2. ÜNİTE: MEKÂNSAL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ

SBAB10. Harita (SBAB10.4. Harita Oluşturma)

KB2.3. Özetleme

E1.4. Kendine İnanma (Öz Yeterlilik), E3.4. Gerçeği Arama, E3.7. Sistematik Olma, E3.8. Soru Sorma

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği

D3. Çalışkanlık, D8. Mahremiyet

OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB7. Veri Okuryazarlığı

COĞ.10.2.1. Örnek uygulamalar üzerinden CBS ve uzaktan algılamanın kullanım alanlarını özetleyebilme
a) Örnek uygulamalar üzerinden CBS ve uzaktan algılamanın kullanım alanlarını çözümler.
b) Örnek uygulamalar üzerinden CBS ve uzaktan algılamanın kullanım alanlarını sınıflandırır.
c) Örnek uygulamalar üzerinden CBS ve uzaktan algılamanın kullanım alanlarını yorumlar.

COĞ.10.2.2. Mekânsal bilgi teknolojilerini kullanarak altlık haritalar üzerinde mekânsal veriler oluşturabilme
a) Oluşturacağı haritanın amacını belirler.
b) Oluşturacağı harita için gerekli olan yöntem ve araç gereçleri kullanır.
c) Oluşturacağı haritaya ekleyeceği verileri toplar.
ç) Oluşturacağı haritanın türünü belirler.
d) Verileri haritaya işler ve haritanın bileşenlerini oluşturur.
e) Oluşturduğu haritayı amacına uygun biçimde kullanır.
f) Oluşturduğu haritayı ihtiyaç duyduğunda tekrar kullanır.

CBS ve Uzaktan Algılamanın Uygulama Alanları
Mekânsal Verilerin Haritalara Aktarılması

CBS, uydu görüntüsü, uzaktan algılama, veri

Öğrenme çıktıları; açık uçlu sorular, kontrol listesi, performans görevi, analitik dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir. Performans görevi olarak öğrencilerden evlerinin yakın çevresine ait uydu görüntüsü üzerinde vektör veriler (nokta, çizgi, alan) kullanarak harita oluşturmaları istenebilir. Performans görevi; amaç belirleme, yöntem ve araç gereç kullanımı, bilgi toplama, bilgileri
düzenleme, harita oluşturma ve harita kullanımı ölçütlerine göre değerlendirilebilir.

Öğrencilerin mekânsal bilgi teknolojileri ile ilgili temel bilgilere sahip olduğu kabul edilmektedir.

Öğrenim görülen okulun yakın çevresinde bulunan mekânsal unsurlara (ev, okul, hastane, sinema, market, park, yol vb.) ilişkin liste hazırlanabilir. Söz konusu unsurlar kullanılarak bir kroki çizilebilir. Çizilen kroki üzerinden nokta, çizgi, alan verilerine uygun ve coğrafi unsurlarla ilgili bir tablo oluşturulabilir.

CBS ve uzaktan algılamanın kullanım alanlarına yönelik farklı türde haritalar ve uydu görüntüleri incelenir. Öğrencilerin yapılan incelemenin ardından bu görüntülerin hangi amaçlarla elde edildiğine ilişkin görüşleri alınır. Bu sayede meteorolojik veriler ve navigasyon sistemlerinin günlük hayatta sağladığı kolaylıklarla ilgili bağlantı kurulabilir.

