“Okurun Dünyası” temasında edebiyat ile insan ve toplum arasındaki etkileşim ele alınmaktadır. Edebî eser, insanın duygu ve düşünce dünyasına hitap eden estetik bir değer taşır. Aynı zamanda edebî eserler aracılığıyla insanı ve toplumu etkileyen fikirler ortaya konur. Yazar, eser ve okur arasında bu yönüyle bir etkileşim bulunur. Edebî eserler aracılığıyla yansıtılan duygu ve düşünceler, okurun bunları anlamlandırması ve kendi yaşamıyla ilişki kurmasıyla değer kazanır. “Okurun Dünyası” temasında öğrencilerin edebî eserlerdeki duygu ve iletileri kendi dünyalarıyla ilişki kurarak anlamlandırması ve bunları günlük yaşamlarına yansıtabilmesi amaçlanmaktadır. “Okurun Dünyası” temasında okuma metni olarak hikâye türünde bir eserin tahlili yapılır. İncelenmek üzere seçilen ikinci okuma metni ise günlük olayların ve yazarın kişisel görüşlerinin dile getirildiği deneme türünde bir metindir. Ara metin ise şiirdir. Dinleme/izlemede çok modlu bir metin olan belgesel işlenir. Ele alınan metinler Cumhuriyet Dönemi’nden başlanarak dil ve anlatım bakımından günümüze en yakın özellikleri taşıyan metinlerden belirlenir. Konuşma becerisi için öğrencilerin dinledikleri/izledikleri belgeselin içeriğine yönelik görüş belirtmeleri, yazma becerisi için de okudukları hikâyenin bir bölümünü yeniden yazmaları istenir.
Ders Saati
34
Alan Becerileri

Metin Tahlili (Anlama): Okuma, Dinleme/İzleme; Edebiyat Atölyesi (Anlatma): Yazma, Konuşma

Eğilimler

E1.1. Merak, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.2. Sorumluluk, E2.5. Oyunseverlik, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.7. Sistematik Olma, E3.10. Eleştirel Bakma, E3.11. Özgün Düşünme

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB 2.2. İş Birliği, SDB 2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.1. Uyum

Değerler

D7. Estetik, D11. Özgürlük, D14. Saygı, D16. Sorumluluk, D19. Vatanseverlik

Okuryazarlık Becerileri

OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB7. Veri Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı

Disiplinler Arası İlişkiler
Tarih, Psikoloji, Sosyoloji
Beceriler Arası İlişkiler
KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.9. Genelleme, KB2.15. Yansıtma, KB3.2. Problem Çözme
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

Metin Tahlili (Anlama)
Okuma
TDE2.1. “Okurun Dünyası” temasında ele alınan metinlerde okumayı yönetebilme
TDE2.2. “Okurun Dünyası” temasında ele alınan metinlerde anlam oluşturabilme
TDE2.3. “Okurun Dünyası” temasında ele alınan metinleri çözümleyebilme
Dinleme/İzleme
TDE1.1. “Okurun Dünyası” temasında ele alınan metinlerde dinleme/izleme sürecini yönetebilme
TDE1.2. “Okurun Dünyası” temasında ele alınan metinlerde anlam oluşturabilme
TDE1.3. “Okurun Dünyası” temasında ele alınan metinleri çözümleyebilme
Edebiyat Atölyesi (Anlatma)
Konuşma
TDE3.1. Duygu, düşünce ve hayal dünyasını etkili yansıtacağı akıcı bir konuşma sürecini yönetebilme
TDE3.2. Görüşlerini açık, etkili ve tutarlı bir biçimde sunmak için konuşma içeriğini oluşturabilme
TDE3.3. Görüşlerini açık, etkili ve tutarlı bir biçimde sunmak için konuşmasında kural uygulayabilme
TDE3.4. Duygu, düşünce ve hayal dünyasına yönelik etkili konuşması için değerlendirmelerini yansıtabilme
Yazma
TDE4.1. Duygu, düşünce ve hayal dünyasını etkili bir şekilde yansıtacağı bir yazma sürecini yönetebilme
TDE4.2. Kurgusunu oluştururken, edindiği söz varlığını da kullanarak bir yazı içeriği oluşturabilme
TDE4.3. Duygu, düşünce ve hayal dünyasını kurgusuna yansıttığı yazısında kural uygulayabilme
TDE4.4. Duygu, düşünce ve hayal dünyasına yönelik hazırladığı yazısı için değerlendirmelerini yansıtabilme

