T.C. MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI

1. TEMA: MÜZİK DİLİ

Bu temada öğrencilerin İstiklâl Marşı’nı gürlük basamaklarına dikkat ederek söyleyebilmeleri, farklı türdeki eserler ile belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri söyleyebilmeleri, ortak repertuvardaki eserleri söyleyebilmeleri, müzik eserlerine bedensel hareketlerle eşlik edebilmeleri ve müzik yazısını çözümleyebilmeleri amaçlanmaktadır.
Ders Saati
12
Alan Becerileri

SAB10. Müziksel Söyleme Becerisi, SAB13. Müziksel Hareket Becerisi

Kavramsal Beceriler

KB2.4. Çözümleme Becerisi

Eğilimler

E1.1. Merak, E1.4. Kendine İnanma (Öz Yeterlilik), E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.2. Odaklanma

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB2.1. İletişim Becerisi, SDB2.2. İş Birliği Becerisi

Değerler

D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D11. Özgürlük, D13. Sağlıklı Yaşam, D14. Saygı, D15. Sevgi, D19. Vatanseverlik

Okuryazarlık Becerileri

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB9. Sanat Okuryazarlığı

Disiplinler Arası İlişkiler
Türkçe, Sosyal Bilgiler, Matematik, Beden Eğitimi, Kültür ve Medeniyetimize Yön Verenler
Beceriler Arası İlişkiler
SAB9. Müziksel Dinleme Becerisi, KB2.13. Yapılandırma Becerisi
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

MÜZ.7.1.1. İstiklâl Marşı’nı gürlük basamaklarına dikkat ederek söyleyebilme
a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) İstiklâl Marşı’nın müziksel bileşenlerini uygular.
MÜZ.7.1.2. Farklı türdeki eserleri söyleyebilme
a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.
MÜZ.7.1.3. Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri söyleyebilme
a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.
MÜZ.7.1.4. Ortak repertuvardaki eserleri söyleyebilme
a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.
MÜZ.7.1.5. Müzik eserlerine bedensel hareketlerle eşlik edebilme
a) Ritmik yapıya/eserin anlamına uygun hareketler belirler.
b) Ritmik yapıya/eserin anlamına uygun hareketler sergiler.
MÜZ. 7.1.6. Müzik yazısını çözümleyebilme
a) Müzik yazısının parçalarını belirler.
b) Müzik yazısının parçaları arasındaki ilişkileri belirler.

İçerik Çerçevesi

İstiklâl Marşı
Farklı türdeki eserler
Belirli gün ve haftalarla ilgili eserler
Ortak repertuvar
Bedensel hareketler
Temel müzik sembolleri

Anahtar Kavramlar

3/4 ölçü sayısı, onaltılık nota ve sus değeri, uzatma noktası, do1-do2 arası sesler, röpriz,
dolap işareti

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Bu temadaki öğrenme çıktıları; gözlem formu, kısa cevaplı ve açık uçlu sorular, kontrol
listesi, çoktan seçmeli test, dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formu kullanılarak
değerlendirilebilir. İstiklâl Marşı’nı gürlük basamaklarına dikkat ederek söyleyebilmelerine,
müzik yazısını çözümleyebilmelerine yönelik performans görevi verilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin önceden okuma becerisine sahip oldukları, İstiklâl Marşı’nı fiziksel ve dijital
ortamlarda dinledikleri, müziksel dinleme becerisine sahip oldukları, müzik dinleme/söyleme
kurallarını bildikleri, farklı türdeki eserleri dinledikleri, başlıca bedensel hareketleri
bildikleri, temel müzik sembollerini gördükleri kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerin İstiklâl Marşı’nı söz ve müziği ile gürlük basamaklarına dikkat ederek söyleyip söyleyemediklerine,
farklı türdeki eserlere, temel müzik sembollerine yönelik bilgi düzeyleri soru-cevap
şeklinde; bazı temel bedensel hareketlere yönelik becerileri ise gözlemlenerek ölçülebilir.

Köprü Kurma

Öğrencilere temel müzik sembolleri ile ilgili sorular sorulur. Daha sonra fikirlerini kendi yaşantılarından
ve deneyimlerinden yararlanarak açıklamaları istenebilir. İstiklâl Marşı’nı söz
ve müziği ile gürlük basamaklarına dikkat ederek söyleyebildiklerine, farklı türdeki eserlere
ve bazı temel bedensel hareketlere yönelik becerileri kendi yaşantılarından ve deneyimlerinden
yararlanarak ifade etmeleri istenebilir.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

