1. TEMA: KUR’AN-I KERİM’İ TANIYORUM

KK.12.1.1. Kur’an-ı Kerim’i okuma deneyimlerini gözden geçirip değerlendirmelerini yansıtabilme
a) Kur’an-ı Kerim’i okuma deneyimlerini gözden geçirir.
b) Kur’an-ı Kerim’i okuma deneyimlerine dayalı olarak çıkarım yapar.
c) Kur’an-ı Kerim’i okuma deneyimlerinden elde ettiği çıkarımları değerlendirir.

KK.12.1.2. Kur’an-ı Kerim’in sahabenin hayatındaki yeri ile ilgili genelleme yapabilme
a) Kur’an-ı Kerim’in, sahabenin hayatındaki yeri ile ilgili bilgi toplar.
b) Sahabenin Kur’an-ı Kerim’e bakışı ile ilgili ortak özelliklerini belirler.
c) Sahabenin Kur’an-ı Kerim’e bakışı ile ilgili farklılıkları belirler.
ç) Kur’an-ı Kerim’in sahabenin hayatındaki yeri ilgili önermelerde bulunur.

KK.12.1.3. Kur’an-ı Kerim’de yer alan tevazu ve ihsan kavramlarını yorumlayabilme
a) Kur’an-ı Kerim’de yer alan tevazu ve ihsan kavramlarını inceler.
b) Kur’an-ı Kerim’de yer alan tevazu ve ihsan kavramlarını bağlamlarından kopmadan açıklar.
c) Kur’an-ı Kerim’de yer alan tevazu ve ihsan kavramlarını anlamlarını değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade eder.

KK.12.1.4. Haşr suresinin 10. ayetinde yer alan duayı özetleyebilme
a) Haşr suresinin 10. ayetinde yer alan dua ile ilgili çözümleme yapar.
b) Haşr suresinin 10. ayetinde yer alan dua ile ilgili sınıflandırma yapar.
c) Haşr suresinin 10. ayetinde yer alan duayı kendi cümleleri ile yorumlar/aktarır.

Kur’an-ı Kerim’i Amel Eksenli Okumak
Kur’an-ı Kerim’in Sahabe Hayatındaki Yeri
Kur’an-ı Kerim’den Kavramlar
Kur’an-ı Kerim’den Bir Dua: Haşr Suresi, 10. Ayet

Öğrenme çıktıları; öğrenme günlüğü, bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu, Frayer diyagramı, dereceleme ölçekleri ve performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden performans görevi olarak Kur’an-ı Kerim’i amel eksenli okumaları ve Kur’an-ı Kerim’in sahabe hayatındaki yeriyle ilgili blog yazısı yazmaları istenebilir. Yapılan çalışmalar; içinde bilgi toplama, ilişki kurma, genelleme yapma, içerik ve özgünlük ölçütlerinin bulunduğu bütüncül dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Tema sonunda tanılayıcı dallanmış ağaç, boşluk doldurma, eşleştirme, kısa cevaplı ve açık uçlu soru türlerinden oluşan çalışma yaprağı kullanılabilir.

Öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’i okuyup hayata yansıtmanın gerekliliği ve sahabenin hayatında Kur’an-ı Kerim’in yeri ile ilgili yüzeysel olarak bilgi sahibi oldukları, günlük hayatta kullanılan tevazu ve ihsan kavramlarından genel anlamda haberdar oldukları kabul edilmektedir.

Öğrencilere, “Kur’an-ı Kerim’i niçin okuruz?”, ”Sahabenin Kur’an-ı Kerim okuyuşuna dair bildikleriniz nelerdir?” soruları yöneltilir. Öğrencilerden alınan cevaplar doğrultusunda onların ön bilgileri belirlenir. Öğrencilerin tevazu ve ihsan kavramları hakkındaki ön bilgilerini belirlemeye yönelik olarak onlara sorular sorulur.
Öğrencilerden günlük hayatta kullanılan dualara örnekler vermeleri istenerek onların dualar hakkındaki bilgileri tespit edilir.

