1. TEMA: MÜZİK DİLİ

SAB10. Müziksel Söyleme Becerisi, SAB13. Müziksel Hareket Becerisi

KB2.7. Karşılaştırma Becerisi, KB2.14. Yorumlama Becerisi

E1.1. Merak, E1.4. Kendine İnanma (Öz Yeterlilik), E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.2. Odaklanma

SDB2.1. İletişim Becerisi, SDB2.2. İş Birliği Becerisi

D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D11. Özgürlük, D13. Sağlıklı Yaşam, D14. Saygı, D15. Sevgi, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB9. Sanat Okuryazarlığı

MÜZ.2.1.1. İstiklâl Marşı’nın sözcüklerini yorumlayabilme

a) İstiklâl Marşı’nı oluşturan sözcükleri ve heceleri inceler.

b) İstiklâl Marşı’nı oluşturan heceleri bağlamdan kopmadan birleştirerek sözcüklere dönüştürür.

c) İstiklâl Marşı’nın sözcüklerini ritmine uygun olarak yeniden sözlü olarak ifade eder.

MÜZ.2.1.2. Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin incelik-kalınlık özelliklerini karşılaştırabilme a) Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin incelik-kalınlık özelliklerini ifade eder.

b) Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin incelik-kalınlık özelliklerine ilişkin benzerlikleri ifade eder.

c) Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan seslerin incelik-kalınlık özelliklerine ilişkin farklılıkları ifade eder.

MÜZ.2.1.3. Farklı türdeki eserleri söyleyebilme

a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.

b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.

c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.

MÜZ.2.1.4. Belirli gün ve haftalarla ilgili eserleri söyleyebilme

a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.

b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.

c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.

MÜZ.2.1.5. Ortak repertuvardaki eserleri söyleyebilme

a) Bedenini söylemeye hazır hâle getirir.

b) Uygun söyleme tekniklerini kullanır.

c) Eserin müziksel bileşenlerini uygular.

MÜZ.2.1.6. Müzik eserlerine bedensel hareketlerle eşlik edebilme

a) Ritmik yapıya/eserin anlamına uygun hareketler belirler.

b) Ritmik yapıya/eserin anlamına uygun hareketler sergiler.

İstiklâl Marşı

Doğadan/çevreden/nesnelerden duyulan ince-kalın sesler 

Farklı türdeki eserler

Belirli gün ve haftalarla ilgili eserler 

Ortak repertuvar

Bedensel hareketler

Ses yüksekliği

Bu temadaki öğrenme çıktıları; gözlem formu, kısa cevaplı ve açık uçlu sorular, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. İstiklâl Marşı’nın sözcük ve hecelerini analiz yapabilmelerine, seslerin incelik-kalınlık özelliklerine göre karşılaştırabilmelerine, müzik eserlerine bedensel hareketlerle eşlik edebilmelerine yönelik performans görevi verilebilir.

Öğrencilerin önceden İstiklâl Marşı’nı fiziksel ve dijital ortamlarda duydukları, okuma becerisine sahip oldukları, farklı kaynaklardan sesleri duydukları, müziksel dinleme becerisine sahip oldukları, müzik dinleme/söyleme kurallarını bildikleri, farklı türdeki eserleri dinledikleri, bazı temel bedensel hareketleri bildikleri kabul edilmektedir.

Öğrencilerin duydukları seslerin incelik-kalınlık özelliklerine ilişkin, İstiklâl Marşı’nın sözlerini okuma durumlarına, farklı türdeki eserlere yönelik bilgi düzeyleri soru-cevap şeklinde; bazı temel bedensel hareketlere yönelik becerileri ise gözlemlenerek ölçülebilir.

Öğrencilere duydukları seslerin incelik-kalınlık özellikleri ile ilgili sorular sorulabilir. Daha sonra fikirlerini kendi yaşantılarından ve deneyimlerinden yararlanarak açıklamaları istenebilir. İstiklâl Marşı’nın sözlerini okuyabildiklerine, farklı türdeki eserlere ve bazı temel bedensel hareketlere yönelik becerileri kendi yaşantılarından ve deneyimlerinden yararlanarak ifade etmeleri istenebilir.

