T.C. MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI

1. TEMA : SANATA BAKIŞ

Temada deyim ve atasözlerini konu alan karikatür tasarlanabilmesi, deyim ve atasözlerini konu alan karikatür oluşturulabilmesi, kişisel mühür taslağının ve kişisel mühür tasarımının oluşturulabilmesi hedeflenmektedir.
Ders Saati
8
Alan Becerileri

SAB4. Sanatsal Üretim Yapma (SAB4.1. Sanatsal Ürün Tasarlama), SAB4. Sanatsal Üretim Yapma (SAB4.2. Sanatsal Ürün Oluşturma), SAB5. Sanatsal Tasarım Yapma (SAB5.1. Sanatsal Tasarım Taslağı Oluşturma), SAB5. Sanatsal Tasarım Yapma (SAB5.2. Sanatsal Tasarım Ürünü Oluşturma)

Kavramsal Beceriler

-

Eğilimler

E3.8. Soru Sorma

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB2.1. İletişim

Değerler

D3. Çalışkanlık, D18. Temizlik

Okuryazarlık Becerileri

OB4. Görsel Okuryazarlık

Disiplinler Arası İlişkiler
Türk Dili ve Edebiyatı
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

GS.H.1.1. Deyim ve atasözlerini konu alan karikatür tasarlayabilme
a) Deyim ve atasözlerini inceler.
b) Deyim ve atasözleri bağlamında oluşturduğu imgeleri karikatür eskizleriyle ifade eder.

GS.H.1.2. Deyim ve atasözlerini konu alan karikatür oluşturabilme
a) Karikatür çizimine uygun görsel anlatım araçlarını ifade eder.
b) Deyim ve atasözlerini karikatüre dönüştürür.

GS.H.1.3. Kişisel mühür taslağı oluşturabilme
a) Mühür örneklerini inceler.
b) Kişisel mühür tasarımına yönelik fikir geliştirir.
c) Kişisel mühür tasarımı fikrine yönelik eskiz yapar.

GS.H.1.4. Kişisel mühür tasarımı oluşturabilme
a) Mühür tasarımına uygun tekniği belirler.
b) Mühür tasarımına uygun görsel anlatım araçlarını ifade eder.
c) Kişisel mühür üretim aşamalarını sıralar.
ç) Kişisel mühür eskizini tasarıma dönüştürür.
d) Kişisel mühür tasarımının estetik ve işlevsel yeterliliğini değerlendirir.

İçerik Çerçevesi

Deyim ve Atasözleri Konulu Karikatür
Kişisel Mühür Tasarımı

Anahtar Kavramlar

baskı teknikleri, mühür

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; gözlem formu, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı, dereceleme ölçeği, öz değerlendirme formu ve performans görevi kullanılarak ölçülebilir.

Performans görevi olarak öğrencilerden bir atasözünün çıkış şekli ve insanlar arasında nasıl yaygınlaşmış olabileceği hakkında bir öykü yazmaları  ve bu öyküye uygun bir çizim yapmaları istenebilir. Yapılan çalışmalar dereceli puanlama anahtarı veya dereceleme ölçeği kullanılarak  değerlendirilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin sanat, görsel sanatlar, karikatür gibi temel kavramların tanımlarını, deyim ve atasözü arasındaki farkları, dilimize yerleşmiş başlıca  deyim ve atasözlerini bildikleri kabul edilmektedir.

Öğrencilerin imzanın ve mührün kullanım amaçlarını ve şekillerini bildikleri kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerden deyim ve atasözlerimize örnekler vermeleri istenir.

“Eskiden imza yerine neden mühür kullanıldığı hakkında düşünceleriniz nelerdir?”, “Günümüzde mühür ve imza hangi amaçlarla kullanılmaktadır?” gibi sorularla öğrencilerin görüşleri alınır.

Köprü Kurma

“Kendiniz için bir karikatür karakteri ve sembolik mühür tasarımı yapsaydınız hangi özellikleri taşımasını isterdiniz?” sorusu üzerinden öğrencilerin kendilerini fade etmeleri sağlanır.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

GS.H.1.1.
Öğrencilerin sanat, görsel sanatlar, karikatür kavramları hakkında konuşmaları istenir. Bu kavramların tanımları açıklanarak karikatürün görsel sanatlar içindeki yerini ve önemini fark  etmeleri sağlanır. Öğrencilerden mizahla ilişkisi ve dilimize katkıları bağlamında deyim ve atasözlerini inceleyerek düşüncelerini ifade etmeleri istenir. Karikatür sanatından örnek görseller gösterilerek öğrencilerin karikatür sanatının özelliklerini fark etmeleri sağlanır (OB4). Karikatürün deyim ve atasözlerinin anlatım gücüne yapacağı katkılar hakkında öğrencilerin görüşleri  alınır.

İnceledikleri deyim ve atasözlerini, oluşturacakları karikatür tasarımına nasıl yansıtacaklarını belirlemeleri için öğrencilerden çeşitli imgeler oluşturmaları istenir. Öğrencilerden oluşturdukları imgelere ait basit çizimler yapmaları istenir. Bu aşamada düşün eşleş paylaş tekniğinden faydalanılabilir. Süreç, öz değerlendirme veya gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.

