5. ÜNİTE: EKONOMİK FAALİYETLER VE ETKİLERİ

SBAB4. Değişim ve Sürekliliği Algılama , SBAB7. Mekânsal Düşünme (SBAB7.3. Mekânsal Bağlantıları Çözümleme), SBAB8. Coğrafi Sorgulama

-

E3.4. Gerçeği Arama, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.7. Sistematik Olma, E3.8. Soru Sorma

SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D8. Mahremiyet, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık

COĞ.12.5.1. Dünya ve Türkiye’deki ulaşım sistemlerinin gelişim sürecinde meydana gelen değişim ve sürekliliği algılayabilme
a) Dünya ve Türkiye’deki ulaşım sistemlerinin gelişim sürecinde meydana gelen değişim ve sürekliliği coğrafi temsil ve veriler aracılığıyla karşılaştırır.
b) Dünya ve Türkiye’deki ulaşım sistemlerinin gelişim sürecinde meydana gelen değişim ve sürekliliği sıralar.
c) Dünya ve Türkiye’deki ulaşım sistemlerinin gelişim sürecinin neden ve sonuçlarını yorumlar.
ç) Dünya ve Türkiye’deki ulaşım sistemlerinin gelişim sürecini sentezler.
d) Dünya ve Türkiye’deki ulaşım sistemlerinin gelişim süreciyle ilgili kanıt ve gözlemlere dayalı öngörüde bulunur.

COĞ.12.5.2. Küresel ticaretin mekânsal bağlantılarını çözümleyebilme
a) Küresel ticaret merkezlerini belirler.
b) Küresel ticaret merkezleri arasındaki bağlantıları belirler.

COĞ.12.5.3. Turizm faaliyetlerinin dünya ve Türkiye’deki sosyal, kültürel, ekonomik, politik ve çevresel etkilerini sorgulayabilme
a) Turizm faaliyetlerinin dünya ve Türkiye’deki sosyal, kültürel, ekonomik, politik ve çevresel etkilerine yönelik merak ettiği soruları sorar.
b) Turizm faaliyetlerinin dünya ve Türkiye’deki sosyal, kültürel, ekonomik, politik ve çevresel etkilerine yönelik bilgi toplar.
c) Turizm faaliyetlerinin dünya ve Türkiye’deki sosyal, kültürel, ekonomik, politik ve çevresel etkilerine yönelik topladığı bilgileri düzenler.
ç) Turizm faaliyetlerinin dünya ve Türkiye’deki sosyal, kültürel, ekonomik, politik ve çevresel etkilerine yönelik düzenlediği bilgileri çözümler.
d) Turizm faaliyetlerinin dünya ve Türkiye’deki sosyal, kültürel, ekonomik, politik ve çevresel etkilerine yönelik çözümlediği bilgilerden çıkardığı sonuçları paylaşır.

Ulaşım Sistemleri
Küresel Ticaret
Turizm Faaliyetleri

coğrafi işaret, doğal ve kültürel miras, e-ticaret, jeoekonomi, jeopolitik, küresel ticaret, siber güvenlik, sürdürülebilirlik, transit ticaret, ulaşım sistemleri, ulusötesi şirketler

Öğrenme çıktıları; çalışma yaprağı, açık uçlu sorular, gözlem formu, öğrenme günlüğü, performans görevi, analitik dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Performans görevi olarak öğrencilerden gelecekteki ulaşım sistemlerinin ticaret ve turizm faaliyetlerine etkilerine yönelik araştırma yapmaları ve bu araştırmayı raporlaştırmaları istenebilir. Performans ürünü; bilgi görseli, broşür, sunum vb. çalışmalar şeklinde hazırlanabilir. Performans görevi; hazırlık yapma, bilgi toplama, bilgi çözümleme, rapor yazma ve sunum yapma ölçütlerine göre değerlendirilebilir.

Öğrencilerin; yaşadıkları yer ve Türkiye’de yürütülen başlıca ekonomik faaliyetler, ulaşımla ilgili temel kavramlar, Türkiye’nin kaynakları ve ekonomiyi etkileyen coğrafi faktörler hakkında bilgi sahibi olduğu kabul edilmektedir.

Sınıfın üç farklı köşesine üzerinde ulaşım, ticaret ve turizm başlıklarının yazılı olduğu kâğıtlar asılabilir. Öğrencilerden bu konulara ilişkin bildikleri kavramları kâğıtlara yazmaları istenebilir. Yazılanlar üzerinden bir tartışma yapılandırılabilir.

Ulaşım, ticaret ve turizm faaliyetleriyle ilgili örnek görsel ve videolar incelenebilir. Öğrencilerden bu faaliyetlerin yaşadıkları yerin ekonomik gelişimine etkileriyle ilgili düşüncelerini açıklamaları istenebilir.

COĞ.12.5.1.
Dünya ve Türkiye’deki ulaşım sistemlerinin (kara yolu, demir yolu, deniz yolu, hava yolu ve boru hatları) gelişim sürecinde ortaya çıkan değişimler, coğrafi temsil ve veriler aracılığıyla karşılaştırılır. Öğrencilerle söz konusu sistemlerin gelişimine ilişkin bir tarih şeridi hazırlanabilir (SBAB11.1). Ulaşım sistemlerinin çeşitlenmesinin nedenleri belirlenir. Bu çeşitlenmenin sosyoekonomik, çevresel ve politik sonuçları yorumlanır. Bu süreçte Mavi Vatan’ın Türkiye’nin deniz ulaşımındaki önemine değinilir. Yorumlama sürecinde sokratik yöntem kullanılarak öğrencilerin çıkarımlara ulaşması desteklenebilir. Ulaşım sistemlerinin çeşitlenmesinin Türkiye’nin jeopolitik önemi ve ekonomisi üzerindeki etkisi altı şapkalı düşünme tekniğiyle açıklanır (D19.3). Söz konusu sistemleri oluşturan bileşenler belirlenerek aralarında ilişki kurulur. Yaşanılan yerleşmedeki ulaşım sistemlerini oluşturan parçaların birleştirilmesiyle özgün coğrafi temsil veya metin  hazırlanması sağlanır (KB2.12,OB2). Ulaşım sistemlerinde meydana gelebilecek değişimle ilgili mevcut verilere dayalı öngörüde bulunulur (E3.5). Öğrenmeler, çalışma yaprağıyla değerlendirilebilir (SDB1.2, SDB1.3).

