2. TEMA: MÜZİK KÜLTÜRÜ

SAB10. Müziksel Söyleme Becerisi, SAB13. Müziksel Hareket Becerisi

KB2.3. Özetleme Becerisi, KB2.7. Karşılaştırma Becerisi

E1.1. Merak, E1.4. Kendine İnanma (Öz Yeterlilik), E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.5. Oyunseverlik, E3.2. Odaklanma, E3.8. Soru Sorma

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık Becerisi), SDB2.1. İletişim Becerisi, SDB2.2. İş Birliği Becerisi, SDB2.3. Sosyal Farkındalık Becerisi

D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D7. Estetik, D11. Özgürlük, D13. Sağlıklı Yaşam, D14. Saygı, D15. Sevgi, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı

MÜZ.6.2.1. Türk müziği türlerini karşılaştırabilme
a) Türk müziği türlerinin özelliklerini ifade eder.
b) Türk müziği türlerine ilişkin benzerlikleri ifade eder.
c) Türk müziği türlerine ilişkin farklılıkları ifade eder.
MÜZ.6.2.2. Farklı türdeki eserleri söyleyebilme
a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.
MÜZ.6.2.3. Türk müziği çalgı topluluklarını karşılaştırabilme
a) Türk müziği çalgı topluluklarının özelliklerini ifade eder.
b) Türk müziği çalgı topluluklarına ilişkin benzerlikleri ifade eder.
c) Türk müziği çalgı topluluklarına ilişkin farklılıkları ifade eder.
MÜZ.6.2.4. Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri söyleyebilme
a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.
MÜZ.6.2.5. Atatürk’ün Türk müziğine verdiği önemi özetleyebilme
a) Atatürk’ün Türk müziğine verdiği verdiği önemi çözümler.
b) Atatürk’ün Türk müziğine verdiği verdiği önemi sınıflandırır.
c) Atatürk’ün Türk müziğine verdiği önemi yorumlar (Kendi cümleleriyle aktarır.).
MÜZ.6.2.6. Ortak repertuvardaki eserleri söyleyebilme
a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.
b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.
c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.
MÜZ.6.2.7. Müzik eserlerine bedensel hareketlerle eşlik edebilme
a) Ritmik yapıya/eserin anlamına uygun hareketler belirler.
b) Ritmik yapıya/eserin anlamına uygun hareketler sergiler.

Türk müziği türleri
Farklı türdeki eserler
Türk müziği çalgı toplulukları
Belirli gün ve haftalarla ilgili eserler
Atatürk’ün Türk müziğine verdiği önem
Ortak repertuvar
Bedensel hareketler

Türk halk müziği, Türk sanat müziği, tasavvuf, bando, uzun hava, kaside, kırık hava, şarkı,
gazel, taksim, peşrev, saz semaisi, fasıl, oyun havası, ilahi, sema, semah, mehter

Bu temadaki öğrenme çıktıları; gözlem formu, kısa cevaplı ve açık uçlu sorular, kontrol
listesi, çoktan seçmeli testler, dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formu
kullanılarak değerlendirilebilir. Türk müziği türlerini ve Türk müziği çalgı topluluklarını karşılaştırabilmelerine,
Atatürk’ün Türk müziğine verdiği önemi özetleyebilmelerine ve ortak
repertuvardaki eserleri söyleyebilmelerine yönelik performans görevi verilebilir.

Öğrencilerin Türk müziği türlerini duydukları/dinledikleri, çevrelerinde çeşitli Türk müziği
çalgılarını ve topluluklarını gördükleri/dinledikleri, Atatürk’ün Türk müziğine verdiği önem
hakkında genel bir fikir sahibi oldukları, müziksel dinleme becerisine sahip oldukları, müzik
dinleme/söyleme kurallarını bildikleri, farklı türdeki eserleri dinledikleri, bazı temel bedensel
hareketleri bildikleri kabul edilmektedir.

Öğrencilerin Türk müziği türlerine, çalgı ve topluluklarının özelliklerine, Atatürk’ün Türk
müziğine verdiği önem ile farklı türdeki eserlere yönelik bilgi düzeyleri soru-cevap yöntemiyle;
bazı temel bedensel hareketlere yönelik becerileri ise gözlemlenerek ölçülebilir.