İçerik Çerçevesi

“Okurun Dünyası” temasının içerik çerçevesi şu şekildedir:
• Okuma
• Yazma
• Dinleme/İzleme
• Konuşma
Okuma becerisinin geliştirilmesi için hikâye ve deneme türünde metinler incelenir. Ara metin olarak şiir kullanılır. Böylece, edebî eserlerin okurun anlamasına göre farklı işlevleri olduğu gösterilmiş olur. Okuma metinleri Cumhuriyet Dönemi’nden başlanarak dil ve anlatım bakımından günümüze en yakın özellikleri taşıyan metinlerden seçilir.

Yazma becerisinin geliştirilmesinde öğrencilerin inceledikleri hikâyenin bir bölümünü yeniden kurguladıkları yazılı bir anlatım gerçekleştirilir.
Dinleme/izleme becerisinin geliştirilmesinde çok modlu bir metin kullanılır. Dinleme/izleme metni olarak öğrencilere belgesel türünde bir metin izletilir/dinletilir.
Konuşma becerisinin geliştirilmesinde öğrencilerin inceledikleri belgesel metninin içeriğiyle ilgili görüşlerini beyan ettikleri sözlü bir anlatım gerçekleştirilir.

Anahtar Kavramlar

anlatım biçimleri, (öyküleme, betimleme, açıklama, tartışma), düşünceyi geliştirme yolları (tanımlama, karşılaştırma, sayısal verilerden yararlanma vb.), anlatım özellikleri (duruluk, akıcılık, yalınlık, özgünlük vb.), edebî dil

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Metin Tahlili (Anlama)
Okuma ve Dinleme/İzleme
• Kısa cevaplı sorular
• Kontrol listesi
• Kavram haritası
• Çalışma yaprağı
• Çıkış kartları
• Zihin haritası
• Karşılaştırma tablosu
• Açık uçlu sorular
• Öğrenme günlüğü
Bu temada okumayı yönetme sürecinde kısa cevaplı sorular ve kontrol listesi; anlam oluşturma sürecinde kavram haritası, açık uçlu sorular ve çalışma yaprakları; çözümleme sürecinde ise çıkış kartı kullanılabilir. Dinlemeyi/izlemeyi yönetme sürecinde kısa cevaplı sorular, anlama sürecinde karşılaştırma tablosu, çözümleme sürecinde de zihin haritası ve kontrol listesi kullanılabilir.
Edebiyat Atölyesi (Anlatma)
Konuşma ve Yazma
• Öğrencilerin okudukları hikâyenin bir bölümünü yeniden kurgulayıp yazabilmelerine yönelik bir performans görevi
• Öğrencilerin dinleme/izleme sürecinde inceledikleri belgesel metniyle ilgili sözlü görüş beyan edebilmelerine yönelik bir performans görevi
Öğrencilerin hikâye kurguları; içeriğe uygunluk, etkileyicilik, akıcılık, olay ve betimlemelerin etkili kullanılması vb. ölçütler bağlamında dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilir.
Öğrencilerin belgesel metnine yönelik geliştirdikleri görüşler; içerik, gerçeklik, kurgusallık vb. ölçütler kullanılarak dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilir. Öz değerlendirme ile akran değerlendirmesi yapılarak çeşitlilik sağlanabilir.
Tema Sonu Değerlendirme
Tema sonu değerlendirmede öğrenme günlüğünden yararlanılır.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Bu temada öğrencilerin; hikâye türünün genel özelliklerini ve yapı unsurlarını, şiirle ilgili kavram ve terimler ile şiirin yapı unsurlarını, öğretici metinlerde kullanılan düşünceyi geliştirme yollarını, deneme türüne özgü temel kavram ve terimleri, öğretici metinlerin genel özelliklerini, yazılı ve sözlü anlatım aşamalarını bildikleri kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerin temaya ilişkin temel kabullerini (ön bilgilerini) tespit etmek için soru-cevap, tartışma, görüş oluşturma, beyin fırtınası gibi yöntemler uygulanır.