Öğrencilere pratiğe aktarılmayan bilginin değeri hakkında sorular sorulur. Öğrencilerden dönütler alınarak teorik bilginin pratiğe döküldüğünde değer kazandığı düşüncesinden hareketle “Kur’an-ı Kerim, ancak amel edilmek üzere okunduğunda gerçek anlamda okunmuş olur.” fikrine vurgu yapılır. Öğrencilere mütevazı ve muhsin kavramlarını günlük hayatta duyup duymadıkları veya kendi konuşmalarında bunları kullanıp kullanmadıkları sorulur. Öğrencilerden gelen cevaplara göre onların ilgili kavramlarla bağ kurmaları sağlanır. Öğrencilere temel eğitim seviyesindeki din kültürü ve ahlak bilgisi, seçmeli Kur’an-ı Kerim derslerinde öğrendikleri Rabbena dualarının anlamı ile Haşr suresinin 10. ayetinin içeriği arasında bir yakınlık olduğu vurgulanarak ilgili dualar arasında bağ kurulur.

KK.12.1.1
Bakara suresinin 121. ayetinin meali öğrencilerle paylaşılır. İlgili ayetin içeriğinde yer alan “Kitabı hakkıyla okumak” ifadesinden ne anladıkları öğrencilere sorulur veya vızıltı grupları oluşturularak ilgili ifade üzerinde onların fikir üretmeleri sağlanır. Öğrencilerden alınan dönütlerden hareketle gerçek anlamda Kur’an-ı Kerim okumanın ne olduğu ile ilgili genel bir anlayış oluşturulur. Bu anlayıştan hareketle öğrencilerin, öğrenme ve keşfetme arzusu ile sorgulamalar yaparak kendilerinin Kur’an-ı Kerim okuma alışkanlık ve deneyimlerini gözden geçirmeleri sağlanır (E3.8). Öğrencilerin kendilerini değerlendirerek Kur’an-ı Kerim okumayla ilgili duygu, düşünce ve davranışlarını yeni durumlara uyum sağlama sürecinde kullanmalarına olanak verilir (SDB1.3). Öğrencilerden, Kur’an-ı Kerim okuma deneyimlerine dayalı olarak çıkarımlar yapmaları istenir. Kur’an-ı Kerim okuma deneyimlerini yansıttıkları öğrenme günlükleri yazmaları istenebilir.

KK.12.1.2
Sahabe kavramı açıklanarak öğrencilere sahabenin Kur’an-ı Kerim okuma anlayışı hakkında neler bildikleri sorulur. Öğrencilerin cevapları alındıktan sonra sahabenin Kur’an-ı Kerim’i okuyuşunun onu hayata aktarmak amaçlı olduğu dile getirilerek konuyla ilgili örnekler üzerinden bir anlayış oluşturulur. Verilen örneklerden hareketle öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’in sahabenin hayatındaki yeri ile ilgili bilgi toplamaları ve sahabenin Kur’an-ı Kerim’e bakışı ile ilgili ortak özelliklerini belirlemeleri sağlanır. Öğrencilerden örnek olay incelemesi aracılığıyla sahabenin Kur’an-ı Kerim’e bakışında zenginlik ifade eden yaklaşımlarını belirlemeleri istenir. Öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’in sahabe hayatındaki yeri ile ilgili önermelerde bulunmaları sağlanır.
Öğrencilerden öğrenme kanıtlarında belirtilen performans görevini yapmaları istenebilir. Performans göreviyle ilgili öğrencilere geri bildirim verilir.

