3. ÜNİTE: OYUNUN ÇEŞİTLİLİĞİ

KB2.7. Karşılaştırma, KB2.14. Yorumlama

E2.2. Sorumluluk, E2.5. Oyunseverlik

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

D2. Aile Bütünlüğü, D4. Dostluk, D9. Merhamet, D14. Saygı, D19. Vatanseverlik, D20. Yardımseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB5. Kültür Okuryazarlığı

OTF.5.3.1. Kültürün oyunların içeriği ve etkilerine ilişkin özelliklerini yorumlayabilme
a) Oyunun kültürel özelliklerini fark ederek ilişkilerini inceler.
b) Geleneksel bir oyunu, günümüz oyunları ile harmanlayarak yeni bir oyuna dönüştürür.
c) Oyunların kültürel unsurları etkilediği ve bu unsurlardan etkilendiğini kendi cümleleri ile ifade eder.

OTF.5.3.2. Günümüz oyunları ile geleneksel oyunları karşılaştırabilme
a) Günümüz oyunları ile geleneksel oyunlara ilişkin özellikleri belirler.
b) Günümüz oyunları ile geleneksel oyunların belirlenen özelliklere ilişkin benzerliklerini listeler.
c) Günümüz oyunları ile geleneksel oyunların belirlenen özelliklere ilişkin farklılıklarını listeler.

Kültürel Oyunlar
Günümüz Oyunları ve Geleneksel Oyunlar

benzerlikler, farklılıklar, geleneksel oyunlar, günümüz oyunları, oyun, oyunun önemi

Bu ünitenin öğrenme çıktıları, kontrol listeleri ve dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Öğrencilerden aile büyüklerinin oyunları ile kendi oynadığı belli başlı oyunları gösteren zaman çizelgeleri oluşturmaları istenebilir. Oluşturulan zaman çizelgeleri
sınıfta sunulabilir. Öğrencilerin özgün ve doğal ortamında oyunlar oynamasının kendisine, ailesine ve çevresine sağladığı katkılar dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Performans görevi olarak öğrencilerin farklı kültürlerin oyunlarını araştırması ve bu
farklılıkların oyuna etkileri ile ilgili yorumlarını içeren kültürel oyunlar hazırlamaları istenebilir. Performans görevi, bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerin geleneksel oyunlar ve günümüz oyunlarına ilişkin ön bilgileri olduğu kabul edilmektedir. Oyunların kültürel özelliklere göre oynanış biçimi ve türünde değişiklikler olduğuna ilişkin ön bilgileri olduğu kabul edilmektedir.

Geleneksel oyunlar ve günümüz oyunları ile kültürel farklılıkların oyun türüne etkisine yönelik ”Sizce geleneksel oyunlar ile günümüz oyunları arasında ne gibi farklılıklar var?”, ”Farklı kültürdeki oyunlara örnek verebilir misiniz?” gibi sorular sorularak öğrencilerin ön
bilgileri yoklanabilir.

Öğrencilere geçmişte insanları oyun oynamaya yönelten nedenler ve bu oyunların sahip olduğu özellikler konusunda açık uçlu sorular sorulabilir. Oyunun farklı kültürleri anlamak için bir araç olarak kullanabileceği üzerinde durulabilir. "Anaokulu ve ilkokul dönemlerinizde oynadığınız oyunlardan hangilerini hatırlıyorsunuz?”, “Oynamaktan en çok keyif aldığınız oyunlar hangileriydi?”, ”Bu oyunları unutamamanızın sebebi ne olabilir?” gibi sorular sorulabilir.

OTF.5.3.1.
Oyunun çocuğun hayatında önemli bir yere sahip olduğu vurgulanarak çocukların Antik Yunan Dönemi'nde ritim ve dans eşliğinde oyunlar oynadığı, Antik Mısır'da tahta ve sıçrama oyunlarıyla ilgilendiği, Türklerde ise gökbörü, kızbörü, çöğen, beyge, yağ satarım bal
satarım, çelik çomak vb. oyunlar oynadığı öğretmen tarafından açıklanır. Farklı kültürlere ait oyunların deneyimlenmesi sağlanır. Öğrencilerden ülkemizin ve farklı ülkelerin oyunlarına ait kültürel özellikleri, benzerlik ve farklılık açısından karşılaştırmaları istenir.
Oyunlardaki farklılıkların kaynakları, farklı kültürlere ait oyunların ortak özellikleri, analoji, rol yapma gibi yöntemlerle fark edilerek ilişkilendirmeleri beklenir (SDB2.3). Rol oynama sırasında öğrencilerin olumlu iletişim dili kullanmaları ve süreçte eğlenerek öğrenmeleri beklenir (SDB2.1). Farklı kültürdeki bir oyun ile geleneksel bir oyunu birleştirerek yeni bir oyuna dönüştürmeleri beklenir. Öğrencilerin dönüştürülen oyunu oynaması sağlanır (E2.5). Oynanan oyundan hareketle kültürel özelliklere saygı duymanın önemi ve insanları farklılıklarıyla kabul etmenin gerekliliği ortaya konulur (D14.1). Öğrenciden oyun ile ilgili kültürel mirasın korunmasında duyarlı davranması beklenir (D19.3, OB5). Öğrencilerden oyunların bir toplumun tarihi, değerleri, normları, inançları, yaşam biçimi, dili gibi kültürel unsurları şekillendirdiğini ve aynı zamanda bu unsurlardan etkilendiğini kendi cümleleriyle ifade etmeleri beklenir (D14.3). Öğrenciler gruplara ayrılır. Performans görevi olarak kültürel farklılıkların oyuna etkileri ile ilgili yorumları içeren farklı kültürel oyunlar hazırlamaları istenir. Bu oyunlarda hem geçmişte hem de günümüzde oynanan oyunlara ait özelliklere yer verilmesi beklenir. Öğrencilerin hazırladıkları oyunları ailesi, arkadaşları ve yakın çevresiyle oynamaları istenir (D2.3, SDB2.2). Performans görevleri, bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

