T.C. MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI
"Hayalimdeki Oyun" ünitesinde öğrencilerin grup çalışması yapmaları, liderlik ve iş birliği becerilerini geliştirerek yara-tıcı düşünme ile oyun tasarlama süreçlerine katılmaları hedeflenmektedir. Oyun parçalarını analiz ederek özgün oyunlar tasarlamaları, adil oyun ilkelerini uygulamaları, risk yönetimi yapmaları ve çevreye duyarlı davranmaları amaçlanmaktadır.
Ders Saati
34
Alan Becerileri

BEOSAB8. Adil Oyun Anlayışına Uygun Davranma, BEOSAB9. Grup Liderliği Sergileme, BEOSAB10. Güvenli Ortam Oluşturma

Kavramsal Beceriler

KB2.20. Sentezleme

Eğilimler

E2.1. Empati, E2.5. Oyunseverlik, E3.8. Soru Sorma

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

Değerler

D3. Çalışkanlık, D5. Duyarlılık, D12. Sabır, D14. Saygı, D18. Temizlik

Okuryazarlık Becerileri

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB7. Veri Okuryazarlığı

Disiplinler Arası İlişkiler
Beden Eğitimi ve Oyun
Beceriler Arası İlişkiler
KB2.17. Değerlendirme
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

OTF.6.1.1. Özgün bir oyun sentezleyebilme
a) Tasarlayacağı oyunda kullanacağı bileşenleri belirler.
b) Tasarlayacağı oyunda belirlediği bileşenler arasında ilişki kurar.
c) Bileşenleri bir araya getirerek özgün bir bütün oluşturur.

OTF.6.1.2. Tasarladığı oyun içerisinde adil oyun anlayışına uygun davranabilme
a) Tasarladığı oyunda adil oyun anlayışını açıklar.
b) Tasarladığı oyunda adil oyun anlayışına uygun hareket eder.

OTF.6.1.3. Tasarlanan oyuna ilişkin güvenli ortam oluşturabilme
a) Tasarladığı oyundaki riskleri belirler.
b) Tasarladığı oyunda belirlediği risklere yönelik önleyici tedbirler alır.

OTF.6.1.4. Tasarladığı oyunu oynatırken grup liderliği sergileyebilme
a) Tasarladıkları oyunu oynatırken grup liderliği özelliklerini tanır.
b) Tasarladıkları oyunu oynatırken liderlik özelliklerini gösterir.

İçerik Çerçevesi

Oyun Tasarlama
Adil Oyun Oynama
Güvenlik Önlemleri
Liderlik

Anahtar Kavramlar

adil oyun, güvenlik, kurallar, oyun, oyun bileşenleri, tasarı

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; gözlem formları, öz ve akran değerlendirme, kontrol listeleri ile değerlendirilebilir. Öğrencilerin sınıf, okul, ev veya sokakta kendi aralarında oynadıkları oyunları incelemeleri ve bu oyunların bileşenlerini (oyuncu sayısı, oyun süresi, oyun alanı
vb.) analiz etmeleri için performans görevi verilebilir. Bu görevler, kontrol listeleri veya analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir. Adil oyun içerisinde öğrencilerin aktif katılımını sağlamak için drama tekniğinden yararlanılabilir. Değerlendirmeler için öz değerlendirme ve akran değerlendirme formları kullanılabilir. Risklerin yönetimi için kontrol listesi kullanılabilir ve değerlendirme süreci bu listeye göre yapılabilir. Liderlik yapan ve gözlemleyen öğrencilerden liderlik süreci ile ilgili soru-cevap gibi yöntemlerle sözlü dönütler alınabilir. Oynanan oyunlardan sonra gözlem formları, akran ve öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin bir oyunun bileşen (oyuncu sayısı, süre, alan vb.), dinamik ve kurallarını bildikleri varsayılmaktadır. Hangi malzemeleri kullanacaklarını, iş birliğine dayalı oyun türlerini bildikleri ve bu bilgileri uygulayabilecekleri kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Bildikleri oyunlarla ilgili örnekler vermeleri istenebilir. Öğrencilere bildikleri oyunlarla ilgili sorular yöneltilerek oyunların bileşenleri, dinamikleri, kullanılabilecek malzemeler ve kuralları hakkında bir soru-cevap etkinliği düzenlenebilir. Bu sayede öğrencilerin hazır
bulunuşluk düzeyleri belirlenebilir.

