5. ÜNİTE: HAYATIN ANLAMI

SBAB14. Felsefi Muhakeme (SBAB14.1. Felsefi Problemleri Anlama), SBAB15. Felsefi Düşünce Ortaya Koyma

E1.3. Azim ve Kararlılık, E3.1. Uzmanlaşma, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.7. Sistematik Olma, E3.8. Soru Sorma, E3.10. Eleştirel Bakma, E3.11. Özgün Düşünme

SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim

D3. Çalışkanlık, D10. Mütevazılık, D11. Özgürlük, D12. Sabır, D16. Sorumluluk

OB.1. Bilgi Okuryazarlığı, OB4. Görsel Okuryazarlık

FEL.11.5.1. Hayatın anlamına ilişkin felsefi soru ve problemleri anlayabilme
a) Hayatın anlamına ilişkin felsefi soru ve problemleri açıklar.
b) Hayatın anlamına ilişkin felsefi soru ve problemleri hayatıyla ilişkilendirerek değerlendirir.
FEL.11.5.2. Hayatın anlamına ilişkin felsefi düşünce ortaya koyabilme
a) Hayatın anlamına ilişkin felsefi problemleri çözümler.
b) Hayatın anlamına ilişkin felsefi görüş ve argüman oluşturur.
c) Hayatın anlamına ilişkin felsefi metin yazar.

Mutluluk ve Hayat İlişkisi
Varoluş ve Kendi Olma

kaygı, kendi olma, mutluluk, ölüm, saçma, umutsuzluk, varoluş, yabancılaşma

Bu ünitenin öğrenme kanıtlarında ve öğrenme-öğretme uygulamalarında açık uçlu sorular, kontrol listesi, öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu, dereceli puanlama anahtarı, dereceleme ölçeği ve performans görevi kullanılabilir.
Performans görevi: Öğrenciler hayatın anlamına yönelik örnek olayların, durumların ve metaforların da yer aldığı bir metin yazar.

Öğrencilerin varlık felsefesi temel problemlerinden varoluşçuluk akımını, ahlak felsefesinin temel kavram ve problemlerini bildikleri kabul edilir.

Ünitede yer alan temel konu ve kavram bilgilerini değerlendirmek amacıyla öğrencilere açık uçlu sorular sorulur.

Öğrencilerin kendi deneyimlerinden örnekler vererek “Hayatı anlamlı kılan nedir?” sorusunu cevaplamaları sağlanır. Hayatın anlamının sorgulandığı örnek sözler üzerinden öğrencilerin düşüncelerini ifade etmesi istenir.

FEL.11.5.1
Öğrencilerin hayatın anlamına ilişkin temel felsefi soru ve problemleri anlamaları amaçlanır. Hayatın anlamına yönelik görsel veya görsel-işitsel materyaller (video, belgesel, film kesiti) ile felsefi problemler (mutluluk, varoluş ve kendi olma) hakkında açıklamaların ve açık uçlu soruların yer aldığı bir çalışma kâğıdı verilir (OB1, OB4). ”Hayatın anlamı nedir? Hayatın bir amacı var mıdır? Ben kimim?” gibi sorular üzerinden öğrencilere hayatın anlamına yönelik sorgulamalar yaptırılır  (E3.8, KB2.8). İnsanın hayatın anlamını, amacını ve önemini ne gibi olaylar ve durumlar karşısında sorgulayabileceğini yansıtan kısa hikâye veya örnek olaylar öğrenciye sunulur (E3.11). Süreçte örnek olay yöntemi kullanılabilir. Öğrencilerin  hayatın anlamı problemlerini deneyimleri üzerinden kendi hayatlarıyla ilişkilendirmeleri sağlanır. Bu ilişkilendirmeyi yaşadığı bir olay, izlediği bir film, dinlediği bir şarkı, okuduğu bir hikâye veya romandan hareketle gerçekleştirir. Etkilendiği  içsel ve dışsal etmenleri fark edip, olumlu bakış açısına sahip olarak süreci doğru yönetir (E3.11, D12.1, KB2.10). Yansıtma yazısı veya kısa bir hikâye yazmaları istenebilir (E3.3, KB2.13). Öz veya akran değerlendirme formu kullanılabilir (E3.5). 

FEL.11.5.2
Hayatın anlamına ilişkin felsefi soru ve problemleri çözümlemeleri, görüş ve argüman oluşturmaları için öğrencilere mutluluk-hayat ilişkisi bağlamında çeşitli filozofların (KungFu-Tzu, Sokrates, Epiküros, Stoa Okulu, Augustinus, Farabi, İbni  Miskeyevh, Yûsuf Has Hâcip, A. Schopenhauer) görüşlerinin yer aldığı ve açık uçlu soruların bulunduğu bir çalışma kâğıdı verilir. Metinlerdeki kavram, problem ve argümanlar belirlenir (OB1). Öğrencilerin hayatın anlamı problemini mutluluk  bağlamında değerlendirmeleri ve mutluluğa nasıl ulaşılacağı konusunda erdem, haz, güç, özgürlük, acı, çile kavramlarını göz önüne alarak kendi görüş ve argümanlarını yazılı veya sözlü olarak ifade etmeleri sağlanır (E3.2, SDB1.3, KB2.10).  Öğrencilerden insanın zayıf ve güçlü yanlarının farkında olması ve bencil davranışlarından kaçınmasının önemini ifade etmeleri istenir (D10.3). Kavram yanılgıları ve öğrenme eksiklikleri hakkında dönüt verilir. 

