4. TEMA: SANAT VE TEKNOLOJİ EVRENİ
SAB4. Sanatsal Üretim Yapma (SAB4.1. Sanatsal Ürün Tasarlama), SAB4. Sanatsal Üretim Yapma (SAB4.2. Sanatsal Ürün Oluşturma)
-
E1.1. Merak, E1.6. Seçicilik, E3.3. Yaratıcılık, E3.7. Sistematiklik, E3.8. Soru Sorma
SDB1.2.Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği
D1. Adalet, D3. Çalışkanlık, D16. Sorumluluk, D7. Estetik, D18. Temizlik, D19. Vatanseverlik, D20. Yardımseverlik
OB4. Görsel Okuryazarlık
GS.H.4.1. Müzikal sanatsal yerleştirme çalışması tasarlayabilme
a) Müzikal sanatsal yerleştirme kavramını inceler.
b) Müzikal sanatsal yerleştirme konusunda oluşturduğu imgeleri eskizle ifade eder.
GS.H.4.2. Müzikal sanatsal yerleştirme çalışması oluşturabilme
a) Müzikal sanatsal yerleştirme çalışmasına uygun görsel anlatım araçlarını ifade eder.
b) Müzikal sanatsal yerleştirme tasarımını sanatsal ürüne dönüştürür.
GS.H.4.3. Hazır nesnelerle sanatsal ürün tasarlayabilme
a) Hazır nesnelerle yapılmış olan sanat ürünlerini inceler.
b) Hazır nesnelerle ilgili oluşturduğu imgeleri eskizlerle ifade eder.
GS.H.4.4. Hazır nesnelerle sanatsal ürün oluşturabilme
a) Hazır nesnelerle sanatsal ürün oluşturmaya uygun görsel anlatım araçlarını belirler.
b) Hazır nesnelerle ilgili eskizlerini sanatsal ürüne dönüştürür.
GS.H.4.5. Foto-kolaj tasarlayabilme
a) Foto-kolaj çalışmalarını inceler.
b) Foto-kolaj konusunda oluşturduğu imgeleri ifade eder.
GS.H.4.6. Foto-kolaj oluşturabilme
a) Foto-kolaja uygun görsel anlatım araçlarını ifade eder.
b) Foto-kolaj tasarımını sanatsal ürüne dönüştürür.
GS.H.4.7. Rozet ve kokart tasarlayabilme
a) Rozet ve kokart kavramlarını inceler.
b) Rozet ve kokart bağlamında oluşturulan imgeleri ifade eder.
GS.H.4.8. Rozet ve kokart oluşturabilme
a) Rozet ve kokarta uygun görsel anlatım araçlarını ifade eder.
b) Rozet ve kokart tasarımını sanatsal ürüne dönüştürür.
Müzikal Sanatsal Yerleştirme
Hazır Nesnelerle Çağdaş Sanat Üretimi
Foto-Kolaj ile Sanatsal Tasarım
Rozet ve Kokart Tasarımı
foto-kolaj, rozet, sanatsal yerleştirme (enstalasyon), kokart
Öğrenme çıktıları; çalışma yaprağı, öz değerlendirme formu, grup değerlendirme formu, dereceli puanlama anahtarı, dereceleme ölçeği, öğrenme günlüğü, kontrol listesi, giriş çıkış kartları ve performans görevi kullanılarak ölçülebilir.
Performans görevi olarak öğrencilerden Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında kullanılabilecek rozet ve kokart tasarlamaları istenebilir. Yapılan çalışma, dereceli puanlama anahtarı veya dereceleme ölçeği kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerin nesne ve mekân arasında kurulacak ilişkilere göre nesnenin de mekânın da farklı anlamlar kazanabileceğini bildikleri kabul edilmektedir.
