3. TEMA: HAYALİMDEKİ OYUN

BEOSAB8. Adil Oyun Anlayışına Uygun Davranma, BEOSAB10. Güvenli Ortam Oluşturma

KB2.20. Sentezleyebilme

E2.5. Oyunseverlik, E3.10. Eleştirel Bakma

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.2. İş Birliği, SDB3.1. Uyum, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D5. Duyarlılık, D6. Dürüstlük, D14. Saygı, D20. Yardımseverlik

OB4. Görsel Okuryazarlık, OB7. Veri Okuryazarlığı

BES.5.3.1. Tasarlayacakları oyunlarda güvenli ortam oluşturabilme
a) Tasarlayacakları oyunlarda ortaya çıkabilecek riskleri belirler.
b) Tasarlayacakları oyunlarda belirlenen risklere yönelik önleyici tedbirler alır.

BES.5.3.2. Oyunların farklı özelliklerinden yararlanarak özgün bir oyun sentezleyebilme
a) Tasarlayacağı oyunun özelliklerini belirler.
b) Tasarlayacağı oyunun özellikleri arasında ilişki kurar.
c) Özgün bir oyun oluşturur.

BES.5.3.3. Tasarlanan oyunlarda adil oyun anlayışına uygun davranabilme
a) Tasarlanan oyunlarda adil oyun anlayışını açıklar.
b) Tasarlanan oyunlarda adil oyun anlayışına uygun hareket eder.

Güvenli Ortam Oluşturma
Özgün Oyun Oluşturma
Adil Oyun Anlayışına Uygun Davranma

adil oyun, güvenli ortam, oyun, tasarı

Öğrenme çıktıları kontrol listesi, öz değerlendirme formları ve performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.

Performans görevi olarak özgün bir şekilde oluşturulan oyunların özelliklerini içeren poster oluşturma ve bu oyunlara ilişkin materyal tasarlama verilebilir. Performans görevlerinde süreç bileşenlerini içine alan bütüncül dereceli puanlama anahtarı kullanılabilir.

Öğrencilerin oyunlarda ortaya çıkabilecek riskleri belirleyebildikleri, oyunu oluşturan bileşenleri (malzeme, kural, strateji vb.) bildikleri ve adil oyun anlayışını açıklayabildikleri kabul edilir.

Oynadıkları oyunlarda güvenlik açısından dikkat etmeleri gereken durumlar ve kaza ya da yaralanmaları önlemek için neler yapabilecekleri ile ilgili sorular sorularak öğrencilerden almaları gereken güvenlik önlemlerini ifade etmeleri istenebilir. Daha önce oynadıkları, oynamaktan keyif aldıkları oyunlara örnekler vermeleri istenerek oyunların kural, malzeme, oyuncu sayıları gibi farklı özelliklerini açıklamaları istenebilir. Öğrencilerden adil oyun anlayışı ile ilgili düşüncelerini ifade etmeleri istenerek daha önce oynadıkları oyunlarda adil oyun kavramı ile ilgili yaşadıkları deneyimleri anlatmaları sağlanabilir.

Çocukların geçmişte hangi oyunları oynadıkları, bu oyunlardan hangilerinin hâlâ oynandığı gibi noktalara odaklanılarak öğrencilerin tasarlayacakları oyunlarla yakın çevrelerindeki ortak miras ögeleri arasında bağ kurmaları sağlanabilir. Adil oyun anlayışına uygun oynama ile etik değerler, birbirine saygı gösterme, toplumsal sorumluluk gibi unsurlar arasında ilişki kurmaları sağlanabilir.

BES.5.3.1.
Öğrencilere oyunlarda güvenli bir ortam oluşturmanın, olası riskleri en aza indirmenin neden önemli olduğu ile ilgili sorular sorulur ve öğrencilerin tasarlayacakları oyunlara yönelik ortamın güvenli olup olmadığına ilişkin kontrol çalışması yapmaları sağlanır. Öğrencilerden küçük gruplara ayrılarak kontrol listesi oluşturmaları istenir. Listede zeminin güvenli olup olmadığı, malzemelerin hasarlı veya risk oluşturabilecek durumda olup olmadığı; alandaki sabit direk, kenar veya engellerin riskleri yer alır. Öğrencilerin oluşturulan listeye göre alanı kontrol ederek oyunlarda ortaya çıkabilecek riskleri belirlemeleri sağlanır (SDB2.2, SDB3.3, KB2.2). Gruplardan belirledikleri riskleri birbirleri ile paylaşarak ortaya çıkabilecek sorunları değerlendirmeleri istenir (KB2.17, OB7). Öğrencilerin belirledikleri risklere yönelik çözüm önerileri geliştirerek önleyici tedbirler almaları sağlanır. Sabit direklerin ve keskin kenarların çevresinin yumuşak malzemeler ile kaplanması, oyun sınırlarının belirlenmesi ve işaretlenmesi, kaygan zeminler için oyun alanının değiştirilmesi, çevrede zarar görebilecek bitkilerin oyun alanı dışında bırakılması gibi çözüm önerileri sunmaları sağlanır (SDB3.3, D5.2). Sundukları çözüm önerilerini küçük gruplar hâlinde yardımlaşarak uygulamaları ve güvenli ortam oluşturmaları istenir (D20.2, KB3.2). Öğrencilerin tasarlayacakları oyunlara ilişkin riskleri belirleme, çözüm önerileri geliştirme ve güvenli bir ortam oluşturmadaki bireysel katkılarını analiz etmeleri ve öz değerlendirme formu ile süreci değerlendirmeleri sağlanabilir.

