T.C. MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI

3. ÖĞRENME ALANI: TRAFİKTE HAKLAR, SORUMLULUKLAR VE İLETİŞİM

Bu öğrenme alanında öğrencilerin trafikteki hak ve sorumluluklarını tanımaları, sorgulamaları, bu hak ve sorumluluklara uygun davranışlar sergilemeleri ve davranış biçimlerinin trafikteki iletişime etkilerini anlamaları amaçlanmaktadır. Bununla birlikte öğrendiklerini trafikte daha bilinçli olmak ve etkili iletişim kurmak için kullanmaları hedeflenmektedir.
Ders Saati
5
Kavramsal Beceriler

KB2.8. Sorgulama, KB2.17. Değerlendirme

Eğilimler

E1.1. Merak, E3.2. Odaklanma, E3.6. Analitiklik, E3.8. Soru Sorma, E3.10. Eleştirel Bakma

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

Değerler

D1. Adalet, D3. Çalışkanlık, D6. Dürüstlük, D12. Sabır, D14. Saygı, D16. Sorumluluk

Okuryazarlık Becerileri

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık

Disiplinler Arası İlişkiler
Görsel Sanatlar, Hayat Bilgisi, İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi, Türkçe
Beceriler Arası İlişkiler
KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.10. Çıkarım Yapma
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

TG. 4.3.1. Trafikteki hak ve sorumluluklarını sorgulayabilme 
a) Trafikteki hak ve sorumluluklarını tanımlar. 
b) Trafikteki hak ve sorumlulukları ile ilgili sorular sorar.
c) Trafikteki hak ve sorumlulukları ile ilgili bilgi toplar.
ç) Trafikteki hak ve sorumlulukları ile ilgili topladığı bilginin doğruluğunu değerlendirir.
d) Trafikteki hak ve sorumlulukları ile ilgili topladığı bilgiler üzerinden çıkarım yapar.


TG. 4.3.2. Davranış biçimlerinin trafikteki iletişime etkisini değerlendirebilme
a) Davranış biçimlerinin trafikteki iletişime etkisine ilişkin ölçüt belirler.
b) Davranış biçimlerinin trafikteki iletişime etkisini gözlemleyerek ölçer.
c) Davranış biçimlerinin trafikteki iletişime etkisine ilişkin gözlem sonuçlarını belirlediği ölçütlere göre karşılaştırır.
ç) Davranış biçimlerinin trafikteki iletişime etkisine yönelik yapılan karşılaştırmalara ilişkin yargıda bulunur

İçerik Çerçevesi

Trafikteki Hak ve Sorumluluklar
İnsan Davranışlarının Trafikteki İletişime Etkisi

Anahtar Kavramlar

hak, iletişim, sorumluluk

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Bu öğrenme alanında yer alan öğrenme çıktılarının değerlendirilmesinde performans görevleri kullanılabilir. Tüm çalışmalar öğrencilerin ürün dosyalarına eklenir.
Trafikteki hak ve sorumluluklarını sorgulayabilme konusunda afiş hazırlamaları için öğrencilere performans görevi verilebilir. Bu görevler analitik veya bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Öğrencilere olumlu ve olumsuz davranışların trafikteki iletişime etkisi konusunda kısa bir senaryo yazdırılarak canlandırma yapmalarına yönelik performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin hak ve sorumluluk kavramlarını bildikleri ve iletişim becerilerine sahip oldukları kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerin;
• "Trafikte yaya ve sürücülerin hakları nelerdir?"
• "Trafikte yaya ve sürücülerin sorumlulukları nelerdir?"
• "Trafikte karşılaştığınız olumlu ve olumsuz bir durumda nasıl iletişim kurarsınız?" gibi açık uçlu sorulara cevap vermesi sağlanarak mevcut bilgileri değerlendirilebilir.

Köprü Kurma

Öğrencilere yaya ile sürücü arasında yaşanan ve geçiş önceliği durumunu anlatan bir senaryo verilir. Bu senaryo üzerinden öğrencilerin trafikteki hak ve sorumlulukları hakkında konuşmaları istenir. Ardından iki sürücü arasında park yeri konusunda yaşanan bir anlaşmazlığı konu alan senaryo sunularak öğrencilerin trafikte doğru iletişim kurmanın önemi ile ilgili düşüncelerini ifade etmeleri sağlanır.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