COĞ.12.5.2.
Küresel ticaret merkezlerini oluşturan bileşenler (ham madde, üretim, pazar alanları) harita üzerinde sistematik bir şekilde belirlenir (E3.7). Bu bileşenler arasındaki bağlantının belirlenmesinde küresel ticaret ağı haritaları ve küresel ticaret hacmini gösteren tablo, grafik, şekil ve/veya diyagramlar kullanılır (SBAB10.3, SBAB11.1). Bu süreçte Türkiye’nin dış ticarette öne çıkan merkezleri, dış ticarete konu olan ürünleri ve bu ürünlerin ticari akış yönleri belirlenir (E3.4, OB4). Türkiye’nin küresel ticaretteki durumu ve bu ticarette karşılaştığı başlıca sorunlar çözümlenerek tartışılabilir. Türkiye’nin deniz yolu ile yaptığı ticarette Mavi Vatan’ın önemine ilişkin soru-cevap etkinliği yapılabilir (D19.3). Öğrenmeler açık uçlu sorularla değerlendirilebilir. Ayrıca e-ticarette siber güvenliğin önemi hakkında öğrencilerin görüşleri alınır (D8.2). Öğrencilerden konuya ilişkin sorunları/tehlikeleri içeren örnek olaylar yazmaları ve birbirlerinin yazdığı örnek olayları çözümlemeleri istenebilir. Çözümlemeler paylaşılarak tartışılabilir (SDB2.1, SDB2.2, SDB3.3). Öğrenmeler, açık uçlu sorularla değerlendirilebilir.

COĞ.12.5.3.
Turizm kavramı açıklanır. Türkiye ve dünyadan örnek turizm varlık ve türleri seçilerek incelenir. Bu süreçte öğrencilere turizmle ilgili kısa videolar izletilebilir. Öğrencilerden turizm faaliyetlerinin etkilerine ilişkin sorular hazırlamaları istenir (E3.8). Oluşturulan sorulara cevap bulabilmek için birincil ve ikincil kaynaklardan bilgi toplanır. Yakın çevrede bulunan doğal veya kültürel turizm varlıklarının incelenebilmesi amacıyla coğrafi gözlem, saha/sanal saha çalışması yapılabilir (SBAB9). Çalışma sürecinde konuyla ilgili hazırlanan gözlem formlarının doldurulması sağlanabilir. Toplanan bilgiler, coğrafi temsil ve metinlerden yararlanılarak düzenlenir ve sistematik şekilde çözümlenir (E3.7, KB2.12). Çözümlenen bilgilerden sonuçlar çıkarılır ve bunlar paylaşılır (KB3.3, OB1). Bu süreçte Türkiye’nin doğal ve kültürel varlıklarının tanınması ve korunmasının önemi vurgulanır. Başlıca koruma uygulamalarına örnekler verilir (D19.3). Öğrencilerin turizm faaliyetlerinin etkilerine yönelik çalışmaları, öğrenme günlüğü ile değerlendirilebilir. Bu süreçte öğrencilerden doğal ve kültürel varlıkların tanınması ve korunmasının önemine ilişkin video çekmeleri veya gezi broşürü hazırlayıp paylaşmaları istenebilir. Paylaşımlarda doğal, tarihî ve kültürel varlıkların korunmasına yönelik toplumsal farkındalık oluşturma çalışmalarına katılmanın önemi vurgulanır (D19.3, SDB2.1, SDB2.3).

Bu ünitede performans görevi olarak öğrencilerden gelecekteki ulaşım sistemlerinin ticaret ve turizm faaliyetlerine etkilerine yönelik araştırma yapmaları ve bu araştırmayı raporlaştırmaları istenebilir. Performans görevi, analitik dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formuyla değerlendirilebilir (SDB1.2, SDB1.3).

Öğrencilere Demir İpek Yolu, Hicaz Demir Yolu, akıllı ulaşım sistemleri, bölgesel ticaret anlaşmaları, serbest ticaret bölgeleri, Türk-İslam eserlerinin turizm faaliyetlerine katkısı, Türkiye’nin UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan varlıkları, *sakin şehirler ve coğrafi işaretler konularında araştırma görevleri verilebilir. Öğrencilerin söz konusu görevlerini öğrenme profillerine göre farklı yollarla sunmalarına (rol oynama, eylem planı ve medya ürünü hazırlama, görsel ve sözlü sunum vb.) imkân sağlanır. Öğrencilerden yaptıkları göreve ilişkin değerlendirme yazısı yazmaları ve bundan sonraki araştırma görevleri için hedef belirlemeleri istenebilir.

Öğrencilerden turizm faaliyetlerinin sosyokültürel, ekonomik, politik ve çevresel etkilerine yönelik öğrenmelerini güçlendirmek için okuma metinleri hazırlamaları istenebilir. Performans görevi, yaşadıkları ilin ulaşım sistemleri ile ticaret ve turizm faaliyetlerine ilişkin coğrafi temsillerin incelenmesi şeklinde düzenlenebilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.