T.C. MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI

2. ÜNİTE: BİRLEŞİK ÖLÇÜLÜ RİTİM EĞİTİMİ VE HALK OYUNLARIMIZ

Ünitede öğrencilerin birleşik ölçülü ritim kalıplarını tanımaları, bu ritim kalıplarıyla bireysel/eşle/grupla ritmik hareket etmeleri, ritim kalıbına uygun seçilen halk oyunlarını oynayabilme ve sergileyebilme becerilerini geliştirmeleri amaçlanmaktadır.
Ders Saati
22
Alan Becerileri

BEOSAB5. Ritmik Hareket Etme,BEOSAB7. Eşle/Grupla Hareket Etme

Eğilimler

E1.1. Merak, E1.4. Kendine İnanma (Öz Yeterlilik), E1.5. Kendine Güven (Öz Güven), E2.2. Sorumluluk

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.1. Uyum, SDB3.2. Esneklik

Değerler

D3.Çalışkanlık, D6.Dürüstlük, D12.Sabır, D14.Saygı, D19.Vatanseverlik

Okuryazarlık Becerileri

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı

Disiplinler Arası İlişkiler
Müzik
Beceriler Arası İlişkiler
KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.10. Çıkarım Yapma
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

RİHO.6.2.1. Birleşik ölçülü ritim kalıplarıyla ritmik hareket edebilme
a) Ritmik çalışmalarla birleşik ölçülü ritim kalıplarını algılar.
b) Birleşik ölçülü ritim kalıplarıyla yapılan halk oyunları çalışmalarında ritme uygun hareket eder.
c) Birleşik ölçülü ritim kalıpları ile seçilen halk oyunlarının adımlamalarını sergiler.

RİHO.6.2.2. Birleşik ölçülü ritim kalıplarıyla seçilen halk oyunlarında koreografiye uygun eşle/grupla hareket edebilme
a) Seçilen halk oyunlarına özgü koreografi çalışmalarında eşle/grupla hareket ederken rollerini tanımlar.
b) Seçilen halk oyunlarına özgü koreografi çalışmalarında eşle/grupla hareket ederken rollerini yerine getirir.
c) Seçilen halk oyunlarına özgü koreografi çalışmalarında eşle/grupla uyumlu hareket eder.

İçerik Çerçevesi

Birleşik Ölçülü Ritim Kalıpları
Birleşik Ölçülü Ritim Kalıpları ile Müzik Eşliğinde Halk Oyunu Çalışmaları
Koreografi

Anahtar Kavramlar

birleşik ölçülü ritim kalıbı, halk oyunları, müzik

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Bu ünitede yer alan öğrenme çıktıları akran değerlendirme ve kontrol listeleri ile değerlendirilebilir. Ayrıca öğrencilere halk oyunlarının hikâyesine ilişkin broşür, afiş, pano, animasyon vb. performans görevi verilebilir. Performans görevinin değerlendirilmesinde Öğrenci Davranış Kontrol Listesi kullanılabilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin basit ölçülü ritim kalıplarıyla halk oyunları oynayabildiği kabul edilir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilere işitsel kaynaklar kullanılarak basit ölçülü ritim kalıpları içeren müzikler dinletilip öğrencilerin ritimlere ilişkin ön bilgilerini ölçmek amacıyla “Ön Değerlendirme Formu” kullanılabilir.

Köprü Kurma

Öğrencilere birleşik ölçülü ritim kalıpları içeren ritimler dinletilerek “Basit ölçülü ritim ile birleşik ölçülü ritim arasındaki fark ne olabilir?’’ sorusu sorulur ve öğrenciler arasında tartışma ortamı başlatılır. Basit ölçülü ritim kalıplarıyla birleşik ölçülü ritim kalıpları arasında bağlantı kurmaları sağlanabilir.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