Öğrencilere Türk müziği türleri, çalgıları/toplulukları, Atatürk’ün Türk müziğine verdiği önem ile
ilgili sorular sorulabilir. Daha sonra fikirlerini kendi yaşantılarından ve deneyimlerinden yararlanarak
açıklamaları istenebilir. Farklı türdeki eserlere ve bazı temel bedensel hareketlere yönelik
becerileri kendi yaşantılarından ve deneyimlerinden yararlanarak ifade etmeleri istenebilir. 

MÜZ.6.2.1.
Öğrencilere Ülkemizin değişik yörelerinde seslendirilen farklı Türk halk müziği formlarından
kırık hava/uzun hava “bozlak, horon, teke, zeybek vb.”; sözlü Türk sanat müziği formlarından
“şarkı, gazel vb.” ile sözsüz Türk sanat müziği formlarından “taksim, peşrev, saz semaisi, fasıl,
oyun havası vb.”; tasavvuf müziği formlarından “ilahi, sema, semah, kaside vb.”; askerî müzik
formlarından “mehter, bando vb.” örnekler, görsel ve işitsel materyaller aracılığıyla izletilir/
dinletilir (SAB9). Daha sonra dinledikleri Türk müziği türlerinin neler olabileceği ile ilgili sorular
sorularak konuya dikkatleri çekilir (E1.1). Bu müziklerin onlarda nasıl bir duygu uyandırdığını
ifade etmeleri istenir (SDB2.3, OB1). Ardından Türk müziği türlerinin çalgısal, ezgisel ve
sözlü formlarını pekiştirici eğitsel oyunlar oynanır (SDB1.1., E2.5, E3.8). Ayrıca drama yöntemi
kullanılarak türkülerin hikâyeleri canlandırılır. Bu türlerin başlıca icracılarından ve başlıca
eserlerinden kültürel mirasa katkısı olan örnekler çeşitli çevrim içi araçlarla dinletilir (SAB9,
OB2, OB5, D15.2, D19.3). Öğrencilerin bu eserler ve icracılarına saygı duymaları gerektiği
vurgulanır (D14.3). Bu yolla öğrencilerin müzik yaşantıları estetik unsurlarla zenginleştirilir
(D7.3). Öğrencilerin dinletilen müzik türlerinin özelliklerini fark etmeleri ve kendi cümleleriyle
yorumlamaları istenir (OB1). Öğrencilere dinledikleri bu türlerin benzer ve farklı özellik
taşıyıp taşımadıkları hakkında sorular sorulur. Bu özellikleri ayrı ayrı açıklamaları istenir. Değerlendirmeler;
kısa cevaplı ve açık uçlu sorular, gözlem formu, çoktan seçmeli testler gibi
araçlardan biriyle yapılabilir. Türk müziği türlerini ve Türk müziği çalgı topluluklarını karşılaştırabilmelerine
yönelik performans görevi verilebilir.
MÜZ.6.2.2.
Öğrencilerden söylenecek Türk halk müziği,Türk sanat müziği, tasavvuf müziği, askerî müzik
vb. türlerden seçilen eser(ler)i dikkatle dinlemeleri istenir (SAB9, E3.2). Öğrencilerin bedenlerini
söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz hizasında
açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen
tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir (D13.4). Daha sonra
öğrencilerden bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir ve bu sırada çeşitli ses
egzersizleri yapılabilir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından söylenir ve öğrencilerin
tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra öğrencilere şarkının nefes
yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları sağlanır. Bu sırada
eseri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir (E1.5). Son olarak, öğrencilerden
eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru duruşla, nefes yerlerine
odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri istenir (SDB2.1, SDB2.2,
E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da anlatımına uygun bedensel
hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir.