Köprü Kurma

Öğrencilerin önceki sınıflarda öğrendikleri hikâye türüyle ilgili temel bilgilerden bu temadaki hikâyenin inceleme sürecinde yararlanılır. Önceki temalarda incelemesi yapılan öğretici metinler ve bunlarla ilgili bilgilerden bu temada işlenen denemenin çözümleme aşamasında yararlanılır. Şiir ile ilgili daha önce öğrenilmiş bilgilerin bu temada da kullanılması beklenir. Hikâyenin incelenmesi sürecinde edinilen bilgiler sonraki temalarda olay çevresinde gelişen metinlerin tahlili aşamasında ön bilgi oluşturur. Deneme türünün incelenmesi aşamasında öğrenilen bilgilerden sonraki temalarda işlenecek öğretici metinlerin incelenmesinde yararlanılır. Öğrencilerin bu temada yazar, eser ve okur arasındaki etkileşim hakkında öğrendiği bilgileri günlük yaşamda kullanmalarına ve belirli bir konuya yönelik görüş oluşturmalarına katkı sağlanır.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

Süreç Çerçevesi: Bu temada okuma metni olarak Cumhuriyet Dönemi’nden başlanarak dil ve anlatım bakımından günümüze en yakın özellikleri taşıyan bir hikâye ile bir deneme
metni incelenir. Ara metin olarak bir şiir ele alınarak okuma metinleriyle karşılaştırma yapmak için kullanılır. Ardından öğrencilerden yazılı anlatım ortaya koymaları için inceledikleri hikâyenin bir bölümünü yeniden kurgulayarak yazmaları istenir. Dinleme/izleme sürecinde öğrencilerle çok modlu bir metin olarak belgesel incelenir. Ardından dinlenen/ izlenen çok modlu metnin içeriğine yönelik öğrencilerin görüşlerinin beyan edildiği bir sözlü anlatım gerçekleştirilir.
Metin Tahlili (Anlama)
Okuma
TDE2.1
“Okurun Dünyası” temasının daha iyi anlaşılması için söz varlığı, sanat anlayışı, yazarın eserine kendini yansıtması gibi unsurlar açısından okuru etkileyebilecek farklı metinlerden örnekler gösterilebilir. Bu metinlerin okurun dünyasına nasıl yansıdığının fark edilmesine yönelik kısa cevaplı sorular sorulabilir, beyin fırtınası yapılarak öğrencilerin metinlerin etkileyiciliği ile ilgili temel bir görüş oluşturmaları sağlanır (SDB2.1, E3.5). Böylece öğrencilerin ön bilgileri belirlenerek derse aktif katılımları sağlanır. Okuma metni olarak seçilen hikâyeyi okumaya başlamadan önce öğrencilerden okumaya hazırlık yapmaları, okuma öncesi sorular oluşturmaları; başlık, görsel ve yazardan hareketle metne dayalı tahminde bulunabilmek için metne hızlıca göz atıp görüş oluşturmaları istenir (OB4). Öğrencilerin hikâyeyi okuma amaçlarını belirlemeleri, yapacakları metin incelemesine yönelik strateji belirlemelerinde kolaylık sağlar. Ayrıca okuma  süreçlerini sağlıklı bir şekilde yönetebilmeleri için kontrol listesi oluşturulur.
TDE2.2 ve TDE2.3
Öğrenciler gruplara ayrılır. Gruplara Cumhuriyet Dönemi’nden başlanarak dil ve anlatım bakımından günümüze en yakın özellikleri taşıyan bir hikâye verilir. Her bir gruptan hikâyeyi not alma stratejisine göre okumaları, yazarın metne bakışıyla kendi bakış açıları arasında bağlantı kurmaları istenir. Bunun için soru-cevap tekniğinden yararlanılır (SDB2.3OB9). Okunan hikâyeden edinilen izlenim doğrultusunda yazarın metindeki söz varlığını seçme nedenlerine yönelik tahminlerde bulunulur (KB3.2). Estetik değeri çerçevesinde hikâyenin yapı unsurlarının günümüz yaşantısına yansımaları tespit edilir (D7). Tespit edilen unsurlar okurun dünyasına katkısı bakımından sınıflandırılarak değerlendirilir. Yazarın temayı işlerken yansıttığı duygu, düşünce ve tavırlar anlamlandırılır (SDB2.3).
