1. TEMA: OYUN DÜNYASI

Anlama

TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma

Anlatma

TAB3. Konuşma , TAB4. Yazma

KB2.4. Çözümleme, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.11. Gözleme Dayalı Tahmin Etme, KB2.15. Yansıtma, KB3.3. Eleştirel Düşünme

E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.2. Sorumluluk, E2.5. Oyunseverlik, E3.1. Uzmanlaşma, E3.3. Yaratıcılık, E3.4. Gerçeği Arama, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.7. Sistematik Olma, E3.8. Soru Sorma, E3.11. Özgün Düşünme

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık Becerisi), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), SDB1.3. Kendini Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB3.2. Esneklik

D4. Dostluk, D6. Dürüstlük, D8. Mahremiyet, D14. Saygı, D16. Sorumluluk, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB7. Veri Okuryazarlığı

Dinleme/İzleme
T.D.5.1. Dinlemede/izlemede materyal seçimini yönetebilme
T.D.5.4. Dinlediğinde/izlediğinde geçen anlamını bilmediği söz varlığı unsurlarının anlamını tahmin edebilme
T.D.5.5. Dinlediğinin/izlediğinin yüzey anlamını belirleyebilme
T.D.5.19. Dinlediğinden/izlediğinden hareketle söz varlığını geliştirmeye yönelik çözümleme yapabilme
T.D.5.25. Dinleme/izleme sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Okuma
T.O.5.1. Okumada materyal seçimini yönetebilme
T.O.5.2. Sesli ve sessiz okurken akıcı okuma unsurlarını yönetebilme
T.O.5.3. Okumada strateji ve yöntem seçimlerini yönetebilme
T.O.5.5. Metinde geçen anlamını bilmediği söz varlığı unsurlarının anlamını tahmin edebilme
T.O.5.6. Metnin yüzey anlamını belirleyebilme
T.O.5.21. Metinden hareketle söz varlığını geliştirmeye yönelik çözümleme yapabilme
T.O.5.27. Okuma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Konuşma
T.K.5.1. Konuşma sürecini yönetebilme
T.K.5.3. Konuşmasında amaç ve içeriğe yönelik seçimlerini yönetebilme
T.K.5.4. Konuşmasında ön bilgilerinden yararlanabilme
T.K.5.9. Konuşmasında sesini uygun şekilde kullanabilme
T.K.5.22. Konuşmasını zenginleştirecek biçimde söz varlığını kullanabilme
T.K.5.26. Konuşma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Yazma
T.Y.5.1. Yazma sürecini yönetebilme
T.Y.5.3. Yazısında içerik ve yapıya yönelik seçimlerini yönetebilme
T.Y.5.4. Yazılı üretim ve yazılı etkileşiminde ön bilgilerinden yararlanabilme
T.Y.5.18. Yazısını zenginleştirecek biçimde söz varlığını kullanabilme
T.Y.5.21. Yazım kuralları ve noktalama işaretlerini uygulayabilme
T.Y.5.22. Yazma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme

Materyal Seçmek
Yüzey Anlam
Kendini Uyarlama (Öz Yansıtma)
Sesin Uygun Şekilde Kullanımı
Yazım ve Noktalama

fiziksel oyun, entelektüel oyun, sosyal-duygusal oyun, dijital eğitici oyunlar, sorumluluk, saygı, dürüstlük, yüzey anlam, söz varlığı, noktalama, ön bilgi, vurgu-tonlama ve sesin şiddeti, yazım kuralları, paragraf, yönetme, tahmin

Dinleme/izleme ve okuma becerilerinin öğrenme çıktılarına ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmek için kontrol listesi, cümle tamamlama, boşluk doldurma/açık uçlu soru, sözcük ilişkilendirme, öz değerlendirme görevleri kullanılır. 

Öğrencinin hangi amaçla dinleme/izleme veya okuma yaptığının ayrımına varmasını sağlamak için kontrol listesi kullanılır. Öğrencinin dinlediği/izlediği veya okuduğu metinde geçen anlamını bilmediği söz varlığı unsurlarının anlamını tahmin edebilmesi için cümle
tamamlama görevi verilir. Dinlediği/izlediği veya okuduğu metnin yüzey anlamını belirleyebilmesi için boşluk doldurma ve açık uçlu soru görevleri verilir. Dinlediği/izlediği veya okuduğu metinden hareketle söz varlığını geliştirmeye yönelik sözcük ilişkilendirme görevi kullanılır. Öğrencinin dinleme/izleme ve okuma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilmesi ve sürece kendini uyarlayabilmesi için öz değerlendirme görevi kullanılır. 

