2. TEMA: FARKLI RİTİMLER

SAB12. Müziksel Yaratıcılık, SAB13. Müziksel Hareket

KB2.20. Sentezleme

E1.1. Merak, E2.3. Girişkenlik, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.6. Analitiklik, E3.9. Şüphe Duyma

SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği

D3. Çalışkanlık, D7. Estetik, D10. Mütevazılık, D16. Sorumluluk, D20. Yardımseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB9. Sanat Okuryazarlığı

BOM.5.2.1. Vücudunu ritim çalgısı gibi kullanarak özgün bir ritim oluşturabilme
a) 5/8’lik ezgilerdeki 2 ve 3 zamanlı vuruşları belirler.
b) 2 ve 3 zamanlı vuruşlar arasında ilişki kurar.
c) 2 ve 3 zamanlı vuruşları birleştirerek özgün bir bütün oluşturur.
BOM.5.2.2. Dinlediği ve söylediği müziklere ritim çalgıları ile eşlik edebilme
a) Dinlediği ve söylediği müziklerin vuruşlarını belirler.
b) Dinlediği ve söylediği müziklere eşlik edeceği ritim kalıbını seçer.
c) Seçtiği ritim kalıbıyla dinlediği ve söylediği müziklere ritim çalgılarıyla eşlik eder.
BOM.5.2.3. Farklı ritmik yapıdaki ezgilere uygun hareketler sergileyebilme
a) 5/8’lik ezgilere uygun hareketler belirler.
b) 5/8’lik yapıdaki ezgilere uygun hareketler sergiler.
BOM.5.2.4. Şarkı veya türkülerdeki farklı bölümleri dansa dönüştürebilme
a) Şarkı veya türkülerdeki farklı bölümleri belirler.
b) Şarkı veya türkülerdeki bölümlere uygun hareketler seçer.
c) Hazırladığı dansı sergiler.

Dans
Hareket
Ritim

aksak ritim, alkış, bedensel hareketler, ezgi cümleleri, ritim çalgısı, ritim kalıbı

Öğrenme çıktıları; grup değerlendirme formu, performans görevi, öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu kullanılarak ölçülebilir. Öğrencilere farklı ritmik yapıdaki şarkı ve türkülere uygun hareketler oluşturabileceği ve müziklerdeki farklı bölümleri dansa dönüştürebileceği performans görevi verilebilir. Verilen performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmesi için öz değerlendirme formu, birbirlerini değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir. 

Öğrencilerin vücutlarını ritim çalgısı gibi kullanarak dinlediklerini müziklerin ritmine uygun hareketler sergileyebildikleri, dinledikleri ve söyledikleri müziklere ritim çalgıları ile eşlik edebildikleri ve farklı ritmik yapıdaki ezgilere uygun hareketler oluşturabildikleri kabul edilir. 

Öğrencilere bir müziğe eşlik ederken hangi ritim çalgısını kullanmak istedikleri sorulabilir. Farklı ritmik yapıdaki müziklere uygun hareket etme becerileri gözlemlenebilir.

Öğrencilerin bildikleri farklı ritmik yapıdaki şarkı ya da türküyü söylemeleri istenebilir. Öğrencilere müziklerdeki farklı bölümleri belirlemelerine ve bu bölümlere uygun hareket oluştururken nelere dikkat edeceklerine yönelik sorular sorulabilir.
 

BOM.5.2.1
Öğrencilere 5/8’lik aksak ritimli ezgiler dinletilir. Öğrencilerin ezgileri merak içinde dinlemeleri, aksak ritimlerdeki 3 zamanlı vuruşu belirlemelerine yönelik ipuçları verilerek saymaları sağlanır (E1.1). 3 zamanlı vuruşu hissettiklerinde alkışla ezgilere eşlik ederek 2 ve 3 vuruşları belirlemeleri sağlanır (E3.9). 2 ve 3 zamanlı vuruşlar bir araya geldiğinde 5/8’lik aksak ritimleri oluşturduğu anlatılır (OB1). 3 zamanlı vuruşlarda göğse vurarak, 2 zamanlı vuruşlarda alkış yaparak aksak ritimlerin pekiştirilmesi sağlanır. Öğrencilere 5/8’lik ezgilere vücutlarını kullanarak eşlik edebilecekleri grup çalışmaları yaptırılır (SDB2.1, D3.4). Öğrencilerin grup içi etkinliklerde sorumluluklarını yerine getirmesi beklenir (D3.4). Ardından öğrencilerden kendi belirledikleri hareketlerle kendi oluşturdukları aksak ritim kalıplarına eşlik ederek özgün çalışmalar ortaya koymaları istenir (E3.3). Yapılan çalışmalar grup değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmeleri için öz değerlendirme, arkadaşlarını değerlendirmeleri için akran değerlendirme formu kullanılabilir.