RİHO.6.2.1.
Öğrencilere her yörenin kendine has halk oyunları olduğu ve bu oyunların kültürel kimliğini yansıttığı anlatılarak halk oyunlarının kültürel mirasımızın önemli bir parçası olduğu; toplumun tarihini, geleneklerini ve yaşam biçimini yansıttığı açıklanır. Öğrencilere yaşadıkları bölgeye ait halk oyunlarını bilip bilmediklerine ve nasıl öğrendiklerine dair sorular sorulur. Verilen cevaplar doğrultusunda halk oyunlarının gelecek nesillere aktarılması ile ilgili çıkarımda bulunmaları sağlanır (KB2.10, SDB1.1). Görsel, işitsel kaynaklardan yararlanılarak ülkemizde farklı bölge ve yörelerde birleşik ölçülerle oynanan halk oyunları tanıtılır. Öne çıkan halk oyunlarının ritim kalıpları, hikâyeleri, kıyafetleri, bölge ve yöre özellikleri vb. anlatılarak birleşik ölçülerle oynanan halk oyunlarına dair bilgilendirme yapılır. Ülkemiz için halk oyunlarının önemi vurgulanarak Mustafa Kemal Atatürk’ün halk oyunlarını destekleme ve yaygınlaştırmaya verdiği önemden bahsedilir. Görsel ve dijital kaynaklardanyararlanarak, Mustafa Kemal Atatürk’ün oynadığı halk oyunlarından örnekler gösterilip öğrencilerde halk oyunlarını oynamaya yönelik merak uyandırılır (D19.2, E1.1, OB4). Öğrencilere görsel ve işitsel kaynaklardan yararlanarak birleşik ölçülü ritim kalıpları (5/8, 6/8, 9/8, 12/8 vb.) izletilir/dinletilir. Müzik dersi ile ilişkilendirilerek, nota ve vuruş değerleri gösterilip açıklanır. Farklı bölgelere, yörelere özgü müzikler dinletilir. Müziklerdeki ritme farklı vuruş, parmak şıklatma, alkış gibi ritim çalışmalarıyla eşlik edilerek öğrencilerin birleşik ritim kalıplarını algılamaları sağlanır. Sesli sayma çalışmaları ile birleşik ritme
yönelik algıları desteklenir. Birleşik ölçülü ritim kalıpları ile beden perküsyonu uygulamaları yaptırılır. Çalışmalar farklı müzik ve nesneler kullanılarak (ayak vuruş çalışmaları,ritme uygun sözel sayımlar vb.) çeşitlendirilir ve öğrencilerin çalışmalara katılımı sağlanır (D3.4). Birleşik ritim kalıplarıyla oynanan kaşık oyunları, karşılamalar, halaylar, zeybekler, horonlar, tekeler vb. veya kendi yaşadıkları yöreye ait, aile büyüklerinin oynadıkları halk oyunlarından biri ya da birkaçı seçilir. Öğrencilere seçtikleri oyunun hikâyesini araştırmaları
ve bu hikâyeyi tanıtan bir afiş, broşür, pano, animasyon, uygulama vb. hazırlamaları için performans görevi verilir (E2.2, KB2.6, OB1, OB5). Ödevin değerlendirilmesinde Öğrenci Davranış Kontrol Listesi kullanılır. Öğrencilerin kendi kültürlerini tanımaları, kültürleri
ile bağ kurmaları ve farklı bakış açılarını anlamaları için saygı çerçevesinde bir tartışma ortamı oluşturulup sosyal-duygusal farkındalık becerilerinin geliştirilmesi hedeflenir (SDB2.1, SDB2.3). Öğrencilere ritim ve müzik eşliğinde ısınma çalışmaları yaptırılır. Birleşik ölçülü ritim kalıbına uygun seçilen halk oyunlarının adımlamaları basitten zora doğru bölümlere ayrılır. Her bölüm ritim eşliğinde aşamalı olarak gösterilip tekrarlarla öğretmen rehberliğinde çalıştırılır (D3.4). Öğrencilerin hareketleri bireysel ve eşli olarak çalışmasına fırsat verilir. Çalışmalar sırasında öğrencilere kendilerini değerlendirme ve hatalarını düzeltme imkânı verilir. Öğrenme durumunu geliştirmeye yönelik çeşitli yöntemler önerilir ve bu yöntemler uygulanır (ayna yöntemi, akran değerlendirmesi vb.) (SDB1.2, D3.4, SDB2.2). Seçilen oyunun her bölümü müzik eşliğinde tekrarlarla çalıştırılarak öğrencilerin oyunun adımlarına uygun şekilde hareket edebilmeleri sağlanır (D12.3, E1.4). Öğrencilerden çalıştıkları halk oyunlarının adımlamalarını müzik eşliğinde ders ortamında sergilemeleri diğer öğrencilerden ise arkadaşlarını gözlemleyerek ön yargısız ve saygı çerçevesinde akran değerlendirmesinde bulunmaları istenir (E1.5, D6.2, D14.1, SDB2.1). Öğretmenin geri bildirim ve değerlendirmesi ile süreç tamamlanır.

RİHO.6.2.2.
Öğretmen tarafından seçilen halk oyunlarına yönelik (birkaç halk oyunu, potpuri vb.) hareket örüntülerinden oluşan bir koreografi oluşturulur. Oluşturulan koreografi ile ilgili roller tanımlanır. Öğrencilerin bireysel, eşli veya grupla çalışmaları sağlanır. Öğrenciler
oluşturulan koreografide hareketlerin sırasına ve ritmik akışına dikkat ederek rollerini yerine getirirler (D3.4, SDB 3.1, SDB3.2). Öğrencilerin rollerini yerine getirmelerine ilişkin kontrol listeleri ile değerlendirme yapılabilir. Öğrenciler birleşik ölçülü ritim kalıplarıyla
hazırlanan seçili oyunlara özgü koreografiyi eşle veya grupla müziğe uyumlu bir şekilde, eş güdüm içerisinde hareket ederek sosyal etkinlikler, millî bayramlar, tören ve etkinlikler ile önemli günlerde sergilerler (SDB2.2). Öğrencilerde ilgi ve merak uyandırmak amacıyla
belirli gün ve haftalarda görsel tasarım, müzik vb. diğer branş öğretmenlerinin de sürece aktif katılımı sağlanarak spor ortamlarında ve okul bahçelerinde afişler hazırlanıp süslemeler yapılabilir. Bu kapsamda öğretmen-öğrenci iş birliğiyle ritim eğitimi ve halk oyunu uygulamaları, atölye çalışmaları (drama çalışmaları, yarışmalar vb.) gerçekleştirilerek okulda spor kültürü ve anlayışının geliştirilmesi desteklenebilir (E1.1, D3.4).

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Zenginleştirme uygulamaları kapsamında, öğrencilere rol dağılımında daha karmaşık figürlü roller verilebilir.
Öğrencilere profesyonel halk oyunları performansı izleme, daha ayrıntılı çalışma ve analiz görevleri verilebilir.
Öğrencilere çalışmalarda liderlik görevi verilebilir.

Destekleme

Destekleme uygulamaları kapsamında, öğrenciler için hareketler parçalara ayrılarak (adım adım öğrenme tekniği, bireyselleştirilmiş öğretim modeli vb.) her parça ayrı ayrı çalıştırılabilir.
Daha basit düzeyde öğrenme ortamları oluşturularak öğrencinin ihtiyaç duyduğu merkezde daha çok çalışması sağlanabilir.
Öğrencilere serbest zamanlarında öğretmen eşliğinde ek çalışmalar yaptırılabilir.