1. TEMA: MÜZİK DİLİ

SAB10. Müziksel Söyleme Becerisi, SAB13. Müziksel Hareket Becerisi

KB2.7. Karşılaştırma Becerisi

E1.1. Merak, E1.4. Kendine İnanma (Öz Yeterlilik), E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.2. Odaklanma

SDB2.1. İletişim Becerisi, SDB2.2. İş Birliği Becerisi

D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D11. Özgürlük, D13. Sağlıklı Yaşam, D14. Saygı, D15. Sevgi, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB9. Sanat Okuryazarlığı

MÜZ.4.1.1. İstiklâl Marşı’nı ritmine dikkat ederek söyleyebilme

a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.

b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.

c) İstiklâl Marşı’nın müziksel bileşenlerini uygular.

MÜZ.4.1.2. Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin gürlüklerini karşılaştırabilme

a) Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin gürlüklerini ifade eder.

b) Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin gürlüklerine ilişkin benzerlikleri ifade eder.

c) Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin gürlüklerine ilişkin farklılıkları ifade eder.

MÜZ.4.1.3. Farklı türdeki eserleri söyleyebilme

a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.

b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.

c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.

MÜZ.4.1.4. Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri söyleyebilme

a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.

b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.

c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.

MÜZ.4.1.5. Ortak repertuvardaki eserleri söyleyebilme

a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.

b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.

c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.

MÜZ.4.1.6. Müzik eserlerine bedensel hareketlerle eşlik edebilme

a) Ritmik yapıya/eserin anlamına uygun hareketler belirler.

b) Ritmik yapıya/eserin anlamına uygun hareketler sergiler.

İstiklâl Marşı

Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin gürlükleri

Farklı türdeki eserler

Belirli gün ve haftalarla ilgili eserler 

Ortak repertuvar

Bedensel hareketler

Ses gürlüğü

Bu temadaki öğrenme çıktıları; gözlem formu, kısa cevaplı ve açık uçlu sorular, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir. Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin gürlüklerini karşılaştırabilmelerine, müzik eserlerini söyleyebilmelerine ve müzik eserlerine bedensel hareketlerle eşlik edebilmelerine yönelik performans görevi verilebilir.

Öğrencilerin önceden okuma becerisine sahip oldukları, İstiklâl Marşı’nı fiziksel ve dijital ortamlarda dinledikleri, doğadan/çevreden/nesnelerden farklı gürlükteki sesleri duydukları, müziksel dinleme becerisine sahip oldukları, müzik dinleme/söyleme kurallarını bildikleri, farklı türdeki eserleri dinledikleri, bazı temel bedensel hareketleri bildikleri kabul edilmektedir.

Öğrencilerin doğadan/çevreden/nesnelerden duydukları seslerin gürlük özelliklerine, İstiklâl Marşı’nı ritmine uygun söyleyip söyleyemediklerine ve farklı türdeki eserlere yönelik bilgi düzeyleri soru-cevap şeklinde; bazı temel bedensel hareketlere yönelik becerileri ise gözlemlenerek ölçülebilir.

Öğrencilere çevrelerinde duydukları seslerin gürlükleri ile ilgili sorular sorulabilir. Daha sonra fikirlerini kendi yaşantılarından ve deneyimlerinden yararlanarak açıklamaları istenebilir. İstiklâl Marşı’nı ritmine uygun söyleyebildiklerine, farklı türdeki eserlere ve bazı temel bedensel hareketlere yönelik becerileri kendi yaşantılarından ve deneyimlerinden yararlanarak ifade etmeleri istenebilir.

