1. TEMA: MÜZİK DİLİ

SAB10. Müziksel Söyleme Becerisi, SAB13. Müziksel Hareket Becerisi

KB2.7. Karşılaştırma Becerisi

E1.1. Merak, E1.4. Kendine İnanma (Öz Yeterlilik), E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.2. Odaklanma

SDB2.1. İletişim Becerisi, SDB2.2. İş Birliği Becerisi

D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D11. Özgürlük, D13. Sağlıklı Yaşam, D14. Saygı, D15. Sevgi, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB9. Sanat Okuryazarlığı

MÜZ.3.1.1. İstiklâl Marşı’nı sözlerine dikkat ederek söyleyebilme

a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.

b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.

c) İstiklâl Marşı’nın müziksel bileşenlerini uygular.

MÜZ.3.1.2. Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin süre özelliklerini karşılaştırabilme

a) Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin süre özelliklerini ifade eder.

b) Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin süre özelliklerine ilişkin benzerlikleri ifade eder.

c) Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin süre özelliklerine ilişkin farklılıkları ifade eder.

MÜZ.3.1.3. Farklı türdeki eserleri söyleyebilme

a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.

b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.

c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.

MÜZ.3.1.4. Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri söyleyebilme

a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.

b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.

c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.

MÜZ.3.1.5. Ortak repertuvardaki eserleri söyleyebilme

a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.

b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.

c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.

MÜZ.3.1.6. Müzik eserlerine bedensel hareketlerle eşlik edebilme

a) Ritmik yapıya/eserin anlamına uygun hareketler belirler.

b) Ritmik yapıya/eserin anlamına uygun hareketler sergiler.

İstiklâl Marşı

Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin süre özellikleri

Farklı türdeki eserler

Belirli gün ve haftalarla ilgili eserler

Ortak repertuvar

Bedensel hareketler

Sesin süresi

Bu temadaki öğrenme çıktıları; gözlem formu, kısa cevaplı ve açık uçlu sorular, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir. Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin süre özelliklerini karşılaştırabilmelerine, müzik eserlerine bedensel hareketlerle eşlik edebilmelerine yönelik performans görevi verilebilir.

Öğrencilerin önceden İstiklâl Marşı’nı fiziksel ve dijital ortamlarda duydukları, okuma becerisine sahip oldukları, farklı kaynaklardan sesleri duydukları, müziksel dinleme becerisine sahip oldukları, müzik dinleme/söyleme kurallarını bildikleri, farklı türdeki eserleri dinledikleri, bazı temel bedensel hareketleri bildikleri kabul edilmektedir.

Öğrencilerin İstiklâl Marşı’nın sözlerini doğru söyleyip söyleyemediklerine, çevrelerinde duydukları seslerin süre özelliklerine, farklı türdeki eserlere yönelik bilgi düzeyleri soru-cevap şeklinde; bazı temel bedensel hareketlere yönelik becerileri ise gözlemlenerek ölçülebilir.

Öğrencilere duydukları seslerin süre özellikleri ile ilgili sorular sorulabilir. Daha sonra fikirlerini kendi yaşantılarından ve deneyimlerinden yararlanarak açıklamaları istenebilir. İstiklâl Marşı’nın sözlerini doğru söyleyebildiklerine, farklı türdeki eserlere ve bazı temel bedensel hareketlere yönelik becerileri kendi yaşantılarından ve deneyimlerinden yararlanarak ifade etmeleri istenebilir.

MÜZ.3.1.1. İstiklâl Marşı, sözlerinin doğru telaffuz edilebilmesi için, öğrencilere birkaç kez şiir şeklinde okutulur. Daha sonra öğrencilere “Mi minör” tonunda seslendirilmiş İstiklâl Marşı referans kaydı çeşitli dijital materyaller aracılığıyla dinletilir (SAB9). Ardından İstiklâl Marşı sözsüz alt yapı referans kayıt eşliğinde, sözleri doğru telaffuz edilerek bütün sınıf tarafından söylenmeye çalışılır (E3.2). Bu çalışmalar sözler doğru şekilde söylenene kadar tekrar ettirilir. Öğrencilere İstiklâl Marşı’nın sözlerine dikkat ederek söyleyebilmeleri için bedenlerini hazır hâle getirmeleri söylenir. Bu duruş öğretmen tarafından gösterilir. Öğrencilerin İstiklâl Marşı’nı seslendirebilmeleri için çevrim içi araçlardan (EBA, Web 2.0 araçları vb.) marş dinletilir (OB2, SAB9). Bu sırada öğrenciler marşı arkadaşlarıyla birlikte söylemeleri için cesaretlendirilir (E1.5). Son olarak öğrencilerden Mi minör tonalitesindeki marşı doğru duruşla, sesini yormadan, müziksel bileşenlerinden sözlerine uygun olarak söylemeleri istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Grup hâlinde yapılan seslendirmelerde öğrencilerin iş birliği içinde olmalarına özen gösterilir (D4.1). Değerlendirmeler; performans görevi, dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi, öz değerlendirme formu gibi araçlardan biriyle yapılabilir.