TG.4.3.1.
Öğrencilerden trafikteki hak ve sorumluluklarını sorgulayabilmeleri beklenir. Bunun için öğrencilerin öncelikle ev ve okuldaki hak ve sorumluluklarına değinilir. Buradan hareketle çocukların trafikteki hak ve sorumluluklarına dikkat çekebilmek için trafikte yaya ve sürücü olmak ya da toplu taşıma araçlarında yolcu olmakla ilgili görseller sunulur. Görsellerin trafikteki engelli bireyler ile evcil hayvanıyla seyahat eden yolcuların hak ve sorumluluklarını da yansıtmasına dikkat edilir. Öğrencilerden trafikteki hak ve sorumluluklar üzerine düşünmeleri istenir ve öğrencilerin merak ettikleri durumu tanımlamaları sağlanır (D1.1, D16.2, E1.1). Ardından öğrencilerden istasyon, Sokratik yöntem, beyin fırtınası, küçük/büyük grup tartışması gibi yöntemlerle yolcu, sürücü, yaya rollerine uygun hak ve sorumluluklar ile ilgili soru listesi oluşturmaları beklenir (E3.8, SDB2.2). Sınıf, öğretmen rehberliğinde iki gruba ayrılır. Bir grup, çevrim içi kaynakları kullanmaya teşvik edilir. Öğrencilerden oluşturdukları listelerdeki soruların cevaplarına yönelik araştırma yapmaları için anahtar kelimeler belirlemeleri ve farklı çevrim içi uygulamalardan arama yapmaları istenir (KB2.6, SDB2.2). Elde ettikleri bilgileri raporlarken dijital kaynakları sentezlemeleri ve fikrî mülkiyet haklarını gözetmeleri beklenir (D6.2, OB2). Diğer gruptan basılı kaynakları kullanarak araştırma yapmaları istenir (D3.3, OB1). Elde edilen bilgiler doğrultusunda engelli bireyleri de dikkate alarak bütün öğrencilerin trafikteki hak ve sorumlulukları üzerine tartışması sağlanır (SDB2.2, SDB2.3). Tartışmanın ardından öğrenciler trafikteki hak ve sorumlulukları üzerine değerlendirmeler yaparak çıkarımda bulunurlar (KB2.10). Süreç sonunda her öğrenci trafikteki hak ve sorumluluklar ile ilgili afiş hazırlar. Bu afişler analitik veya bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Hazırlanan ürünler öğrenci ürün dosyasına eklenir

TG.4.3.2.
Öğrencilerden davranış biçimlerinin trafikteki iletişime etkisini değerlendirebilmeleri beklenir. Öncelikle öğrencilere “Trafikte iletişim denildiğinde aklınıza neler geliyor?” sorusu sorularak beyin fırtınası yaptırılır (E1.1, SDB2.1). Sözlü ve sözsüz iletişim türleri hakkında kısa bilgi verilir ve öğrencilerin konuya odaklanmaları sağlanır (E3.2, SDB2.1). Öğrencilere saygılı, sabırlı, sorumluluk sahibi olma gibi davranışları içeren örnek olaylar sunulur. Bu örnek olaylarda yer alan yaya ve sürücülerin davranışları üzerine sorular yöneltilir. Öğrencilerin cevaplarından hareketle davranış biçimlerinin trafikteki iletişime etkisine yönelik saygılı, sabırlı, sorumluluk sahibi olma gibi davranış ölçütlerine ulaşmaları sağlanır (D12.2, D14.1, D16.2, E3.6, KB2.10, SDB2.2). Daha sonra bu ölçütlerin gözlemlenebilmesi için medyaya yansıyan haberlerden kesitler izletilir. Öğrencilerden haberlerdeki olumlu ve olumsuz davranışları daha önce belirlenen ölçütlere göre değerlendirmeleri istenir(E3.10, SDB2.3, OB1). Öğrencilerin bu haberlerdeki olumlu ve olumsuz davranış biçimlerinin trafikteki iletişime etkisini belirlenen davranış ölçütlerine göre karşılaştırmaları sağlanır (SDB3.3). Ardından cümle ve hikâye tamamlama "Ya olsaydı/olmasaydı ne olurdu?" gibi etkinlikler ile öğrencilerin trafikteki iletişimin nasıl olacağı üzerine yargıda bulunmaları sağlanır (KB2.10, SDB2.3, SDB3.3). Öğretim süreci sonunda öğrencilere olumlu ve olumsuz davranışların trafikteki iletişime etkisi konusunda kısa bir senaryo yazdırılarak canlandırma yapmalarına yönelik performans görevi verilir. Süreç, analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilerden, yaşantılarından hareketle trafikte iletişim hatası sergileyen birine mektup yazmaları istenebilir. Bu mektubun içeriğinde kişilerin trafikte empati kurması gerektiği vurgulanabilir.
Öğrencilerden trafikte sabır, saygı ve empatinin önemini vurgulayan dijital bir hikâye oluşturmaları istenebilir. 

Destekleme

Öğretim sürecini kolaylaştırmak için öğrencilere trafikte sabır, saygı ve empatinin önemini anlatan çizgi film, animasyon, belgesel gibi eğitici içerikler izletilebilir.
Trafikte iletişimin önemine ilişkin görsel ve işitsel materyaller kullanılarak süreç desteklenebilir.
Trafikteki olumlu iletişim örneklerini bulmaya yönelik görsel eşleştirme etkinlikleri yapılabilir.