Öğrencilerin sanat üretiminde hazır nesnelerin de kullanıldığını bildikleri kabul edilmektedir. Öğrencilerin sanat üretiminde fotoğraflar ya da bazı baskı ürünleri kullanılarak kolaj tekniğinden yararlanıldığını bildikleri kabul edilmektedir.
Öğrencilerin özel günler, rozet ve kokart kavramlarından haberdar oldukları ve bugünleri ifade eden sembollerle karşılaştıkları kabul edilmektedir.
Öğrencilere “Gözlerinizi kapatıp müzik dinlediğinizde, zihninizde nasıl görüntüler oluşuyor, bu görüntüleri çizerek nasıl ifade edebilirsiniz?”, “Tempolu ve neşeli bir müzik ile yavaş ve hüzünlü bir müziğin görsel karşılıkları arasında ne gibi farklılıklar olabilir, neden?” gibi sorular sorularak öğrencilerin konu hakkındaki temel bilgileri anlaşılır.
“Günlük hayatta kullandığımız nesneler kendi işlevleri dışında hangi amaçlarla kullanılabilir?”, “Bir çay kaşığı bir takıya veya bir duvar süsüne nasıl dönüştürülebilir?”, “Çevrenizde size sanat eseri gibi görünen sıradan nesneler hangileridir?” gibi sorular sorularak öğrencilerin konu hakkındaki temel bilgileri anlaşılır.
Öğrencilerin daha önce kolaj tekniği ile ilgili ne tür çalışmalar yaptıkları, fotoğrafları bir araya getirerek nasıl kolaj çalışmaları yapılabileceği sorularak temel bilgileri sorgulanır. Öğrencilere hangi günlerde rozet ve kokart takılabileceği, rozet ve kokartlarda hangi sembollerin kullanılabileceği ve bu sembollere neden ihtiyaç duyulduğu sorulur.
“Bir kavramı ya da duyguyu ifade etmek için müzik, fotoğraflar, nesneler ve semboller kullanarak nasıl bir sanat eseri tasarlardınız?” sorusu sorularak öğrencilerin konu hakkında kendilerini ifade etmeleri sağlanır.
GS.H.4.1.
Öğrencilerin sanatsal yerleştirme (enstalasyon) ile ilgili gösterilen örnekleri incelemeleri sağlanır (OB4). Açık ya da kapalı mekân bölümlerine her türlü malzeme ve nesnenin eklenmesiyle bu çalışmanın yapılabileceği açıklanır. Sanatsal yerleştirmede önemli olanın fikrin ifade edildiği kavramsal yapı olduğuna dikkat çekilir. Bununla birlikte her türlü çizim, boyama ve şekillendirmenin yapılabileceği hatırlatılır. Öğrencilere müzikal sanatsal yerleştirme uygulamasının yapılacağı açıklanır. Uygulamanın müzikal bir eserin görsel ögelerle anlatımı üzerine kurgulanacağı belirtilir. Nesneleri mekânla bir araya getirerek özgün bir düzenleme yapılacağı vurgulanır. Bu süreçte öğrencilerin merak ettiği soruları sormaları sağlanır (E1.1).
Enstrümantal bir müzik eseri dinletilerek öğrencilerden bu müziğin duygular, renkler, şekiller ve dokularla ilgili zihinlerinde uyandırdığı imgeleri düşünmeleri istenir. Öğrencilerin dinledikleri müzikle ilgili duygu ve düşüncelerini paylaşarak ifade etmeleri ve birbirleriyle bu imgeleri nasıl görselleştirebilecekleri hakkında fikir alışverişi yapmaları sağlanır (SDB2.2). Öğrencilerin özgün bir sanatsal yerleştirme yapabilmeleri için kullanacakları nesnelerle mekân arasındaki ilişkiyi gösteren bir eskiz hazırlamaları sağlanır. Süreç, öz değerlendirme formu veya kontrol listesi ile değerlendirilebilir.
GS.H.4.2.
