleri sözlü ya da görsel olarak ifade etmeleri istenir (SDB2.1). Süreç, grup değerlendirme  formu veya çalışma yaprağı ile değerlendirilebilir. 

GS.9.1.2.
Öğrencilere sanat dalları ile ilgili görsel kılavuz tasarımı yapacakları ifade edilir. Tasarım sürecinde telif haklarına dikkat edilmesi gerektiği vurgulanarak  “Genel ağ, yapay zekâ gibi teknolojik gelişmeler telif haklarını nasıl etkilemiştir?” sorusuyla öğrencilerin konu hakkında bir tartışma yapmaları sağlanır.  Tartışma sırasında öğrencilerden saygılı olmaları, olaylar ve durumlar karşısında farklı bakış açıları olabileceğini kabul etmeleri istenir (D10.3). Öğrencilere  telif hakları ile ilgili açıklayıcı bir metin verilerek inceletilir. İnceleme sonucunda öğrencilere sorular sorularak sanatçıların kendi eserleri üzerindeki hakları  ile ilgili çıkarımlar yapmaları istenir (D1.1, KB2.8, OB6). Çalışmalarında kullanmak üzere dijital ortamlardan görsel ve metin indirirken telif haklarına  uymaları, fikri mülkiyet haklarına göre davranmaları sağlanır (OB2). Görsel kılavuz hakkında öğrencilere açıklama yapılır. Hazırlanan görsel kılavuz  örnekleri öğrencilere inceletilir (OB4). Grupların inceledikleri örneklerden yola çıkarak hazırlayacakları görsel kılavuz için kullanabilecekleri uygun araçları 
belirleyerek ifade etmeleri sağlanır (SDB2.2).

Öğrencilerden görsel kılavuz hazırlamak üzere izleyecekleri aşamalar hakkında beyin fırtınası yapmaları istenir. Grup üyelerinin seçtikleri sanat dalını  tanıtan yazılı metin, görsel ve fotoğrafları, amaca uygun olarak düzenlemesi sağlanır. Gruplardan oluşturdukları çalışmaları birleştirmeleri ve sınıflandırılan  sanat dallarının tanınmasını sağlayan özgün bir görsel kılavuza dönüştürmeleri istenir. Öğrencilerin çalışma sonrası öğrenme alanını temiz ve düzenli  bırakmaları sağlanır (D18.2). Yapılan çalışmalar, kontrol listesi veya dereceleme ölçeği ile değerlendirilebilir.

GS.9.1.3.
Kendine mal etme yaklaşımının özelliklerine uygun araçların belirlenebilmesi amacıyla bu yaklaşımın temel özellikleri hakkında öğrencilere bilgi verilir. Bu  yaklaşımda bir resim ya da fotoğraf görselinin çıktısı üzerine çizim ve boyama ile müdahale edilerek değişiklikler yapılabileceği belirtilir. Yapılacak  çalışmada bu kurallara dikkat edilerek seçilen görselden bir kesit alınacağı, bu kesitin resim yüzeyine yapıştırılarak devamının hayal gücüne dayalı bir  şekilde tamamlanacağı ifade edilir. Öğrencilerin bu çalışmaya uygun çizim/boyama yöntemini belirlemeleri sağlanır. Öğrencilerin belirlenen yönteme  uygun olan görsel anlatım araçlarını (dereceli kurşun kalemler, mürekkepli kalemler, keçeli kalemler, sulu boya, pastel boya, akrilik boya vb.) seçmeleri ve  ifade etmeleri sağlanır.

Öğrencilerden genel ağ kaynakçası üzerinden seçtikleri görselin çıktısını almaları istenir. Genel ağ kaynakçası üzerinden görsel seçimi yapılırken  öğrencilerin telif hakları ile ilgili sınırlılıklara dikkat etmeleri sağlanır (OB2). Öğrencilerden çıktısını aldıkları görselin bir bölümünü keserek ya da yırtarak  resim yüzeyine yapıştırmaları istenir. Görsel kesitin çizim ve boyama ile devam ettirilerek dengeli bir kompozisyon oluşturulmasının amaçlandığı vurgulanır. Bu süreçte farklı düzenlemeler yapabilmek için hayal gücü ve yaratıcılığın kullanılmasının önemine dikkat çekilir. Kullanılan görselin yeni  oluşturulacak kompozisyonda odak noktası olarak konumlandırılabileceği ya da farklı bir odak noktası oluşturulabileceği ifade edilir. Öğrencilerin çalışma  sürecinde resim yüzeyini etkili kullanarak bütüncül bir kompozisyon oluşturmaları istenir (E3.3). Öğrencilerin çalışma sonrası öğrenme alanını temiz ve  düzenli bırakmaları sağlanır (D18.2). Çalışmalar, dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Performans görevi olarak öğrencilerden, başka sanatçıların eserlerinden yararlanarak yeni eserler üreten sanatçıların çalışmalarından örnekler içeren bir  sunum hazırlamaları istenebilir. Yapılan çalışmalar, kontrol listesi veya dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilerden görsel, işitsel, sözel ve karma sanatların konuları ve teknikleri belirlenirken hangi disiplinlerin  kullanıldığını araştırmaları ve sanatın ayrıldığı gruplar ile sanat dallarını temsil eden piktogramlar tasarlamaları istenebilir.

Öğrencilerden bilinen sanat eserlerinin görsel çıktılarını almaları, bu görseller üzerinde boyama ve çizimlerle  değişiklikler yaparak güncel yaşantıya özgü ayrıntılar eklemeleri, ortaya çıkan ürünler üzerinden “Orijinal eserin telif  hakları ihlal edilmiş mi?”, “Farklı ve özgün bir yorumlamaya ulaşılmış mı?” sorularını cevaplamak için çözümlemeler  yapmaları istenebilir. Öğrencilerin ürünlerin hangi noktalarda orijinal eserden ayrıldıkları ve Fikir ve Sanat Eserleri  Kanunu bağlamında hak ihlali olup olmadığı üzerine yazılı bir değerlendirme yapmaları sağlanabilir.

Destekleme

Öğrencilerden seçtikleri sanat dallarıyla ilgili birkaç cümleden oluşan tanımlayıcı bilgi kartları oluşturmaları istenebilir.

Öğrencilerin genel ağ kaynakçasından çıktısını aldıkları resimlerden figür, nesne gibi kesitleri bir araya getirerek kes  yapıştır tekniği ile farklı kompozisyonlar oluşturmaları istenebilir.