Konuşma ve yazma becerilerine ait öğrenme çıktılarına ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmek için öz bildirim, sözcük ve kavram havuzundan seçerek yazma, zihin haritası oluşturma, tartışma, cümle/paragraf yazma çalışmaları yapılarak bu çalışmalarda dereceli puanlama anahtarı ve kontrol listesi kullanılır.

Konuşma ve yazma sürecini yönetebilmede öz bildirim görevinden yararlanılır. Konuşmasında amaç ve içeriğe yönelik seçimleri yönetebilmede dereceli puanlama anahtarı kullanılır. Yazısında içerik ve yapıya yönelik seçim becerisinin gelişmesi için öğrenciye paragraf yazma görevi verilir. Konuşmasında ve yazısında da ön bilgisinden hareketle içerik oluşturabilmesi için sözcük ve kavram havuzundan seçerek konuşma/yazma görevi kullanılır. Öğrencinin konuşmasında sesini uygun bir biçimde kullanabilmesi için sunum yapma görevi verilir. Konuşmasını zenginleştirecek biçimde söz varlığını kullanabilmesi için sorulardan/kavramlardan/görsellerden hareketle sözlü metin oluşturma görevinden, yazısını zenginleştirecek biçimde söz varlığını kullanabilmesi için kelime ve kavram havuzundan seçerek yazma görevinden yararlanılabilir. Yazım kuralları ve noktalama işaretlerini uygulayabilmesi için dikte görevi kullanılır. Konuşma ve yazma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilmesi/kendini uyarlayabilmesi için öz değerlendirme görevi verilir.

Konuşma ve yazma becerilerinde yukarıda verilen üretim görevleri gerçekleştirildikten sonra öğrencinin performansı öğrenme çıktılarına uygun yapılandırılan kontrol listesi veya dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilir. Sonrasında öğrenciye geri bildirim verilir.

Bu temada öğrencilerin sınıf seviyesine uygun dil becerileri ve söz varlığına sahip oldukları kabul edilmektedir.

Öğrencilerin temaya ilişkin temel kabullerini -ön bilgilerini- tespit etmek için soru-cevap, tartışma, beyin fırtınası, kümeleme gibi yöntem ve teknikler uygulanır.

Bu temada yer alan “Dinlediğinin/izlediğinin yüzey anlamını belirleyebilme” ve “Metnin yüzey anlamını belirleyebilme” öğrenme çıktıları, sonraki temalarda derin anlamın belirlenmesiyle ilişkilendirilir.

“Yazım kuralları ve noktalama işaretlerini uygulayabilme” öğrenme çıktısı, sonraki temalarda kullanılacak yazma etkinlikleriyle ilişkilendirilir.

“Konuşmasını zenginleştirecek biçimde söz varlığını kullanabilme” ve “Yazısını zenginleştirecek biçimde söz varlığını kullanabilme” öğrenme çıktıları, sonraki temalarda yapılacak konuşma ve yazma etkinlikleri ile ilişkilendirilir.

Derse başlamadan önce öğrencilerin oyun dünyasına yönelik hazır bulunuşluklarını belirlemek ve varsa gelişmeye açık yönlerini güçlendirmek için gerekli çalışmalar yapılır. Bu çalışmalar kapsamında tema ile ilgili konular (fiziksel oyun, entelektüel oyun, sosyal-duygusal oyun, dijital eğitici oyunlar) ile temaya ait değerler arasındaki ilişkiye yönelik etkinlikler yaptırılır.

Öğrencilere öğrenme çıktısına ve metnin konusuna yönelik ön bilgilerinden yararlanarak cevaplayabileceği sorular sorulup öğrencilerin motive ve derse dâhil olmaları sağlanır. Hazırlık aşamasında gerekirse destekleyici materyaller kullanılır. Öğrencilerin daha önce okudukları, dinledikleri/izledikleri bir materyaldeki yüzey anlamla ilgili yer, zaman, konu, ana fikir, kişi vb. bulmalarına yönelik hazırlık çalışmalarına yer verilir.

Metnin özelliğine göre okuma, dinleme/izleme yöntem ve tekniklerinden bir veya birkaçı uygulanır. Dinleme/izleme veya sesli okuma sürecinde öğrencilerin başkalarını saygıyla (D14.1) dinlemelerini sağlayacak etkinliklere (yönerge verme, bilgi kartı hazırlama, örnek olay gösterme vb.) yer verilir. Öğrenciler okuma, dinleme/izleme çalışmalarını tamamladıktan sonra gerekli görüldüğü takdirde metnin bir bölümü ve/veya tamamı tekrar okunur, dinlenir/izlenir.

Okuma, dinleme/izleme çalışmaları yapılırken öğrencilerin materyal seçimlerini yönetebilmelerine yönelik T.D.5.1 ve T.O.5.1'deki aşamalar uygulanır. Okuma çalışmalarında strateji seçimine yönelik içeriklere yer verilir (T.O.5.3). Sesli ve sessiz okurken akıcı okuma unsurlarını yönetebilmelerini sağlayacak çalışmalar yapılır (T.O.5.2).