MÜZ.4.1.1. Öğrencilere “Mi minör” tonunda seslendirilmiş İstiklâl Marşı’nın referans kaydı çeşitli dijital materyaller aracılığıyla dinletilir (SAB9). İstiklâl Marşı’nın sözleri ritmik olarak ve üç vuruş sayılması gereken yerler uzatılarak, bütün sınıf tarafından söylenmeye çalışılır (E3.2). Üç vuruşluk heceler için öğrencilere üç kez el çırptırılabilir. Ritmik söyleme çalışmaları yapılırken çeşitli ritim veren vurmalı çalgılar da kullanılabilir. Bu çalışmalar, marşın ritmik biçimde ve üç vuruşluk heceler doğru şekilde söylenene kadar tekrar edilir ve sınıfça söylenmeye devam edilir (E3.2). Öğrencilere, İstiklâl Marşı’nı ritmine dikkat ederek söyleyebilmeleri için bedenlerini hazır hâle getirmeleri gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen tarafından gösterilir. Öğrencilerin marşı seslendirebilmeleri için çevrim içi araçlardan (EBA, Web 2.0 araçları vb.) marş dinletilir (OB2, SAB9). Bu sırada öğrenciler marşı arkadaşlarıyla birlikte söylemeleri için cesaretlendirilir (E1.5). Son olarak öğrencilerden Mi minör tonalitesindeki marşı doğru duruşla, sesini yormadan, müziksel bileşenlerine (söz ve ritim) uygun şekilde söylemeleri istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Grup hâlinde yapılan seslendirmelerde öğrencilerin iş birliği içinde olmalarına özen gösterilir (D4.1). Değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi, öz değerlendirme formu gibi araçlardan biriyle yapılabilir.

MÜZ.4.1.2. Öğrencilerin çeşitli araç gereç ve dijital materyaller aracılığıyla doğadan/çevreden/nesnelerden duydukları seslerin gürlüklerini dikkatle dinlemeleri istenir (E3.2). Öğrencilere dinledikleri seslerin gürlüklerinin nasıl olduğu hakkında sorular sorulur (E1.1). Öğrencilerin dinletilen seslerin gürlüklerini (hafif-orta-kuvvetli) fark etmeleri ve kendi cümleleriyle yorumlamaları istenir (OB1). Öğrencilere duydukları seslerin gürlüklerinin benzer ve farklı özellik taşıyıp taşımadıkları hakkında sorular sorulur. Bu özellikleri ayrı ayrı açıklamaları istenir. Bu süreçte öğrencilere etkileşimli tahta üzerinden ya da basılı materyallerden faydalanılarak uygun gürlükteki sesi bulmaya yönelik eşleştirme, sürükle bırak vb. eğitsel oyunlar oynatılabilir (OB2). Daha sonra sınıf gruplara ayrılarak bu seslerin gürlüklerinin farklarını belirlemek için bir grubun farklı bir gürlükteki sesi diğer bir grubun da başka bir gürlükteki sesi vermeleri istenebilir. Değerlendirmeler; kısa cevaplı/açık uçlu sorular, gözlem formu gibi araçlardan biriyle yapılabilir. Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin gürlüklerini karşılaştırabilmelerine yönelik performans görevi verilebilir.

MÜZ.4.1.3. Öğrencilerden söylenecek okul şarkısı, marş, Türk halk müziği, Türk sanat müziği, pop müzik vb. türlerden seçilen eser(ler)i dikkatle dinlemeleri istenir (SAB9, E3.2). Öğrencilerin bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz hizasında açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir (D13.4). Daha sonra öğrencilerden bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından söylenir ve öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra öğrencilere şarkının nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları sağlanır. Bu sırada eseri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir (E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da anlatımına uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir.

MÜZ.4.1.4. Öğrencilerin millî kimliklerini tanımalarına olanak sağlayacak belirli gün ve haftaları konu alan şarkı, türkü ve marş türlerinde söyleyecekleri eser(ler)i dikkatle dinlemeleri istenir (D11.2, D14.3, D19.2, SAB9, E3.2). Bu tema içerisinde belirli gün ve haftalara denk gelen önemli günlerde farklı eserlerle, farklı etkinlikler yaptırılır. Öğrencilerin bedenlerini şarkı söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz hizasında açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir (D13.4). Daha sonra öğrencilerden bedenini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından söylenir ve öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra öğrencilere şarkının nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları sağlanır. Bu sırada eseri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir ve onlardan belirli gün ve haftalarla ilgili söylenen eserin ruhunu (coşku, hüzün vb.) yansıtmaları beklenir (E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da anlatımına uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir.