GS.H.1.2.
Öğrencilere portre, bant, editoryal karikatür türleri açıklanır. Öğrencilerden kendileri için uygun olan karikatür türünü belirlemeleri istenir. Öğrencilere karikatür çiziminde kullanabilecekleri araçlar açıklanır. Çalışma sürecinde resim kalemi, tarama ucu, tükenmez kalem, çeşitli kalınlıklara sahip mürekkepli kalemler, keçeli kalem, kuru boya, sulu boya, çini mürekkebi, silgi ve resim kâğıdı gibi  geleneksel araçların yanı sıra dijital araçların da kullanılabileceği belirtilir. Öğrencilerin bu araçlar arasından kendi çalışmaları için en uygun olanları  belirleyerek ifade etmeleri istenir. Belirledikleri araç  ve gereçlerin karikatürün uygulama aşamalarında etkin olarak nasıl kullanılabileceği hakıkında öğrencilere bilgi verilir.

Öğrencilerden deyim ve atasözleri bağlamında oluşturdukları imgeleri karikatüre dönüştürmeleri istenir. Uygulama sürecinde öğrencilerin merak ettikleri soruları sormaları sağlanır (E3.8). Yapılan  çalışmalar dereceli puanlama anahtarı veya öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir. 

Performans görevi olarak öğrencilerden bir atasözünün çıkış şekli ve insanlar arasında nasıl yaygınlaşmış olabileceği hakkında bir öykü yazmaları ve bu öyküye uygun bir çizim yapmaları istenebilir.  Yapılan çalışmalar dereceli puanlama anahtarı veya dereceleme ölçeği kullanılarak değerlendirilebilir.

GS.H.1.3.
Farklı kültürlere ait mühür örnekleri gösterilerek öğrencilerin incelemeleri sağlanır (OB4). Mühürlerin benzeşen ve farklılaşan özelliklerini öğrencilerin belirlemeleri istenir. Açık uçlu sorular sorularak öğrencilerin mühür kavramına yönelik konuşmaları sağlanır. Sorulara verilen cevaplar yoluyla mühür kavramının genel bir tanımına ulaşmaları sağlanır.

Öğrencilerin kişisel mühür tasarımına yönelik fikir geliştirmeleri için inceledikleri mühür örneklerinden yola çıkarak kişisel mührün taşıması gereken özelliklere ait düşüncelerini açıklamaları istenir. Tüm öğrencilerin düşüncelerini açıklayarak sürece aktif olarak katılmaları sağlanır (D3.4).

Öğrencilerden kişisel mühür tasarım fikrine yönelik eskiz yapmaları istenir. Öğrencilerin eskizlerini oluştururken isimlerinin baş harflerini veya kendilerini ifade edebileceğine inandıkları  simge ve motifleri kullanabilecekleri belirtilir. Öğrencilerin eskizlerini, inceledikleri mühür tasarım özelliklerine uygun olarak yapmaları sağlanır. Çalışmalar öz değerlendirme formu ya da kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

GS.H.1.4.
Kişisel mühür tasarımı tekniğini belirlemeleri için öğrencilere baskı tekniklerine ait örnekler inceletilir. Mühür tasarımında kullanılabilecek baskı teknikleri öğrencilere açıklanır. Öğrencilerin baskı tekniklerini mühür tasarımında nasıl kullanabilecekleri hakkında konuşmaları sağlanır. Öğrencilerin inceledikleri baskı teknikleri arasından birini belirlemeleri istenir.

Öğrencilerden kişisel mühür tasarımına yönelik baskı tekniğine uygun araçları belirleyerek ifade etmeleri istenir. Linolyum, köpük tabak, silgi, kazıma ya da oyma araçları, mürekkep  
vb. araçların kullanılabileceği açıklanır. Kişisel mühür eskizini tasarıma dönüştürmeleri için öğrencilere yapacakları işlem basamakları açıklanır. İşlem basamakları eskizin yüzeye  aktarılması, yüzeyin oyularak boşaltılması, yüzeyin temizlenmesi, yüzeye boyanın uygulanması, baskı yapılacak yüzeyin hazırlanması ve baskı yapılması şeklinde sıralanır.

Öğrencilerden hazırladıkları eskizin baskı kalıbının yüzeyine aktarılmasının ardından uygun araç ve malzemelerle baskı yüzeyinde kazıma veya oyma işlemini yapmaları istenir. Baskıda 
kalıbın boya alması istenmeyen yerlerini kazıyarak çukurda bırakmaları sağlanır. Yüksekte kalan, kazınmayan yüzeylerin boyanması istenen yüzey olacağı ifade edilir. Oyma ve kazıma işlemi bittikten sonra mühür kalıbının üzerine boya sürmeleri istenir. Öğrencilerin kâğıt üzerinde baskı yaparak mührü kontrol etmeleri sağlanır. Öğrenciler deneme baskısı ile ilgili sonucu  öğretmen ile birlikte değerlendirir (SDB2.1). Baskı sonucuna göre gerekiyorsa mühür kalıbında düzeltme yapılarak mührün kullanıma hazır hâle getirilmesi sağlanır. Yapılan çalışmalar sergilenir. Öğrencilerin çalışma sonrasında ortamı temiz ve düzenli bırakmaları sağlanır (D18.2).

Öğrencilerin ortaya çıkan çalışmaların estetik ve işlevsel yeterliliğini değerlendirmeleri sağlanır. Süreç dereceleme ölçeği veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilerden, teknoloji ve insan ilişkisi konusunda yeni atasözleri ve deyimler üretmeleri ve bunlardan birini karikatüre dönüştürmeleri istenebilir.

Öğrencilerden ailelerinin özelliklerini temsil eden mühür tasarlamaları istenebilir.

Destekleme

Öğrencilerin bir arkadaşıyla eşleştirilerek ortak bir karikatür çalışması yapmaları sağlanabilir.

Öğrencilerin kendileri hakkında konuşmaları sağlanarak kişisel özelliklerine uygun bir simge tasarımı yapmaları sağlanabilir.