MÜZ.3.1.2. Öğrencilerin çeşitli araç gereç ve dijital materyaller aracılığıyla doğadan/çevreden/nesnelerden duydukları farklı sesleri dikkatle dinlemeleri istenir (E3.2). Dinledikleri seslerin uzunluk-kısalıkları hakkında sorular sorulur (E1.1). Öğrencilerin dinletilen seslerin süre özelliklerini fark etmeleri ve kendi cümleleriyle yorumlamaları istenir (OB1). Duydukları seslerin benzer ve farklı özellik taşıyıp taşımadıkları hakkında sorular sorulur. Bu özellikleri ayrı ayrı açıklamaları istenir. Bu sürelerin ritimsel açıdan kavranabilmesi için öğrencilere günlük hayatta kullandıkları sözcüklerin içinde geçen hecelerden örnekler verilebilir. Örneğin Ankara sözcüğü hecelenerek, An- hecesinin “uzun”, ka-ra hecelerinin “kısa” olduğu el çırpma vb. hareketlerle gösterilebilir ya da İstiklâl Marşı içindeki ezgisel sözcüklerin hecelerinden (An-cak sözcüğü söylenirken “cak” hecesinin 3 kere el çırpma vb. hareketlerle gösterilebileceği gibi) örnekler verilebilir. Öğrencilere ses sürelerini anlatmak için sınıf içinde yoklama alınırken isim ve soy isimlerini heceleyerek/oyunlaştırarak seslendirmeleri gibi, çeşitli eğitsel oyunlar ile etkileşimli tahta üzerinden ya da basılı materyallerden faydalanılarak uygun sesi bulma gibi eşleştirme, sürükle bırak vb. oyunlar oynatılabilir (OB2). Daha sonra sınıf gruplara ayrılarak bu seslerin farklılıklarını belirlemek için bir grubun farklı bir sesi diğer bir grubun da başka bir sesi vermeleri istenebilir. Değerlendirmeler; kısa cevaplı/açık uçlu sorular, gözlem formu gibi araçlardan biriyle yapılabilir. Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin süre özelliklerini karşılaştırabilmelerine yönelik performans görevi verilebilir.

MÜZ.3.1.3. Öğrencilerden söylenecek okul şarkısı, marş, Türk halk müziği, Türk sanat müziği, pop müzik vb. türlerden seçilen eser(ler)i dikkatle dinlemeleri istenir (SAB9, E3.2). Öğrencilerin bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz hizasında açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir (D13.4). Daha sonra öğrencilerden bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir. Ardındaneserin sözleri önce öğretmen tarafından söylenir ve öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra öğrencilere şarkının nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları sağlanır. Bu sırada eseri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir (E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da anlatımına uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir.

MÜZ.3.1.4. Öğrencilerin millî kimliklerini tanımalarına olanak sağlayacak belirli gün ve haftaları konu alan (Örneğin Atatürk ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nı içeren) şarkı, türkü ve marş türlerinde söyleyecekleri eser(ler)i dikkatle dinlemeleri istenir (D11.2, D14.3, D19.2, SAB9, E3.2). Bu tema içerisinde belirli gün ve haftalara denk gelen önemli günlerde farklı eserlerle, farklı etkinlikler yaptırılır. Öğrencilerin bedenlerini şarkı söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz hizasında açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir (D13.4). Daha sonra öğrencilerden bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından söylenir ve öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra öğrencilere şarkının nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları sağlanır. Bu sırada eseri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir ve onlardan belirli gün ve haftalarla ilgili söylenen eserin ruhunu (coşku, hüzün vb.) yansıtmaları beklenir (E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da anlatımına uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir.