Öğrencilerin çizdikleri eskizlere kullanacakları araç ve malzemelerle (renkli kumaşlar, çeşitli nesneler, çizimler, fotoğraflar vb.) ilgili notlar eklemeleri istenir (E3.7). Bu malzeme ve araçlar arasından çalışmaları için bulunabilir ve uygulanabilir olanları belirleyerek ifade etmeleri ve birbirlerinin eksik malzemelerini tamamlama konusunda yardımlaşmaları sağlanır (D20.1).
Öğrencilerden iki gruba ayrılmaları ve grupların kendi üyelerinin hazırladığı eskizler arasında adil bir değerlendirme yaparak başarılı tasarım fikirlerini listelemeleri istenir (D1.4). Grupların listelenen fikirlerden yararlanarak sanatsal yerleştirme çalışması için daha gelişmiş birer taslak çizim oluşturmaları sağlanır. İki gruptan seçtikleri nesneleri ve malzemeleri okul içinde belirlenen alanlarla uyumlu bir şekilde bir araya getirmeleri istenir. Yapılan sanatsal yerleştirmenin sunumunda çalışmaya kaynaklık eden müzik eserinin dinletilebileceği belirtilir. Kullanılan alanın günlük yaşamın bir parçası olduğu hatırlatılarak öğrencilerden çalışmalarını tamamladıktan sonra mekânı temiz ve düzenli bir şekilde bırakmaları istenir (D18.2). Süreç, grup değerlendirme formu veya dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
GS.H.4.3.
Hazır nesnelerle yapılmış çağdaş sanat eserleri hakkında bilgiler verilerek öğrencilerin Pablo Picasso’ya ait “Boğa Başı”, Andy Warhol’a (Andi Varhol) ait “Brillo Kutuları” gibi eserleri incelemeleri sağlanır (OB4). Öğrencilerin sanatçıları hazır nesnelerle sanat üretimi yapmaya yönelten nedenler üzerinde tartışmaları ve düşüncelerini paylaşmaları istenir (SDB2.1). Bu süreçte öğrencilerin merak ettiği soruları sormaları sağlanır (E3.8).
Birden fazla nesne bir araya getirildiğinde yeni bir anlam ifade edebileceği, nesneler üzerinde izim ve boyama ile farklı etkiler elde edilebileceği vurgulanır. Öğrencilerden hazır nesnelerle yapılan çağdaş sanat eserlerinden ilham alarak nasıl yeni ve farklı bir çalışma oluşturabileceklerini düşünmeleri ve kullanacakları imgeleri hayal etmeleri istenir. Özgün bir çalışma oluşturabilmek için konunun nasıl ele alınabileceği sorusuna öğrencilerin cevaplar vermeleri ve yaratıcı hayal gücünün önemini fark etmeleri sağlanır (E3.3). Öğrencilerin özgün bir çalışma üretebilmek için nesneler üzerindeki değişiklikleri nasıl yapacaklarını gösteren ayrıntılarla ilgili eskiz çizmeleri istenir. Süreç, çalışma yaprağı veya öğrenme günlüğü ile değerlendirilebilir.
GS.H.4.4.
Öğrencilere hazır nesnelerle sanat üretimi yapmak için hangi araç ve malzemelerden (eski oyuncaklar, mutfak eşyaları, kullanılmayan eşyalar vb.) yararlanabilecekleri hakkında bilgi verilir. Öğrencilerden hayal ettikleri kompozisyona uygun nesneleri ve teknikleri (birleştirme, boyama vb.) seçmek üzere karar vermeleri istenir (KB3.1). Öğrencilerin seçilen malzemelerle kısa süreli denemeler yapmaları (yapıştırma, birleştirme, boyama, şekil verme, vb.) ve elde ettikleri deneme sonuçlarına göre kullanacakları araçları belirleyerek ifade etmeleri sağlanır.