MÜZ.7.1.1.
Bu öğrenme çıktısında öncelikle İstiklâl Marşı’nın yazılma gerekçesi ile ilgili tarihi bilgilere
yer verilmelidir (D19.1). Öğrencilere “Mi minör” tonunda seslendirilmiş İstiklâl Marşı’nın referans
kaydı çeşitli dijital materyaller aracılığıyla dinletilir (SAB9). Marş, daha önce öğretilen
gürlük basamaklarına dikkat edilerek öğrencilere söyletilir. Bu çalışmalar, gürlük basamakları
doğru biçimde uygulanana kadar tekrar edilir ve İstiklâl Marşı, bu basamaklara
dikkat edilerek sınıfla birlikte söylenmeye çalışılır (E3.2).
Öğrencilere, İstiklâl Marşı’nı gürlük basamaklarına dikkat ederek söyleyebilmeleri için bedenlerini
hazır hâle getirmeleri gerektiği belirtilir. Bu duruş, öğretmen tarafından gösterilir.
Öğrencilerin marşı seslendirebilmeleri için çevrim içi araçlardan (EBA, Web 2.0 araçları
vb.) yararlanılarak marş dinletilir (OB2, SAB9). Bu sırada öğrenciler, marşı arkadaşlarıyla
birlikte söylemeleri için cesaretlendirilir (E1.5). Son olarak, öğrencilerden Mi minör tonalitesindeki
marşı; doğru duruşla, sesini yormadan, nefes alma yerlerine dikkat ederek ve
müziksel bileşenlerine (söz, ritim, ezgi, gürlük basamakları) uygun biçimde söylemeleri istenir
(SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Grup hâlinde yapılan seslendirmelerde,
öğrencilerin iş birliği içinde olmalarına özen gösterilir (D4.1, D19.1). Değerlendirmeler;
dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi, öz değerlendirme formu gibi
araçlardan biriyle yapılabilir. İstiklâl Marşı’nı gürlük basamaklarına dikkat ederek söyleyebilmelerine
yönelik performans görevi verilebilir.
MÜZ.7.1.2.
Öğrencilerden söylenecek okul şarkısı, marş, Türk halk müziği, Türk sanat müziği, pop müzik
vb. türlerden seçilen eser(ler)i dikkatle dinlemeleri istenir (SAB9, E3.2). Öğrencilerin
bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz
hizasında açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş
öğretmen tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir
(D13.4). Daha sonra öğrencilerden bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir ve
bu sırada çeşitli ses egzersizleri yapılabilir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından
söylenir ve öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra
öğrencilere şarkının nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları
sağlanır. Bu sırada eseri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir
(E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde,
doğru duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri
istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına
ya da anlatımına uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye
yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi
gibi araçlardan biriyle yapılabilir.
MÜZ.7.1.3.
Öğrencilerin millî kimliklerini tanımalarına olanak sağlayacak belirli gün ve haftaları konu
alan (örneğin: Atatürk ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nı içeren) şarkı, türkü ve marş türlerinde
söyleyecekleri eser(ler)i dikkatle dinlemeleri istenir (D11.2, D14.3, D19.2, SAB9,
E3.2). Bu tema içerisinde belirli gün ve haftalara denk gelen önemli günlerde farklı eserlerle,
farklı etkinlikler yaptırılır. Öğrencilerin bedenlerini şarkı söylemeye hazır hâle getirmeleri
için “otururken veya ayakta; ayakların omuz hizasında açılarak vücudun dengeli
ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen tarafından gösterilir
ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir (D13.4). Daha sonra öğrencilerden
bedenini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir ve bu sırada çeşitli ses egzersizleri yapılabilir.
Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından söylenir ve öğrencilerin tekrar
etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra öğrencilere şarkının nefes yerleri
söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları sağlanır. Bu sırada eseri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir ve onlardan belirli gün ve
haftalarla ilgili söylenen eserin ruhunu (coşku, hüzün vb.) yansıtmaları beklenir (E1.5). Son
olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru duruşla,
nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri istenir
(SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da anlatımına
uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik
bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi
araçlardan biriyle yapılabilir.
MÜZ.7.1.4.
Öğrencilere somut olmayan kültürel mirasın korunmasına olanak sağlamak amacıyla ortak
repertuvarda yer alan (Bkz: Ortak repertuvar listesi) şarkı, türkü ve marş türlerindeki
eserleri dikkatle dinlemeleri istenir (D14.3, D15.2, D19.3, SAB9, E3.2). Öğrencilerin bedenlerini
şarkı söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz
hizasında açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş
öğretmen tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir
(D13.4). Daha sonra öğrencilerden bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir ve
bu sırada çeşitli ses egzersizleri yapılabilir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından
söylenir ve öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra
öğrencilere şarkının nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes
almaları sağlanır. Bu sırada ortak repertuvardaki eserlerin bütün yurtta söylendiğine özellikle
dikkat çekilerek eserleri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir
(E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru
duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri istenir
(SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da anlatımına
uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik bireysel
değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan
biriyle yapılabilir.
MÜZ.7.1.5.
Müzik dili temasında öğrenilen müzik eserlerinin ritmik yapısına (tempo) ve anlatımına (coşkulu,
hüzünlü vb.) uygun bedensel hareketler öğrenciler tarafından belirlenir. Ardından birkaç deneme
yapılarak hareketler pekiştirilir. Bunun yanı sıra öğrenciler eğer var ise daha önce öğrenilen
türkülerin “halk oyunları” ile ilgili bedensel hareketleri uygun bir şekilde yapabilmeleri için öğretmen
tarafından sözlü olarak cesaretlendirilir (E1.5). Öğrencilerden hareketlere odaklanarak
bireysel/grup hâlinde eserin ritmik yapısına ya da anlamına uygun bedensel hareketleri sergilemeleri
istenir (KB2.13, E3.2, OB9, SDB2.1, SDB2.2). Eserlere grup olarak bedensel hareketlerle
eşlik ederken öğrencilerin dayanışma içinde olmaları sağlanır (D3.4, D4.1). Bu beceriye yönelik
bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan
biriyle yapılabilir.
MÜZ. 7.1.6.
Öğrencilere müziği oluşturan sesleri görünür hâle getirebilmek için hangi yazı ve sembollere
ihtiyaç olabileceği sorulur (E1.1). Alınan cevaplar doğrultusunda bu yazı ve sembollerin
“3/4 ölçü sayısı, onaltılık nota ve sus değeri, uzatma noktası, do1-do2 arası sesler, tekrar
işareti, dolap işareti” kavramları olduğuna vurgu yapılır. Nota ve sus değerleri ile ölçü sayısı
kavramlarının öğretiminde matematik dersinden yararlanılabilir (Örneğin iki ikilik nota ve
sus değeri toplamının bir birlik nota ve sus değerine eşit olması vb.). Bu kavramlarla ilgili
öğrencilere etkileşimli tahta veya basılı materyal üzerinden benzer yazı, işaret ve kavramları
bulma, farklı olanı seçme gibi etkinlikler yaptırılabilir (OB2). Öğrencilerden müzik yazısının
ögelerini ve bu ögelerin bir araya gelmesiyle müzik yazısını oluşturduğunu ifade etmeleri
istenir (OB1, KB2.13). Değerlendirmeler; gözlem formu, kontrol listesi, kısa cevaplı
ve açık uçlu sorular, çoktan seçmeli test gibi araçlardan biriyle yapılabilir. Müzik yazısının parçalarını ve bu parçalar arasındaki ilişkileri belirlemelerine yönelik performans görevi verilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilerden İstiklâl Marşı’nın gürlük basamaklarını anlatan kısa videolar, animasyonlar
veya dijital projeler hazırlamaları istenebilir. Belirli gün ve haftalarla ilgili eserler oluşturmaları
ve söylemeleri istenebilir. Farklı türlerde kendi seçtikleri ya da kendi ürettikleri
eserleri doğru duruşla ezgisel yapılarına uygun olarak solo ya da küçük gruplar hâlinde
söylemeleri istenebilir. Farklı formlardaki (şarkı, türkü, marş vb.) eserleri de araştırmaları
ve sınıfta sunmaları istenebilir. Öğrencilerin dinledikleri müziklere, kendi oluşturdukları
bedensel hareketlerle eşlik etmeleri ve bunu sınıfta sergilemeleri istenebilir. Öğrencilere
eserlerin ritmik yapılarını ve anlatımlarını uygun bedensel hareketlerle ifade edebilecekleri
projeler yaptırılabilir. Çalgı çalabilen öğrencilerin söylenen eserlere kendi çalgılarıyla eşlik
etmeleri sağlanabilir. Öğrencilerin müzik yazı ve sembolleriyle ilgili posterler, görsel kartlar
vb. oluşturmaları istenebilir.

