7. ÜNİTE: BÖLGELER, ÜLKELER VE KÜRESEL BAĞLANTILAR

Bu ünitede bölge belirleme kriterleri, Türkiye ve dünyadan örnek bölge türleri, bölge sınırlarının belirlenebilmesi ve değişebilirliği ile bölge sınırlarındaki geçişlere ilişkin çıkarım yapılabilmesi amaçlanmaktadır.
Ders Saati
4
Alan Becerileri

-

Kavramsal Beceriler

KB2.10. Çıkarım Yapma

Eğilimler

E2.5. Oyunseverlik, E3.4. Gerçeği Arama

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği

Değerler

D3. Çalışkanlık

Okuryazarlık Becerileri

OB2. Dijital Okuryazarlık

Disiplinler Arası İlişkiler
Türk Dünyası Coğrafyası, Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi, Sosyal Bilim Çalışmaları
Beceriler Arası İlişkiler
KB3.1. Karar Verme, SBAB1. Zamanı Algılama ve Kronolojik Düşünme, SBAB4. Değişim ve Sürekliliği Algılama, SBAB7. Mekânsal Düşünme, SBAB10. Harita
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

COĞ.9.7.1. Bölgelerin belirlenmesinde kullanılan kriterlere göre bölge hakkında çıkarım yapabilme
a) Bölge ve bölge sınırı hakkında varsayımda bulunur.
b) Bölge ve bölge sınırındaki örüntüleri listeler.
c) Bölgeyi ve bölge sınırlarını karşılaştırır.
ç) Bölge ve bölge sınırları hakkında önerme sunar.
d) Bölgeyi ve bölge sınırlarını değerlendirir.

İçerik Çerçevesi

Bölge ve Bölge Sınırı

Anahtar Kavramlar

bölge, işlevsel bölge, şekilsel bölge

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktısı; anlam çözümleme tablosu, açık uçlu sorular, performans görevi, analitik dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu, grup değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Performans görevi olarak öğrenci gruplarından farklı haritalar üzerinde bölge belirleme kriterlerini dikkate alarak bölgeler oluşturmaları istenebilir. Performans görevi; harita seçme, karşılaştırma yapma, önermede bulunma, sonuç çıkarma, bölge belirleme ve sunma ölçütlerine göre değerlendirilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin bölge kavramı hakkında temel bilgilere sahip olduğu; Türkiye’nin sınırları, komşuları ve idari birimlerini bildiği kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilere yaşadıkları bölge (şekilsel veya işlevsel bölge) ile diğer bölgeler arasındaki benzerlik ve farklılıkların yanı sıra Türkistan, Kafkasya, Avrupa Birliği, Balkanlar, Orta Doğu, Kuzey Afrika, İskandinavya gibi bölgelerin yerleri sorulabilir. Bununla birlikte öğrencilerden Türkiye ile Türkiye’nin komşuları arasındaki coğrafi benzerlik ve farklılıkları listelelemeleri istenebilir.

Köprü Kurma

Farklı bölge türlerine ait görsel ve kısa videolar aracılığıyla öğrencilerin kendi yaşadıkları bölge ile sınıfta gördüklerini karşılaştırarak bölgeler, ülkeler ve küresel bağlantılar arasında köprü kurmaları sağlanabilir.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

COĞ.9.7.1.
Bölge belirleme kriterleri kullanılarak bölge ve bölge sınırına yönelik varsayımda bulunulur. Bölge oluşturulurken sınırın nereden geçmesi gerektiği ile ilgili tahminlerin değerlendirilmesinde beyin fırtınası yöntemi kullanılabilir (D3.4). Öğrencilerin cevaplarından yola çıkarak “Coğrafya biliminde bölge oluşturulmasına neden ihtiyaç duyulmuştur?”, “Bölge oluşturmanın gerekçeleri nelerdir?” gibi sorular cevaplanarak bölge belirleme kriterleri tespit edilir. Bu kriterler çerçevesinde öğrencilerden kendi oluşturdukları bölge ve sınırları değerlendirmeleri istenir (SDB1.2, SDB2.1). Benzer özelliklere sahip yerler, şekilsel ve işlevsel bölge kapsamında listelenir (SBAB7.6, SBAB7.10, E3.4). Dijital veya basılı haritalar üzerinde çeşitli ölçeklerdeki şekilsel ve işlevsel bölgelere yönelik uygulama yaptırılır. Uygulamada kriter değiştikçe bölge sınırının da değişeceği, Türkiye ve dünyadan bölge örnekleri ile keşfettirilir (E2.5, OB2, SBAB7.8, SBAB10.3). Öğrencilerin şekilsel ve işlevsel bölgelere yönelik öğrenmeleri anlam çözümleme tablosu ile değerlendirilebilir. İki
boyutlu olarak hazırlanan anlam çözümleme tablosunun bir boyutunda bölge türleri, diğer boyutunda ise bölge örneklerine yer verilebilir. Bölge örnekleri, oluşturulma biçimi ve sınır özelliklerine göre karşılaştırılır (SBAB4, SBAB7.7). Bölgeler ile bölge sınırlarının zaman ve amaca göre değişebileceğine ilişkin önermelerde bulunulur (SBAB4). Bir bölgeden diğerine geçerken coğrafi koşulların aniden değişip değişmediği, bölge sınırlarındaki geçiş özelliği çerçevesinde tartışılır. Bölge ve bölge sınırı konusunda değerlendirme yapılırken açık uçlu sorular kullanılabilir.

Bu ünitede performans görevi olarak öğrenci gruplarından farklı haritalar (fiziki, siyasi, nüfus, ekonomi vb.) üzerinde bölge belirleme kriterlerini dikkate alarak bölgeler oluşturmaları istenebilir (SDB2.2, KB3.1). Çalışmalar paylaşılarak tartışılabilir (SDB2.1). Performans görevi; analitik dereceli puanlama anahtarı, öz ve grup değerlendirme formuyla değerlendirilebilir (SDB1.2, SDB1.3).

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilere yaşadıkları ili veya Türkiye’yi kapsayan şekilsel ve işlevsel bölge örnekleri belirleme/oluşturma, *Birinci Coğrafya Kongresi (1941) ile Türkiye’nin coğrafi bölgelere ayrılmasının gerekçeleri, Türkiye ve dünyada önemi azalan, işlevi değişen veya işlevini kaybeden bölgeler; Türkiye’den ve dünyanın farklı ülkelerinden kalkınma proje bölgelerinin oluşturulmasındaki kriterler ile bu bölgelerin sınırlarının değişimine yönelik araştırma görevleri verilebilir. Öğrencilerin söz konusu araştırma görevlerini öğrenme profillerine göre farklı yollarla sunmalarına (rol oynama, eylem planı ve medya ürünü hazırlama, görsel ve sözlü sunum vb.) imkân sağlanır.

Destekleme

Öğrencilerden sınıf/okul planı ile bölge sınırları arasındaki benzerlikten yola çıkarak düşüncelerini grafik, resim, zihin haritası gibi görseller aracılığıyla ifade etmeleri istenebilir. Performans görevi; farklı kriterlere göre oluşturulmuş bölgelerin incelenmesi, benzerlik ve farklılıklarının listelenmesi şeklinde düzenlenebilir.

Öğretmen Yansıtmaları

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.