2. TEMA: KÜRDİ MAKAMI DİZİSİYLE TOPLU İCRA
SAB11. Müziksel Çalma
E2.2. Sorumluluk, E3.2. Odaklanma
SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği
D3. Çalışkanlık, D7. Estetik, D12. Sabır
OB9. Sanat Okuryazarlığı
Ç.T.6.2.1. Kürdi makam dizisindeki eserleri toplu çalabilme
a) Kürdi makam dizisindeki çalınacak eseri çözümler.
b) Kürdi makam dizisindeki eserleri toplu çalarken çalgıya özgü duruş ve tutuş pozisyonu alır.
c) Kürdi makam dizisindeki eserleri toplu çalarken çalgıya özgü teknikleri kullanır.
ç) Kürdi makam dizisindeki eserleri toplu çalarken müziksel bileşenleri uygular.
Kürdi Makam Dizisi
dizi, kürdi, makam, toplu icra
Temada öğrenme çıktıları; birlikte çalma performans gözlem formu, öğrenci ürün dosyası, öz değerlendirme formu, derecelendirme ölçeği ve akran değerlendirme formu kullanılarak ölçülebilir. Öğrencilere derste çalınan kürdi makamındaki eserleri ve öğretmenin çalışmaları için verdiği eserleri topluluklar hâlinde sınıfta sunmaları istenen bir performans görevi verilebilir. Verilen performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı ve birlikte çalma performans gözlem formu ile değerlendirilebilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmesi için öz değerlendirme formu, birbirlerini değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir.
Öğrencilerin kürdi makam dizisini çalgısında çalabildiği kabul edilmektedir.
Kürdi makam dizisine yönelik çalışma kâğıtları verilir. Şimdiye kadar öğrenilen makamlarla birlikte çeşitli türküler verilerek makamların yazılması istenir.
Öğrencilerden daha önce öğrendikleri diğer makamlarla kürdi makamını karşılaştırarak makamların benzerlik ve farklılıklarını tartışmaları istenebilir. Kürdi makamındaki eserlerin, derin duygusal temalar ve toplumsal hikâyelerle bağlantılı olabileceği üzerine konuşulabilir. Ayrıca öğrencilere eserin sözleri veya hikâyesi üzerinden bir tartışma yaptırılarak eserin anlamını günlük yaşamla ilişkilendirmeleri sağlanabilir.
Ç.T.6.2.1
İlk olarak makam dizisini hatırlatmaya yönelik çalışmalar yapılır. Kürdi makam dizisi belirlenen tempoda önce bireysel sonra toplu bir şekilde icra edilir. Çalışılacak olan kürdi makamındaki eser yansıtılarak nota üzerinden gözlem yapılması istenir (KB2.2). Eser dinletilir, öğrencilerin nota kâğıdından takip ederek türküyü incelemeleri ve eseri çözümlemeleri istenir (OB9). Ardından bireysel olarak deşifre yapılması istenir (E2.2). Deşifre sürecinde öğrencilerin çalgılarına uygun doğru bir duruş ve tutuş pozisyonu almaları sağlanır (D7.2). Ölçüler hâlinde deşifre sürecinin tamamlanması istenir (D12.3). Öğretmen belirlenen çalgı topluluklarını ayrı ayrı ziyaret ederek kontrol eder. Her öğrencinin çalgısına özgü doğru teknikle çalmasına dikkat edilir. Öğrenciler, öğretmenden gelen geri bildirimlere göre teknik, tutuş ve deşifre sürecini tamamlamaya çalışır (D3.1). Oluşturulan karma çalgı gruplarıyla birlikte çalma sürecine geçilir. Türkü grup hâlinde çalınmaya başlar. Çalışma sırasında yavaş tempodan başlayarak, birbirlerinin tempo ve müzikal dinamik uyumuna ve ezgisel yapıya dikkat ederek müziksel bileşenlere uygun çalınması istenir (E3.2, SDB2.1). Öğretmen şef görevini üstlenerek grupları çalıştırır (SDB2.2). Grup çalışmaları bittikten sonra her çalgı topluluğunun şarkıyı icra etmesi istenerek birlikte çalma performansı sergilenir (SDB2.2). Farklı kürdi makamındaki türkülerle çalışmalar yapılır. Öğrencilere derste çalınan kürdi makamındaki eserleri ve öğretmenin çalışmaları için verdiği eserleri topluluklar hâlinde sınıfta sunmaları istenen bir performans görevi verilebilir. Verilen performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı ve birlikte çalma performans gözlem formu ile değerlendirilebilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmesi için öz değerlendirme formu, birbirlerini değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir.
Bu süreçte kürdi makamında farklı türküler verilerek oluşturulan topluluklarla çalınması istenebilir. Öğrenciler, belirli bir tema veya motif etrafında doğaçlama yaparak melodiyi daha özgün bir hâle getirerek doğaçlama çalışmaları yapabilir.
Bu süreçte öğrencilere eserle ilgili detaylı bir hazırlık süreci sunarak parçaya her yönüyle hâkim olmalarını sağlamak önemlidir. Prova sırasında eksik kalan noktalar üzerinde çalışılabilir. Kürdi makamındaki türkülerin yavaş tempoda çalınması istenebilir.