Destekleme

İstiklâl Marşı’nı gürlük basamaklarına dikkat ederek söyleyebilmeleri, İstiklâl Marşı’nın gürlük
basamaklarını doğru şekilde ifade edebilmeleri için sınıftaki öğrencilerden, iş birlikli
öğrenme doğrultusunda akranlarına yardımcı olmaları istenebilir. Öğrencilerin ilgisine,
gelişim seviyesine uygun kısa, eğlenceli, kolay anlaşılır eserler belirlenebilir. Eserlerin sözlerinin
öğrenilmesini kolaylaştırmak için görsel materyallerden yararlanılabilir. Bedensel
hareketlerin nasıl yapılacağını gösteren görsel ve işitsel materyaller kullanılabilir. Bedensel
hareketleri gösteren videolar düşük oynatma hızı ile oynatılarak öğrencilerin bedensel
hareketleri tekrarlamaları istenebilir. Hareketlere basit ve yavaş ritimlerle başlanabilir. Sınıftaki
öğrencilerden, iş birlikli öğrenme doğrultusunda akranlarına yardımcı olmaları istenebilir.
Öğrencilere müzik yazı sembolleriyle ilgili çeşitli görsel kartlar, posterler vb. gösterilebilir;
çevrim içi araçlar, animasyonlu videolar izlettirilebilir. Müzik yazı ve sembolleriyle
ilgili resim yapmaları ve bunları sınıfta sergilemeleri istenebilir.