BOM.5.2.2
Öğrencilere 5/8’lik şarkı veya türküler dinletilir. Öğrencilerin 5/8’lik şarkı veya türkülere alkışla eşlik etmesi istenerek müziklerin vuruşlarını odaklanarak belirlemesi sağlanır (E3.2). Öğrencilerden 5/8’lik bir şarkı veya türkü seçmesi ve bu şarkı veya türküye uygun ritim kalıpları oluşturması istenir (E3.3). Öğrencilerin oluşturdukları ritim kalıplarından birini seçmesi sağlanır. Öğrencilere şarkılara ritim çalgılarıyla eşlik ederken bazı vuruşların kuvvetli, bazı vuruşların hafif yapılmasının anlatımı kuvvetlendirebileceği hatırlatılır. Öğrencilerden yapılacak çalışma için bir ritim çalgısı seçmesi istenir. Öğrencilerin seçtikleri 5/8’lik şarkı veya türküyü söylerken seçtikleri ritim çalgısı ve ritim kalıbıyla şarkı veya türküye eşlik etmesi beklenir. Öğrencilerin hazırladıkları çalışmaları sergileyebilecekleri ortamlar oluşturulur. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmeleri için öz değerlendirme formu kullanılabilir.

BOM.5.2.3
Öğrencilerin dijital kaynaklardan yararlanarak daha önce öğrendikleri 5/8’lik şarkı veya ürküleri listelemeleri sağlanır (OB2). Öğrencilerin gruplara ayrılması istenir. Grupların 5/8’lik şarkı veya türkülerden birini seçmesi beklenir. Bu çalışmalar grup etkinlikleri şeklinde yaptırılarak öğrencilerin grup iletişimine katılması, yeni fikir ve önerilere açık olması, görev bilincine sahip olması ve girişkenliğini arttırması sağlanır (SDB2.1, E3.5, D16.3, E2.3). Seçilen şarkı veya türkünün içselleştirilmesi ve 3 zamanlı vuruşlarının belirlenmesi için farklı etkinlikler yapılır. Öğrencilere 3 zamanlı vuruşlarda daha büyük ve akıcı, 2 zamanlı vuruşlarda ise daha kısa ve hızlı hareketler seçebilecekleri bilgisi verilir (OB1). Gruplardan iş birliği içinde seçtikleri şarkı veya türküye uygun hareketler belirlemeleri istenir (E3.3). Gruplara seçtikleri şarkı veya türküye uygun hareketler belirlerken jest ve mimiklerini kullanmanın anlatımı kuvvetlendirebileceği hatırlatılır. Grupların seçilen şarkı veya türküye hareket oluştururken jest ve mimiklerini de kullanmaları beklenir. Grupların hazırladıkları çalışmaları sergilemeleri sağlanır. Çalışmalar sergilenirken şarkının konusuna ve duygusuna uygun kostüm ve dekordan yararlanılması istenir (SDB2.2, OB9). Öğrencilere farklı ritmik yapıdaki şarkı ve türkülere uygun hareketler oluşturabilecekleri performans görevi verilebilir.

BOM.5.2.4
Öğrencilerin daha önce öğrendikleri 2 ya da 3 bölümlü şarkı veya türkülerden birini seçmeleri istenir. Şarkı veya türkünün bölümlerinin belirlenmesine yönelik soru cevap tekniği kullanılır (E3.6). Şarkı veya türkünün bölümleri belirlenirken şarkı veya türkünün duygusuna ve ritmik yapısına uygun hareketler seçilmesi gerektiği hatırlatılır. Örneğin yavaş hızdaki bölümlerde daha ağır, çabuk hızdaki bölümlerde daha enerjik hareketler tercih edilmelidir. Öğrencilere bu şarkı veya türküyle bir grup etkinliği yapacakları söylenir (SDB2.1, D3.4). Oluşturulan grupların iş birliği içinde çalışması sağlanır (SDB2.1). Öğrencilere grup çalışmaları sırasında ılımlı, iyimser ve sabırlı yaklaşımlar sergilemeleri, saygılı, nazik ve yardımsever olmaları gerektiği hatırlatılır (D10.3, D20.3). Şarkı veya türküdeki bölümler için seçecekleri hareketlere birlikte karar verileceği vurgulanır. Öğrencilerin şarkı veya türküdeki bölümlerin duygusuna ve ritmik yapısına uygun hareketler seçmesi sağlanır. Öğrencilerin sınıf etkinliği olarak hazırladıkları dans çalışmalarını belirli gün ve haftalar ile ilgili etkinliklerde sunmaları istenir (OB9). Çalışmalar sergilenirken şarkının konusuna ve duygusuna uygun kostüm ve dekordan yararlanılması sağlanır (SDB2.2, OB9). Materyallerden yararlanarak performans sergilemenin özgün üretkenliğe katkıda bulunduğu vurgulanır (D7.2). Yapılan çalışmalar grup değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir. Öğrencilere müziklerdeki farklı bölümleri dansa dönüştürebileceği çalışmalar için performans görevi verilebilir.