MÜZ.4.1.5. Somut olmayan kültürel mirasın korunmasına olanak sağlamak amacıyla öğrencilerin ortak repertuvarda yer alan (Bkz: Ortak repertuvar listesi) şarkı, türkü ve marş türlerindeki eserleri dikkatle dinlemeleri istenir (D14.3, D15.2, D19.3, SAB9, E3.2). Öğrencilerin bedenlerini şarkı söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz hizasında açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir (D13.4). Daha sonra öğrencilerden bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından söylenir ve öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra öğrencilere şarkının nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları sağlanır. Bu sırada ortak repertuvardaki eserlerin bütün yurtta söylendiğine özellikle dikkat çekilerek eserleri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir (E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da anlatımına uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir.

MÜZ.4.1.6. Müzik dili temasında öğrenilen müzik eserlerinin ritmik yapısına (tempo) ve anlatımına (coşkulu, hüzünlü vb.) uygun bedensel hareketler öğrenciler tarafından belirlenir. Ardından birkaç deneme yapılarak hareketler pekiştirilir. Hareketleri uygun bir şekilde yapabilmeleri için öğrenciler öğretmen tarafından sözlü olarak cesaretlendirilir (E1.5). Öğrencilerden hareketlere odaklanarak bireysel/grup hâlinde eserin ritmik yapısına ya da anlamına uygun bedensel hareketleri sergilemeleri istenir (KB2.13, E3.2, OB9, SDB2.1, SDB2.2). Eserlere grup olarak bedensel hareketlerle eşlik ederken öğrencilerin dayanışma içinde olmaları sağlanır (D3.4, D4.1). Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir. Ritmik yapıya/ eserin anlamına uygun hareketler belirlemelerine ve sergilemelerine yönelik performans görevi verilebilir.

Öğrencilerden İstiklâl Marşı’nın ritmine dikkat ederek söylenebilmesini içeren kısa videolar, animasyonlar veya dijital projeler hazırlamaları istenebilir. Öğrencilerin doğadan/ çevreden/nesnelerden duydukları seslerin gürlüklerini görsel olarak sınıflandırarak ses tabloları oluşturmaları istenebilir, drama tekniği ile bu sesler canlandırılabilir. Belirli gün ve haftalarla ilgili eserler oluşturmaları ve söylemeleri istenebilir. Farklı türlerde kendi seçtikleri ya da kendi ürettikleri eserleri doğru duruşla ezgisel yapılarına uygun olarak solo ya da küçük gruplar hâlinde söylemeleri istenebilir. Farklı formlardaki (şarkı, türkü, marş vb.) eserleri de araştırmaları ve sınıfta sunmaları istenebilir. Öğrencilerin dinledikleri müziklere, kendi oluşturdukları bedensel hareketlerle eşlik etmeleri ve bunu sınıfta sergilemeleri istenebilir. Öğrencilere eserlerin ritmik yapılarını ve anlatımlarını uygun bedensel hareketlerle ifade edebilecekleri projeler yaptırılabilir. Çalgı çalabilen öğrencilerin söylenen eserlere kendi çalgılarıyla eşlik etmeleri sağlanabilir.

İstiklâl Marşı’nı ritmine dikkat ederek söyleyebilmeleri, İstiklâl Marşı’nın ritmini doğru şekilde ifade edebilmeleri için sınıftaki öğrencilerden, iş birlikli öğrenme doğrultusunda akranlarına yardımcı olmaları istenebilir. Öğrencilerin doğadan/çevreden/nesnelerden duydukları seslerin gürlüklerini ifade edebilmeleri ve karşılaştırabilmeleri için doğal ortamlarda çeşitli etkinlikler (doğa yürüyüşleri, okul bahçesinde gözlem vb.) düzenlenebilir ve farklı materyaller aracılığıyla sesin gürlüklerini açıklamaya yönelik deneyler yapılabilir. Öğrencilerin ilgisine, gelişim seviyesine uygun kısa, eğlenceli, kolay anlaşılır eserler belirlenebilir. Eserlerin sözlerinin öğrenilmesini kolaylaştırmak için görsel materyallerden yararlanılabilir. Bedensel hareketlerin nasıl yapılacağını gösteren görsel ve işitsel materyaller kullanılabilir. Bedensel hareketleri gösteren videolar düşük oynatma hızı ile oynatılarak öğrencilerin bedensel hareketleri tekrarlamaları istenebilir. Hareketlere basit ve yavaş ritimlerle başlanabilir. Sınıftaki öğrencilerden, iş birlikli öğrenme doğrultusunda akranlarına yardımcı olmaları istenebilir.