MÜZ.6.2.3.
Öğrencilere Türk halk müziğinde kullanılan başlıca çalgıların (bağlama, cura, divan sazı,
tar, kabak kemane, kemençe, zurna, kaval, tulum, mey, sipsi, davul, darbuka, def vb.); Türk
sanat müziğinde kullanılan başlıca çalgıların (ud, kanun, keman, tambur, klarnet, ney, klasik
kemençe, darbuka, def vb.); tasavvuf müziğinde kullanılan çalgıların (ney, kudüm, rebap,
bendir vb.); askerî müzikte kullanılan çalgıların (mehter takımı için: kudüm, nakkare,
zurna, kös, davul, zil vb. ile bando takımı için: flüt, obua, klarnet, fagot, saksafon, korno,
trompet, tuba, trampet, davul, zil vb.) neler olabileceği ile ilgili sorular sorularak konuya
dikkatleri çekilir (E1.1). Bu çalgı topluluklarının özelliklerine dikkat çekebilmek amacıyla
görsel ve işitsel materyaller kullanılabilir. Tanıtılan çalgı toplulukları soru-cevap etkinlikleri
(bilgi yarışması, doğru-yanlış oyunları vb.) ile oyunlaştırılır (SDB1.1, E2.5, E3.8). Çalgı
topluluklarını görselleştirme sürecinde çevrim içi araçlardan yararlanılır (OB2,OB4). İlgili
çalgı topluluklarının alan yazınındaki başlıca eserleri dinletilir, kültürel mirasa katkısı olan
başlıca topluluklar tanıtılır (SAB9, D15.2, D19.3, OB5). Öğrencilerin bunlara saygı duymaları
gerektiği vurgulanır (D14.3). Bu yolla öğrencilerin müzik yaşantıları estetik unsurlarla
zenginleştirilir (D7.3). Daha sonra bu çalgı topluluklarının özelliklerini, benzerliklerini ve
farklılıklarını ayrı ayrı sözlü olarak ifade etmeleri istenir. Değerlendirmeler; gözlem formu,
kısa cevaplı ve açık uçlu sorular, kontrol listeleri, öz değerlendirme formu gibi araçlardan
biriyle yapılabilir.
MÜZ 6.2.4.
Öğrencilerin millî kimliklerini tanımalarına olanak sağlayacak belirli gün ve haftaları konu
alan şarkı, türkü ve marş türlerinde söyleyecekleri eser(ler)i dikkatle dinlemeleri istenir
(D11.2, D14.3, D19.2, SAB9, E3.2). Bu tema içerisinde belirli gün ve haftalara denk gelen
önemli günlerde farklı eserlerle, farklı etkinlikler yaptırılır. Öğrencilerin bedenlerini şarkı
söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz hizasında
açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen
tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir (D13.4). Daha
sonra öğrencilerden bedenini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir ve bu sırada çeşitli
ses egzersizleri yapılabilir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından söylenir ve
öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra öğrencilere şarkının
nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları sağlanır.
Bu sırada eseri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir ve onlardan
belirli gün ve haftalarla ilgili söylenen eserin ruhunu (coşku, hüzün vb.) yansıtmaları
beklenir (E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde,
doğru duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri
istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da
anlatımına uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik
bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi
araçlardan biriyle yapılabilir.
MÜZ.6.2.5.
Öğrencilere Atatürk’ün Türk müziği hakkındaki fikirleri ile ilgili sorular sorularak konuya dikkatleri
çekilir (E1.1). Alınan cevaplar doğrultusunda öğrencilerin Atatürk’ün Türk müziğine
verdiği önem hakkında çeşitli basılı ve çevrim içi materyaller aracılığıyla (kitaplar, arşivler,
anılar vb.) konuyu inceleyip araştırarak çözümlemeleri istenir. Yapılan bu araştırmalarla
Atatürk’ün Türk müziğinin korunup geliştirilmesi için harcadığı çabalar göz önüne serilir
(OB2, D14.3, D15.2, D19.2). Ayrıca araştırıp buldukları ve çözümledikleri bu bilgiler ışığında
Atatürk’ün Türk müziği hakkındaki fikirlerini sınıflandırmaları istenir. Daha sonra öğrencilerin
Atatürk’ün görüşlerini kendi cümleleri ile sunum yoluyla yorumlamaları istenir (D7.3). Değerlendirmeler; gözlem formu, kısa cevaplı ve açık uçlu sorular, kontrol listeleri, öz değerlendirme
formu gibi araçlardan biriyle yapılabilir. Atatürk’ün Türk müziğine verdiği önemi
özetleyebilmelerine yönelik performans görevi verilebilir.
MÜZ.6.2.6.
Öğrencilere somut olmayan kültürel mirasın korunmasına olanak sağlamak amacıyla ortak
repertuvarda yer alan (Bkz: Ortak repertuvar listesi) şarkı, türkü ve marş türlerindeki
eserleri dikkatle dinlemeleri istenir (D14.3, D15.2, D19.3, SAB9, E3.2). Öğrencilerin bedenlerini
şarkı söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz
hizasında açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş
öğretmen tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir
(D13.4). Daha sonra öğrencilerden bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir ve
bu sırada çeşitli ses egzersizleri yapılabilir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından
söylenir ve öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra
öğrencilere şarkının nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları
sağlanır. Bu sırada ortak repertuvardaki eserlerin bütün yurtta söylendiğine özellikle
dikkat çekilerek eserleri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir
(E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru
duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri
istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da
anlatımına uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik
bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi
gibi araçlardan biriyle yapılabilir. Ortak repertuvardaki eserleri söyleyebilmelerine yönelik
performans görevi verilebilir.
MÜZ.6.2.7.
Müzik kültürü temasında öğrenilen müzik eserlerinin ritmik yapısına (tempo) ve anlatımına
(coşkulu, hüzünlü vb.) uygun bedensel hareketler öğrenciler tarafından belirlenir. Ardından
birkaç deneme yapılarak hareketler pekiştirilir. Bunun yanı sıra öğrenciler eğer var
ise daha önce öğrenilen türkülerin “halk oyunları” ile ilgili bedensel hareketleri uygun bir
şekilde yapabilmeleri için öğretmen tarafından sözlü olarak cesaretlendirilir (E1.5). Öğrencilerden
hareketlere odaklanarak bireysel/grup hâlinde eserin ritmik yapısına ya da
anlamına uygun bedensel hareketleri sergilemeleri istenir (KB2.13, E3.2, OB9, SDB2.1,
SDB2.2). Eserlere grup olarak bedensel hareketlerle eşlik ederken öğrencilerin dayanışma
içinde olmaları sağlanır (D3.4, D4.1). Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler;
dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir.
Ritmik yapıya/eserin anlamına uygun hareketler belirlemelerine ve sergilemelerine yönelik
performans görevi verilebilir.