Öğrencilere 5/8’lik aksak ritimli bir şarkıya vücudunu ritim çalgısı gibi kullanarak hareket oluştururken her vuruş için ayrı hareket kullanmaları söylenebilir. Vücudunu ritim çalgısı gibi kullanarak dinlediği müziklerin ritmine uygun hareketler sergileyebilme sürecini zenginleştirmek için farklı türlerde ve ritimlerde müzikler kullanılabilir. Öğrencilerden aynı müziğe her seferinde farklı hareketler kullanmaları istenebilir. Öğrencilere grup çalışmaları yaptırılarak öğrencilerden uyumlu hareket etmeleri istenebilir. Ritimle zıt hareketler yapmaları istenerek öğrencilerin ritmi daha derin bir şekilde anlamalarını sağlanabilir. Öğrencilerden Türk müziğinde kullanılan aksak ritimleri araştırması ve bu çalışmaları sınıfta sergilemesi istenebilir. Araştırmaları sonucunda grup çalışması yaptırılarak öğrencilerden uyumlu hareket etmeleri istenebilir. Öğrencilerden farklı materyaller kullanılarak yapılan ritim çalışmaları ile ilgili dijital kaynaklardan araştırma yapmaları ve araştırmalarını sunmaları istenebilir. Öğrencilerden farklı kültürlerin ritmik yapılarını ve bu kültürlerin danslarını araştırmaları istenebilir. Öğrencilerin araştırma sonuçlarını paylaşmaları ve bu ritimlere uygun hareketler sergilemeleri sağlanabilir. Öğrencilere şarkı veya türkünün sözlerine ya da duygusuna uygun bir tema verilerek onların hareketlerini bu temaya uygun şekilde oluşturmaları istenebilir. Öğrencilerin şarkıların bölümleri için farklı dans türleri kullanmaları sağlanabilir.

Öğrencilerin 5/8’lik aksak ritmi kavramaları için yavaş tempoda bir şarkı veya türkü seçilerek bu şarkı veya türküye alkışla ve sayarak eşlik etmeleri sağlanabilir. Şarkı ve türkülerdeki 2 ve 3 zamanlı vuruşlara farklı hareketler kullanılabilir (Örneğin 2 zamanlı vuruşta alkış yapma, 3 zamanlı vuruşta dizlere vurma vb.). Öğrencilere yavaş hızda 5/8’lik aksak ritimli bir şarkı ya da türkü dinletilerek şarkının ritmini saymaları istenebilir. Öğrencilerin 5/8’lik şarkı ya da türkülere basit ritim kalıpları kullanarak eşlik etmeleri sağlanabilir. Öğrenciler şarkı ya da türküye tek bir ritim kalıbıyla eşlik edebilir. 5/8’lik ölçü basit bir şekilde anlatılarak öğrencilerin ritmi anlamalarına yardımcı olunabilir. Ritmi kavramaları için ritme uygun yürüme çalışmaları yaptırılabilir. Öğrencilerin 5/8’lik aksak ritimli bir şarkı veya türküye tek bir hareketle eşlik etmeleri sağlanabilir. Çalışma için yavaş tempolu bir şarkı veya türkü seçilebilir. Öğrencilere şarkı veya türküdeki bölümler tanıtılabilir. Hareketlere basit adım ve hareketlerle başlanabilir. Öğrencilerin şarkı ya da türkünün bölümlerini kavramaları için görsel, işitsel ve dijital kaynaklardan faydalanılabilir.