Öğrenciler okuduklarında, dinlediklerinde/izlediklerinde geçen ve anlamını bilmedikleri kelime ve/veya kelime gruplarının anlamlarını tahmin eder (T.O.5.5, T.D.5.4). “Oyun Dünyası” temasıyla ilgili söz varlığı geliştirme etkinliklerinde kelimelerin ve/veya kelime gruplarının görsellerle olan ilişkisi ve söz varlığının doğru ve bağlama uygun bir şekilde kullanılmasının dijital iletişimdeki önemi (OB2.6) üzerinde durulur. Ayrıca söz varlığının kültür aktarımındaki önemine dikkat çekilerek söz varlığını geliştirme çalışmalarının aynı zamanda kültürel zenginlik oluşturma yönündeki etkisinden söz edilir (OB5.3). Yeni edinilen söz varlığı aracılığıyla bu söz varlığının ilişkili olduğu diğer kavramlarla ilgili öğrencilerde merak uyandıracak kelime etkinlikleri yapılır (E1.1). Söz varlığı etkinlikleri tasarlanırken öğrencilerin mümkün olduğunca oyun temelli etkinliklerle öğrenmelerini teşvik edecek çalışmalar yapılır (T.D.5.19, T.O.5.21) (E2.5).

Öğrenciler okuduğunun, dinlediğinin/izlediğinin yüzey anlamını belirlerken (T.O.5.6, T.D.5.5) elde ettikleri verileri arkadaşlarıyla etkili bir iletişim kuracak şekilde (SDB2.1, D4.2) paylaşmalarını sağlayacak yönergelere yer verilir. Öğrencilerin düşüncelerini açık fikirlilikle paylaşmalarını sağlayacak (E3.5) etkinlikler düzenlenir.

Okuma, dinleme/izleme sürecinde yüzey anlam belirlenirken ön bilgiler ile okunanlar, dinlenenler/izlenenler arasında ilişki kurmaları sağlanır (T.O.5.6, T.D.5.5). Bu deneyimler, hayatla ilişki kurmayı geliştirecek biçimde olmalıdır. Özellikle her bir geleneksel oyunun somut olmayan kültürel miras ögesi olduğu vurgulanır (D19.3). Bu çalışmaların içeriği, öğrencilerin kültürel mirasımıza önem vermelerini sağlayacak nitelikte olmalıdır. Sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklerle oyunların kültürel farkındalık oluşturmaya yönelik katkısı üzerinde durulur (OB5.1). 

Dijital eğitici oyunlarla ilgili etkinlikler yapılırken öğrencilerin oyunların içeriği hakkında elde ettiği dijital bilgileri karşılaştırmaları ve bu bilgilerden hareketle değerlendirme ve çıkarımda bulunmak yoluyla dijital okuryazarlık becerilerini geliştirmeye yönelik çalışmalara yer verilir (OB2.4). Ayrıca grupla oynanan dijital eğitici oyunlarla öğrencilerin iş birliği becerisi geliştirilir (SDB2.2).

Öğrencilerden konuşma çalışmalarında süreci uygun şekilde yönetmeleri beklenir (T.K.5.1).

Oyun temalı bir görseli yorumlama (OB4.2) ile ilgili konuşmalar yaparken konuşma sürecini yönetmeyle ilgili etkinlikler yapılır (T.K.5.1).

Öğrencilerin farklı amaçlara yönelik konuşma etkinlikleri sırasında şarkılı tekerlemeli oyunlar, taklit oyunları, top oyunları vb. oyun çeşitleri hakkında konuşmaları sağlanır (T.K.5.3).

Oyun dünyası konusunda konuşma çalışmaları yapılırken öğrencilerin ön bilgilerinden yararlanmaları (T.K.5.4), önceki söz varlıklarını ve yeni öğrendikleri söz varlıklarını kullanmaları (T.K.5.22) konuşmalarında seslerini uygun şekilde kullanarak içerik oluşturmaları sağlanır (T.K.5.9).

Öğrencilerden yazma çalışmalarında süreci uygun şekilde yönetmeleri beklenir (T.Y.5.1).

Dijital araçlarla yazı yazarken ahlaki kurallara uygun davranmaya, doğru ve güvenilir olmaya (D6.1,D6.2) dikkat ederek yazma sürecini yönetmeyle ilgili etkinlikler yapılır (T.Y.5.1). Dönem başındaki temalarda veya yeni metin yapısına geçerken paragraf seviyesinde yazma etkinlikleri yapılması (T.Y.5.3) amacıyla betimleyici paragraf yazma çalışmaları yapmaları sağlanır.