COĞ.10.2.1.
Öğrencilerden uydu görüntüleri ve farklı türdeki haritaların günlük hayatta kullanım alanlarıyla ilgili görüş belirtmeleri istenir. Bu görüşlerin toplanması, iş birlikli öğrenmenin gez-birleş-ayrıl tekniğinden yararlanılarak yapılabilir. Öğrencilerden haritaların günlük hayattaki kullanım alanlarını düşünmeleri ve bu düşüncelerini arkadaşlarıyla paylaşmaları istenebilir. Paylaşımdan sonra öğrenciler tarafından iş birliği yoluyla oluşturulan bilgiler tahtaya yazılarak listelenebilir. Bu listelerin incelenmesinin ardından öğrencilerin tartışarak CBS ve uzaktan algılamanın uygulama alanlarını sınıflandırması sağlanır. Bu kapsamda öğrencilerin mekânsal bilgi teknolojilerinin uygulama alanlarıyla ilgili yorum yapmalarına imkân sağlanmış olur (OB2, SDB2.1, SDB2.2, E3.4, SBAB11.2). Mekânsal bilgi teknolojilerinden yararlanılırken kişisel bilgilerin yer aldığı dijital araçların bilinçli ve güvenli bir şekilde kullanılması gerektiği vurgulanır (D8.2). Örnek uygulamalar içeren açık uçlu sorular verilerek öğrencilerin CBS ve uzaktan algılamanın kullanımına yönelik öğrenmeleri izlenir.

COĞ.10.2.2.
Öğrenme sürecinde iş birlikli öğrenmenin çalış-gözle-karşılaştır tekniğinden yararlanılabilir. Bu kapsamda öğrenciler gruplara ayrılır ve her gruptan bir öğrenci gözlemci olarak seçilir. Öğrencilere okul ve okulun bulunduğu yakın çevrenin haritasını oluşturma görevi verilir. Gruplardan dijital küre üzerinden yakınlaştırma yaparak elde ettikleri görüntüler yoluyla veri toplamaları; bu verileri nokta, çizgi, alan şeklinde tasnif etmeleri ve harita türünü belirlemeleri istenir (KB3.1). Verilerin haritaya işlenmesi ve haritanın bileşenlerinin oluşturulması sağlanır (OB2, OB7). Daha sonra her grubun gözlemcisine kendi grubunun çözümüyle diğer grupların çözümü arasında karşılaştırma yaptırılır. Gözlemciler tarafından kendi gruplarına öğrendikleri yeni çözüm ve fikirler anlatılır. Yeni gelen çözüm ve fikirler değerlendirilerek çalışmalara son hâlleri verilir (D3.1, D3.4, E1.4, E3.4, E3.7, E3.8). Bu aşamada öğrencilerden kendilerinin veya akranlarının oluşturdukları haritaları kontrol listeleri kullanarak değerlendirmeleri istenebilir ve öğrencilere geri bildirim verilir (OB4,SDB1.2,SDB2.1,SDB2.2).

Bu ünitede performans görevi olarak öğrencilere bulundukları mahallenin uydu görüntüsü üzerinde vektör veriler (nokta, çizgi, alan) kullanarak harita oluşturma çalışması verilebilir. Performans görevi, analitik dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formuyla değerlendirilebilir. Öğrencilerin bu süreçteki düşünceleri, görevi gerçekleştirme düzeyine yönelik değerlendirmeleri ve geliştirmeleri gereken yönlerini belirtmelerine imkân sağlanır (SDB1.1, SDB1.2, SDB1.3).

Öğrencilere *harita oluşturmada CBS uygulamaları ve geleneksel yöntemlerin karşılaştırılması, coğrafi veri olarak uzaktan algılamada uydu görüntülerinin avantajları ve uzaktan algılama teknolojileri konularında araştırma görevleri verilebilir. Öğrencilerin söz konusu araştırma görevlerini öğrenme profillerine göre farklı yollarla sunmalarına (rol oynama, eylem planı ve medya ürünü hazırlama, görsel ve sözlü sunum vb.) imkân sağlanır.

CBS uygulamalarına ilişkin örnekler artırılabilir ve uygulamaların incelenmesinde akran öğretiminden yararlanılabilir. Performans görevi, çeşitli haritalardan yararlanılarak coğrafi verilerin gösterilmesi (nokta, çizgi ve alan) ve vektör veri-coğrafi unsur eşleştirmesinin yapılması şeklinde düzenlenebilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.