Öğrencilere Türk müziği türleri, Türk müziği çalgı toplulukları, Atatürk’ün Türk müziğine
verdiği önem ile ilgili çeşitli araştırma ödevleri verilebilir, projeler yaptırılabilir ve bunları
sınıfta sunmaları istenebilir. Belirli gün ve haftalarla ilgili eserler oluşturmaları ve söylemeleri
istenebilir. Farklı türlerde kendi seçtikleri ya da kendi ürettikleri eserleri doğru duruşla
ezgisel yapılarına uygun olarak solo ya da küçük gruplar hâlinde söylemeleri istenebilir.
Farklı formlardaki (şarkı, türkü, marş vb.) eserleri de araştırmaları ve sınıfta sunmaları istenebilir.
Öğrencilerin dinledikleri müziklere, kendi oluşturdukları bedensel hareketlerle
eşlik etmeleri ve bunu sınıfta sergilemeleri istenebilir. Öğrencilere eserlerin ritmik yapılarını
ve anlatımlarını uygun bedensel hareketlerle ifade edebilecekleri projeler yaptırılabilir.
Çalgı çalabilen öğrencilerin söylenen eserlere kendi çalgılarıyla eşlik etmeleri sağlanabilir.

Öğrencilere Türk müziği türleri, Türk müziği çalgı toplulukları, Atatürk’ün Türk müziğine
verdiği önem ilgili çevrim içi araçlar aracılığıyla konuyla ilgili çeşitli görsel ve işitsel materyaller
kullanılabilir, posterler gösterilebilir, videolar izlettirilebilir. Kısa sorular hazırlanarak
soru-cevap etkinlikleri yaptırılabilir. Öğrencilerin ilgisine, gelişim seviyesine uygun kısa,
eğlenceli, kolay anlaşılır eserler belirlenebilir. Şarkı sözlerinin öğrenilmesini kolaylaştırmak
için görsel materyallerden yararlanılabilir ya da eserlerin sözlerini anlatan devinimsel
hareketler kullanılabilir. Bedensel hareketlerin nasıl yapılacağını gösteren görsel ve işitsel
materyaller kullanılabilir. Bedensel hareketleri gösteren videolar düşük oynatma hızı ile
oynatılarak öğrencilerin bedensel hareketleri tekrarlamaları istenebilir. Hareketlere basit
ve yavaş ritimlerle başlanabilir. Sınıftaki öğrencilerden, iş birlikli öğrenme doğrultusunda
akranlarına yardımcı olmaları istenebilir.