Köprü Kurma

Öğrencilere “Okul, ev ve sokakta ne gibi oyunlar oynuyorsunuz?’’, ‘’Oyun oynarken nelere dikkat edersiniz?’’ gibi sorular sorulup oynadıkları oyunlar üzerinde durularak günlük yaşamdan örnekler ile tasarlayacağı oyunlar arasında ilişki kurmaları sağlanabilir.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

OTF.6.1.1.
Sınıf mevcutları dikkate alınarak öğrencilerin sayışma, molekül oyunu gibi eğlenceli ve etkileşimli yöntemlerle sayıca eşit ve heterojen gruplara ayrılmaları sağlanır. Bu gruplar ile öğrencilerin farklı yeteneklerini ön plana çıkararak onlardan iş birliği içinde çalışmaları
beklenir (SDB2.2). Grup çalışması sırasında öğrencilerin sınıf, okul, ev veya sokakta kendi aralarında oynadıkları oyunları incelemeleri ve bu oyunların bileşenlerini (oyuncu sayısı, oyun süresi, oyun alanı vb.) analiz etmeleri için onlara performans görevi verilebilir.
Bu görevler, kontrol listeleri veya analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir (D3.4, OB7). Süreç boyunca öğretmen, öğrencilerin oyun tasarımına yönelik düşüncelerini yönlendirmek ve onları desteklemek amacıyla öğrencilere rehberlik
edebilir. Öğrencilerin uyum, disiplin, iş birliği gibi değerleri deneyimleyerek öğrenmeleri desteklenir. Grupların oyunlar hakkında elde ettikleri bilgiler doğrultusunda oyun süresi, alanı, kuralları ve oyuncu sayısı gibi temel bileşenler arasında anlamlı ilişkiler kurmaları
beklenir. Bu bileşenler bir araya getirilerek oyunun işlevsel ve eğlenceli bir bütün hâline gelmesi sağlanır. Bu süreçte çalışkanlık ve sorumluluk değerleri vurgulanarak öğrencilerin grup içinde aktif roller üstlenmeleri sağlanır (D3.4). Her grubun oynayacağı oyunu
belirlemesi istenir. Gruplardan oyun tasarlamadan önce benzer oyunları araştırmaları, güvenilir kaynaklardan edindikleri bilgileri analiz etmeleri ve bu bilgileri özgün bir oyun geliştirmek için kullanmaları beklenir (OB1). Oyunların tasarımı sürecinde öğrencilerden
oyun bileşenlerini gözden geçirerek gerekli değişiklikleri yapmaları ve bu bileşenleri birleştirerek anlamlı bir bütün oluşturmaları istenir. Oyun malzemelerinin şekli, ağırlığı, dokusu gibi fiziksel özelliklerinin yanı sıra takımlar arasındaki mesafeler, oyun alanının
büyüklüğü ve yapısı, oyun süresi, puanlama gibi unsurlar üzerinde de değişiklikler yaparak özgün bir oyun tasarlamaları istenir (SDB3.3). Bu süreçte yaratıcılık, eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin geliştirilmesi sağlanır. Öğrencilerden oyun tasarımı sırasında ortak karar almaları, fikir alışverişinde bulunmaları ve empati kurmaları beklenir (D14.1, E2.1).