Daha sonra “SCAMPER tartışma tekniği” kullanılarak her gruptan incelediği hikâye bağlamında aşağıdaki soruları cevaplaması istenir.
1. Hikâyede verilmek istenen ileti nedir?
2. Hikâyedeki iki karakterin rollerini değiştirmeniz istenseydi hangilerini değiştirirdiniz? Bu durum hikâyedeki olay akışını nasıl etkilerdi?
3. Hikâyedeki iletiyi başka hangi edebî tür aracılığıyla verirdiniz? Neden?
4. Okuduğunuz hikâyenin daha kısa ya da daha uzun olması durumunda ne değişirdi?
5. Hikâyeden çıkarılması imkânsız olan unsur nedir? Neden?
6. Hangi unsuru çıkarırsanız hikâyede verilmek istenen ileti değişmez?
7. Kendi yaşantınızdan yola çıkarak hikâyeyi nasıl kurgulardınız? (SDB3.1)
Her grup soruları kendi arasında tartışarak cevaplar (E3.3, E3.11). Ardından cevaplarını nezaket kurallarına dikkat ederek sunar (D14). Grupların cevapları karşılaştırılır. Öğretmen yönetiminde “SCAMPER” sorularını en ilginç ve detaylı cevaplandıran grubun cevabı alınır ve kavram haritası oluşturularak tahtaya yazılır (SDB2.2).
Gruplar, okudukları hikâyenin bir bölümünü seçerek bu bölümü kendi kurgularıyla ve metnin bağlamından kopmadan değiştirir ve “drama” tekniğini kullanarak görev bilinci
içerisinde canlandırır (SDB2.1, E3.3, E3.5, D16).
Grupların çalışmaları grup değerlendirmesi ile değerlendirilir (KB2.15). Grup değerlendirme formlarında olayın grup üyelerinde bıraktığı etki yeniden kurgulanıp yansıtılırken yapılan canlandırmaların hikâyenin genel kurgusuna uygunluğu, dil ve üslup özelliklerine uygunluğu gibi ölçütler yer alabilir (E3.3, E2.5).
Ayrıca sürecin ölçümüne yönelik çıkış kartları hazırlanabilir.
• İkinci okuma metni olarak deneme ele alınır ve öğretici metinlere yönelik metin tahlili aşamaları uygulanır. Hikâye metninin incelemesine benzer şekilde “Okumayı Yönetme” ve “Anlam Oluşturma”ya yönelik çalışmalar gerçekleştirilir. Bu süreçte deneme türünün özellikleri (öğretici bir metin olması, kelimelerin genellikle sözlükteki ilk anlamlarıyla kullanılması, nesnel ve öznel ifadelerin yer alması, anlatım biçimlerinden açıklamanın ağırlıklı olarak kullanılması) dikkate alınarak uygun değişiklikler yapılmalıdır.
İncelenen hikâye ve deneme metinlerinin karşılaştırma tablosu yapılarak bu metinlerin içerik, yapı unsurları, dil kullanımı vb. açılardan karşılaştırılması istenebilir.
Öğrencilerin ara metin olarak belirlenen şiir ile deneme metnini dil ve anlatım yönünden karşılaştırmaları sağlanır. Bunlardan hangisinin dil ve anlatım bakımından daha etkileyici olduğuyla ilgili görüşlerini paylaşmaları istenir. Ortaya konan görüşlerden hareketle bu türlerden hangisinin okurun duygu ve düşünce dünyasına daha fazla katkısı olduğu hakkında çıkarımlarda bulunulur (SDB1.1).
Edebiyat Atölyesi (Anlatma)
Yazma
TDE4.1
Öğrencilere okudukları hikâyenin bir bölümünü yeniden kurgulayıp yazmalarına yönelik performans görevi verilerek yazılı bir ürün ortaya koymaları sağlanır. Performans görevi sınıf içinde gerçekleştirilir.
Öğrenciler performans görevlerini gerçekleştirirken öncelikle hikâyenin hangi bölümünü yeniden kurgulayacağını seçer. Yazma amacı ve hedef kitlesinin özelliklerini göz  önünde bulundurarak yazma tür, yöntem ve stratejisini belirleyip yapılandırır (SDB1.2, E2.2).