MÜZ.3.1.5. Somut olmayan kültürel mirasın korunmasına olanak sağlamak amacıyla öğrencilerin ortak repertuvarda yer alan (Bkz: Ortak repertuvar listesi) şarkı, türkü ve marş türlerindeki eserleri dikkatle dinlemeleri istenir (D14.3, D15.2, D19.3, SAB9, E3.2). Öğrencilerin bedenlerini şarkı söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz hizasında açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir (D13.4). Daha sonra öğrencilerden bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından söylenir ve öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra öğrencilere şarkının nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları sağlanır. Bu sırada ortak repertuvardaki eserlerin bütün yurtta söylendiğine özellikle dikkat çekilerek eserleri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir (E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da anlatımına uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir. Doğadan/çevreden/ nesnelerden duyulan seslerin süre özelliklerini karşılaştırabilmelerine,müzik eserlerine bedensel hareketlerle eşlik edebilmelerine yönelik performans görevi verilebilir.

MÜZ.3.1.6. Müzik dili temasında öğrenilen müzik eserlerinin ritmik yapısına (tempo) ve anlatımına (coşkulu, hüzünlü vb.) uygun bedensel hareketler öğrenciler tarafından belirlenir. Ardından birkaç deneme yapılarak hareketler pekiştirilir. Hareketleri uygun bir şekilde yapabilmeleri için öğrenciler öğretmen tarafından sözlü olarak cesaretlendirilir (E1.5). Öğrencilerden hareketlere odaklanarak bireysel/grup hâlinde eserin ritmik yapısına ya da anlamına uygun bedensel hareketleri sergilemeleri istenir (KB2.13, E3.2, OB9, SDB2.1, SDB2.2). Eserlere grup olarak bedensel hareketlerle eşlik ederken öğrencilerin dayanışma içinde olmaları sağlanır (D3.4, D4.1). Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir. Ritmik yapıya/ eserin anlamına uygun hareketler belirlemelerine ve sergilemelerine yönelik performans görevi verilebilir.

Öğrencilerden İstiklâl Marşı’nın sözcüklerini, hecelerini, anlatan kısa videolar, animasyonlar veya dijital projeler hazırlamaları istenebilir. Öğrencilerden duydukları seslerin süre özelliklerini görsel olarak sınıflandırarak ses tabloları oluşturmaları istenebilir. Ayrıca farklı materyalleri kullanarak seslerin süre özelliklerini anlatan araçlar yapılması istenebilir. Belirli gün ve haftalarla ilgili eserler oluşturmaları ve söylemeleri istenebilir. Farklı türlerde kendi seçtikleri ya da kendi ürettikleri eserleri doğru duruşla ezgisel yapılarına uygun olarak solo ya da küçük gruplar hâlinde söylemeleri istenebilir. Farklı formlardaki (şarkı, türkü, marş vb.) eserleri de araştırmaları ve sınıfta sunmaları istenebilir. Öğrencilerin dinledikleri müziklere, kendi oluşturdukları bedensel hareketlerle eşlik etmeleri ve bunu sınıfta sergilemeleri istenebilir. Öğrencilere eserlerin ritmik yapılarını ve anlatımlarını uygun bedensel hareketlerle ifade edebilecekleri projeler yaptırılabilir. Çalgı çalabilen öğrencilerin söylenen eserlere kendi çalgılarıyla eşlik etmeleri sağlanabilir.

İstiklâl Marşı’nın sözcüklerini oluşturan heceleri, kelimeleri doğru şekilde ifade edebilmeleri için sınıftaki öğrencilerden, iş birlikli öğrenme doğrultusunda akranlarına yardımcı olmaları istenebilir. Öğrencilerin duydukları seslerin süre özelliklerini ifade edebilmeleri ve karşılaştırabilmeleri için doğal ortamlarda çeşitli etkinlikler (doğa yürüyüşleri, okul bahçesinde gözlem vb.) düzenlenebilir ve farklı materyaller aracılığıyla sesin süre özelliklerini açıklamaya yönelik deneyler yapılabilir. Öğrencilerin ilgisine, gelişim seviyesine uygun kısa, eğlenceli, kolay anlaşılır eserler belirlenebilir. Eserlerin sözlerinin öğrenilmesini kolaylaştırmak için görsel materyallerden yararlanılabilir. Bedensel hareketlerin nasıl yapılacağını gösteren görsel ve işitsel materyaller kullanılabilir. Bedensel hareketleri gösteren videolar düşük oynatma hızı ile oynatılarak öğrencilerin bedensel hareketleri tekrarlamaları istenebilir. Hareketlere basit ve yavaş ritimlerle başlanabilir. Sınıftaki öğrencilerden, iş birlikli öğrenme doğrultusunda akranlarına yardımcı olmaları istenebilir.