OTF.5.3.2.
Öğrencilere geleneksel oyunlar ile günümüzde oynanan oyunlardan örnekler sunulur ve oynatılır. Öğrencilere geleneksel oyunlarla ilgili daha fazla bilgi edinmeleri gerekliliği fark ettirilir ve öğrenciler araştırma yapmaya yönlendirilir (OB1). Yapılan araştırmalar
doğrultusunda öğrencilerden geçmişte oynanan ilk oyunların taklit oyunları olduğunu ifade etmeleri beklenir. Oyunun oluşma amacının insanların günlük yaşantılarını taklit yoluyla gelecek nesillere aktarmak olduğu açıklanır. Öğrencilerin oyunun toplumsal yaşamdaki önemini yorumlayabilmeleri beklenir (SDB2.3). Teknoloji, küreselleşme, ulaşım vb. gelişmelerin günümüz oyunlarına da yansımış olduğu; oynanma şekli, amacı ve kuralların da değişebildiği hakkında öğrencilerde farkındalık oluşması sağlanır. Öğrencilerin ben kimim, kurt baba, hayvan, mim taklidi vb. oyunları rol yapma, canlandırma ve drama yöntemi ile oynayarak deneyimlemeleri sağlanır (BEOSAB1). Oyun sürecinde arkadaşlarının zorlandığı durumlarda onları cesaretlendiren ve destekleyen davranışlarda bulunmaları teşvik edilir (D9.2, D20.2). Oyun içerisinde edindiği deneyimler sonucunda olay ve durumları çok yönlü bakış açısıyla değerlendirmeleri sağlanır. Oyundaki deneyimlerinden yola çıkarak oyunların farklı kültürden insanları bir araya getirme, eğlendirme, oynayanların becerilerini geliştirme gibi belirgin özelliklere sahip olduğunu anlayarak günümüz ve geleneksel oyunlara ilişkin
özellikleri belirler. Öğrencilerin geleneksel oyunlar ve günümüz oyunlarını karşılaştırarak bu oyunların benzerlik ve farklılıklarını belirleyip açıklamaları sağlanır. Bu süreçte gruptaki her öğrencinin olumlu iletişim kurması ve fikrini beyan etmesine özen gösterilir (D4.2, SDB2.1). Öğrencilerden geçmişte ve günümüzde oynanan oyunların belirlenen özellikler açısından benzer yönlerini listelemeleri istenir. Bu kapsamda oyunların farklı deneyimler sunması, beceri gelişimine katkıda bulunması eğlenceli ve öğretici bir ortam oluşturması, sosyalleşmeye imkân tanıması gibi ortak özellikler üzerinde durulması beklenir. Günümüz oyunlarının geleneksel oyunlardan görsel ve teknolojik açıdan farklılıklar gösterdiğini belirtmeleri beklenir. Öğrencilerden soru-cevap tekniğini kullanarak oyun oynamanın sevdiklerimizle daha çok vakit geçirmemizi sağlayan dolayısıyla sosyal bağları güçlendiren (D2.3) etkili bir öğrenme aracı olduğu konusunu tartışmaları istenir. ‘’Peki sizce aile bireylerinize oyun oynamayı kim öğretmiş olabilir?’’, “Sevdiklerinizle oyun oynamak size ne hissettiriyor?” gibi sorular sorulur (SDB1.1). Öğrencilerden aile büyükleri, arkadaşları ve kendi oynadığı belli başlı oyunları gösteren zaman çizelgeleri oluşturmaları istenir (E2.2, SBAB1.2). Oluşturulan zaman çizelgeleri sınıfta sunulur. Öğrencilerin oluşturduğu zaman çizelgelerindeki oyunlardan bazıları seçilerek oynatılır (BEOSAB1). Öğrencilerin özgün ve doğal ortamında oyunlar oynamasının kendisi, ailesi ve çevresine sağladığı katkılar dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Geleneksel oyunları modern şekilde kendi yorumunu katarak tasarlaması, bu sayede yaratıcılığını geliştirmesi sağlanabilir. Geleneksel ve dijital oyunları toplum üzerindeki etkileriyle inceleyen bir tartışma paneli yapmaları istenebilir. Ayrıca sanatla oyunları ilişkilendirerek toplumsal anlamlarını ifade etmeleri istenebilir. Öğrencilerin geleneksel oyunlardan esinlenerek kendi oyunlarını tasarlamaları sağlanabilir.

Resim ve videolarla oyunların tarihsel gelişimi gösterilebilir. Grup tartışmaları yaparak farklı bakış açılarıyla konuyu keşfetmeleri sağlanabilir. Geleneksel oyunlar bölümler hâlinde açıklanarak bu oyunların kurallarını öğrenmeleri desteklenebilir. Dijital kanallar ile
geleneksel oyunun desteklenmesi sağlanarak teknolojiyle oyunların ilişkisi anlatılabilir. Bilgi kartları ve çalışma yaprakları ile tekrarlar yapılabilir.