TDE4.2
Okuduğu ve incelediği hikâyenin iletisi, yapı unsurları, dil ve anlatım özelliklerine ilişkin bilgiler öğrencilere tekrar hatırlatılır. Öğrencilerin giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinin okur üzerindeki olası etkilerini göz önünde bulundurarak metni kurgulamaları ve hikâyede seçtiği bölümün özellikleri ile kurgulayacakları metnin özelliklerini karşılaştırmaları sağlanır.
Öğrencilerden anlatımlarının etkileyicilik özelliğini ön plana almaları ve metinde kullanacağı söz varlığına, hangi bölümleri yeniden ifade edeceğine karar vermeleri istenir. Öğrenciler, konuyu değiştirmek ve inandırıcılığı artırmak vb. için söz varlığına, üsluba; yazının etkileyiciliğini artırmak için görsel ve işitsel ögelere karar verir. Hazırladıkları yazma planının taslağını sunar ve aldıkları geri bildirimler doğrultusunda gerekli düzenlemeleri yapar (SDB1.2, OB4).
TDE4.3
Öğrencilerden yazma planına göre seçtikleri hikâye bölümünü yeniden kurgulamaları ve estetik bakış açısıyla özgün bir ürün ortaya koymaları istenir (E3.11, D7). Hedef kitle için dikkat çeken bir giriş cümlesi yazmaları ve yazılarını desteklemek amacıyla öyküleyici, betimleyici anlatım biçimleri ile farklı düşünceyi geliştirme yollarını kullanabilecekleri öğrencilere açıklanır. Bağlama uygun atasözü, deyim gibi söz varlığı unsurlarından yararlanarak metnin iletisini şekillendirmeleri sağlanır. Hikâyeden edindikleri duygu ve düşünceleri, vermek istedikleri iletileri kendilerine özgü bir üslupla tutarlı bir şekilde ifade etmeleri gerektiği belirtilir. Dikkat çekici ve kapsayıcı bir başlık belirlemeleri, metni destekleyici görsel unsurlar kullanmaları gerektiği söylenir. Yazılarında olumlu tutum ve değerler bulunması gerektiği açıklanır. Metni oluştururken Türkçenin dil yapısını ve bağdaşıklık ögelerini doğru kullanmaya, yazım ve noktalama kurallarına uymaya özen göstermeleri sağlanır. Daha sonra tamamladıkları hikâye kurgusunu sınıfta arkadaşlarıyla paylaşmaları istenir (E1.5).
TDE4.4
Öğrencilerin yazılı ürünleri, hikâye kurguları; içeriğe uygunluk, etkileyicilik, akıcılık, olay ve betimlemelerin etkili kullanılması vb. ölçütler bağlamında dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Öğrenciler yazma sürecindeki davranış, duygu ve düşüncelerini değerlendirir (SDB1.3). Yazısını içerik, dil ve anlatıma göre değerlendirerek ve sınıf arkadaşlarından aldığı geri bildirimler doğrultusunda özgün yazar kimliğini geliştirir (D11). Yazısını portfolyosuna ekleyerek sonraki yazma çalışmaları için geri bildirim oluşturur.
Metin Tahlili (Anlama)
Dinleme/İzleme
TDE1.1
Öğrencilere okur, eser ve yazar etkileşimine odaklanan bir belgesel dinleyecekleri/izleyecekleri söylenir (SDB2.1, OB2). Buna göre öğrencilerden dinleme/izleme amacını belirlemeleri istenebilir. Kısa cevaplı sorularla öğrenciler, dinleme/izleme amaçlarına uygun dinleme/izleme tür, yöntem ve tekniğini belirleyebilir.
TDE1.2
Öğrencilerden metnin içeriğiyle ilgili tahminler alınır. Tahminler alındıktan sonra bunları ön bilgileriyle karşılaştırmaları istenir. Dinleme/izleme sürecinde karşılaşabilecekleri, anlamını bilmediği kelimeleri belirlemek için not almaları sağlanır (E1.1). Öğrenciler dinleme/izleme sırasında belgeseli hangi açıdan (metinde sunulan bilgileri seçme, ana düşünceyi belirleme vb.) izleyeceklerine dair yönlendirilebilir (E3.2).