Yazılarında ön bilgilerinden yararlanmaları (T.Y.5.4), önceki söz varlıklarını ve yeni öğrendikleri söz varlıklarını kullanmaları sağlanır (T.Y.5.18).Yazma çalışmalarında cümle genişletme ve daraltmaya yönelik uygulamalara yer verilir.

Geleneksel çocuk oyunları, sokak oyunları, kelime oyunları gibi konularda yazma çalışmaları yapılırken sınıf düzeyine uygun yazım kurallarını (büyük harflerin kullanımı) uygular ve noktalama işaretlerini işlevlerine (noktanın cümle bitirme, kısaltma ve sayılardan sonra sıra bildirme; virgülün eş görevli kelime ve kelime gruplarını ayırma, tekrarlanan kelimeleri ayırma, hitap ifadelerini devamındaki ifadelerden ayırma) uygun kullanır. (T.Y.5.21).

Öğrencilerin okuma, dinleme/izleme, konuşma ve yazma becerilerini edinme süreci ile ilgili kendilerine yönelik yansıtma yapmaları sağlanır (T.D.5.25, T.O.5.27, T.K.5.26, T.Y.5.22), (SDB1.3).

Üretim Atölyesi
Öğrencilerin temada işlenen konu ve öğrenme çıktılarına yönelik dijital araçları da kullanarak bir araştırma yapmaları (OB2.1) istenebilir. Öğrencilere dijital ortamları kullanırken kişisel bilgilerin korunmasına yönelik kuralların hatırlatılmasıyla ilgili çalışmalar yapılabilir (D8.2). Araştırma neticesinde edindikleri bilgi ve materyallerden -fikrî mülkiyet haklarını dikkate alarak- uygun dijital uygulamaların kullanımıyla video, bilgi görseli vb. bir içerik hazırlamaları (OB2.3,OB2.7), hazırladıkları çalışmayı sınıfta ya da uygun dijital ortamlarda paylaşmaları sağlanabilir (OB2.5,E3.3).

Öğrencilerin üretim atölyesi yönergelerinde belirtilen sorumlulukları planlanan sürede tamamlamaları sağlanabilir (D16.3), (E2.2).

Temadan hareketle özgün bir oyun (kutu oyunu, kâğıt kalem, sokak oyunu, temel kodlamaya dayalı dijital oyunlar vb.) tasarlanması ve tasarlanan oyunun sınıfta ya da uygun ortamlarda tanıtılması istenir.

Aile büyükleri birincil kaynak olmak üzere “geleneksel çocuk oyunları” üzerine bir araştırma yapılması, eskiden oynanan çocuk oyunları ile günümüzde oynanan çocuk oyunlarının karşılaştırılması, bu karşılaştırmayla birlikte araştırmada ulaşılan oyunlardan oluşan bir tanıtım içeriğinin hazırlanıp sınıfta ya da uygun dijital ortamlarda sunulması istenir.

“Geleneksel çocuk oyunları” üzerine alanında uzman kişiler, öğretmen, ebeveyn vb.lerle röportaj yapılması ve bu röportajın ses dosyası ya da video kaydının dijital araçlar kullanılarak içerik hâline getirilmesi ve bu içeriğin paylaşılması istenir.

Film, kısa film ya da animasyonlarda yer alan “geleneksel çocuk oyunlarına” ilişkin örneklerin tespit edilmesi ve bu örneklerin eleştirel bir gözle değerlendirilerek tespitlerin sınıfta ya da uygun dijital ortamlarda sunulması istenir.

Dinleme/izleme ya da okuma etkinliği öncesinde, metinde geçen önemli kelimeler listelenir ve bu kelimelerin özellikleri (gerçek, mecaz, yan, eş ve zıt anlamları vb.) görsel araçlar ve şematik düzenleyiciler yardımıyla verilir.

Dinleme/izleme ya da okuma etkinliği öncesinde bilgilendirici metinlerdeki kavram, bilgi; öyküleyici metinlerdeki kişi, yer, zaman vb. yapılara ilişkin unsurların yer aldığı kavram ya da hikâye haritası gibi şemalar oluşturulup sunulur.

Tema kapsamındaki öğrenme çıktılarına yönelik çalışmalar yapılırken iş birlikli öğrenme ortamlarının oluşturulması sağlanır.

Dinleme/izleme, okuma metni ya da tema içerisinde yer alan “dijital eğitici oyunlar”, ”geleneksel oyunlar”, ”eğitici kutu oyunları” vb. kavramlar görsel, işitsel araçların sunumu ve şematik düzenleyicilerin kullanımı ile somutlaştırılır.
Okuma ve yazma çalışmalarında işleyişin nasıl olması gerektiği bire bir anlatılarak süreç öğrenci ile yürütülür.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.