Hayatın anlamına yönelik varoluş ve kendi olma problemini çözümlemeleri, görüş ve argüman oluşturmaları amacıyla öğrencilere bu problemi felsefi bir tartışma konusu hâline getiren tarihsel, sosyal ve kültürel koşullar açıklanır. Bu  ağlamda varoluşçu problemlerin doğuşuna kaynaklık eden bilimsel, teknolojik, toplumsal, politik gelişmeleri ve varoluşçu felsefenin tarihsel seyrini, karakteristik özelliklerini açıklayan bir akış diyagramı oluşturulur (OB1). Öğrencilerin varoluşsal problemleri doğuran koşulların neler olabileceği hakkında tartışma yapmaları sağlanır (KB2.18). Hayatın anlamına ilişkin olarak varoluş ve kendi problemi ile bu bağlamdaki temel kavramlara (varoluş, umutsuzluk, kaygı, ölüm,  yabancılaşma, yalnızlık, saçma) dair ilgili filozofların (S. Kierkegaard, F. Nietzsche, M. Heidegger, A. Camus, J. P. Sartre) görüşlerinin yer aldığı bir çalışma kâğıdı sunulur (OB1). İlgili filozofların görüş veya argümanlarının benzer ve farklı yanları, güçlü ve zayıf tarafları, ilgili kavramlara yükledikleri anlamlar hakkında çıkarım yaptırılarak öğrencilerin varoluş ve kendi olma problemine yönelik görüş ve argüman oluşturmaları sağlanır (E3.10, KB2.7, KB2.10). Öğrencilerin görüşlerini  gerekçelendirebilmeleri, öne sürülen görüşlerdeki tutarsızlık veya çelişkileri tespit edebilmeleri ve bu doğrultuda öne sürülen görüşleri kabul ya da reddedebilmeleri için kontrol listesi kullanılır (E3.10). Öğrencilerin varoluş, umutsuzluk,  kaygı, ölüm, yabancılaşma, yalnızlık, saçma kavramlarına yükleyebilecekleri anlamları yazılı veya sözlü biçimde ifade etmesi gerçekleştirilir (E3.11, SDB2.1). Öğrencilerin oluşturulan özgür düşünme ortamında düşüncelerini rahatça ifade  edebilmeleri, anlamadıkları konular için birbirlerine sorular sormaları, kararlı bir şekilde düşüncelerini savunabilmeleri desteklenir; öğrenciler, farklı düşüncelere sahip olanlara nezaket ve anlayış göstermeleri konusunda yönlendirilir (E1.3, KB3.1). Bunu yaparken kişisel ve toplumsal haklar da gözetilir (D11.3).  

Öğrencilerin hayatın anlamı sorunlarına yönelik felsefi bir metin yazmaları amaçlanır. Bu problemde filozofların kullandıkları kavram ve görüşlerden oluşan bir liste yapılır. Hayatın anlamına yönelik örnek olayların, durumların ve metaforların  da yer aldığı felsefi bir metin yazdırılır (E3.1, E3.7, E3.11, KB2.14). Öğrenciler görev bilinci içinde planlı davranır ve felsefe literatürüne ilişkin farkındalık kazanır (D3.2, D16.3). Yazılan metin, performans görevi olarak kabul edilir ve felsefi metin inceleme ölçütlerinin yer aldığı dereceli puanlama anahtarı veya dereceleme ölçeği kullanılarak değerlendirilir.

Gülşehrî'nin Mantıku’t Tayr adlı eserinden yola çıkarak insanın anlam arayışı üzerine görüş geliştirilebilir.
İnsanın kendini gerçekleştirebilmesine ilişkin düşünceler, F. Nietzsche’nin Böyle Buyurdu Zerdüşt adlı eserindeki “Üç Dönüşüm Üstüne” bölümü çerçevesinde değerlendirilebilir.
* Sosyal medya paylaşımlarını ve sosyal medyada var olmayı “görünüyorum o hâlde varım” mottosu çerçevesinde tartışmaları istenebilir.

Hayatın anlamına yönelik problemini çözümleme, görüş ve argüman oluşturma sürecinde akran destekli öğrenmeden faydalanılabilir.
Hayatın anlamına ilişkin varoluş ve kendi olma problemlerinin çözümlenmesinde sadeleştirilmiş metinler verilebilir.
Felsefi metin yazma sürecinde iş birliğine dayalı öğrenme yöntemlerinden yararlanılabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.