Dinleme/izleme sonrasında öğrencilerden dinleme/izleme sırasında not aldıkları, anlamını bilmedikleri kelimeleri söylemeleri istenir (KB2.6). Bu kelimeler tahtaya yazılarak kelimelerin bağlam içinde kullanımı metinden yeniden dinletilir (OB2, OB9). Anlamı bilinmeyen kelimelerin anlamını öğrendikten sonra öğrenciler, metin öncesi tahminleriyle metnin içeriğini karşılaştırma tablosu ile karşılaştırabilir. Dinlediği/izlediği metinde geçen nesnel ve öznel ifadeleri belirledikten sonra öğrencilerden metni özetlemeleri istenir.
Kontrol listesi kullanılarak öğrencilere geri bildirim verilir.
TDE1.3
İzlenen belgeselde yer alan içerik unsurları zihin haritası kullanılarak belirlenir. Öğrenciler dört gruba ayrılır. İlk gruptan metindeki karakterlerin özelliklerini, ikinci gruptan metnin yapı unsurunu, üçüncü gruptan dil ve anlatım özelliklerini, dördüncü gruptan ise metindeki dil işlevlerini belirlemeleri istenir. Gruplardan gelen cevaplar doğrultusunda yönetmenin üslup seçiminin nedenleri sorgulanarak bir genellemeye ulaşılır (SDB2.2, E2.5KB2.9). Ulaşılan genellemeden hareketle metni oluşturan yapı unsurları, dil işlevleri, karakterler, dil ve anlatım özelliklerinin metne katkısı tartışılır.
Belgesele değer katan unsurlar öğrencilerin kendi beğenileri çerçevesinde değerlendirilerek ilgi alanları doğrultusunda etkin dinleyici kimliği oluşturulur (E3.11, KB2.15). Öğrencilerin öğrenme günlüğü kullanarak metnin içeriğiyle günlük hayatı arasında ilişki kurmaları, böylece yönetmenin amacıyla kendi düşünceleri arasındaki benzerlik ve farklılıkları ifade etmeleri sağlanır (SDB2.3).
Edebiyat Atölyesi (Anlatma)
Konuşma
TDE3.1 ve TDE3.2
Öğrencilere dinleme/izleme sürecinde inceledikleri belgesel metniyle ilgili görüş beyan edebilmeye yönelik bir performans görevi verilerek konuşma becerileri geliştirilir.
Öğrenciler, dinledikleri/izledikleri metnin içeriğine yönelik görüşlerini ifade ederken muhatabıyla nasıl etkileşim kuracağına karar verir ve konuşma amacını belirler (KB2.6).
Amacına uygun konuşma tür, yöntem ve tekniklerinden birini seçer (E3.7, OB7). Bu kapsamda öğrencilerin dinleme/izleme metninin içeriğine yönelik görüşlerini eleştirel konuşma çerçevesinde ifade etmesi sağlanır (E3.10). Öğrencilerin eleştirel konuşmalarında sıraya koyma, neden-sonuç/amaç-sonuç ilişkisi kurma gibi eleştirel düşünmenin bileşenlerini
kullanmaları için konuşma amaçlarına göre konuşma stratejisini yapılandırmaları desteklenir.
Belgesel içeriğindeki bilgilerin öğrencinin ön bilgileriyle ilişkilendirilebilmesi için sorucevap etkinliği yapılabilir (E3.5). Bu ilişkilendirme sonucunda öğrencilerin görüşlerini giriş, gelişme, sonuç şeklinde planlamaları sağlanır. Öğrencilerden, konuşmalarını planlarken karşılaştırmalardan yararlanarak ana düşünceyi vurgulamaları istenir. Dilin kullanım alanına uygun olarak ifade edilecek görüşler, ana düşünceye uygun bir söz varlığı ile verilmelidir.
Planlanan konuşmanın hangi beden dili unsurlarıyla destekleneceğini ve hangi görsel ögelerden yararlanılabileceğini belirledikten sonra öğrencilerden konuşma planının taslağını sunmaları istenir (SDB1.2, E1.5). Plan taslağına gelen geri bildirimler sonrasında öğrenciler konuşma planına son şeklini verebilir.