KK.12.1.3
Kur’an-ı Kerim’de tevazu kavramı Furkan suresinin 63, Lokman suresinin 18. ayetlerinden ve “... Kim Allah için tevazu gösterirse Allah da onu yüceltir.” (Müslim, Birr, 69; Tirmizi, Birr, 82.) hadisinden; ihsan kavramı ise Secde suresinin 7, Kasas suresinin 77, Al-i İmran suresinin 134. ayetlerinden ve Cibril hadisinde geçen, “İhsan, Allah’ı görür gibi ibadet etmendir; çünkü sen O’nu görmesen de O seni görmektedir...” (Buhari, Tefsir, 31/2, İman, 37; Müslim, İman, 1.) ifadesinden hareketle incelenir ve ilgili kavramların genel çerçevesi belirlenir. Tevazu ve ihsan kavramlarının belirtilen ayetler dışında başka hangi ayetlerde geçtiğine dair bir etkinlik planlanır. Etkinlik çerçevesinde öğrencilerden ilgili ayetleri listelemeleri istenir. Bu kavramlar, ayetlerdeki bağlamlarından koparılmadan açıklanır. Öğrencilere, adı geçen kavramların günlük dildeki kullanımlarını ve anlamlarını kendi cümleleriyle ifade etme imkânı tanınır. Öğrencilerin tevazu ve ihsan kavramlarının anlamlarıyla ilgili daha fazla bilgiye ihtiyaç duyduklarını fark etmeleri ve temel kaynaklardan hareketle bu kavramlarla ilgili bilgi toplayıp özetlemeleri sağlanır (OB1). Furkan suresinin 63. ayetinde yer alan “bilgi ve görgüden yoksun” insanlara karşı kendini bilmenin, kibir ve gösterişten uzak durmanın; sabır, nezaket, anlayış göstermenin ve insan ilişkilerinde yapıcı olmanın önemine dikkat çekilir (D10.1-3). Kur’an-ı Kerim’de geçen tevazu ve ihsan kavramlarını yorumlama becerisini ölçmek için öğrencilerden iş birlikli çalışma yöntemiyle bu kavramlara ilişkin Frayer diyagramı oluşturmaları istenebilir.

KK.12.1.4
Haşr suresinin 10. ayetinin meali öğrencilerle paylaşılır. Öğrencilere “Niçin başkalarından dua istersiniz?” sorusu yöneltilerek onların verilen ayetin içeriğinde yer alan “diğer müminler için dua etme” tutumunu fark etmeleri sağlanır. Bu ayette yer alan dua içeriğine yönelik başka sorularla öğrencilerin dua ile ilgili çözümleme yapmaları sağlanır. Öğrencilerden dua içeriğinin amacı, konusu ve duaya konu olan şahıslarla ilgili sınıflandırma yapmaları istenir. Öğrencilerden ayetin kapsamından hareketle özgün bir dua metni oluşturarak bu duayı kendi cümleleriyle ifade etmeleri sağlanır. Ayetin içeriğinden hareketle öğrencinin herhangi bir olay/durum karşısında dua ettiğinde hangi duyguları yaşadığını fark etmesine ve bu duyguların davranışlarına etkilerini ifade etmesine imkân tanınır (SDB1.1). Öğrencilerin, ailelerine, çevrelerindeki diğer bireylerin yaşadıklarına duyarlılık göstermeleri ve onlar için dua etmeleri hususunda farkındalık oluşturulur (E2.1). Öğrencilerden Haşr suresinin 10. ayetinde geçen duanın içeriğinin ifade edildiği yazılı veya görsel bir sunum hazırlamaları istenebilir. Yapılan sunumlar dereceleme ölçekleri ile değerlendirilebilir.
Öğrencilerin çalışmalarını yansıtan belgeler ve öz değerlendirmeye yönelik formlara, izleme veya değerlendirme amacıyla EBA portfolyoda yer verilebilir.

Kur’an-ı Kerim’i amel eksenli okumalarını ve Kur’an-ı Kerim’in sahabe hayatındaki yeri konuları ile tevazu ve ihsan kavramları hususunda derinleşmelerini sağlamak için öğrencilere güvenilir kaynaklardan araştırma ödevi verilebilir. İstekli öğrencilere Haşr suresinin 10. ayetindeki duayı ve anlamını ezberleyebilmeleri, doğru telaffuz etmeleri için rehberlik yapılabilir.

Öğrencilerden kendi öğrenme hızlarında ilerleyebilmeleri için günlük yaşantılarında yaptıkları dua içeriklerini sözlü veya yazılı olarak ifade etmeleri istenebilir. Farklı gereksinimlere sahip öğrencilerin öğrenme ortamlarına katılımlarını artırmak için gerekli araç gereçler hazırlanır ve ortam düzenlemesi yapılabilir.