BES.5.3.2.
Öğrencilerden sokakta, evde ve okulda arkadaşlarıyla oynadıkları oyunlardan örnekler vermeleri istenir ve verdikleri örneklerden birkaçı seçilerek bunları oynamaları sağlanır (SDB1.1). Oynadıkları oyunlarda kullanılan özelliklerin (oyunun amaçları, malzemeler, kurallar, stratejiler, roller, alan düzeni vb.) neler olduğunu belirlemeleri istenir (KB1). Öğrenciler gruplara ayrılır ve her grubun oyunla ilgili özgün bir fikir (yeni malzemeler ekleme, oyuncu sayısını değiştirme, daha küçük alanda oynama vb.) sunmaları istenerek tasarlayacakları oyunun özelliklerini belirlemeleri sağlanır (SDB1.1, SDB1.2). Bu özgün fikirlerin farklı görüşlere saygı gösterilerek iş birliği içerisinde tartışılması sağlanır ve yeni bir oyun fikri oluşturmaları istenir (D14.1, SDB2.2). Öğrencilerin yeni bir oyuna ilişkin belirledikleri oyuncu sayısı, oyun alanı, malzemeler gibi özellikler arasında ilişki kurmaları sağlanır. Grupların tasarlayacakları oyunların geliştirilmesi gereken yönlerini eleştirel bir bakış açısıyla belirlemeleri ve süre, oyuncu sayısı, alan gibi özellikleri birleştirerek özgün bir oyun oluşturmaları sağlanır (SDB1.2, E3.10). Tüm öğrencilerin eşit katılımı ile grupların tasarladığı oyunların sırayla oynanması sağlanır (SDB3.1). Gruplardan oyunlara ilişkin karşılaştırmalar yaparak oyunlar arasındaki benzerlik ve farklılıkları belirlemeleri istenir (KB2.7). Tasarlanan oyunlara ait özellikleri içeren posterler oluşturulabilir ve sergilenebilir (OB4). Ayrıca öğrencilere tasarladıkları oyunlara ilişkin materyal tasarlama görevi verilebilir.

BES.5.3.3.
Öğrencilere adil oyun kavramını içeren hikâye anlatılır ya da videolar izletilir. Öğrencilerden hikâye ya da videolarda yer alan içerikleri analiz etmeleri istenerek “Eşitlik ilkesine uygun bir oyun ortamı var mıydı?”, “Hoşgörü eksik olduğunda oyunda neler yaşanabilir?” gibi sorularla öğrencilerde dürüstlük, eşitlik, saygı, nezaket, hoşgörü gibi değerlerin oyunlarda neden önemli olduğuna ilişkin farkındalık kazandırılır (D6.2, D14.1). Öğrencilerden tasarladıkları oyunlardaki adil oyun anlayışını açıklamaları istenir. Her hikâyede oyunlara eşit şartlarda katılımının sağlanması, kurallara uygun davranılması, dürüst ve saygılı davranışlar bileşenlerine vurgu yapılır. Öğrencilerin tasarladıkları oyunları oynamaları istenir ve oyun esnasında adil oyun anlayışına uygun hareket etmeleri sağlanır. Grupların oyun sırasında adil oyun anlayışına uygun olan ve olmayan davranışları gözlemleyip kaydetmeleri istenir. Oyun sonunda grupların oyun sırasında gözlemledikleri olumlu ve olumsuz davranışları paylaşmaları sağlanır. Oyun sırasında adil davranmanın takım ruhu ve sürecin keyifli geçmesi üzerindeki etkilerini değerlendirmeleri istenir (SDB3.3, E2.5). Öğrencilerden öz değerlendirme formları ile değerlendirme yapmaları istenerek oyun sırasında adil oyun anlayışına ne kadar uyabildiklerini tespit etmeleri ve süreçteki deneyimlerini paylaşmaları istenebilir (SDB1.2, SDB1.3).

Farklı ülkelerden oyun örneklerini incelemeleri istenip, kendi tasarlayacakları oyunlara ilişkin bileşenleri belirlerken bu oyunların özelliklerinden yararlanmaları sağlanabilir. Öğrencilerden tasarladıkları oyunların patentini almak ile ilgili araştırma yapmaları istenebilir. Tasarladıkları özgün oyunları farklı grupların denemesi sağlanarak verilen dönütler çerçevesinde oyunu yeniden yapılandırmaları istenebilir. Tasarladıkları oyunlara çeşitli engel durumlarına sahip arkadaşlarının da katılabilmesi için oyuna dair çeşitli düzenlemeler yapmaları istenebilir. Tasarlanan özgün oyunlarda kullanılan malzemelere geri dönüştürülebilir malzemeler (karton, plastik şişe vb.) dâhil edilerek çevresel farkındalık ile süreç zenginleştirilebilir. Adil oyun anlayışını içeren senaryolar dâhil edilerek süreci canlandırmaları istenebilir.

Yazılı, görsel ve dijital materyaller kullanılarak birbirinden farklı oyunların özelliklerini içeren özgün oyun tasarlamaları desteklenebilir. Tasarlanan oyunların özelliklerini (oyuncu sayısı, oyun alanı vb.) kendi seviyelerine uygun hâle getirmeleri istenerek oyuna katılım durumları artırılabilir.