TDE3.3
Öğrenci, dinlediği/izlediği belgesele ilişkin görüşlerini ifade edeceği konuşmasına hazırladığı plana uygun olarak dikkat çekici bir girişle başlar (E1.1). Muhatabının dikkatini konuşmaya çekmek için konuya ilişkin bir deneyimini anlatabilir, dinleyicilere soru sorabilir, bir görsele dikkat çekebilir. Dinleyicilerin dikkatini canlı kılmak için görüşlerini ifade ederken tanımlama, örneklendirme, benzetme gibi düşünceyi geliştirme yollarından faydalanabilir. Fikri tüm yönleriyle ortaya koyan bir söz varlığına sahip olmanın ve bu sayede kendine özgü bir üslup geliştirmenin konuşmayı etkili kılmadaki önemi öğrenciye hatırlatılır. Öğrencilerin konuşmalarında görüşlerini ifade ederken olumlu tutum ve değerleri ön plana çıkarmalarına dikkat edilir. Konuşma süreci anlık olduğu için öğrencilerin kendilerini ifade ederken Türkçeyi etkili kullanmaya özen göstermeleri gerektiğini ekleri ve bağdaşıklık ögelerini doğru kullanmanın konuşmanın etkileyiciliğini artırdığını kavramaları sağlanır. Bu sayede öğrencilerin Türkçe hususunda millî bir bilinç kazanmaları sağlanır ve vatanseverlik değeri vurgulanır (D19).
TDE3.4
Öğrencinin konuşması sırasında ileri sürdüğü görüşler ve muhatabına ulaştırdığı iletiler; içerik, gerçeklik, kurgusallık, beden dilini etkili kullanma durumu vb. ölçütler kullanılarak dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilir. Ayrıca benzer ölçütler ile bu değerlendirmenin akranları tarafından da yapılması sağlanır.
Öğrencinin kendi konuşma performansı sürecini değerlendirmesi, sonraki konuşma görevleri için güçlü ve zayıf yönlerini belirlemesi, ona göre kendine konuşmaya dair yeni hedefler koyması ve böylece özgün konuşmacı kimliği geliştirmesi desteklenebilir (SDB3.1D11, KB2.15).
Tema Sonu Değerlendirme
“Okurun Dünyası” temasının işleniş sürecinde öğrencilerin okuma ve dinleme/izleme metinlerini incelemeleri ile konuşma ve yazma ürünleri birlikte değerlendirilir. Öğrencilerin okuyup incelediği hikâyeyi yeniden kurgularken dinlediği/izlediği metinden hareketle belgesel içeriğine yönelik geliştirdiği görüşler bir arada değerlendirilir. Bunun için öğrencilerden bir öğrenme günlüğü yazmaları istenir. Öğrenme günlükleri incelenerek sözün etkili ve güzel kullanımına ilişkin tespit edilen bilgi eksiklerinin ve kavram yanlışlarının giderilmesine yönelik çalışmalar gerçekleştirilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilerden verilen olay örgüsüne uygun bir hikâye yazmaları istenebilir. Ayrıca seçtikleri bir konuda deneme yazarak bunları okulun çevrim içi ortamına eklemelerine imkân verilebilir.
* Öğrencilerin kendi beğenileri doğrultusunda seçtikleri bir yazara ait denemeden yola çıkarak o konu ile ilgili kendi deneme yazılarını yazmaları ve bunu sınıfta paylaşmaları istenebilir.

Destekleme

Öğrencilerden ön bilgilerine uygun hikâye okumaları ve hikâye haritası oluşturmaları istenebilir. Öğrencilere deneme yazısının temel özellikleri, unsurları ve yazılmış deneme örneklerinin yer aldığı çalışma yaprağı verilebilir. Daha sonra istedikleri bir konuda kısa deneme yazısı yazmaları istenebilir.

Öğretmen Yansıtmaları

Programa yönelik görüş ve öneriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.