3. ÜNİTE: PEYGAMBERİMİZİN HAYATINDA ÖNEMLİ BİR HADİSE: BEDİR SAVAŞI
PH.10.3.1. Askerî mücadeleyi gerektiren durumlar konusunda genelleme yapabilme
a) Askerî mücadeleyi gerektiren durumlar hakkında bilgi toplar.
b) Askerî mücadeleyi gerektiren durumların ortak özelliklerini belirler.
c) Askerî mücadeleyi gerektiren durumların ortak olmayan özelliklerini belirler.
ç) Askerî mücadeleyi gerektiren durumlar konusunda örüntüler üzerinden önermede bulunur.
PH.10.3.2. Bedir Savaşı’nın taraflarını karşılaştırabilme
a) İslam ordusu ile müşrik ordusuna ilişkin özellikleri araştırır.
b) İslam ordusu ile müşrik ordusuna dair öğrendiği özelliklere ilişkin benzerlikleri listeler.
c) İslam ordusu ile müşrik ordusuna dair öğrendiği özelliklere ilişkin farklılıkları listeler.
PH.10.3.3. Bedir Savaşı’nın önemini sorgulayabilme
a) Bedir Savaşı ile ilgili merak ettiği hususları tanımlar.
b) Bedir Savaşı hakkında sorular sorar.
c) Bedir Savaşı hakkında bilgi toplar.
ç) Bedir Savaşı hakkında topladığı bilgilerin doğruluğunu değerlendirir.
d) Bedir Savaşı hakkında topladığı bilgiler üzerinde çıkarım yapar.
Savaşa İzin Verilmesi
İlk Askerî Karşılaşma: Bedir Savaşı
Genellemeler:
Bedir, Arap Yarımadası’nda Müslümanlara itibar kazandıran bir savaştır.
Öğrenme çıktıları; gözlem formu, çalışma yaprağı, 5N1K soruları, öz, akran ve grup değerlendirme formları kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilere Bedir Savaşı’yla ilgili bir performans görevi verilebilir.
Öğrencilerin Bedir Savaşı’nın Medine Dönemi’nde gerçekleştiğini bildikleri kabul edilmektedir.
Öğrencilerden Bedir Savaşı’nın Müslümanlar için taşıdığı öneme dair fikirlerini söylemeleri istenir.
Öğrencilere Medine Dönemi’nde nazil olan ve savaşmaya izin veren ayetler ile Hicret’ten sonra yaşanan Bedir Savaşı arasında bağ kurmasına yönelik sorular sorulur.
Öğrencilere Bedir Savaşı ile ilgili merak ettikleri hususların neler olduğu sorulur.
Öğrencilerden, Mehmet Akif Ersoy’un “Çanakkale Şehitlerine” isimli şiirinde Çanakkale’de savaşan askerlerle Bedir ashabı arasında ilişki kurmasının sebepleri hakkında görüş bildirmeleri istenir. Böylece farklı duygu, düşünce ve bakış açılarını anlamalarına (SDB2.3) imkân verilir.
PH.10.3.1
Medine’ye hicretten sonra İslam toplumunun oluşma sürecinde gerçekleşen faaliyetler ele alınır. Bu kapsamda Hz. Peygamber’in Medine’de gerçekleştirdiği sosyal ve siyasi değişim vurgulanır. Mekkeli müşriklerin Hicret’ten sonra Müslümanlara karşı takındıkları tutumlar incelenir. Bu kapsamda münafıkların faaliyetlerine değinilir. Hz. Peygamber’in münafıklarla mücadele metodu incelenerek onun bu konudaki örnekliği ele alınır. Müslümanlara savaş izni verilmesi, ilgili ayetler üzerinden işlenir. Hicret’ten sonra Müslümanların durumu, Mekkeli müşriklerin tutumları ve savaşa izin veren ayetler arasındaki ilişki belirlenir. Bu konu işlenirken zihin haritası tekniği kullanılabilir.
“Seriyye” ve “gazve” kavramları açıklanır. Hz. Peygamber’in ilk seriyyeleri hangi amaçlarla sevk ettiğine değinilir. Hz. Peygamber’in katıldığı savaşların hangi sebeplerle gerçekleştiği açıklanır. Bu kapsamda Hz. Peygamber’in barışa verdiği önem ve savaş hukukuna dair ilkeleri ele alınır. Hz. Peygamber’in gazvelerine ait istatistiksel bilgiler içeren bir grafik hazırlanabilir. Öğrencilerden bu grafiği yorumlamaları istenerek konu matematik ile ilişkilendirilir (OB7). Askerî mücadeleyi gerekli kılan sebepler bir araya getirilip listelenir ve bunların benzer ve farklı yönleri belirlenir. Öğrencilerden askerî mücadelelerin sebepleri konusunda öğrendikleri bilgiler üzerinden günümüzde savaşlara sebep olan durumlar hakkında bir önermede bulunmaları istenir. Bu önermeyi podcast (sesli içerik) hazırlayarak paylaşmaları istenebilir. Yapılan çalışmalar gözlem formuyla değerlendirilebilir.