Öğrencilerin getirdikleri nesneleri estetik bakış açısıyla boyama, bir araya getirme, farklı bir bütün oluşturma gibi yollarla özgün bir çalışmaya dönüştürmeleri istenir (D7.2). Öğrencilerin çalışmalarını tamamladıktan sonra sınıf ortamını temiz ve düzenli bir şekilde bırakmaları sağlanır (D18.2). Çalışma, dereceli puanlama anahtarı veya kontrol listesi ile değerlendirilebilir.
GS.H.4.5.
Öğrencilerin foto-kolaj örneklerini incelemeleri istenir (OB4). Öğrencilere incelenen çalışmalarla ilgili sorular sorulur, öğrencilerin foto-kolaj çalışmalarında bir araya getirilen görsellerle yeni anlamlar oluşturulması hakkında çıkarımlar yapmaları sağlanır (KB2.10). Foto-kolaj çalışmasının farklı kaynaklardan elde edilen çeşitli fotoğrafların kesme, yapıştırma, çizim, boyama gibi teknikler kullanılarak birleştirilmesiyle yapılabileceği açıklanır. Öğrencilerden böyle bir sanat yaklaşımının ortaya çıkmasında etkili olan nedenler üzerinde tartışmaları ve düşüncelerini paylaşmaları istenir (SDB2.1). Bu süreçte öğrencilerin merak ettiği soruları sormaları sağlanır (E1.1).
Öğrencilerden inceledikleri eserlerden ilham alarak kendi çalışmalarında kullanacakları imgeler hakkında düşünmeleri istenir. Sanat eseri üretim sürecinin sanatçının zihninde başladığı açıklanarak yapılacak çalışma ile ilgili hayal kurmanın önemi vurgulanır. Öğrencilerin bu imgeler aracılığıyla çevre duyarlılığı, sosyal dayanışma gibi toplumsal mesajlar verebilecekleri ya da kendi duygu ve düşüncelerini ifade edebilecekleri hatırlatılır (D16.2). Süreç, çalışma yaprağı veya öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
GS.H.4.6.
Öğrencilere foto-kolaj tasarım sürecinde kullanılabilecek çeşitli anlatım araçları (makas, yapıştırıcı, boyalar, fotoğraflar, dergi, gazete görselleri vb.) hakkında bilgi verilir. Öğrencilerin yapacakları çalışmaya en uygun görsel anlatım araçlarını belirleyerek ifade etmeleri sağlanır (E1.6). Foto-kolaj uygulama sürecinde geleneksel ya da dijital tekniklerin kullanılabileceği öğrencilere belirtilir.
Öğrencilere seçilen fotoğrafların veya diğer görsel unsurların bir araya getirilerek bir kompozisyon oluşturulacağı belirtilir. Öğrencilerin kesme, yapıştırma, boyama aşamalarını planlamaları ve kullanmayı düşündükleri malzemelerle denemeler yapmaları sağlanır (D3.2). Bu aşamada özgün bir çalışma oluşturabilmek için yaratıcı bakış açısıyla konuyu ele almanın ve hayal gücüne dayalı farklılıklar oluşturmanın önemi vurgulanır (E3.3). Öğrencilerin farklı fotoğraf parçalarını, dergi sayfalarını veya diğer görsel materyalleri birleştirdikten sonra çizim ve boyama gibi eklemeler yaparak özgün bir foto-kolaj çalışması oluşturmaları sağlanır. Öğrencilerden kendi sanat çalışmalarındaki görsel ögeleri hikâyeleştirerek kısa bir metin yazmaları istenir. Öğrencilerin çalışmalarını tamamladıktan sonra sınıf ortamını temiz ve düzenli bir şekilde bırakmaları sağlanır (D18.2). Çalışma, dereceli puanlama anahtarı veya kontrol listesi ile değerlendirilebilir.
GS.H.4.7.