MÜZ.2.1.1. İstiklâl Marşı’nın ilk iki kıtasını oluşturan sözcükler incelenir. İncelenen her bir sözcük hecelerine ayrılır. Sözcükler öğrenciler tarafından dikkatlice hecelenerek söylenir (E3.2). Daha sonra bu heceler tartımlarına uygun bir şekilde öğretmen tarafından ritmik olarak hecelenerek seslendirilir ve öğrencilerden tekrar etmeleri istenir (örneğin “Kork-ma” sözcüğünün iki hecesini ritmik olarak seslendirmek için iki defa el çırpma, eliyle dizine vurma vb. hareketler kullanılabilir). Öğretmen tarafından ritmik olarak tek tek hecelenen sözcükler, İstiklâl Marşı’nın sözcük bütünlüğü ve ritmik yapısı bozulmadan kıtanın tamamı el çırpma vb. yöntemler kullanılarak ifade edilir ve öğrenciler tarafından bireysel ve topluca yapılması beklenir (SDB2.1, SDB2.2). İstiklâl Marşı’nın sözcükleri, heceleri ve bu hecelerle ilgili ritmik ögeler arasındaki ilişkileri ayrı ayrı ifade etmeleri istenir (KB2.13). Seslendirme yapılırken öğrencilerin iş birliği içinde olmaları sağlanır (D4.1). Değerlendirmeler; kontrol listeleri, gözlem formu gibi araçlardan biriyle yapılabilir. İstiklâl Marşı’nın sözcük ve hecelerini analiz edebilmelerine yönelik performans görevi verilebilir.

MÜZ.2.1.2. Öğrencilerin çeşitli araç gereç ve dijital materyaller aracılığıyla doğadan/çevreden/nesnelerden duydukları farklı sesleri dikkatle dinlemeleri istenir (E3.2). Dinledikleri seslerin incelik- kalınlık özellikleri hakkında sorular sorulur (E1.1). Öğrencilerin dinletilen seslerin özelliklerini fark etmeleri ve kendi cümleleriyle yorumlamaları istenir (OB1). Duydukları seslerin benzer ve farklı özellik taşıyıp taşımadıkları hakkında sorular sorulur. Bu özellikleri ayrı ayrı açıklamaları istenir. Bu süreçte öğrencilere etkileşimli tahta üzerinden ya da basılı materyallerden faydalanılarak uygun sesi bulma gibi eşleştirme, sürükle bırak vb. eğitsel oyunlar oynatılabilir (OB2). Daha sonra sınıf gruplara ayrılarak bu seslerin farklılıklarını belirlemek için bir grubun farklı bir sesi diğer bir grubun da başka bir sesi vermeleri istenebilir. Değerlendirmeler; kısa cevaplı/açık uçlu sorular, gözlem formu gibi araçlardan biriyle yapılabilir. Sesleri incelik-kalınlık özelliklerine göre karşılaştırabilmelerine yönelik performans görevi verilebilir.

MÜZ.2.1.3. Öğrencilerden söylenecek okul şarkısı, marş, Türk halk müziği, Türk sanat müziği, pop müzik vb. türlerden seçilen eser(ler)i dikkatle dinlemeleri istenir (SAB9, E3.2). Öğrencilerin bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz hizasında açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir (D13.4). Daha sonra öğrencilerden bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından söylenir ve öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra öğrencilere şarkının nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları sağlanır. Bu sırada eseri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir (E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da anlatımına uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; performans görevi, dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir.

MÜZ.2.1.4. Öğrencilerin millî kimliklerini tanımalarına olanak sağlayacak belirli gün ve haftaları konu alan (örneğin Atatürk ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nı içeren) şarkı, türkü ve marş türlerinde söyleyecekleri eser(ler)i dikkatle dinlemeleri istenir (D11.2, D14.3, D19.2, SAB9, E3.2). Bu tema içerisinde belirli gün ve haftalara denk gelen önemli günlerde farklı eserlerle, farklı etkinlikler yaptırılır. Öğrencilerin bedenlerini şarkı söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz hizasında açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir (D13.4). Daha sonra öğrencilerden bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından söylenir ve öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra öğrencilere şarkının nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları sağlanır. Bu sırada eseri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir ve onlardan belirli gün ve haftalarla ilgili söylenen eserin ruhunu (coşku, hüzün vb.) yansıtmaları beklenir (E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da anlatımına uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir.

MÜZ.2.1.5. Somut olmayan kültürel mirasın korunmasına olanak sağlamak amacıyla öğrencilerin ortak repertuvarda yer alan (Bkz: Ortak repertuvar listesi) şarkı, türkü ve marş türlerindeki eserleri dikkatle dinlemeleri istenir (D14.3, D15.2, D19.3, SAB9, E3.2). Öğrencilerin bedenlerini şarkı söylemeye hazır hâle getirmeleri için “otururken veya ayakta; ayakların omuz hizasında açılarak vücudun dengeli ve dik bir şekilde durması” gerektiği söylenir. Bu duruş öğretmen tarafından gösterilir ve omurga sağlığı bakımından önemine dikkat çekilir (D13.4). Daha sonra öğrencilerden bedenlerini söylemeye hazır hâle getirmeleri istenir. Ardından eserin sözleri önce öğretmen tarafından söylenir ve öğrencilerin tekrar etmeleri istenir. Sözlerin tekrar edilmesinden sonra öğrencilere şarkının nefes yerleri söylenir ve öğrencilerin doğru nefes yerlerinde nefes almaları sağlanır. Bu sırada ortak repertuvardaki eserlerin bütün yurtta söylendiğine özellikle dikkat çekilerek eserleri grup arkadaşları ile söylemeleri için öğrenciler cesaretlendirilir (E1.5). Son olarak, öğrencilerden eserleri grup olarak seslendirirken iş birliği içinde, doğru duruşla, nefes yerlerine odaklanarak ve müziksel bileşenlere uygun şekilde söylemeleri istenir (SDB2.1, SDB2.2, E1.4, E3.2, D3.4, D4.1, OB9). Ayrıca eserin ritmik yapısına ya da anlatımına uygun bedensel hareketler bireysel ve grup olarak yapılabilir. Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir. 