OTF.6.1.2.
Öğrencilere adil oyun kavramı açıklanır. Ardından "Düşün-Eşleş-Paylaş" tekniğini kullanarak fikirlerini birbirleriyle paylaşmaları sağlanır (D14.1, SDB2.1). Öğrencilerin oyunlarında oyuncular arasında avantaj ya da dezavantaj farkı olmamasına dikkat etmeleri, kuralları
açık ve adil bir şekilde belirlemeleri beklenir. Öğrencilerden oyunlarını adil oyun ilkelerini açıklayarak uygun şekilde tasarlamaları beklenir. Adil oyun içerisinde öğrencilerin aktif katılımını sağlamak için drama, rol yapma, canlandırma gibi tekniklerden yararlanılabilir. Tasarladıkları oyunlarda adil olmayan durumların nasıl çözülebileceği, adil olan oyunların nasıl hissettirdiği, ne düşündürdüğü gibi duygularını ifade etmelerini sağlamaya yönelik sorular sorulabilir (SDB1.1). Öğrencilerden tasarladıkları oyunda adil hareket etmeleri beklenir. Değerlendirmeler için öz değerlendirme ve akran değerlendirme formları kullanılabilir (KB2.17).

OTF.6.1.3.
Oyun öncesi, sırası ve sonrasında oluşabilecek risklerin öğrenciler tarafından kontrol listesi ile belirlenmesi istenir. Oyun alanının canlı, bitki ve çevredeki malzemelere zarar vermeyecek şekilde düzenlenmesi beklenir (D5.2). Ayrıca çevre temizliğine özen gösterilmesi sağlanır (D18.2). Eğer oyun için geniş bir alan gerekiyorsa ve alanda engebe, bank, engel gibi risk faktörleri varsa bunların tespit edilmesi ve alanın oyun oynamaya uygun hâle getirilmesi beklenir. Riskler belirlendikten sonra öğrencilerle birlikte pota ve
voleybol direği gibi engellerin çarpma tehlikesine karşı yumuşak malzemelerle kaplanması sağlanarak spor ortamı ve okul bahçesi öğrencilerde ilgi ve merak uyandıracak şekilde düzenlenebilir. Risk yönetimi için kontrol listesi kullanılabilir ve değerlendirme süreci bu listeye göre yapılabilir (KB2.17).

OTF.6.1.4.
Tasarlanan oyunu oynatacak oyun liderinin belirlenmesi ile ilgili karar alma sürecine her öğrencinin katılımı sağlanır (SDB3.3). Oyunu oynatacak liderin oyunla ilgili kurallar, oyun alanı, kişi sayısı vb. özellikleri bilmesi beklenir. Duracağı yer, alana hâkimiyet, etkili
iletişim, kullanacağı malzeme vb. liderlik özelliklerini göstermesi sağlanır. Tasarlanan oyunların sırayla oynanması istenir (E2.5). Öğrencilerden tasarladıkları oyunları oynatırken liderliği tecrübe etmeleri beklenir. Arkadaşlarına sabır, nezaket ve anlayış göstermeleri
beklenir (D12.1). Oyun liderinin sahip olması gereken özellikleri taşıması ve liderlik etme sürecine hâkim olması istenir. Liderlik yapan ve gözlemleyen öğrencilerden soru-cevap gibi yöntemlerle liderlik süreci ile ilgili sözlü dönütler alınabilir (E3.8, SDB2.1). Oynanılan
oyunlardan sonra sözlü değerlendirmeler yapılabilir. Bu değerlendirmeler yapılırken gözlem formları, akran değerlendirmeleri ve öz değerlendirme formları kullanılabilir (KB2.17).

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Grup içindeki rollerin değişmesi, farklı liderlik yaklaşımlarını deneyimlemesi sağlanarak grup içi etkileşim ve iş birliği artırılabilir. Tasarlanan oyunlar ile ilgili patent başvurusunda bulunmaları konusunda yönlendirmeler yapılabilir.

Destekleme

Oyunları içeren bir rehber hazırlanabilir. Bu rehberde oyuncu sayıları, oyun alanı ve oyunun kuralları gibi temel unsurların nasıl belirleneceği hakkında örnekler verilebilir. Ayrıca oyunların görselleri gösterilerek öğrencilerin oyun kurma sürecini daha iyi anlamaları ve oyun bileşenlerini doğru şekilde belirlemelerine katkıda bulunulabilir.