Rozet ve kokart kavramlarının incelenmesi için hazırlanmış örnek görseller öğrencilere gösterilir (OB4). İncelenen görseller üzerinden rozet ve ve kokartların benzeşen ve ayrışan özellikleri listelenerek öğrencilerin bu kavramları çözümlemeleri sağlanır (KB2.4). Önemli gün ve haftaların önemine değinilerek öğrencilerin ülkemizde kutlanan bu günlere örnekler vermeleri ve bu günler hakkında konuşmaları sağlanır. Öğrencilere özel günlerde kullanılmak üzere rozet ve kokartlar tasarlayacakları belirtilir. Hazırlayacakları bu tasarımların özel günlerin öneminin anlaşılmasına yapabileceği katkılar hakkında öğrencilerin konuşmaları sağlanır (D19.2).
Öğrencilerden rozet ve kokart bağlamında oluşturdukları imgeleri ifade etmeleri istenir. Öğrencilere rozet ve kokart tasarımlarında kullanılan imgelerin kullanım amacına ve temaya bağlı olarak değişebileceği söylenir. Öğrencilerin seçecekleri temaya ve konuya uygun olarak kullanabilecekleri imgeleri ifade etmeleri için düşün-eşleş-paylaş tekniği kullanılabilir. Süreç, giriş çıkış kartları ile değerlendirilebilir.
GS.H.4.8.
Öğrencilere rozet ve kokart tasarımında kağıt, kalem, boyalar, renkli kağıtlar, makas, yapıtırıcı gibi geleneksel araçların yanı sıra dijital araçları da kullanabilecekleri açıklanır. Öğrencilerin kullanacakları araçları belirleyerek ifade etmeleri istenir.
Rozet ve kokart tasarımını ürüne dönüştürmeleri için öğrencilerin seçtikleri araçları nasıl kullanabilecekleri hakkında konuşmaları istenir. Öğrencilerin seçtikleri konu ve tema bağlamında oluşturdukları imgeleri ve seçtikleri araçları kullanarak nasıl bir tasarıma ulaşmak istediklerini açıklamaları istenir (SDB1.2). Öğrenci çalışmaları sonucunda ortaya çıkarttıkları rozet ve kokartlar dereceleme ölçeği ile değerlendirilebilir.
Performans görevi olarak öğrencilerden Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında kullanılabilecek rozet ve kokart tasarlamaları istenebilir. Yapılan çalışmalar dereceli puanlama anahtarı veya dereceleme ölçeği kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden seçtikleri bir müziğin ritmi, temposu, enstrüman kullanımı ve hissettirdiği duyguların görsel karşılığı olabilecek bir video art projesi için hikâye planı (storyboard) çizmeleri istenebilir.
Öğrencilerden dal parçaları, kurumuş yapraklar ve çeşitli taşlar gibi doğal malzemeleri bir araya getirerek ve boyayarak özgün heykel çalışmaları yapmaları istenebilir.
Öğrencilerden farklı dönemlere ait görselleri (tarihî ve güncel fotoğraflar vb.) seçip birleştirerek zamanda yolculuk temalı foto-kolaj çalışması yapmaları istenebilir.
Öğrencilerin kendi karakteristik özelliklerini ifade edebilecekleri simgeleri kullanarak bir madalyon tasarlamaları sağlanabilir.
Öğrencilerin dinledikleri bir müziğin zihinlerinde uyandırdığı renkleri ve bu renkleri tercih etme nedenlerini ifade etmeleri istenebilir.
Öğrencilerden bir kutunun içine farklı objeler yerleştirerek “Düşler Kutusu” temalı bir çalışma yapmaları istenebilir.
Farklı hayvanlarla ilgili görseller verilerek öğrencilerden bu görsellerden seçtikleri parçaları bir araya getirmeleri ve gerçeküstü özelliklere sahip bir hayvan tasarımı ile ilgili foto-kolaj çalışması yapmaları istenebilir.
Farklı formlara sahip kokart tasarımları verilerek öğrencilerin üzerinde değişiklikler yapmaları sağlanabilir.