MÜZ.2.1.6. Müzik dili temasında öğrenilen müzik eserlerinin ritmik yapısına (tempo) ve anlatımına (coşkulu, hüzünlü vb.) uygun bedensel hareketler öğrenciler tarafından belirlenir. Ardından birkaç deneme yapılarak hareketler pekiştirilir. Hareketleri uygun bir şekilde yapabilmeleri için öğrenciler öğretmen tarafından sözlü olarak cesaretlendirilir (E1.5). Öğrencilerden hareketlere odaklanarak bireysel/grup hâlinde eserin ritmik yapısına ya da anlamına uygun bedensel hareketleri sergilemeleri istenir (KB2.13, E3.2, OB9, SDB2.1, SDB2.2). Eserlere grup olarak bedensel hareketlerle eşlik ederken öğrencilerin dayanışma içinde olmaları sağlanır (D3.4, D4.1). Bu beceriye yönelik bireysel değerlendirmeler; dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu, kontrol listesi gibi araçlardan biriyle yapılabilir. Ritmik yapıya/eserin anlamına uygun hareketler belirlemelerine ve sergilemelerine yönelik performans görevi verilebilir.

Öğrencilerden İstiklâl Marşı’nın sözcüklerini ve hecelerini anlatan kısa videolar, animasyonlar veya dijital projeler hazırlamaları istenebilir. Öğrencilerden doğadan/çevreden/nesnelerden duydukları seslerin incelik-kalınlıklarını görsel olarak sınıflandırarak ses tabloları oluşturmaları istenebilir. Belirli gün ve haftalarla ilgili eserler oluşturmaları ve söylemeleri istenebilir. Farklı türlerde kendi seçtikleri ya da kendi ürettikleri eserleri doğru duruşla ezgisel yapılarına uygun olarak solo ya da küçük gruplar hâlinde söylemeleri istenebilir. Farklı formlardaki (şarkı, türkü, marş vb.) eserleri de araştırmaları ve sınıfta sunmaları istenebilir. Öğrencilerin dinledikleri müziklere, kendi oluşturdukları bedensel hareketlerle eşlik etmeleri ve bunu sınıfta sergilemeleri istenebilir. Öğrencilere eserlerin ritmik yapılarını ve anlatımlarını uygun bedensel hareketlerle ifade edebilecekleri projeler yaptırılabilir. Çalgı çalabilen öğrencilerin söylenen eserlere kendi çalgılarıyla eşlik etmeleri sağlanabilir.

İstiklâl Marşı’nın sözcüklerini oluşturan heceleri, ritmik yapıya uygun olarak ifade edebilmeleri için sınıftaki öğrencilerden, iş birlikli öğrenme doğrultusunda akranlarına yardımcı olmaları istenebilir. Öğrencilerin doğadan/çevreden/nesnelerden duyduğu seslerin incelik- kalınlıklarını ifade edebilmesi ve karşılaştırabilmesi için doğal ortamlarda çeşitli etkinlikler (doğa yürüyüşleri, okul bahçesinde gözlem vb.) düzenlenebilir ve farklı materyaller aracılığıyla sesin incelik-kalınlığını açıklamaya yönelik deneyler yapılabilir. Öğrencilerin ilgisine, gelişim seviyesine uygun kısa, eğlenceli, kolay anlaşılır eserler belirlenebilir. Eserlerin sözlerinin öğrenilmesini kolaylaştırmak için görsel materyallerden yararlanılabilir. Bedensel hareketlerin nasıl yapılacağını gösteren görsel ve işitsel materyaller kullanılabilir. Bedensel hareketleri gösteren videolar düşük oynatma hızı ile oynatılarak öğrencilerin bedensel hareketleri tekrarlamaları istenebilir. Hareketlere basit ve yavaş ritimlerle başlanabilir. Sınıftaki öğrencilerden, iş birlikli öğrenme doğrultusunda akranlarına yardımcı olmaları istenebilir.