PH.10.3.2
Bedir Savaşı’nın sebebi ve bu savaş öncesinde her iki ordunun yapmış olduğu hazırlıklar ele alınır. Müslümanların yaptığı hazırlıklar kapsamında Hz. Peygamber’in ashabıyla yaptığı istişarelere değinilir. Bu bağlamda Hz. Peygamber’in istişareye verdiği önem çeşitli örnekler üzerinden ele alınır. Bedir Savaşı öncesinde yapılan istişareler kapsamında; zor durumlara alternatif çözümler üretmenin, yeni durumlara uyum sağlamanın, alınan kararların bireysel ve toplumsal etkilerini değerlendirerek düşünceleri açık fikirlilikle ele almanın (E3.5) önemine değinilir (SDB3.2, SDB3.3). Müslümanların savaş öncesinde azimli ve planlı (D3.1) bir şekilde hareket ettiklerine değinilir. Öğrencilerden her iki ordunun benzer ve farklı yönlerini belirlemeleri istenir. Bu konuda Venn diyagramı kullanmaları istenebilir. Konuyla ilgili bilgi ve becerileri ölçmek için kısa cevaplı ve açık uçlu sorular ile doğru-yanlış sorularından oluşan bir çalışma yaprağı kullanılabilir.
PH.10.3.3
Bedir Savaşı’nın seyri ve sonuçları ayrıntılı bir şekilde ele alınır. Müşriklerin ve Müslümanların Bedir Savaşı sırasında içinde bulundukları durum incelenir. Konu işlenirken ilgili ayetlere yer verilir. Hz. Peygamber’in savaşta esir alınanlara uyguladığı insani muameleye değinilir. Öğrencilerden Bedir Savaşı hakkında 5N1K tekniğiyle sorular üretmeleri istenir. Bu soruları soru kutusuna atmaları ve sırasıyla bu sorulara cevap vermeleri istenebilir. Verilen cevapların doğruluğu öğretmen tarafından değerlendirilir ve anlık dönütler verilir. Öğrencilerden, öğrendikleri bilgilere dayanarak Bedir Savaşı’nın önemi hakkında özgün bir bakış açısıyla (E3.11) çıkarımda bulunmaları istenir. Bu konuda orijinal, kısa, iddialı ve gerçekçi olan, hafızada kalan, doğru bilgi içeren, etkileyici bir cümle yazmaları istenebilir. Ortaya çıkan ürünler evet-hayır kartları ile değerlendirilebilir.
Öğrencilerden performans görevi olarak iş birlikli çalışma yöntemiyle Bedir Savaşı’nı tüm yönleriyle ele alan bir broşür hazırlamaları istenebilir. Yapılan çalışmalar; grup değerlendirme formu ve içinde veri toplama, verileri düzenleme, içerik ve doğruluk ölçütlerinin yer aldığı bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Öğrencilere Bedir Savaşı’yla ilgili harita, zaman çizelgesi ya da grafik bilgi verilebilir. Öğrenciler bu görsellerden yararlanarak savaşın seyrini canlandırmaya veya savaşın sonuçlarını tartışmaya (OB4) teşvik edilebilir.
Öğrenciler, Bedir Savaşı’nın İslam tarihi açısından önemini ortaya koymak amacıyla farklı kaynaklardan araştırma yaparak kendi çıkarımlarını ifade etmeye yönlendirilebilir.
Bedir Savaşı ile ilgili temel bilgileri içeren sorular sorularak öğrencilerin Bedir Savaşı’nın sebep ve sonuçlarını anlamalarına yönelik çalışmalar yapılabilir.
Öğrencilerin savaşın gelişimini takip etmelerine ve detayları öğrenmelerine imkân sağlamak için Bedir Savaşı’nı anlatan bir metin, harita, zaman çizelgesi, video veya animasyon kullanılabilir.
Öğrencilerden Bedir Savaşı’ndaki önemli olayları sıralamaları, savaşın taraflarını ve sonucunu ifade etmeleri istenebilir.