1. TEMA:İNSAN SESİ

KB1. Temel Beceriler, KB2.5. Sınıflandırma

E1.1. Merak, E3.2. Odaklanma, E3.7. Sistematiklik

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.1. İletişim

D3. Çalışkanlık

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık

BSE.7.1.1. İnsan sesini oluşturan organları sınıflandırabilme
a) Sesi oluşturan organları belirler.
b) Sesi oluşturan organları özelliklerine göre ayırır.
c) Sesi oluşturan organları tasnif eder.
ç) Sesi oluşturan organları isimlendirir.
BSE.7.1.2. İnsan ses türlerini ayırt edebilme

İnsan Sesini Oluşturan Organlar
İnsan Sesi Türleri

alto, artikülasyon, bariton, bas, çocuk, fonasyon, insan sesi, mezzosoprano, organ,
rezonans, ses, solunum, soprano, tenor

Öğrenme çıktıları, performans görevi, gözlem formu, öz değerlendirme formu, değerlendirme soruları, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Öğrencilere insan sesini oluşturan organlar ile ilgili açıklayıcı bir görsel materyal hazırlayabilecekleri performans görevi verilebilir.

Öğrencinin insan sesinin oluşumunu ve anatomik yapısını bildiği kabul edilmektedir

Öğrencilere çeşitli ses örnekleri (çocuk, kadın, erkek, soprano, alto, tenor, bas gibi) dinlettirilerek bu seslerin hangi yaş grubuna, cinsiyete ve ses türüne ait olduğunu tahmin etmeleri istenebilir.

Öğrenciden aile üyelerinin seslerini ve çevresindeki insan seslerini düşünmeleri istenebilir. Çevrelerindeki kalın ve ince sesli kişilere örnek vermeleri istenerek sesin yaş, cinsiyet, kalınlık ve incelik özelliklerini anlamaları sağlanabilir.

BSE.7.1.1
Daha önceki sınıf düzeylerinde öğrenilen bilgileri pekiştirmek için sorular sorularak konuya ilişkin merak oluşturulur (E1.1). Örneğin ”İnsan sesi nasıl oluşur?” ”Sesi oluşturan organlar nelerdir?” ”Bu organların benzerlikleri ve farklılıkları nelerdir?” gibi sorular sorulabilir. Duygu ve düşünceler ifade edilirken sözlü etkileşim sağlanabilir (SDB2.1). Böylelikle, ses oluşturan organlar belirlenir (KB2.4). Öğrencilere sesin oluşumuna katkı sağlayan organların üç ana gruba ayrıldığı (solunum sistemi organları, ses telleri, rezonans ve artikülasyon organları) bilgisi verilerek bilgi ihtiyacını fark etmeleri sağlanır (OB1). İnsan sesini oluşturan organlarıözelliklerine göre ayıracağı performans görevi verilir. Örneğin öğrencilere ses oluşumunu sağlayan organlar ve özellikleri ile ilgili kavram haritası oluşturma görevi verilebilir ya da öğrencilerden öğrendikleri bilgileri kullanarak dijital araçları (OB2) kullanabileceği sınıflandırma sunumu yapmaları istenebilir. Bu etkinlikler sayesinde, insan sesi oluşturan organlar görev ve özelliklerine göre ayrılarak konu somutlaştırılır, sınıflandırma ve analiz becerileri geliştirilir ve bireylerin kendilerine uygun görevleri almaya istekli olmaları sağlanır (D3.4). Öğrencilerden sesi oluşturan organların isimlerini bir kâğıda liste hâlinde yazmaları istenir. Bu organları birbiriyle ilişkisinden yola çıkarak (KB2.4) tasnif etmesi beklenir. Böylelikle, sesi oluşturan organlarla ilgili önceki bilgiler ilişkilendirilerek (SDB1.1) mevcut durum incelenir; hiyerarşik, nedensel ya da mantıksal ilişkiler ortaya konulabilir (KB2.13). ” Solunum organları nelerdir?” ”Artikülasyon organları nelerdir?” ”Rezonans organları nelerdir?” gibi sorular sorulur. Öğrenciler mevcut konuyla ilgili öz bilgisi ile elde ettiği ilişkilere dayalı unsurlardan uyumlu bir bütün oluşturarak (KB2.13) listeye yazdığı organları düzenli, odaklı (E3.2) ve gayretli bir şekilde ”fonasyon”, ”solunum”, ”artikülasyon” ve ”rezonans” organları olarak sınıflandırıp isimlendirirler (E3.7). Süreç, gözlem formu, öz değerlendirme formu, değerlendirme soruları ve kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

BSE.7.1.2
Daha önceki sınıf düzeylerinde öğrenilen bilgileri pekiştirmek için sorular sorularak konuya ilişkin merak oluşturulur (E1.1). Örneğin ”İnsan sesinin cinsiyete göre farklılıkları nelerdir?” ”Kadın ve erkek sesi incelik-kalınlık yönünden nasıl isimlendirilir?” gibi sorular sorularak insan ses türlerini belirleyebilir (KB2.7). Öğrenci duygu ve düşüncelerini ifade ederken sözlü etkileşim sağlayabilir (SDB2.1). Öğrencilere insan seslerindeki tını farklılıklarını ayırt edebilmeleri için yaş, cinsiyet, kalınlık ve incelik gibi farklılıklara sahip olan insan sesine yönelik çeşitli dinleme etkinlikleri yapılır. Kadın (alto, mezzosoprano, soprano), erkek (bas, bariton, tenor) ve çocuk sesleriyle ilgili örnekler dinletilir. Böylelikle öğrenciler işittiği seslerin tını farklılıkları ile ilgili önceki bilgilerini ilişkilendirip (SDB1.1) insan ses türlerini ayırt edebilir. Süreç, dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu ve değerlendirme soruları ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerden sesi oluşturan organlara yönelik çeşitli görsel materyaller hazırlaması istenebilir. Öğrencilerin yaratıcılıklarını geliştirebilecekleri ve ses türlerine dair bilgilerini kullanmalarını sağlayacak çalışmalar yaptırılabilir. Örneğin öğrenciden hayalî bir sanatçı tasarlaması, bu sanatçının yaş, cinsiyet, ses özelliklerini belirlemesi ve bu sanatçı için sahne performansı tasarlayıp sunması istenebilir. Alto, mezzosoprano, soprano, bas, bariton ve tenor ses grubundan seçkin sanatçıları araştırması istenebilir.

Sesi oluşturan organlara yönelik çeşitli görsel ve işitsel materyaller kullanılabilir. Alto, mezzosoprano, soprano, bas, bariton ve tenor ses grubundan seçkin sanatçılardan örnek eserler dinletilebilir.